ROZWÓJ GRAFOMOTORYKI. Dopiero trzylatek rysuje koło, to znaczy coś w rodzaju zamkniętej linii. Następnie rysuje skrzyżowane linie poziome i pionowe.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ROZWÓJ GRAFOMOTORYKI. Dopiero trzylatek rysuje koło, to znaczy coś w rodzaju zamkniętej linii. Następnie rysuje skrzyżowane linie poziome i pionowe."

Edward Król
8 lat temu
Przeglądów:

1 SPRAWNOŚĆ MANUALNA I GRAFOMOTORYCZNA sprawność rąk w zakresie wykonywania takich czynności, jak: pisanie, rysowanie, wycinanie nożyczkami, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików. ROZWÓJ GRAFOMOTORYKI Okresem przygotowawczym do rysowania i pisania jest okres tzw. bazgrot. Około drugiego roku życia dziecko stawia kropki stukając ołówkiem, robi nieregularne ruchy koliste. Później pojawiają się linie poziome, a następnie pionowe. Dziecko zachęcone przez dorosłych, zmierza do narysowania konkretnego przedmiotu, lecz jego możliwości techniczne są jeszcze niewielkie. Dopiero trzylatek rysuje koło, to znaczy coś w rodzaju zamkniętej linii. Następnie rysuje skrzyżowane linie poziome i pionowe. Czterolatek rysuje coś w rodzaju prostokąta i kwadratu. Nie planuje rysunku, dopiero po fakcie mówi, co narysował. Natomiast to, co pragnie narysować najczęściej jest mało podobne do przedmiotu. Sześciolatek umie rysować już na określony temat, stara się odwzorować litery drukowane i pisane. Nauka pisania szlaczków poprzedzana jest ćwiczeniami w pisaniu motywów szlaczków, które zawierają w sobie wszelkie możliwe elementy liter: koła, pętle, łuki, kreski. Przy tym ćwiczą one płynność ruchów ramienia i dłoni: w prawo, w lewo, w dół, w górę.

Później pojawiają się linie poziome, a następnie pionowe. Dziecko zachęcone przez dorosłych, zmierza do narysowania konkretnego przedmiotu, lecz jego możliwości techniczne są jeszcze niewielkie.

2 OBNIŻONA SPRAWNOŚĆ MANUALNA niska sprawność ruchowa rąk; objawiająca się np. poprzez późne nabywanie umiejętności związanych z samoobsługą (ubieranie się, zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł), trudności w posługiwaniu się nożyczkami; niska sprawność manualna pociąga za sobą obniżony poziom graficzny pisma (obniżona sprawność grafomotoryczna), wolne tempo pisania, nieestetyczny wygląd zeszytów; dzieci z obniżoną sprawnością manualną szybko się męczą przy pracach graficznych i pisaniu. ZABURZENIA GRAFOMOTORYKI W okresie pięciu, sześciu lat życia zaczynają pojawiać się różnice indywidualne. Jedne rysunki są bardzo ubogie, schematyczne, inne bogate w szczegóły, pięknie pokolorowane. U tych samych dzieci szlaczki i litery są kanciaste, nie mieszczą się w liniaturze lub są bardzo ładne, staranne, podciągane od linii do linii. Różnice takie zależą od wielu czynników: - ogólnego rozwoju umysłowego dziecka - doświadczeń w rysowaniu - ogólnej sprawności ruchowej - rozwoju elementarnych funkcji percepcyjno motorycznych zaangażowanych w czynności rysowania.

sobą obniżony poziom graficzny pisma (obniżona sprawność grafomotoryczna), wolne tempo pisania, nieestetyczny wygląd zeszytów; dzieci z obniżoną sprawnością manualną szybko się męczą przy pracach

3 Dziecko z zakłóceniami funkcji wzrokowych odznacza się małą pomysłowością, chętnie ściąga od kolegów, rozwiązując ten sam temat na znacznie niższym poziomie. Dzieci te nie lubią rysować z pamięci, natomiast chętnie odwzorowują, kolorują książeczki, kalkują, gdyż rezultat takich prac jest lepszy. Dziecko z dużym napięciem mięśni palców nadmiernie przyciska ołówek, rysuje linie grube, czasem przedziera papier, co wpływa na estetykę pracy. Linie są krzywe, przedmioty duże, gdyż dziecko nie umie opanować ruchu. Dzieci o małym napięciu mięśniowym również mają problemy z rysowaniem. Kreślą linie nikłe drżące, niepewne. Rysują przedmioty małe, których wielkość uniemożliwia umieszczanie szczegółów.

Dziecko z dużym napięciem mięśni palców nadmiernie przyciska ołówek, rysuje linie grube, czasem przedziera papier, co wpływa na estetykę pracy.

4 SPOSOBY USPRAWNIANIA SPRAWNOŚCI MANUALNEJ Na rozwój manualny wpływa ogólny rozwój fizyczny dziecka. Nie zabraniajmy, więc mu biegania, wspinania się, czołgania, czy jazdy rowerkiem. Bardzo ważnym elementem w nabieraniu płynności ruchów jest samoobsługa dziecka: wiązanie butów, zapinanie guzików. Budowanie, lepienie, majsterkowanie, wycinanie to również baza do usprawniania precyzji rąk. Zanim przystąpimy do zadań typowo pisemnych, warto zastosować ćwiczenia ruchowe, które pomogą dziecku rozładować zbyt duże napięcie mięśni i będą dobrą rozgrzewką przed zadaniami typu kartka-ołówek, np.: ćwiczenia rozmachowe: kreślenie w powietrzu dużych, płynnych ruchów ramion w kształcie kół, ósemek, fal; wymachy w górę, w przód jedną ręką i oburącz; wymachy ręką zgiętą w łokciu: w przód, w tył, w lewo, w prawo, obu rąk w przód, na boki; podnoszenie wyprostowanych rak do góry i opuszczanie obu rak z góry na boki; krążenie wyprostowanej ręki po bokach tułowia, dwoma rękoma na przemian przed sobą; krzyżowanie ramion w górze, za głową;

Budowanie, lepienie, majsterkowanie, wycinanie to również baza do usprawniania precyzji rąk.

5 ćwiczenia przedramienia: zabawy manipulacyjne; ćwiczenia na drążku; przekładanie przedmiotów z ręki do ręki; zakręcanie i odkręcanie nakrętek; nakręcanie zegara i zabawek mechanicznych; przelewanie płynów; otwieranie zamków kluczem; ćwiczenia nadgarstka: nawijanie nitki na kłębek; owijanie sznurka/skakanki na dłoni przez obroty nadgarstka; młynek (krążenia obu dłoni splecionych palcami); krążenie dłoni wyciągniętych na boki; opady na ścianę; zamiatanie małą szczotką;

kluczem; ćwiczenia nadgarstka: nawijanie nitki na kłębek; owijanie sznurka/skakanki na dłoni przez obroty nadgarstka;

6 ćwiczenia dłoni i palców: uderzanie dłońmi o siebie; pocieranie dłońmi o siebie; zamykanie i otwieranie pięści; stukanie o siebie pięściami; naśladowanie gry na skrzypcach, trąbce; składanie dłoni stykających się czubkami palców; składanie dłoni stykających się nadgarstkiem i czubkami palców; składanie dwóch dłoni stykających się nadgarstkiem przy rozchylonych palcach; splatanie palców, dłonie zetknięte bokiem; kiwanie palcami: w przód, w prawo w lewo, w górę w dół; stukanie, pstrykanie palcami.

stykających się nadgarstkiem i czubkami palców; składanie dwóch dłoni stykających się nadgarstkiem przy rozchylonych

7 Kiedy nie wystarczy normalne zachęcanie, a dziecko nie chce słyszeć o rysowaniu jedynym wyjściem jest organizowanie zabaw w rysowanie. Zaczynamy od najprostszych, takich jak: rysowanie patykiem na piasku; mazanie zmoczonym palcem w farbie po papierze; zamalowywanie dużych płaszczyzn grubym lub szerokim pędzlem; pogrubianie konturów dużych form geometrycznych i dużych rysunków; odciskanie zamalowanej farbą dłoni, stóp; obrysowywanie dłoni i stóp; malowanki niespodzianki pod nieobecność dziecka rodzic rysuje coś świecą, dziecko pokrywa farbą kartkę; wydzieranie z papieru różnych postaci, lepienie z gliny, plasteliny, ciasto liny bądź masy solnej, rozpoczynając od form prostych: kulek, wałeczków, po bardziej złożone, wymagające łączenia elementów; nawlekanie korali, przewlekanie sznurków przez otworki w tekturkach; zbieranie drobnych elementów palcami jak pęsetą; przypinanie do sznurka klamerek do bielizny;

dużych form geometrycznych i dużych rysunków; odciskanie zamalowanej farbą dłoni, stóp; obrysowywanie dłoni i stóp; malowanki niespodzianki pod nieobecność dziecka rodzic rysuje coś świecą, dziecko

8 ugniatanie kul jedną ręką (z bibuły, gazety) wypełnianie kolorowanek oraz wzorów wykonanych stemplami; wycinanie z papieru, uwzględniając stopień trudności: od linii prostej, przez falistą, po wycinanie form geometrycznych i konturowych rysunków; składanie kartek papieru (samoloty, czapeczki itp.), orgiami; rysowanie wzorów po śladzie kropkowym lub kreskowym, łączenie ponumerowanych kropek w konturniespodziankę; prowadzenie linii w labiryntach; rysowanie za pomocą szablonów figur geometrycznych i nieskomplikowanych przedmiotów, według stopnia trudności: szablony wewnętrzne (z wyciętym otworem) i zewnętrzne (obrysowywanie); kopiowanie rysunków przez kalkę techniczna; kreskowanie: wypełnianie konturów za pomocą równoległych kresek poziomych lub pionowych (z zachowaniem kierunków od lewej do prawej i od góry do dołu); rysowanie szlaczków litero podobnych w powiększonej liniaturze, według stopnia trudności: wodzenie po wzorze, kończenie rozpoczętego wzoru, odwzorowywanie;

), orgiami; rysowanie wzorów po śladzie kropkowym lub kreskowym, łączenie ponumerowanych kropek w konturniespodziankę; prowadzenie linii w labiryntach; rysowanie za pomocą szablonów figur

9 odtwarzanie rytmu układów linearnych z powtarzających się cyklicznie elementów, różniących się kolorem lub kształtem (kwadrat, koło, trójkąt, kwadrat, koło,. lub czerwone koło, niebieskie koło, białe koło, czerwone koło,.) Przy takich zajęciach dziecko rozluźnia mięśnie, pokonuje lęk i ma wrażenie, że się bawi, a nie rysuje.

lub czerwone koło, niebieskie koło, białe koło, czerwone koło,.

10 Ćwiczenia kształtujące prawidłowy uchwyt i regulujące napięcie mięśniowe rąk Naukę pisania i rysowania należy zacząć od prawidłowego trzymania ołówka, czy kredki. Kolejnym problemem jest regulowanie napięcia mięśniowego. Jeśli dziecko zbyt mocno przyciska ołówek, trzeba uczyć go zwalniać napięcie, kontrolować. Jeśli pokaz poprawnego uchwytu i nacisku nie wystarcza można kupić gumową nasadkę lub specjalnie profilowane, trójkątne kredki i ołówki. Ćwiczenia kształtujące nawyki ruchowe związane z kierunkiem pisania. Od początku wyrabiamy u dziecka kierunek pisania od lewej do prawej strony poprzez wskazywanie drogi (prawidłowego kierunku): rysowanie szlaczków rozpoczętych od lewej strony, kreślenie linii pionowych (z góry w dół) i poziomych (z lewej do prawej), ćwiczenia w rysowaniu okręgów i spirali w obu kierunkach. dokładne kolorowanie obrazków zawierających drobne elementy łączenie kropek, rysowanie po śladzie odwzorowywanie rysunków zgodnie ze wzorem.

Jeśli pokaz poprawnego uchwytu i nacisku nie wystarcza można kupić gumową nasadkę lub specjalnie profilowane, trójkątne kredki i ołówki.

11 UWAGA! Przy stosowaniu wszystkich ćwiczeń należy trzymać się następujących zasad: przechodzenie od zadań łatwiejszych do trudniejszych; od ruchów globalnych wykonywanych całą kończyną do bardziej precyzyjnych w obrębie dłoni i palców; od angażowania jednej kończyny do angażowania obu jednocześnie; od ruchów jednoczesnych do ruchów wykonywanych na przemian; od ruchów wolnych do szybkich, co uczy dziecko regulowania tempa czynności ruchowych.

do trudniejszych; od ruchów globalnych wykonywanych całą kończyną do bardziej precyzyjnych w obrębie dłoni i

12 ZASADY POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM LEWORĘCZNYM 1. Pilnuj prawidłowej postawy dziecka przy siedzeniu. 2. Pamiętaj o właściwym ułożeniu kartki ( górny brzeg wysunięty w prawo kartka przesunięta w prawo). 3. Zwracaj uwagę na prawidłowy sposób trzymania ołówka tak jak prawą. 4. Pamiętaj o właściwym ułożeniu nadgarstka ( tak jak u dzieci praworęcznych). 5. Ważne jest zachowanie kierunku od lewej ku prawej - najlepiej postawić kropkę, od której strony ma zacząć. 6. Światło ma padać z prawej strony. 7. Dziecko w ławce powinno siedzieć najlepiej z brzegu, by nie stukało się z innym dzieckiem. 8. Dziecko powinno mieć odpowiednie narzędzie do pisania by nie zamazywało się. 9. Przy mocnym napięciu mięśniowym dziecko powinno mieć miękki ołówek, cienkopis przy słabym napięciu twardsze ołówki.

Pamiętaj o właściwym ułożeniu nadgarstka ( tak jak u dzieci praworęcznych). 5. Ważne jest zachowanie kierunku od lewej ku prawej - najlepiej postawić kropkę, od której strony ma zacząć. 6.

Podobne dokumenty

Rozwój grafomotoryki i jej zaburzenia oraz sposoby usprawniania.

Rozwój grafomotoryki i jej zaburzenia oraz sposoby usprawniania. Wyjaśnienie pojęcia grafomotoryka Grafika zapis Motoryka zdolność wykonywania różnych czynności ruchowych ROZWÓJ GRAFOMOTORYKI Okresem przygotowawczym