BIULETYN TECHNICZNO- INFORMACYJNY

Transkrypt

1

2

3 BIULETYN TECHNICZNO- INFORMACYJNY W. Św id e r, L. Żych oń J. S m o liń sk i K. F rą c z k o w s k i K. Gwóźdź L. W o la ń sk i P ro g ra m ro zw oju system ó w i u rząd zeń in fo r m a tyk i w' la ta c h ,... 2 K ie ru n k i ro zw oju u słu g s ie c io w y c h D ru k a rk i do m ik ro kom p u te ró w. Stan aktuainy i tre n d y ro z w o ju A sp ek ty g inekologiczno- położnicze w kom put e r y z a c ji S z p itala P o m n ik a C en tru m Z d ro w ia M a tk i- P o lk i w Ł o d z i... r W Y D A W C A : Z rze sze n ie Producentów Ś rodków Inform atyki. A utom atyki i A paratury Pom iarow ej M E R A " KOLEGIUM REDAKCYJNE: mgr A.Chróścielewska, dr Inż. J.Dyczkowski Credaktor naczelny), mgr J. Kutrowska Csekretarz redakcji) RADA PROGRAMOWA: inż. J.Bartak, inż. D. Łochocki, mgr S. Majchrzak mgr inż. A.Musielak, inż. H. Oleksy, mgr inż. H. Piłko, dr inż. B. Piwowar, dr hab. inż. K. Urbaniec Opracowanie: Redakcja Biuletynu Techniczno-Informacyjnego Mera przy Ośrodku Badawczo- Wdrożeniowym Mercomp" ul. Poezji 19, Warszawa tel W Druk: Przedsiębiorstwo Automatyki Przemysłowej Mera-Pnefal" ul. Poezji 19, Warszawa. Zam.t Nakład egz. Warunki prenumeraty:jednostki gospodarki uspołecznionej, instytucje, organizacje i wszelkiego rodzaju zakłady pracy zamawiają prenumeratę w miejscowych Oddziałach RSW Prasa-Książka -Ruch", w miejscowościach zaś, w których nie ma Oddziałów RSW- w urzędach pocztowych.czytelnicy indywidualni opłacają prenumeratę wyłącznie w urzędach pocztowych i u doręczycieli. Prenumeratę roczną w cenie 1896 zł należy zamawiać do 25 listopada na rok następny, półroczną do 10 czerwca na II półrocze.

4 PROGRAM ROZWOJU SYSTEMÓW I URZĄDZEŃ INFORMATYKI Od Redakcji W LATACH W ciągu o statnich k ilk u la t w B iu le ty n ie M F R A. b y ły opublikow ane różnego ro dzaju prognozy i p ro g ra m y ro zw oju zasto so w ań In fo rm a ty k i oraz p ro d u k cji sp rz ętu kom puterow ego. N iżej p rz e d staw io n y p ro g ra m je s t k o le jn ą analizą,p o kazująca, z ło ż o n o ś ć p rz y s z łe g o rozw oju in fo rm a ty k i w k ra ju. R ed a k cja p ro s i o n a d s yła n ie uw ag do opublikow anego p ro g ram u. C ie k a w sz e w y stą p ie n ia będą p rezentow ane na ła m a ch B iu le ty n u. O p ra co w a n ie je s t z a ry s e m p ro g ra m u ro zw oju syste m ó w i urząd zeń in fo rm a ty k i na la ta sp o rząd zo n ym p rz e z grupę s p e c ja lis tó w z w yż sz y c h u c z e ln i, p rz e m y słu,n p. k o m p u te ro w e go dla potrzeb p la n is ty c z n y c h 'K o m is ji P la n o w a n ia p rz y R a d z ie M in is tró w. W o p raco w an iu w yk o rz ysta n o m iedzy in n y m i następujące m a te ria ły ź ró d ło w e : - P o s ta n o w ie n ie n r 57/84 P re z y d iu m R ządu z dnia 5 listo p a d a 1984 r. w s p ra w ie zapew nien ia r e a liz a c ji u ch w ały n r 77/83 R a d y M in is tró w w s p ra w ie e le k tro n iz a c ji g o sp o d ark i narodow ej do 1990 r. - P o s ta n o w ie n ie n r 70/84 P re z y d iu m R ządu z dnia 17 g rudnia 1984 r. w s p ra w ie p rz e d s ię w z ię ć, z m ie rz a ją c y c h do sp ra w n ie js z e g o funkcjo n o w ania służb fin an so w o - księ g o w ych jed n o stek g osp odarki usp ołeczn ion ej. - O p ra c o w a n ie s ta ty sty c z n e G U S, O B R - S P IS pt. "In fo rm a ty k a i o ś ro d k i in fc rm a ty k i w 1985 r. W a rs z a w a, w rz e s ie ń 1986 r. - P r o g r a m e le k tro n iz a c ji g o sp o d ark i narod ow ej o ra z k ie ru n k i ro z w o ju p rz e m y s łu e le k tro n ic z n e go do 1990 r, - z a łą c z n ik n r 1 do u c h w a ły R M n r 77/83. "S y n te z a " - o p ra co w a n ie M in is t e r stw a H u tn ictw a i P r z e m y s łu M aszyn o w eg o, W a rs z a w a, c z e r w ie c 1985 r. - W y k a z p ro g ra m ó w c e n tra ln y c h o ra z zam ów ień rz ą d o w y ch z z a k re s u nauki i te c h n ik i, o p ra c o w an ie U P N T i W', W a rs z a w a, k w ie c ie ń 1986 r. / z a łą c z n ik do w stępnego p ro jek tu p ro g ra m u ro z w o ju nauki i tech n ik i na la ta /. - P ro g n o z a ro z w o ju b ra n ż y k o m putero w ej w p rz e d s ię b io rs tw a c h Z rz e s z e n ia M E R A do ro ku B iu le ty n T e c h n ic z n o - In fo rm a c y jn y n r 5/6 z 1986 r. - Z rz e s z e n ie P ro d u c e n tó w ś ro d ków In fo rm a ty k i, A u to m a tyk i i A p a ra tu r y P o m ia ro w e j M E R A. - R o zw ó j p ro d u k c ji syste m ó w m ik ro k o m p u te ro w y c h w Z rz e s z e n iu M E R A w la ta c h , /W '-wa, k w ie c ie ń r./. M e c h a n iz m y s te ro w a n ia ro z w o jem in fo rm a ty k i Od 1986 ro ku d z ia ła now y syste m s te ro w a n ia po stępem te c h n ic z n ym. U staw o w o w p ro w adzone z o s ta ły 3 ź ró d ła fin an so w a n ia : - C e n tra ln y Fu n dusz P r a c B a d a w c z y c h i R o z w o jo w ych - C F P B i R, - C e n tra ln y Fu ndusz W sp o m ag ania W d ro ż e ń - C F W W, - C e n tra ln y Fu n dusz D e w iz o w y - C F D. W b ie ż ą c e j p ię c io la tc e ro z w ó j zasto sow ań in fo rm a ty k i i sp rz ętu kom putero w ego b ędzie w dużej m ie rz e dokonywany w ra m a c h C e n tra ln y c h P ro g ra m ó w B a d a ń Po d sta w o w ych, C e n tra ln y c h i R e s o rto w y c h P ro g ra m ó w B a d a w c z o - R o z w o jo w ych o raz zam ó w ień R ządow ych z d zied ziny n a uki i te c h n ik i. Ś ro d k i c e n tra ln e na ro z w ó j s ta n o w ią 50% u d z ia ł w n akładach g lobalnych, p r z e zn aczo n ych na ro z w ó j p rz e m y s łu kom putero w e - go i z asto so w ań in fo rm a ty k i. N a k ła d y in w e s ty c y jn e u jęte w p ro g ra m ie e le k tro n iz a c ji gospod a rk i n aro d o w ej do r., re a liz o w a n e na po d staw ie U c h w a ły n r 77/83 R a d y M in is tró w z dnia r. i fin an sow ane ze środków w ła sn y c h Z P S I A i A P M E R A, ob ejm u ją kw otę ok. 30 m ld z ł. P rz e d s ię b io rs tw a u c z e s tn ic z ą c e w tym p ro g ra m ie k o rz y s ta ją z ulg w podatku dochodow ych i m ogą tw o rz y ć w ra m a c h z rz e s z e nia fundusz ro zw o ju, któ rego źró d łe m są m. in. o d p isy a m o rty z a c y jn e n ie p rz ek a z yw a n e do budżetu państw a. W przyp ad ku zam ó w ień rząd o w ych u lg i dla p rz e d s ię b io rs tw do tyczą: - u p ra w n ień do tw o rz e n ia funduszu efektów w d ro żenio w ych z zysku p rzed opodatkow aniem w z a k re s ie ro z w ią z a ń b ad aw czo-ro zw o jo w ych w ła s n y c h bądź zakupionych, - m o ż liw o ś c i u z ysk an ia u lg i w podatku dochodowym do 30% a w uzasadnionych przyp ad kach do 50% w tra k c ie r e a liz a c ji in w e s ty c ji ob jętej za m ó w ie n ie m rz ą d o w ym, - całk o w iteg o z w o ln ien ia z podatku dochodow e go w o k re s ie 3 la t, lic z ą c od daty w d ro ż e n ia now ej p ro d u k c ji / te ch n o lo g ii/, będącej re z u lta tem p ra c bad aw czo-ro zw o jo w ych, - o p ła can ia p rz e z U rz ą d P o s tę p u Naukowo-.Technicznego i W d ro ż e ń o d setek bankow ych od z a c ią g n ię ty c h k re d ytó w p rz e z o k re s trw a n ia in w e s ty c ji, co w z a sa d n icz y sposób z m ie n ia na k o rz y ś ć s y tu a c ję g o sp o d arczą p rz e d s ię b io rs tw tej g ałęzi p rz e m y s łu.

5 U w aru n k o w ania 1 e lem en ty s tra te g ii rozw oju R o zw ó j in fo rm a ty k i w P o ls c e m u si b yć p r o g ram o w any po zid en tyfikow aniu w ie lu c z y n n i ków o d d z ia łu ją cych p o zytyw n ie i negatyw nie. Do czynników pozytyw nych należy z a lic z y ć : - dobrze przyg o to w an ą /nie w yk o rz ysta n ą je d nak w p ełn i/ k a d rę naukowo-badawczą i in ż y n ie ry jn o - te c h n ic z n ą, - stosunkow o dobrze zorganizow any p rz e m y s ł kom p u tero w y, k tó ry w o k re s ie k ry z y s u nie u le g ł z ałam an iu, le c z znacznie z w ię k sz ył p ro dukcję eksportow ą, - w z ro s t społecznego z a in te re so w a n ia zasto so w a n ia m i in fo rm a ty k i, - stopniowo odbudowywane zaufanie k ra jó w R W P G do P o ls k i, jak o solidnego p a rtn e ra gospodarczego. - n ap ływ znacznej ilo ś c i kom puteró w p e rs o n a l n ych w ra m a c h indyw idualnego im p o rtu, Z czynnikó w n egatyw nych n a le ż y w y m ie n ić : nadal, u trz y m u ją c y się brak zaufania k ra jó w w yso ko ro z w in ię ty c h pod w zględem g osp odarczym do P o ls k i jak o ew entualnego p a rtn e ra, - u trz ym yw a n ie r e s t r y k c ji g o sp o d arczych k r a jó y ro z w in ię ty c h w stosunku do k ra jó w R W P G /w tym ró w n ie ż P o ls k i/ szczególn ie w z a k re s ie tra n s fe ru te ch n o lo g ii; em barg o nadal obejm uje m ię d z y in n ym i m ik ro p ro c e s o ry 16-bitowe, pam ię c i typu W in c h e s te r, m o n ito ry g ra ficz n e, d ru k a rk i la s e ro w e, te s te ry, s y ste m y o p ro g ra m o w an ia siecio w e g o, - znaczne opóźnienie ro z w o ju bazy podzespołów e le k tro n ic z n y c h w stosunku do poziom u św ia to w ego; re la ty w n ie p o g łę b ia ją ce s ię ró ż n ic e w p o z io m ie n o w o cz esn o ści podzespołów e le k tro n icz n ych w stosunku do in n ych k ra jó w R W P G, - p re fe re n c je w k ie ro w a n iu środków c e n t ra l n ych na c e le b ieżące w p o rów naniu z c e la m i p e rs p e k ty w ic z n y m i, k ie ro w a n ie w ię k s z ych środków na p rz e m y s ły su ro w co w e w p o ró w naniu z p rz e m y s ła m i w y s o k o p rz e tw a rz a ją c y m l, - b rak s iln e j o rg a n iz a c ji g o sp o d arczej r e p r e zentującej in te re s y branży w kontaktach z p a r t n e ra m i z k ra jó w R W P G /z r a c ji w ie lk o ś c i, fu n k c ji tej n ie m oże w ła ś c iw ie sp ełn ia ć Z r z e sz enie M E R A /, - sła b e w yp o sażen ie p la có w e k naukow o-badaw c z ych i ro z w o jo w ych w now oczesne u rz ą d z en ia i a p a ra tu rę o ra z n ie w ie lk a m o ż liw o ść zakupu za d ew izy now o czesnych te ch n o lo g ii. W y n ik a ją c e z w w, uw arunkow ań, rz e c z y w iś cie re a liz o w a n e e le m e n ty s tra te g ii ro z w o ju, są n a stę p u ją ce: - p re fe ro w a n ie tem atów będących n a śla d o w n ictw em sp ro w ad z anych z opóźnieniem ro z w ią z a ń z a g ra n ic z n ych, kosztem p ra c n o w a to rsk ich, - zaniedbyw an ie p ra c o c h a ra k te rz e p e rs p e k ty w ic z n y m na rz e c z tem atów d a ją cych się ja k n a js z y b c ie j w d ro ż y ć, np. w C P B R 8.7 "T e c h n i ka k o m p u te ro w a " u d z ia ł tem atów poznaw czych i p e rs p e k ty w ic z n y c h w yn o si, poniżej 10%, - niepodejm ow anie op racow ań now ych w y ro bów w w aru n k ach n ie n a sy c e n ia ryn k u w y ro b a m i dotychczas produkow anym i, - dostosow yw anie k o n stru k cji w yro b ó w do m ożliw o ś c i bazy elem ento w ej dostępnej w P o ls c e lub In nych k ra ja c h R W P G ; tym sam ym św ia d o m e zakładanie 1 Otl 5-letniego opóźnienia fazy badaw czej w stosunku do św iatow ego poziom u fa z y w d ro żenio w e j, Thki kieru n ek rozw oju nie zapew nia z m n ie j szenia lu k i technolog icznej i powoduje deg radac ję naukową praco w n ików zap lecza. W tej sytu a c ji w ła ś c iw y m ro z w ią z a n ie m powinno być: - konstruktyw n e adaptow anie ro z w ią z a ń z a g ra n icznych, np, w przypadku o p ro g ram o w an ia powinno w p ro w a d z ić s ię nowe elem en ty w zbog acają ce produkt w stosunku do w z o rca, - w yb ó r s tra te g ic z n ie w ażn ych w yro b ó w i stosow anie w n ic h n ajn o w szych elem en tó w e le k tro n icznych ze św ia d o m o ścią, że w n a jb liż sz ym c z a s ie n ie będą dostępne w P o ls c e lu b w innych k ra ja c h R W P G ; w przyp ad ku} gdyby n ie b yły je s z cze dostępne w fa z ie w d ro żenia stosow ać ro z w ią z a n ia z astępcz e /m ogą je wykonać, p ra c o w n ic y o n iż s z y c h k w a lifik a c ja c h /, - pogłębien ie w s p ó łp ra c y naukow o -technicznej z k ra ja m i R W P G na z asad z ie o b u stro nnych kor z y ś c i np. s p e c ja liz a c ja w p ro d u k cji w zespoła c h, m ontaż fin a ln y w obu w sp ó łp ra cu ją c y c h k ra ja c h, - opanowanie p rz ez zakłady p rz e m y słu kom puterow ego tech n ik i p ro jek to w an ia i w y tw a rz a n ia fotom asek układów scalo n ych, co zapewni znaczne p rz y s p ie s z a n ie p ro cesu w y tw a rz a n ia specja liz o w a n yc h elem entów w zakładach podzespołów e le k tro n icz n y ch. Rozw ój, kom puteró w 1 m in ikom puteró w N a św ia to w ym ryn k u kom putero w ym Is tn ie ją n astęp u jące główne lin ie ro zw o jo w e E M C : - lin ia kom puteró w 370 i k o lejn e g e n e ra cje f i r m y IB M, k tó ry ch odpow iednikiem w k ra ja c h R W P G je s t Je d n o lity S y s te m - E M C / J S E M C /, - lin ia m inikom puterów P D P l i i kolejne gener a c je V A X 1 M IC R O - V A X fir m y D E C, k tó ry ch Odpow iednikiem w k ra ja c h R W P G je s t syste m M in ik o m p u te ró w E M C / S M E M C /. W P o ls c e Z a k ła d y E le k tro n ic z n e E L W R O w d ro ż ą do p ro d u k cji w 1987 r. znacznie zm o d e rn iz o w an y kom puter E C Z m ia n y w stosunku do E C 1032 /R-32/ ob ejm ują: za stą p ie n ie p a m ię c i fe rry to w e j - półprzew odniko w ą, co spow odow ało p ra w ie c z te ro k ro tn e z m n ie jsz e n ie w y m ia ró w jed n o stk i c e n tra ln e j i m o cy z a s i la c z y, w pro w adzenie w ir tu a liz a c ji p a m ię c i i u- rz ą d z e ń au to d iagnostyki z apew n iło ro z s z e rz e n ie m o ż liw o ś c i fu n k cjo n aln ych m. irr, d z ięk i ro z budow ie p a m ię c i o p e ra c y jn e j do 8 M B. Z e w zględu na u trz ym a n ie n ie z m ie n io n ej bazy elem ento w ej szybkość p ro c e s o ra n ie uleg ła is to tn e j p o p ra w ie. K o m p u te ry J S E M C p ro d u ko 3

6 w ane są w Ilo ś c i szt. / ro k z p rz e z n a c z e n iem głów nie na ry n e k k ra jo w y. Is tn ie je szan sa, że d z ięk i m o d e rn iz a c ji w yró b ten zostanie w y e k sp o rto w any do in n ych k ra jó w R W P G, a głów nie do C S R S. P o d sta w o w ym w yro b em e ksp o rto w ym 2 i E L W R O p o zostanie jed n ak p ro c e s o r te le p rz e - tw a rz a n ia danych E C ró w n ież podle g a ją c y m o d e rn iz a c ji. W k ra ju m in ik o m p u te ry S M E M C nie z a ję ły z n a cz ą ce j p o z y c ji po w s trz y m a n iu p ro d u k c ji M E R A 400. M in ik o m p u te ry M E R A ,p o ro z budowaniu o u rz ą d z en ia p a m ię c i, nadal pozosta ją podstaw ow ym n a rz ę d z ie m p ra c y w ponad 500 a p lik a c ja c h / p rz y ponad 100 a p lik a c ja c h S M E M C /. R o z w ó j urząd zeń Je d n o lite g o System u o b jęty je s t C P B R 8, 7 z k o n c e n tra c ją nakładów w la tach /ponad 1 m ld z ł/. Z E E L W R O p rz e d s ta w iły w n io sek o o b ję c ie fin an so w aniem w la ta c h n a stę p cy E C 1034, kom putera o w ię k s z y c h m o ż liw o ś c ia c h o b lic z e n io w ych - E C W yd atk o w anie na ten c e l ponad 1, 5 m ld zł m u si być poprzedzone gruntow ną a n a lizą i stu d ia m i, ze sz cz ególn ym z w ró cen ie m u- w ag i na bazę e lem en to w ą. D e c y z ja o fin an so w a niu E C 1140 uzależn ion a będzie od postępu p ra c nad r e a liz a c ją z a m ó w ie n ia rząd o w ego 2RN 8. 3 p rz e z Z E E L W R O., o b e jm u jących w d ro żenie do p ro d u k cji sp e c ja liz o w a n y c h podzespołów e- le k tro n ic z n y c h dla J S E M C. W g ru p ie m in ik o m p u te ró w w P o ls c e ro z w ija j ą s ię dw ie su b lin ie S M E M C ; - z m a g is tr a lą U N IB U S,/ F M ik E R A - W a r s z a w a /, do k tó ry ch n a le ż y z a lic z y ć m in ik o m p u te r y S M 4 / k o p ro d u k cja ; z Z S R R / i S M 44 / o p ra cow an ie w ła sn e, w d ro ż e n ie w r., - z m a g is tr a lą Q - B U S / C N P S S M E R A S T E R - K a to w ic e /, k tó ry c h re p re z e n ta n te m je s t M E R A - 60 / k o p ro d u k cja, z Z S R R /. W obu p rzyp ad kach m a m ie js c e znaczny e ksp o rt do Z S R R, S p ra w ą o tw a rtą w P o ls c e j c s i p o d jęcie o p ra cow an ia now ej g e n e ra c ji S M E M C, odpow iadają c e j lin ii m in ik o m p ilteró w V A X. P r a c e nad tą g e n e ra c ją zaaw ansow ane są w Z S R R o ra z C S R S. P r ó b y n a w ią z a n ia w s p ó łp ra c y nau k o w o -tech n iczn ej z in n y m i k r a ja m i R W P G z a k o ń cz yły s ię jakd o tych cz as niepow o d zen iem. W o b ec b ra k u now o c z e s n e j bazy elem en to w e j P o ls k a n ie je s t odpow ie d n im dla ty c h k ra jó w p a rtn e re m p rz y w s p ó l n ym o p raco w aniu m in ik o m p u te ra - odpow iednika V A X 11 /780. M in ik o m p u te ry typu V A X z a jm u ją z n a czącą p o z y c ję w sy ste m a c h kom putero w ego w sp o m a gania p ro je k to w an ia / C A D - C A M /. D e c y z ja o w łą c z e n iu do C P B R 8. 7 p ra c nad o d pow iednik ie m V A X m u si być poprzedzona po stępem p ra c nad bazą elem en to w ą. E w e n tu a ln ą lu k ę, spowodow aną b ra k ie m odpow iednika V A X, w y p e łn ić p o w in ien m in ik o m p u te r z m a g is tr a lą M U L T I B U S II, któ rego o p ra co w a n ia, w ra m a c h C P B R 8. 7, p o d ją ł s ię In stytu t System ó w S te ro w an ia / K a to w ic e /, a także m ik ro k o m p u te r - odpow iednik IB M P C / A T / M a z o v ia M -1016/, któ rego o p ra c o w an ia, w ra m a c h C P B R 8. 7, p o d jął s ię In s ty tut M a s z y n M a te m a ty c z n y c h / W a rs z a w a /. K o m p u te ry 5 g e n e ra c ji M im o w y stę p u ją c e j nadal n ie jed n o z n acz n o ści w d efin io w an iu z a k re s u kom puteró w 5 g e n e ra c ji pewne e le m e n ty m ożna-już w yo d rę b n ić, n p.: p ro c e s o ry do p rz e tw a rz a n ia ró w n o leg łe g o, bank i w ie d z y, ję z y k i p ro g ra m o w a n ia L I S P, P R O L O G dla syste m ó w e k sp e rto w ych, u rz ą d z en ia w e jś c ia / w y jś c ia g ło se m, ro zpoznaw an ie o b ra zów i inne. Z a d a n ia zw iązane z o p ra co w a n iem kom puteró w 5 g e n e ra c ji o b jęte są K o m p le k s o w ym P ro g ra m e m R o z w o ju P N T k ra jó w R W P G. W P o ls c e w ystęp u je znaczne ro z p ro s z e n ie tem ató w o d p o w iad ających naw et zawężonem u p o ję c iu kom puteró w 5 g e n e ra c ji o ra z n iejed n o znaczność celó w re a liz a c y jn y c h. C e le m doprow ad z en ia ty c h p ra c do konkretnego ro z w ią z a n ia, ja k im je s t kom putero w o w spom ag an y s y stem e k sp e rto w y z e le m e n ta m i p rz e tw a rz a n ia w ie d z y, n a le ż y u tw o rz y ć o d ręb n y c e n tra ln y p ro g ra m badaw czy / C P B R lub C P B P,/. B ę d z ie to jed n o cześn ie w kład P R L w p ra c e nad K o m p le k so w ym P ro g ra m e m P N T k ra jó w R W P G. R o z w ó j m ik ro k o m p u te ró w N a św ia to w ym ry n k u u t r w a lił s ię stand ard kom puteró w p e rs o n a ln y c h p ro fe sjo n a ln y ch / lin ie IB M P C / X T i I B M P C / A T /. W P o ls c e podjęto p ra c e nad o d pow iednikiem U n ii P C / X T w k ilk u o śro d k a ch : Spółka P H P "M ik ro k o m p u - t e r y ", M E R A - K F A P, IK S A i P /odpow ied niość na p o z io m ie syste m u op eracyjn ego.w g ru p ie kom pu teró w p e rs o n a ln y c h n ie p ro fe sjo n a ln y ch tru d no o k r e ś lić, k tó ra z w ie lu lin ii p r z y jm ie s ię jak o stan d ard św ia to w y. W g rę w chodzą typ y: A M S T R A D, A T A R I, S P E C T R U M, A P P L E, C O M M O D O R E. Do P o ls k i, w ra m a c h im p o rtu in d yw id u aln ego, sp row adzono k ilk a d z ie s ią t t y s ię c y m ik ro k o m p u te ró w, w tym znaczną ilo ś ć k o m p u te ra S P E C T R U M 2X80. W o p raco w aniu pt. R o zw ó j p ro d u k c ji s y s te m ów m ik ro k o m p u te ro w ych w Z rz e s z e n iu M E R A w la ta c h " p rz ed sta w io n o n a stę p u ją cy p ro g ra m a so rtym e n to w y w ro ku 1990: Z E E L W R O 1. E L W R O szt. 2. E L W R O szt. 3. E L W R O szt. 4. Solum szt. 4

7 Z U K E L Z A B 1. Com P A N szt 2. M e ritu m I szt. 3. M e ritu m I I 700 szt. Spółka M ik ro k o m p u te ry 1, M a z o v ia /M1016 / S M 1914/ 21, 600 szt, M E R A K F A P 1. M K 2, K R A K 86 R a z e m : szt, 1, 000 szt. 87, 500 szt. b iają. P rz e w id y w a n y ro zw ó j d o tyczyć będzie n astę p u jących typów syste m ó w o p e ra c y jn y ch : - R A F O S dla podstaw ow ych k o n fig u ra c ji m in i m a ln y ch /re z yd u je w y łą c z n ie w p a m ię c i R O M /, - D O S R W - 4 dla system ó w stero w a n ia i z a rz ą dzania w zestaw ach w ie lo m a sz y n o w ych i s ie cio w ych, - D O S K P dla w ię k s z ych k o n fig u ra c ji w ie lo te r- m in a lo w y ch w syste m a ch w stępnego p rz e tw a rz a n ia danych, - M E R A X /odpow iednik U N IK, wg R W P G - D E M O S /, u w z g lęd n iający 32-bitową lin ię SM E M C do w y tw a rz a n ia m obilnego oprogram ow ania, k tó re m oże być przenoszone pom iędzy s y s te m a m i o ró ż n ej a rc h ite k tu rz e. P r o g r a m ten je s t słabo sk o relo w a n y z m o ż liw o ś c ia m i zapew nienia k ra jo w y c h dostaw u rz ą dzeń p e ry fe ry jn y c h,w tym głów nie p a m ię c i z d y s k ie m e la sty c z n ym i d ru k are k. P ro d u c e n c i tych u rz ąd z eń - M E R A - K F A P i M E R A - B Ł O N IE - p rz e z n a c z a ją sw o je w yro b y głów nie na e ksp o rt do k ra jó w R W P G Jt o z w ć j p ro d u k c ji m ikro kom p u te ró w je s t w spom agany finan sow o ze środków c e n tra ln y c h w ra m a c h C P B R 8. 7 / ok. 1 m ld zł/, ZRN /31 5 m in z ł/, Z R N /795 m in zł/, Z R N 8. 10/918 m in z ł/, 2 tn /1240 m in zł/. R o zw ó j s ie c i kom p u tero w ych R o z w ó j ogólnodostępnych s ie c i k o m p u te ro w y c h i m in ik o m p u te ro w ych z a le ż y od postępu w d z ied z in ie te le k o m u n ik a c ji. O becnie n ie m a w aru nków, aby w P o ls c e do ro ku 1990 ta k ie s ie c i z n a la z ły pow szechne zasto so w anie. S ie c i m i n i i m ik ro k o m p u te ro w e lo k a ln e pow inny b yć w P o ls c e in te n syw n ie ro z w ija n e. Standard em ś w ia to w ym je s t s ie ć lo k a ln a E th e rn e t o przepusto -. w o ś c i 10M b/s. Is tn ie je w ie le ro z w ią z a ń s ie c i firm o w y c h o p rz e p u sto w o ści l- 1 0 M b / s. W P o ls c e w ra m a c h C P B R 8. 13, C P B R 8. 7 i C P B R 7.2 prow adzone będą p ra c e nad s ie c ia m i lo k a ln y m i typu: m a g istra lo w e g o / I E E E std /, p ie rś c ie n io w e g o / I E E E std 8 0 2,5 /, P R O W A Y / I E E E std /. R o z w ó j o p ro g ra m o w an ia R o z w ó j o p ro g ra m o w an ia w yn ik a zarów no z ro s n ą c y c h p o trz eb użytkow ników ja k i ro s n ą c y c h m o ż liw o ś c i środków te ch n icz n ych. Z kon iecz n o ści-zap ew n ienia ekonom icznej o p ła c a l n o ści ro z w o ju o p ro g ra m o w an ia w yn ik a p o trz e ba jego u n ifik a c ji, a w ię c o g ra n ic z a n ia zbędnej ró ż n o ro d n o ści, p rz y zachow aniu dotychczasow ego dorobku p ro g ra m is tyczne g o. W p ro c e s ie e w o lu c ji ró ż n ic e funkcjo nalne m ię d z y s y ste m a m i o p e ra c y jn y m i s ta ją s ię cor a z m n ie j d o strz e g aln e. N a to m ia s t ró ż n ic e im p le m e n ta c y jn e zach ow u ją s ię, a naw et po głę W y ż e j p rzed staw io n e s y ste m y o p e ra c y jn e będą ew oluow ały w kierunku jednego m od ularnego system u o p eracyjn ego, k tó ry będzie m ógł być dostosow any dla ró ż n ych k o n fig u ra cji i w ym agań użytkow ych. E w o lu c ja system ó w opera c y jn y c h będzie u w zględ n iała: _ zachow anie zgodności p ro g ra m o w e j z w c z e ś n ie js z y m i w e r s ja m i, - w yp o sażen ie system ó w o p e ra c y jn y ch w kom p i la to r y zu nifikow anych w e r s ji języków p r o g r a m o w ania /p rz e d e w s z y s tk im k o m p ila to r języka " C " jak o podstaw y im p le m e n ta c ji p ro g ram ó w syste m o w ych, a w p rz y s z ło ś c i zastą p ie n ie go p rz e z ję z y k A D A /, - o p raco w yw anie k o m p ilato ró w now ych języków p ro g ra m o w a n ia /o o rie n ta c ji p ro b lem o w e j/, u ła tw ia ją c y c h k o rz y sta n ie z E M C n ie p ro fe sjo n a ln ym p ro g ra m is to m, - u n ifik a c ję k o m u n ik a cji z o p e ra to ra m i i z p ro g ra m a m i, - o p raco w an ie o p cjo n aln ych w a ria n tó w sk ła d a n ych system ów z ró ż n y m i pozio m am i o p ty m a liz a c ji /czasu k o m p ila c ji, w ykonyw ania p ro g ra m u, ro z m ia ru k o m p ila to ra cz y p ro g ra m u w y n i kowego/, - w yp o sażen ie system ó w o p e ra c y jn y ch w zunifikow ane sy ste m y zarz ą d z a n ia bazam i danych i o p ro g ra m o w an ia siecio w ego / sta n d ard y ISO / o ra z g raficz n e g o / stand ard G ra p h ic K e rn e l S yste m /, - ro zw ó j n a rz ę d z i w sp o m ag ających u ru ch a m ia n ie, testow anie i dokum entowanie system ów, - nadążanie za ro zw o jem sp rzętu kom puterowego w z a k re s ie ro z w ią z a ń w ie lo p ro c e s o ro w ych, udogodnień w dostępie do p a m ię ci i now ych u rząd zeń zew n ętrznych, głów nie g ra fic z n ych i te le k o m u n ik acyjn ych. W d z ied z in ie system ó w z a rz ą d z a n ia bazam i danych dążyć się będzie do u zyskan ia następują c y c h ro z w ią z a ń : - syste m u z a rz ą d z a n ia bazą danych o ro z w in ię tej s ie c io w e j s tru k tu rz e lo g icznej danych /an a lo g : D B M S II/, 5

8 - system u z a rz ą d z a n ia bazą danych o u p ro sz czonej stru k tu rz e s ie c io w e j /an alo g : T O T A L /, - syste m u z a rz ą d z a n ia bazą danych o stru k tu rz e re la c y jn e j /an alo g : O R A C L E /, - o p ro g ra m o w an ia dla zarz ą d z a n ia d an ym i w syste m a ch m ik ro k o m p u te ro w ych /an alog: d B A S E II, d B A S E I I I, M U L T I P L A N, F R A M - W O R K /. W d zied zin ie o p ro g ra m o w an ia urządzeń g r a ficz n ych p rz ew id u je się im p le m e n ta c ję standardu IS O - G K S / G ra p h ic K e rn e l System / u m o ż liw ia ją c ą w ię k s z ą n ie z a le ż n o ść o p ro g ra m ow ania a p lik a c y jn e g o od ro z w ią z a ń te ch n icz n ych urząd zeń g ra fic z n y c h op eracyjnych «R o zw ó j urząd zeń p e ry fe ry jn y c h i syste m ó w P am ięci z dyskiem t w a r dym / W in c h e s te r/ stan o w ią podstaw ow e w y p o sażen ie kom puteró w typu P C / X T i P C / A T, P o s tę p w tech n o lo g ii spow odow ał obniżkę cen p a m ię c i o o o jem n o ści 20 M43 do poziom u 300 U SD. P o d ję te w P o ls c e p ra c e nad parnię-- c lą o ś re d n ic y dysku /4 c a la nie r o k u ją pow odzenia, brak bowiem podstaw ow ych urząd zeń te chnolo g icz n ych i dośw iadczeń«z w ią z e k R a d z ie c k i i inne k ra je R W P G p ro w a dzą In te n syw n e p ra c e nad p a m ię c ia m i tego typu. W te j s y tu a c ji konieczn e je s t w z m o c n ie n ie p o ten cjału bad aw czeg o w F M ik E R A /o ko ło 35 p raco w n ików o raz w spom ag an ie z 'w y ż s z y c h u c z e ln i/. W p rzyp ad ku u z ysk a n ia p ie rw s z y c h po zytyw n ych w yników w w y t w a rz a n iu i p o k ryw an iu w a rs tw ą m a g n e ty cz ną dysków, co pow inno n a stą p ić w 1987 roku, m o ż liw e będzie n a w ią z a n ie w s p ó łp ra c y z in n ym i k ra ja m i. Z a d a n ie objęte je s t dofin an so w an iem z C P B R 8. 7 /1 70 m in z ł/. W p rz y p a d ku u zysk an ia zgody na zakup lic e n c ji lub zakończ e n ie badań podstaw o w ych z w y n ik ie m p o z y tyw n ym konieczne będzie o b ję cie w ym ie n io n e go zadania z a m ó w ie n ie m rz ąd o w ym. Jednostki pamięci na d yskach elastycznych. G ło w ic e do tych p a m ię c i i d y sk ie tk i są w ażnym z esp o łem kom puteró w typu P C / X T, a także c z ę ś c i kom p u teró w p e rs o n a ln y c h n ie p ro fe sjo n a ln y ch, w tym edukacyjn ych. Z a k ła d y M E R A - K F A P dysponują znaczn ym d o św ia d cz e n ie m te ch n o lo g icz n ym w p ro d u k c ji lic e n c y jn y c h p a m ię c i o ś re d n ic y 8 c a li. O becn ie p ro d u k cja ty c h p a m ię c i k s z ta łtu je s ię na po z io m ie 3000 s z t./ r o k. P ro g r a m ro zw o ju o- b e jm u je : - op anow anie p ro d u k cji now ej g e n e ra c ji jed n o stek p a m ię c i o ś re d n ic y 5 1/4 c a la typu S L IM L I N Ę ; o p ra co w a n ie i w d ro ż e n ie - M E R A K F A P, zadanie ob jęte Z R N 8,2 5, - opanow anie p ro d u k cji g ło w ic do p a m ię c i 5 1/4 c a la ; o p ra co w a n ie i w d ro żenie - W &IJI M E R A M A T, zadanie objęte Z R N 8,2 6, - o p ra co w a n ie m a te ria łó w te ch n o lo g ii, u rz ą dzeń do w y tw a rz a n ia d ysk ie te k /w ilp ś c i ok. 6 m in sz.t,/ ro k / ; o p ra co w a n ie - M E R A L, w d ro ż enie - Z E E L W R O o ra z Z a k ła d y C h em iczn e S T IL O N ; zadanie objęte Z R N 8,2 8, - p ra c e badaw cze w z a k re s ie jed n o stek p a m ię c i o ś re d n ic y 3 1/2 c a la i d ysk ie te k z pionow ym z a p ise m ; zadanie objęte C P B R Jednostki pamięci z d yskiem optycznym są p a m ię c ią m a so w ą o p o je m n o ści rz ę d u 1 G B. Je d n o s tk i te p rz eznacz o n e są m. in. dla kom puteró w p e rs o n aln ych P C / A T /ro z w ią z a n ie p rz ed sta w io n e p rz e z fir m ę P h ilip s /. P r a c e nad p a m ię c ia m i z d ysk iem optycznym podjęte z o s ta ły p rz ez cz e c h o s ło w a c k ą fir m ę T e s la, /zakup lic e n c ji na o d tw arz acz co m p act d isc w fir m ie P h ilip s /. W P o ls c e nie prow adzi' s ię p ra c nad p a m ię c ia m i tego typu. Jednostki pamięci ta śm o wej do k o m p uteró w p e rs o n a ln y c h. P r a c e nad p a m ię c ią k a se to w ą P K - 6 typu " S t r e a m e r " podjęto w W Z U I M E R A M A T ; zadanie objęte C P B R Drukarki. R o z w ó j d ru k a re k m o zaik o w ych, te r m in a li i d alekopisu z. w y k o rz y s ta n ie m d ru k a rk i D100 A fin an so w any je s t p rz e z M E R A - B ło n ie. Z ad anie je s t w spom agane Z R N 8.2 7, Now a g e n e ra c ja d ru k a re k la s e ro w y c h o p ra c o w ana z o sta ła p rz e z In s tytu t M aszyn M a te m a ty czn ych w ra m a c h w s p ó łp ra c y z Z S R R. Z a d a n ie o b jęte C P B R 8. 7 /n a k ład y w w y so k o ś c i 400 m in z ł/. W d ro ż e n ie d ru k a re k la s e ro w y c h w M E R A - B ło n ie uw arunkow ane je s t opanow aniem p rz e z k ra jo w y p r z e m y s ł p ro d u k cji la s e r a p ó łp rz ew o dnikowego o m o cy 8 m W, D r u k a r k i te rm ic z n e. C h a ra k te ry z u ją s ię one c ic h ą p r a c ą i m o ż liw o ś c ią p r a c y w re ż im ie g r a ficz n y m. P ro w a d z o n e od 5 la t p rz e z O B R E U S 1 C E M I p ra c e nad g ło w ic a m i nie d a ły w p e łn i z a d o w a la ją c y ch re z u lta tó w. Z ad anie w ym aga d o ta c ji fin an so w ych ze środków c e n tra ln y c h. D r u k a r k i s tru m ie n io w e - w ie lo k o lo ro w e. W P o ls c e d o tych czas nie podjęto p ra c w tej d z ie dzin ie ze w zględu na duże tru d n o ś ci tech nolo g i-' czne i m a te ria ło w e. P o ls k a jak o k ra j w io d ą c y w p ro d u k cji d ru k a re k powinna podjąć badania podstaw ow e w z a k re s ie d ru k a re k s tru m ie n io w ych. Monitory ekranowe. P r a c e bad aw czo-ro zw o jo w e nad m o n ito ra m i e k ra n o w y m i fin an sow ane są w C P B R 8. 7 / m o n ito ry dla J S E M C /, C P B R 8.8 / m o n ito ry g ra ficz n e / \

9 o ra z Z R N / m o n ito ry dla S M E M C /. O s ią g n ię cie śred n iego św iatow ego standardu /1024 x l0 2 4 punktów ekranu/ w dziedzinie m onitoró w g ra fic z n y c h w ym aga o p raco w ania p ro fe s jo nalnego kineskopu. W y k o rz y s tu ją c k ra jo w e k i n eskopy T V C m ożna uzyskać- m a k sym a ln ą ro z d z ie lc z o ść 512x256 punktów ekranu. D otychcz a s nie podjęto p ra c nad kineskopam i dla potrz e b g ra fik i kom p u tero w ej. Monitory plazmowe i inne te c h n ik i. Z a sto so w a n ie tech n ik i plazm ow ej i c ie k ły c h k ry s z ta łó w redukuje w ie lk o ś ć kom puteró w p e rs o n a ln y c h P C / X T i P C / A T do w ie lk o ś c i podróżnego n e s e s e ra. D o tych cz a s w P o ls c e n ie podjęto p ra c nad m o n ito ra m i in n ym i niż z w y k o rz y s ta n ie m kineskopu. Klawiatury, P r a c e nad k la w ia tu ra m i do kom puteró w p e rs o n a ln y c h S M 1914 M a z o v ia o b jęte są C P B R Je d n o stk ą o p ra co w u ją cą i w d ra ż a ją c ą są Z A E M E R A - R E F A, W ra m a c h w d ro ż e n ia kom p u tera p erso n aln ego E L W R O 800 o p raco w ana zo stanie p rz e z Z E E L W R O k la w ia tu ra bezstykow a. P lo tery 1 ploterodrukarki. P o d sta w o w ym w yro b em w tej g rupie będą p lo te r y M E R A i M E R A , c z te ro k o lo ro w e, fo rm a tu A - 3, o p raco w ane p rz e z In stytu t S y s te m ów S te ro w an ia / K a to w ice / w e w s p ó łp ra c y z C S R S i w d ro ż e n ie do p ro d u k cji s e ry jn e j w M E - R A S T E R. O b ecn ie nie p rz ew id u je s ię w d ro żenia p lo te ra fo rm a tu A - l, Z a k ła d y M E R A - P O L T IK w Ł o d z i w d ro ż ą do p ro d u k cji w ie lk o s e ry jn e j /50000 s z t./ ro k / p lo te ro d ru k a rk ę fo rm a tu A - 4, Z a k ła d y M E R A - L U M E L p rz yg o to w u ją p ro d u k cję m a ło s e ry jn ą /2000 s z t./ ro k / p lo te ra 4-kolorow ego K L - 3 fo rm a tu A - 3, R o zw ó j p lo te ró w o b jęty je s t C P B R 8. 8 i u z u p ełn ia ją co C P B R 8, 7. P lo t e r y dużego fo rm a tu /A-O/ d o sta rcz a n e są p rz e z C S R S. R o z w ó j tech n o lo g ii P r z e m y s ł k o m p u tero w y n ie opanow ał now ych te ch n o lo g ii sto so w anych w k ra ja c h w yso ko ro z w in ię ty c h od c o n a jm n ie j 5 la t i nie p ro w ad z i s ię p ra c b a d aw cz ych i o d tw o rzen io w ych w tym z a k re s ie. Spow oduje to d alsze po g łębien ie lu k i te ch n o lo g icz n e j, o cenianej obecnie na 10^15 la t. Z m ia n a tego n ie k o rz ystn e g o trendu, z a g ra ż a ją cego u trz ym a n iu do brej p o z y c ji p rz e m y s łu kom puterow ego w e k s p o rcie do k ra jó w R W P G w ym a ga: - odbudowy z a p lecz a badaw czego w dzied zin ie te ch n o lo g ii, w tym m ię d z y in n ym i p rz e z powoła n ie in stytu tu tech n ologiczn ego lu b p rz e k s z ta ł cen ie w ta k i in stytu t jednego z trz e c h is tn ie ją cych w b ra n ż y k o m p u tero w ej, - p o g łę b ien ia zw iązkó w k o o p e ra c yjn ych i w sp ó ł p ra c y naukow o-technicznej z in stytu ta m i i p rz e d s ię b io rs tw a m i te ch n o lo g icz n ym i w Z S R R i w innych k ra ja c h R W P G, - zakupu gotowych ro z w ią z a ń tech nolo g icznych w k ra ja c h w yso k o ro z w in ię tych i o b lig ato ryjm e- go ic h up ow szechnienia w p rz e d się b io rs tw a c h branży kom puterow ej, - z w ięk szen ia udziału n akładów na badania w z a k re s ie technolog ii z 10% do 30 t 40%, - z w ięk szen ia s k a li p ro d u k cji w yb ra n ych a s o r tym entów np. d ru k a re k m ozaikow ych z s e r y j nej na m aso w ą p rz ez k o n c e n tra c ję nakładów na ro zw ó j tech nolo g ii i a u to m a ty z ację p ro d u k cji. B io r ą c pod uwagę w aż n iejsze grupy technolog iczne w ym agane je s t po d jęcie n astępujących d ziałań: W t e c h n o l o g i a c h t r a d y c y j n y c h takich, jak ubytkowa nale ż y o p raco w ać i w d ro ż yć do p ro d u k cji i z a sto sowań o b ra b ia rk i sp ecja liz o w a n e do obróbki c z ę ś c i o m a ły ch w y m ia ra c h, z b ard zo dużą dokładn o ścią. Isto tn ym p ro b lem em je s t u p o w s z e c h n ie n ie m etod w y k ra w a n ia p re cyzyjn e g o, łą c z e n ia c z ę ś c i m iędzy in n ym i p rz y pom ocy z g rz ew ania la sero w e g o, k le je n ia, zastępow ania c z ę ś c i m e ta lo w ych e le m e n ta m i z tw o rz y w sztu cznych, w tym o w ła s n o ś c ia c h p rz ew o d z ą cych i inne, W grupie t e c h n o l o g i i s p e c j a l i z o w a n y c h n a le ż y ro z w in ąć zdolności w ytw ó rc z e w z a k re s ie obwodów drukow anych z 30 ty s. m 2/ ro k do 100 ty s. m 2/ ro k, opanować technologie obwodów drukow an ych w ie lo w a rstw o w ych o ra z p re c y z y jn y c h. W ażn ym elem en tem tych tech n o lo g ii powinno być w d ro żenie do p ro d u k cji d o św iadczaln ej w IM M w ro ku 1987 system u P R O G R A F - F O T O - M A T do p ro jek to w an ia i w ytw a rz a n ia k lis z obwodów drukow anych. K o n iecz n ym u zupełnieniem tych technolog ii je s t podjęcie k ra jo w e j produkc ji szybkoobrotow ych, w ie lo stan o w isk o w ych stero w a n ych p ro gram o w o w ie rta re k w sp ó łrz ę d n o ścio w ych do w ie rc e n ia otw orów w la m in a ta c h, W m ia r ę w z ro stu s e ry jn o ś c i p ro d u k cji niezbędne je s t zastępow anie p łytek drukow anych ze stand ard o w ym i układam i sca lo n ym i - u k ładam i h y bryd o w ym i. W tym celu n a le ż y znacznie zw iększyć zdolności p ro jek to w e i w ytw ó rc z e w O B R E - U S T o ru ń. W IM M n a le ż y p ro w ad zić p ra c e nad nową g e n e ra c ją system u P R O G R A F do p ro je k to w an ia układów h yb ryd o w ych i scalo n ych o dużej sk a li in te g ra c ji o ra z syste m e m F O T O M A T 2 z zasto so w aniem la s e r a, jak o g ło w ic y n a ś w ie tla ją c e j fo to m ask i, W t e c h n o l o g i a c h w y t w a r z a n i a n o ś n i k ó w p a m i ę c i o w y c h w ystę p u ją n a j w ię k sz e opóźnienia. 7

10 P o ls k a, jak o jed en z n ie lic z n y c h k ra jó w o ś re d n im p o zio m ie ro z w o ju gospodarczego nie m a m o ż liw o ś c i p o d jęcia p ro d u k c ji np. d ysk ie te k, a także nośników m agnetycznych do p a m ię c i typu W in c h e s te r. N ie je s t opanowana technolo gia m a te ria łó w fe rry to w y c h o dużych g ęsto ś c ia c h dla g ło w ic m ag n etycznych u rząd zeń p a m ię c i. Z e w zględu na znaczne o p óźnienia, P o ls k a w ra m a c h R W P G p rz e s ta ła być ró w n o rz ę d n ym p a rtn e re m w ro z w o ju urządzeń kom pute ro w y c h, z a w ie ra ją c y c h e le m e n ty m a g n e tycz ne. Z tego w zględu p rz y w yb o rz e w ła ściw e g o w a ria n tu opanow ania tech n o lo g ii urząd zeń p a m ię c i m agnetycznych n a le ż y k o rz y s ta ć z w łasnego zaplecza /w spom aganego zakupam i niezbędnych u rząd zeń / oraz do św iadczeń k ra jó w w yso ko ro z w in ię tych. o d p o w iadających 8086 i p a m ię c i 6 4 K b. U k ła d y te są obecnie dostępne w Z S R R. D o tych czas brak je s t ź ró d eł bezdew izow ego zakupu m ik ro p ro c e s o ró w 1 6 -b lto w ych,o d p o w iadających k tó re stan o w ią podstaw ę do budowy kom puteró w p e rso n a ln y ch o d p o w iadających IB M P C / A T. R o z w ó j e le k tro n ic z n y ch podzespołów czyn n ych ' skoncentro w an y je s t w trz e c h o śro d k a ch : - w a rs z a w s k im / C E M I/. C P B R 8. 1, Z R N 8. 1, n ak ład y 64 m ld zł, - to ru ń sk im / O B R E U S /, Z R N 8,2, n akłady 16 m ld zł. - w ro c ła w s k im,/z E E L W R O /, Z R N 8.3, n a k ła dy 9 m ld zł. O gółem 89 m ld zł, R o zw ó j te chnolo g ii urząd zeń p a m ię c i je s t w spom ag any fin an sow o ze śro d ków c e n tra ln y c h C P B R 8, 7 jo k. 300 m in z ł/, Z R N 8. 25, 8. 26, W s p ó ln ie z p rz e m y s łe m e le k tro n ic z n y m n a le ży opanować tech nolo g ie m ontażu p ó w ierz ch n ió - wego. zapew n ia ją ce g o le p s z e w aru n k i dla auto m a ty z a c ji. B ę d z ie to jednak p ro c e s stopniow y, gdyż nakłady na k o nieczną z m ianę k o n stru k cji e lem en tó w e le k tro n ic z n y c h i tech n o lo g ie ich w y tw a rz a n ia w yn io są k ilk a m ilia rd ó w z ło tych. W s p ó ln ie z p rz e m y s łe m e le k tro te c h n ic z n ym n a le ż y o p ra co w a ć i opanow ać tech n o lo g ie w y tw a rz a n ia w s k a li około 300 tys. szt. / ro k sp e c ja ln y c h m ik ro s iln ik ó w do d ru k a re k i u rząd zeń p a m ię c i. R o z w ó j ele k tro n ic z n e j bazy elem ento w ej W św ia to w ym ro z w o ju e le k tro n ic z n e j bazy e lem en to w e j m ożna w yo d ręb n ić trz y fazy w d ro żeniow e i jed n ą badaw czą: a / w d ro żenio w e: - m ik ro p ro c e s o ry 8-bltow e, p a m ię c i R A M 4 10 Kh, ro z stę p ś c ie ż e k 5 ju m / re p re z e n tant: układ 8080 fir m y IN T E L /, - m ik ro p ro c e s o ry 16-bitowe, p a m ię c i R A M 64 K b i A P X 286, ro z stę p ś c ie ż e k 3 1/2 j.-_m Jr e p r e z e n ta n t: układy 8086,80286 fir m y I N T F L /, - m ik ro p ro c e s o ry 3Ż-bitow e, p a m ię c i R A M 256 Kb, ro z s tę p ś c ie ż e k 2. c m / re p re z e n ta n t:.układ ia P x 236 f ir m y IN T E L / ; h/ badaw cza: - m ik ro p ro c e s o ry 64-bttowe, p a m ię c i R A M 1 ł-4 M b, ro z stę p ś c ie ż e k 1 ^ Łm, w 1990 r. p ro d u k cja 1,4 m ld sztuk. W P o ls c e z opóźnieniem ponad 10-letnim zos ta ła z re a liz o w a n a faza p ie rw s z a. W s k a ź n ik uzysku d o b rych układów-w p ro c e s ie w y tw ó rc z y m je s t 4 ra z y g o rs z y a n iż e li w renom o w anych f i r m ach, D ru g a faza / cz ę ścio w o / o b jęta je s t p ro g ra m a m i b ad aw czym i / C P B R 8, 1 i Z R N 8. 1/. Do ro ku 1990 m a ją po w stać prototypow e s e rie n a jp ro s ts z y c h m ik ro p ro c e s o ró w 16-bitowych, W o środku w a rs z a w s k im n astąp i m o d e rn iz a c ja, w ym ia n a p a rk u m aszynow ego, co pozw o li p r z e jś ć z tech n o lo g ii w y tw a rz a n ia o g ęsto ści 5 m ik ro m e tró w na 3 1/2 m ik ro m e tra. P o roku 1991 n astąp i druga faza o b ejm u jąca z w ię k s z e nie p o w ie rz c h n i p ro d u k c ycjn ych. W ośrodku to ru ń sk im p rz ew id u je s ię k o n c e n tra c ję p ra c nad u k ła d a m i m a try c o w y m i w te ch n o lo g ii C M O S, ew e n tu aln ie ze w sp o m ag aniem w fo rm ie za-.kupu lic e n c ji. W ośrodku w ro c ła w s k im w p ie rw s z e j fazie n astąp i tra n s fe r tech n o lo g ii z I T E W a rs z a w a, w fa z ie d ru g iej p rz e w id z ia n y je s t ro z w ó j zdoln o ści p ro je k to w a n ia, w ytw a rz a n ia i te sto w a n ia sp e c ja liz o w a n ych układów e le k tro n ic z n y c h dla J S E M C. Z a sto s o w a n ia in fo rm a ty k i Skala i zakrd s zasto sow ań- inform atykl znajduje s ię na p o zio m ie o s ią g n ię ty m w początkach la t s ie d e m d z ie s ią ty c h. B io r ą c pod uw agę w s k a ź n ik syn te tycz n y popytu, ja k im je s t stosunek w y datków na zasto so w a n ia in fo rm a ty k i do dochodu narodow ego w yn o szący obecnie 0, 34%, p rzew id u je s ię, że w la ta c h o siąg n ie on ś re d n io ro cz n ą w a rto ś ć z o k resu , tj. ok. 0, 50%. W z ro s to w i w sk a ź n ik a to w a rz y s z y ć będą z m ia ny stru k tu ra ln e w z asto so w an iach in fo rm a tyk i p o leg a ją ce na z m ia n ie p r e fe re n c ji. W nak ładach na p ra c e bad aw czo-rozw ojow e i w d ro żeniowe^ finan sow ane z funduszy c e n tra ln y c h, u tr a c ą sw oje d o m in u jące znaczen ie sy ste m y in fo rm a tycz n e z a rz ą d z a n ia na rz e c z z asto so w ań w s fe rz e ro z w o ju, p rz yg o to w an ia i s te ro w an ia p ro d u k cją o ra z in fo rm a ty z a c ji n au cz a n ia. W y s tą p ie n ie w s z e rs z y m z a k re s ie p o z y tyw n ych skutków tego typu p o lity k i p r e f e re n c y j nej u w arunkow ane je s t lik w id a c ją b a r ie r y s p rz ę to w ej tak od stro n y ilo ś c io w e j, ja k i ja k o ś c io w e j. P r o g r a m ro zw o ju środków in fo rm a ty k i w la ta c h w in ie n tę b a r ie r ę p rz e ła m a ć w o d n ie sie n iu do aplikacji^ w y k o rz y s tu ją c y c h s p rz ę t m in i i m ik ro k o m p u te ro w y. W ię k s z o ś ć d o tych cz as eksp lo ato w anych s y stem ów in fo rm a ty c z n y c h w ym a g a ć będzie od- 8

11 tw o rz e n ia kom puterów dużych. N astąp i to pop rz e z w ym ia n ę z u żytych te ch n icz n ie i m o r a l n ie kom puterów O D R A 1300 i s ta ry c h typów J S E M C na rz e c z kom puterów R-34. D ekap italiz a c ja m ajątku trw a łe g o w ym aga w ym ia n y parku kom putero w ego za kwotę około 25 m ld zł p rz y zało żeniu, że śre d n i w ie k w y m ie n ia l n o ści kom p u tera w yn o si 12, 5 la t. O d tw o rz e nie kom puterów dużych w ym agać będzie nakładów in w e sty cy jn y c h użytkow ników w w y s o k o ś c i 18 m ld z ł, co daje lic z b ę kom puterów typu R W zaplan ow anym p rz e d s ię w z ię c iu w ym ia n y p a rk u kom puterow ego podstaw ow ym zadaniem będzie ro z w ią z a n ie p ro b lem u k o n w e rs ji O D R A - R IA D w tak i sposób, aby eksp lo atacja is tn ie ją c y c h ro z w ią z a ń nie z o stała zakłócona. W y m a ga to: - do skonalenia i p ro d u k c ji n a rz ę d z i dla w ytw a r z a n ia o p ro g ra m o w an ia typu k o n w e rte r O D R A - R IA D / C P B R 8.7 /, - ro z p o w sz e ch n ie n ia te ch n o lo g ii o p ro g ra m o w a n ia użytkow ego o p artych o bazy danych, - w y k o rz y s ta n ia is tn ie ją c e g o o p ro g ram o w an ia użytkow ego poprzez u tw o rz enie cen traln ego banku o sy ste m a c h i p a k ie ta ch p ro g ra m ó w u żytkow ych, którego d z ia ła ln o ś ć u w zględ niać będzie zasad y p rz e d s ię b io rs tw a innow acyjnego. R o zw ó j zasto so w ań in fo rm a ty k i w y k o rz y s tu ją c y c h k ra jo w y sp rz ę t k o m putero w y re a liz o w a ny będzie p rz y sp ełn ie n iu podstaw ow ego w aru n ku/jakim je s t p e łn a k o n c e n tra c ja nakładów na. w d ra ż a n ie w aż n ych sp o łe cz n ie i gospodarczo sy ste m ó w in fo rm a ty c z n y c h, k tó ry c h efek ty z a u w ażaln e będa w stosunkow o k ró tk im c z a s ie. D o tyczyć to b ędzie n a stę p u ją cych zagadnień in fo rm a ty c z n y c h ; - P a ń stw o w eg o E le k tro n ic z n e g o System u E w i d e n c ji L u d n o ś c i P E S E L, któ rego w d ro żenie p rz e w id u je s ię w sz e ściu re g io n a c h k ra ju dla o b słu g i ok. 6 m in m ie sz k a ń có w. W ym a g a to in s t a la c ji 16 kom puteró w R - 3 4, k tó re będą sfin anso w ane w ra m a c h zam ó w ienia rządow ego Z R N 8, 18 za kw otę ok, 5 m ld z ł, D o ro ku 2000 p rz e w id u je s ię w d ro żenie tego syste m u w c a ły m okraju. s ta ty sty k i w yk az u ją jego niedostosow anie do system u planow ania, p ra ce badaw czo- rozw ojow e podjęte w la ta ch do tyczyć będą w y p ra c o w a n ia ró w n o w ażn o ści i re in te rp re to w a l- n o ści języków s ta ty sty k i i p lan o w an ia. C e le m tych d ziałań w inna być fo rm a liz a c ja nazw y w skaźnika społeczno- gospodarczego, a w konse k w e n cji u syste m atyz o w an ie w sz y s tk ic h nazw, jed n o stek id e n tyfik a cyjn ych i k la s y fik a c y jn y c h w ystę p u ją cych w s ta ty sty c e. N a k ła d y na p ra ce badaw czo- rozw ojow e, które sfinansow ane będą w ra m a c h C P B R w yn io są ok, m in zł, - System ów bankowych przeznaczonych do codziennej obsługi m aso w ych o p e ra c ji ro z lic z e n io w ych o ra z w sp o m ag ające takie dzied zin y a d m in is tro w a n ia na sz c z e b lą.c e n tra ln y m ja k : k o n tro la dochodów i w ydatków budżetu państw a, p o lity k a pien iężno-kredyto w a banku, re a liz a c ja planu kredytow ego, b ilans pieniężnych dochodów i w ydatków lu d n o ści o ra z b ilans p ła tn icz y państw a, W o k re s ie ro z w ó j bazy te ch n icz n e j in fo rm a ty k i w N B P m a zapew nić w 1990 roku w yposażenie 800 jednostek o rg a n iz a c y jn y ch N B P w u rząd zen ia dla ujm ow ania danych jak*. M E R A w lic z b ie 420 szt., M K 4501 w lic z b ie 530 szt. i M E R A szt. oraz 27 kom puterów R-34. N akłady in w e s ty c y jn e na fen c e l osiągną kw otę 5 m ld zł i sfinansow ane będą ze środków w ła sn ych banków. - System ów w spom agania zarząd zan ia podstaw o w ą d z ia ła ln o ś c ią p rz e d s ię b io rs tw w sfe rz e g osp odarki m a te ria ln e j, któ re obejm ow ać będą n a stę p u ją cą te m a tyk ę, bazy danych te c h n ic z nego i ekonom icznego planow ania i p rzyg o to w a n ia p ro d u k cji: ste ro w a n ie p ro c e s a m i p ro d u k c y j n ym i i p o m o cn icz ym i w c z a s ie zbliżonym do rz e c z yw is te g o ; pro jek to w an ie i w ytw a rz c rz a n ie n a rz ę d z i, pom ocy w arsz ta to w ych : wspom agan ie p ro cesó w tech n o lo g iczn ych i norm o w ania. N a k ła d y in w e sty cy jn e p rz ew id yw an e w la ta ch w yn io są ok. 40 m ld z ł na zakup sprz-ę- ;u kom puterow ego w g n astępu jących typów : - ok. 130 szt. kom puterów R-34, - ok szt. m in ikom p u teró w S M E M C i M E R A 9150, - ok szt. m ik ro k o m p u te ró w p ro fe sjo n a l n ych typu E L W R O 800 i M A Z O V IA System u Pań stw o w eg o In fo rm a c ji S ta ty s ty c z n ej S P IS, będącego jed n ym z n a jw ię k sz y ch p rz e d s ię w z ię ć in fo rm a ty c z n y c h w k ra ju /ek sp lo a tu je 23 k o m p u te ry O D R A, IC L o ra z 30 m in i k o m p uteró w M E R A 9150/, D o 1990 r, z a m ie r z a s ię dokonać w y m ia n y kom puteró w O D R A 1300 na k o m p u te ry R -34 za kw otę ok, 3 m ld z ł ze śro d ków G U S* głów ny c ię ż a r p ra c p rojektow o - p ro g ra m is ty c z n y c h d o tyczy tw o rz e n ia baz i banków danych / c e n tra ln y c h i re g io n a ln y c h /. Z e w zględu na fak t, iż badania nad syste m e m P r a c e badaw czo-rozw ojow e w tym kierunku będą sfin anso w an e w ra m a c h C P B R 8. 9 w w y so k o ś c i około 3, 0 m ld zl. - System ó w a u to m a ty z a c ji ra ch u n k o w o ści, któr e w la ta c h m a ją za c e l zln fo rm atyzo - w an le służb fin an so w o -księgow ych w k ra ju i złagodzenie o strego d e ficytu kadrow ego w tej d z ied z in ie. Z apotrzeb o w anie na sp rz ę t kom pute ro w y w la ta c h o cenia się na

12 m ik ro k o m p u te ró w typu E L W R O 800. P r a c e doty c z ą c e tego zagadnienia będą finan sow an e w ra m a c h Z R N "M ik ro k o m p u te ry E L W R O 800", a odpow iednie o p ro g ram o w an ie u ż ytk o w e je s t przyg o to w yw an e w C P B R N a k ła dy na p ra c e b ad aw czo-ro zw o jo w e w y n io są ok. 500 m in z ł. - System ó w kom puterow ego w spom ag ania p ra c in ż y n ie rs k ic h i e k sp e rym e n tu naukowego, któr e w ym a g a ją p o d jęcia p ra c bad aw czo-ro zw o jo w ych w ta k ich o b sz a ra c h ja k : w d ro ż e n ie do p ro d u kcji p e ry fe ry jn e g o sp rz ętu kom putero w ego. typu: g ra fp lo te ry o fo rm a ta c h A 3 i A 4, m o n i to r y g ra fic z n e m o n o ch ro m atycz n e i k o lo ro w e, dysk i tw a rd e typu W in c h e s te r o ra z o p ro g ra m o w an ie system o w e g ra fik i k o m putero w ej i p a k ie ty do w spom ag an ia p ra c in ż y n ie rs k ic h typu C A D, ja k ró w n ie ż m o d uły do sp rz ę g a n ia system ó w k o m p u tero w ych z e k sp e rym e n te m naukow ym i p ro c e s a m i te ch n o lo g icznym i / C A M /. S yste m y m ik ro k o m p u te ro w e dla tego typu zasto sow ań będą o p arte o m ik ro p ro c e s o ry 16-bitowe. P r a ce bad aw czo- rozw ojow e nad tym i zagad nieniam i, zw iązane z ro z w o jem u rząd zeń p e r y f e r y j nych będą prow ad zone w C P B R 8. 6, 8. 7, P rz e w id y w a n e nakłady w w yso k o ś c i 11 m ld zł będą najpraw dopodobniej podwojone w p rz yp a d ku u tw o rz e n ia w spólnego p ro g ra m u badaw czoro zw ojow eg o i w sp ó ln ych p rz e d s ię w z ię ć g o s p o d a rc z ych w ra m a c h R W P G. K ie ru n k i ro z w o ju zasto so w ań in fo rm a ty k i w słu ż b ie z d ro w ia ob ejm o w ać będą zagad n ie n ia : - w sp o m ag ania d ia g n o styk i ce n tra ln e g o układu nerw o w ego, - inten syw neg o nadzoru k a rd io lo g icz n e g o, - u ltra s o n o g ra fii do badań ginekolo giczn o -poło ż n ic z y c h, - nadzo ru i ro k o w a n ia p rz eb ie g u porodu, - s te ro w a n ia c z y n n o ś c ia m i porodowym i,, P r a c e badaw cze nad ty m i zag a d n ie n ia m i p ro wadzone będą w C P B R 11.3, 11.6, W z a sto so w aniach in fo rm a ty k i w ażne m ie js ce zajm o w ać będzie syste m "B a n k k r w i" o b słu g u ją cy w try b ie w ie lo d o stępnym zdalnym w o je w ó dzkie s ta c je k rw io d a w stw a i punkty p o b ie ra n ia k r w i. S ystem ten zapew ni ra c jo n a ln ą gospod a rk ę k r w ią i p re p a ra ta m i k rw io p o ch o d n ym i. Je g o u p o w szech n ien ie w s k a li całe g o k ra ju w in no n a stą p ić do 1995 r* poważnym o g ra n ic z e n ie m u p o w szech n ian ia tego syste m u je s t n iedobór łą c z y te le k o m u n ik a cyjn y ch. P r o b le m y k o m p u te ry z a c ji s te ro w a n ia p ro c e s a m i te ch n o lo g icznym i i p ro d u k c yjn ym i m a ją c e na c e lu p o d n ie sien ie ja k o ś c i, z w ięk szen ie w y d a jn o ści i obniżkę kosztów znajdują sw oje odbic ie w 13 C P B R - a c h. B ę d ą one re a liz o w a n e w la ta c h i d o tycz yć będą zasto sow ań m in i i m ik ro kom p u te ro w eg o ste ro w a n ia w p r z e m y ś le : w yd o b yw cz ym, e n e rg e tycz n ym, h u tn icz ym, m a szyn o w ym, ch e m ic z n ym, le k k im, sp o ż yw cz ym ; 1 m a te ria łó w budow lanych. P ro g r a m pow szechnej e d u k a cji in fo rm a ty c z nej i w d ra ż a n ia te c h n ik i k o m putero w ej w p ro c e sach k s z ta łc e n ia w latach o b ejm u je n a stę p u ją ce zadania: - P rz e s z k o le n ie in fo rm a tyczne n a u c z y c ie li pop rz e z studia podyplom ow e o rg an izow an e p rz e z w yż sz e u c z e ln ie i In stytu t K s z ta łc e n ia N a u c z y c ie li /ok, 20 ty s. n a u c z y c ie li/, - U ru c h o m ie n ie p ro d u k c ji 'm ikrokom puterów sz k o ln ych w Z a k ła d a ch E le k tro te c h n ic z n y c h E L W R O o zdoln o ści p ro d u k cyjn e j 100 ty s. szt. w 1990 r,, a w o k re s ie w yp ro d u k o w a nie ok, 200 ty s. szt, - P o d ję c ie p ra c bad aw czych i ro z w o jo w ych p rz e z M in is te rs tw o O ś w ia ty i W y ch o w a n ia, m a ją c y c h na c e lu w y p ra co w a n ie p ro g ra m ó w k s z ta łc e n ia in fo rm a tycz n e g o w p rz e d m io ta ch o g ó ln o k sz ta łcących i zaw odow ych, - P o w o ła n ie o rg a n iz a c ji, k tó re j c e le m d z ia ła l n o ś c i było b y o b ję c ie s ie c i sz k ó ł d o staw am i sp rz ę tu in fo rm a tycz n e g o, s e rw is e m te c h n ic z nym i p ro g ra m o w y m o ra z dorad ztw em 1 szko-. le n ie m d o tycz ą cym "n o w ych p ro g ra m ó w " z zak re s u w sp o m ag ania n au czan ia, - P rz y g o to w a n ie dobrze zredag o w anych p o d rę cz ników i o p raco w ań m eto d ycz n ych o ra z w y d a w a n ie cz a so p ism a pedagogicznego d la n a u c z y c ie l i z z a k resu in fo rm a ty k i w sz k o le. - W' p lacó w k ach sz k o ln ictw a w yższego n iezbędne je s t z a in sta lo w a n ie 120 sz t. kom puteró w i m in ik o m p u teró w w k o n fig u ra c ja ch w ie lo d o stę p n ych. P re fe ro w a n e są dla k o n fig u ra c ji w ie lo do stępnych kom p u tery typu V A X z u n ik a ln ym i s p e c ja lis ty c z n y m o p ro g ra m o w an iem o szaco w a ne na kw otę ok. 3, 0 m in U S D o raz ok m i k ro k o m p u teró w dla tw o rz e n ia s ie c i lo k a ln y c h i la b o ra to rió w. N a k ła d y na ten c e l w inny o sią - gnąć kw otę 13, 0 m ld zł. Z a m ie rz e n ia ro z w o jo w e s ie c i kom p u tero w ej w P o ls c e w la ta c h napotykać będą na tru d n o ś ci spow odow ane: - o g ra n ic z o n y m i m o ż liw o ś c ia m i udostępnian ia łą c z y te le fo n ic z n y ch /p u b licz n a kom utow ana s ie ć te le in fo rm a ty c z n a m oże b yć udostępniona użytkow nikom w la ta c h /. L im it u je ten stan p ra c e badaw cze prow ad zone nad w ę z ła m i k o m u n ik a cyjn ym i i m etodą k o m u ta c ji pakietów, - b ra k ie m p ro d u k c ji k ra jo w y c h u rząd zeń in fo r m a tyczny ch, p rz ysto so w a n ych do p r a c y w pub licznej kom utow anej s ie c i te le in fo rm a ty c z n e j, - b ra k ie m dostępnego o p ro g ra m o w an ia s ie c io w e go na ry n k u k ra jo w y m. 10

13 P r a c e badaw czo-rozw ojow e nad lo k a ln y m i s ie c ia m i k o m p u tero w ym i prow adzone będą w C P B R 8. 7 i P rz e w id u je s ię ponadto u ru ch o m ie nie dodatkowego p ro g ram u badawczagoj obejm u jące g o c a ło k s z ta łt p ro b lem ó w p rz y ś z łe j s ie c i kom putero w ej w k ra ju. O p raco w anie koncep cji budowy s ie c i k o m putero w ej w P o ls c e podjęte będzie p rz e z M in is te rs tw o Ł ą c z n o ś c i w celu p rz y s p ie s z e n ia ro zw o ju s ie c i kom putero w ej w k ra ju. P r z y jm u ją c za podstawę, w yjścio w ą, dane i ceny z 1935 roku m ożna sfo rm u ło w a ć następują c e w n io s k i; 1. Z a k ła d a ją c, że nakłady ; i ro z w ó j w yn io są ; - na p r a c e bad aw czo-ro zw o jo w e i podstaw o w e 20 m ld z ł, w ty m : w p rz e m y ś le Środków in fo rm a ty k i - 13,0 m ld zł w z a sto so w aniach in fo rm a ty k i - 7, 0 m ld zł, - na p ra c e w d ro żenio w e w ra z z n akład am i inw e s ty c y jn y m i m ld z ł, w tym : 0 w p rz e m y ś le środków in fo rm a ty k i - 30, 0 m ld z ł w z a sto so w aniach in fo rm a ty k i - 70,0 m ld zł, m ożna p rz e w id y w a ć, że p rz e m y s ł środków in fo rm a ty k i /z w y łą c z e n ie m p ro d u k c ji k o o p e ra c y jn e j m ię d z y p rz e d s ię b io rs tw a m i/ z w ięk szy sp rz ed aż te ch n icz n ych środków in fo rm a ty k i ze 100 m ld z ł w la ta c h do 160 m ld z ł w la ta ch , z czego: - na e k s p o rt z ok. 70 m ld z ł / / do 110 m ld z ł / /, - na k r a j z ok, 20 m ld z ł / / do 50 m ld z ł / /. P rz e w id y w a n y im p o rt sp rz ętu k o m p u te ro w ego w la ta c h w y n ie s ie : - dla s fe r y p ro d u k cji środków te ch n icz n ych in fo rm a tyk i - ok. 25 m ld zł, - dla s fe ry zastosow ań in fo rm a ty k i - ok. 5 m ld zł. 2. In w e s ty c je w d zied zin ie zasto sow ań in fo rm a tyk i spowodują: - w z ro s t środków trw a ły c h z 56, 5 m ld z ł w 1985 r. do ok, 100 m ld zł w 1990 r., - w z ro s t w ydatków na zasto so w ania in fo rm a tyk i z 30, 0 m ld z ł w 1985 r. do ok. 60 m ld zł w 1990 r,, tj. o około 100 m ld zł w la ta c h Z apotrzeb o w an ie k ra jo w e w la ta c h w pow yższym u jęciu, na o k re ślo n e typ y kom puterów p o kryte będzie w 50% i powinno u k sz ta ł to w ać s ię następująco. - kom putery duże szt. /cena ok. 100 m in zł/ - m in ik o m p u te ry szt. / c e n a o k. 10 m in zł/ - m ik ro k o m p u te ry p ro fe sjo n a ln e szt. /cena ok. 2, 5 m in zł/ - m ik ro k o m p u te ry p erso n aln e szt. /cena ok. 0, 1 m in zł/» 4. W a r ia n t m a k sym a ln y, u w z g lęd n ia ją cy zapotrz ebow anie użytkow ników in fo rm a ty k i o szaco w ać m ożna następu jąco ; - k om putery duże szt. - m in ik o m p u te ry szt. - m ik ro k o m p u te ry pro fesjo n aln e szt. - m ik ro k o m p u te ry perso n aln e szt. Stan ten byłb y o siągalny p rz y zw iększeniu nakładów in w e sty cy jn y c h na zasto so w ania in f o r m a tyk i z 50 do 100 m ld z ł, tj. p rz y n akładach trz y k ro tn ie w ię k s z ych niż poniesio ne w la ta c h

14 doc.dr inż.wojciech ŚWIDER mgr inż. LESZEK ŻYCHOŃ ISS Kafowice KIERUNKI ROZWOJU USŁUG SIECIOWYCH P o s tę p w te c h n ic e m ik ro p ro c e s o ro w e j, obniżenie kosztów w y tw a rz a n ia elem en tó w p a m ię c io w y c h o ra z u d oskonalenia m o n ito ró w g ra fic z n ych spow odow ały ro z s z e rz e n ie s k a li zasto so w ań stan o w isk ro b o czych o w y s o k ie j w yd a jn o ś c i. Stało s ię to ró w n ie ż p rz y c z y n ą istotnego ro z w o ju technik p rz e tw a rz a n ia ro zpro szonego. P o ję c ie m podstaw ow ym dla p rz e tw a rz a n ia ro z proszonego są u słu g i sie c io w e. P ię ć, poziom ów usłu g s ie c io w y c h Usługi sie c io w e w o d n ie sie n iu do w s p ó łc z e s n ych stan o w isk ro b o cz ych o w y s o k ie j w yd a jn o ś c i o b ejm u ją p ię ć w yk sz ta łc o n y c h w drodze postępu technicznego poziom ów / r y s.,1/. K a ż d y w y ż sz y poziom bazuje w dużym stopniu na o s ią g n ię cia ch poprzedniego. P ie r w s z e stan o w isk a ro b o cz e b y ły te rm in a la m i o dużej ro z d z ie lc z o ś c i, d o łą cz o n ym i do m ik ro k o m p u te ró w lub d ro g ich, w y s p e c ja liz o w a n ych kom puteró w. B y ły one w yiz o lo w an e z obsz a ru p o z o stałych w sp ó łc z e s n ych u słu g in fo rm a tycz n ych. J e ż e li naw et w łączono je do s ie c i lo k a ln e j / L A N /, to cz ęsto bez isto tn y ch p rz y c z y n o rg a n iz a c y jn y c h c z y m eto d ycz n ych. Stan ten o k r e ś lić m ożna jak o p ie rw s z y poziom usłu g s ie c io w y c h / r y s. 2/. O k re s p o w staw an ia stan o w isk ro b o czych ch a ra k te ry z u je b rak p rz ew o d n iej k o n c e p c ji. O b s e r w u je m y to na p rz y k ła d z ie in s ta lo w a n ia p ie r w sz e j g e n e ra c ji 32-bitow ych m ik ro k o m p u te ró w ' w o d d z ia ła ch p ro je k to w ych fa b ry k, podczas gdy ró w n o c z e śn ie, n ie z a le ż n ie, zakupowano kom pute r y p e rso n a ln e dla d ziałó w m a rk etin g o w ych, m in ik o m p u te ry do ste ro w a n ia p ro d u k cją, a d z ia ły finan sow e bazo w ały na dużych jed n o stkach k o m p u tero w ych. O k r e s ten c h a ra k te ry z u je iz o la c ja zasobów i o b słu g iw anie p o sz cz eg ó ln ym i k a te g o ria m i sp rz ętu kom puterow ego w y d z ie lo nych grup użytkow ników, bowiem naw et w p r z y padku łą c z e n ia w s ie ć k ilk u id en tycz n ych z e sta w ów sp rz ę to w ych nie brano pod uwagę p ro b lem u u słu g s ie c io w y c h. P o d s ta w o w y p ro b lem p o leg a ł na u zyskan iu p e w n o ści, że pew ne b ity in fo rm a c ji p rzek azane z m ie js c a A d o trą do m ie js c a B bez p rz e k ła m ań. Z a g a d n ien ia k o n s tru k c ji s ie c i, we w c z e s nym stad iu m ich ro zw o ju sk u p iły s ię w ię c na stan d a rd ach tech n icz n ych : 1. W y w o ła n ia i dokonania p o łą cz en ia, 2. D ostępu te rm in a la do lin ii. 3. G ru p o w a n ia w ia d o m o ś c i i o rg a n iz a c ji ich fo rm a tu. Rozproszone przetwarzanie Sieci otwarte Sieciowe systemy operacyjne Współpracujące systemy operacyjne Bazowe połączenia magistralowe Komputery i minikomputery z podziałem czasu dostępu R y s. 1. R o z w ó j u s łu g s ie c io w y c h w la ta c h ; 12

15 Projektowanie Finanse Stanowisko robocze J. nnd/ / <c /? XX X... I D a i II II = = = = = / Supemninikomputer c> Terminale z podziałem pj i czasu dostępu h Jh? PCs Minikomputer Delegatury biura sprzedaży i serwisu Wiet man Ewidencja zamówień, i realizacji R y s. 2. U s łu g i sieciow e-poziom p ie rw s z y 4. T r a n s m is ji z p o tw ierd z a n ie m i k o n tro li błędów. 5. P r o c e d u r k o m u n ik a cyjn ych. 6. S y n c h ro n iz a c ji znakowej p o m iędzy- term in a la m i. 7. P r z e r w a ń i ro z łą c z e ń. D la tego ro d z a ju s ie c i p rz y ję to, t e a p lik a c ja, a rc h ite k tu ra, sy s te m y o p e ra c y jn e, p ro to k ó ły s ie c io w e będą id en tyczne, n a to m iast u s łu gi sie c io w e będą p o leg a ły tylk o na m o ż liw ie n iezaw o dnym p rz e m ie s z c z a n iu danych. Sieó m a g is tra lo w a D ru g i etap ro z w o ju usług s ie c io w y c h u k sz ta ł to w a ł z in teg ro w aną koncep cję s ie c i m a g is tra lo w i / r y s. 3/. P o z w o liło to na p o łą cz en ie w c z e ś n ie j ro z d z ie lo n y c h grup użytkow ników w s ie ć lo k a ln ą, m im o iż ta k ie p ro b le m y ja k w yb ó r środków te ch n icz n ych, pasm o p rz en o sz enia, stand ard y i p ro c e d u ry p rz ek a z yw a n ia danych p o zostały niezm ienio ne. S ie c i m a g is tra lo w e d o s ta rc z y ły standardów p o łącz en io w ych. P rz e k a z y w a n ie plików /zbioró w / pom iędzy ró ż n ym i kom p u teram i m o ż liw e było jed nak tylk o kodem A S C II. P rz e k a z y w a n ie p lików b in arn ych, poczta e le k tro n icz n a i inne u słu g i sie c io w e w ym a g a ły odpow iedniej im p le m e n ta cji dla danej s ie c i. W tym c z a s ie /1980 r. tak oceniono w p u b lik a cji M IT p ro b le m y usług sie c io w y ch : "S k o ja rz e n ie kom puteró w w duże s ie c i kom puterow e je s t w ażnym asp ektem zasto so w ania k o m puteró w. T a k ie s ie c i m ogą być m o d elo w a ne na zasad zie p o łącz en ia odrębnych zasobów 13

16 p a m ię c i, każdy z n ich m oże z a w ie ra ć zbiór stru k tu r danych, sk o ja rz o n ych z jed n ym lub k ilk o m a p ro c e s o ra m i, p r z e tw a rz a ją c y m i jego dane z a w a rte w p a m ię c i. W ta k ie j s ie c i p ro c e s w ykonyw an y na jed n ej p a m ię c i m oże p rz e k a z y w ać o g ra n iczoną k la s ę danych i sygnałów do k tó re jk o lw ie k z p o z o stałych p a m ię c i. A b y w ła ś c iw ie skoordynow ać te d z ia ła n ia m usi być u tw o rzony odpow iedni p ro to k ó ł k o m u n ik a cyjn y. P o trz e b a o p ra co w a n ia ta k ie j s ie c i, te ch n icz n ie n iezaw odnej, naw et w przypadku a w a r ii jed nego z je j w ęzłó w, je s t p a lą c ą p o trz e b ą ". W s p ó łp ra c u ją c e s y ste m y o p e ra c y jn e R ó w n o le g le z w p ro w ad z eniem s ie c i m a g is tra lo w ych, p rz y ję to sy s te m y o p e ra c y jn e, ta k ie ja k np. U N IX, k tó re m ogą p ra co w a ć na kom putera c h o ró żn ej a rc h ite k tu rz e. U N IX je s t najlep - szyłn p rz yk ła d e m takiego system u o p e ra c y jn e go, poniew aż je s t akcepto w any p rz e z c a łą gam ę system ó w k o m p u tero w ych od m ik ro k o m p u te ró w do dużych m a sz yn. Z n a cz e n ie system u U N IX w z ro s ło z c h w ilą, k iedy s ta ł się on w spół- R y s. 3. S ie c i m a g is tra lo w e 14

17 p ra ć u ją c y m syste m e m o p e ra c y jn y m, p ra c u ją c y m w s ie c ia c h m a g is tra lo w y c h / r y s. 4/, w k tó rych u m o ż liw ił w s p ó łp ra c ę kom puterów ró ż n ych p ro ducentów. W w e r s ji U N IX B S D dodano takie m o ż liw o ś c i s ie c io w e ja k : "tftp ", " r s h " i " r lo g in ". U ż ytk o w n icy m ogą p r z e s y ła ć p lik i p rz ez "tftp ", zdaln ie oglądaó z b io ry innego system u p rzez " r s h " 1 d z ia ła ć ja k zdalny te rm in a l p rzez " r lo g in " z tego w zględu iż U N IX zin teg ro w a ł p ro to k ó ły pośrednieg o poziom u. W B e rk e le y, gdzie p o w stała w e r s ja 4.2 U N IX, p ro jek ta n ci sto so w a li p ro to k ó ł k o n tro li p rz e s y ła n ia T C P / T ra n s m is s io n C o n tro l P ro to c o l/ dla w a rs tw y tra n s p o rto w e j i w e w n ą trz s ie cio w y pro to kół I P / In te rn e t P ro to c o l/ dla w a rs tw y sie c io w e j. P ro to k ó ły s p e łn ia ły w ię k s z o ść k ry te rió w s ie cio w y c h sfo rm u ło w a n ych w 1980 r, w M IT. P ro b le m e m n ie ro z w ią z a n ym p rz y pom ocy w sp ó łp ra cu ją ceg o system u o p eracyjn ego U N IX po zo stało sto so w an ie dużych m a sz yn, np. s e ria 370 IB M, głów nie w d z ia ła ch fin an so w ych, z o rien to w ane na inne s y ste m y o p e ra c y jn e i a r- ch ite k tu rę, ja k np, M V S. W ie lu użytkow ników /np. m a rk e tin g, s e rw is / n ie z rezyg n o w ało z w y k o rz y s ty w a n ia m ik ro kom p u teró w p e rs o n a l nych z bardzo dużą lic z b ą p ro g ram ó w a p lik a c y jn ych i syste m e m o p e ra c y jn y m P C - D O S, gdyż m ia ły one dla n ich w ię k sze znaczenie niż ew entualne k o rz y ś c i z usług sie c io w y ch. S ie cio w e syste m y o p e r a c y jn e ' N a początku la t 80 p o ja w iły się stanow iska ro b o cze z dużym i m o ż liw o ś c ia m i p rz e tw a rz a n ia, przygotow ane do p ra c y w s ie c ia c h lo k a ln ych i s ie c io w y c h syste m a ch o p e ra c y jn y ch. D w ie f i r m y A P O L L O i D E C u je d n o lic iły zasto sow anie s ie c io w y c h system ó w o p e ra c y jn y ch i usług s ie cio w ych, p rz y jm u ją c za podstaw ę D O M A IN i D E C N E T, T o u jed n o lice n ie m ia ło c h a ra k te r w y łą c z n o ś c i. K o m p u tery, k tó re nie sp e łn ia ją w ym agań d o tyczących a rc h ite k tu ry, system ów o p e ra c y jn y ch i protokółów sie c io w y c h dla tych system ów są autom atycznie w yłączone z m o ż liw o ś c i p ra c y w s ie c i. Usługi podstawowe UNIX Przesyłanie zbiorów Zdatny pnzyłqczalny terminal wirtualny Protokoły stopni pośrednich Protokół sterowania transmisją TCP (UDP) Protokół międzysieciowy Sieć magistralowa i> Wyjście na siec łączności Ctacariolici x 2 p Stanowiskycí^ jminikompurobocze -ter i i i i Komputer PCs n u System wielodostępny Superminikomputer R y s. 4. U słu g i w s p ó łp ra c u ją c y c h syste m ó w o p e ra c y jn y ch 15

18 Usługi no: ' w/g zascdy wyłączności Nazwy i adresy globalne Wspólne zbiory systemu bazy danych Administracja sieci Usługi bazowe wta zasady wyłączność Przesyłanie zbiorów Zdalny przyłączalny terminal wirtualny Protokoły stopni pośrednich Zasada wyłączności praw Zasada wyłączności praw c Sieć magistralowa Wyjścia r>a siec łączności / >.«II z Minikpmpu- JLL II Komputer PCs System wielodostępny Superminikomputer R y s. 5. U s łu g i sie c io w e g o syste m u o p era cyjn e g o organizo w an ego na z a sa d z ie w y łą c z n o ś c i N a le ż y s tw ie rd z ić, t e s ie c io w e s y s te m y oper a c y jn e, w o d ró ż n ien iu od syste m ó w w s p ó łp ra c u ją c y c h, z a p e w n iły znacznie s z e rs z e i b a r d z ie j sk o m p lik o w ane u s łu g i s ie c io w e / r y s. 5/. U m o ż liw iły ró w n ie ż w p ro w ad z e n ie g lo b aln ych nazw i a d re s ó w o ra z z akład anie w sy ste m a c h s ie c io w y c h w sp ó ln ych zbio ró w /plikó w / i dostępu do baz danych. Z a rz ą d z a n ie s ie c ią okazało s ię ła tw ie js z e z c h w ilą d o sta rc z e n ia o p ro g ra m o w a n ia a d m in is tra c y jn e g o s ie c i, u m o ż liw ia ją c e g o m ię d z y in n ym i ro z s z e rz e n ie /ro z b u dowę./ s ie c i, p rz y jm o w a n ie i s k re ś la n ie u żytkow n ik ó w, a n a liz ę stanów a w a ry jn y c h. P ro je k ta n c i stan o w isk ro b o c z ych szybko bo w iem z ro z u m ie li p o trz e b ę ro z s z e rz e n ia u słu g s ie c io w y c h i w y n ik a ją c e z tego k o rz y ś c i. In d yw id u aln e, iz o lo w an e stan o w isk a ro b o cz e m a ją n ie w ie lk ą r a c ję bytu w p rzyp ad ku in te n syw n ych p r a c, w y m a g a ją c y c h dostępu do w sp ó ln ych zasobów in fo r m a c ji, ja k im i s ą ta k ie zagad n ienia w te c h n i ce k o m p u te ro w e j, ja k p ro je k to w an ie układów c y fro w y c h c z y ro z w ó j o p ro g ra m o w an ia. R o z w ią z a n ie tych p ro b lem ó w na z asad z ie w y łą c z n o ś c i / A P O L L O - D E C /, m a sens tylk o w ó w cz a s, j e ś li ja k a ś o rg a n iz a c ja /użytkow nik/ z a m ie rz a i ch ce sto so w a6 tylk o pro d u k ty o k re ślo n ych do staw ców o ra z w y ra ż a zgodę na iz o la c ję od in n ych u żytkow ników. P rz e w id y w a n e konse k w e n cje takiego stan o w isk a s ą o c z y w is te, jed n ak w obecnej c h w ili k o rz y ś c i z w yb o ru te go w a ria n tu w y d a ją s ię dośó a tra k c y jn e. U s łu g i s ie c i o tw a rty ch O b ecn y o k re s ro z w o ju u słu g s ie c io w y c h dla stan o w isk ro b o c z ych m ożna o k r e ś lić jak o fazę o tw a rtą. U s łu g i s ie c io w e o b ejm u ją w s z y s tk ie u ła tw ie n ia, ja k ie d aje m a g is tr a la s ie c io w a, s ie c io w y sy ste m o p e ra c y jn y, w s p ó łp ra c u ją c e sy s te m y o p e ra c y jn e na o k re ś lo n y c h pozio m ach, jed nak bez sto so w ania o g ra n ic z e ń d o tycz ą cych 16

19 a rc h ite k tu ry p o szczeg ó ln ych m a sz yn, system u o p ro g ra m o w an ia, lu b protokołów sie c io w y ch s z c z e b li p o śre d n ich. Z p o czątk iem 1985 ro ku p ro to k ó ły o p racow ane p rz e z Sun M ic r o s y s te m s dla system u plików /zbio ró w / s ie c io w y c h / N F S - N etw o rk F ile System / z o s ta ły sp opularyzo w ane w sz e ro kim z a k re s ie. U s łu g i sie c io w e N F S z ap ew n iają p rz e z ro c z y s to ś ć dostępu do p lików /zbio ró w /. P r z e z r o c z y s t y dostęp do plików /zbio rów / o znacza, że u ż ytkow n icy p ra c u ją c y na ró żnych m a sz y n a ch i pod ró ż n y m i sy ste m a m i o p e ra c y j n ym i m ogą d z ie lić s ię p lik a m i / z b io ra m i/ bez k o n ie cz n o ści z a z n a ja m ian ia się z in n ym i m a sz y n a m i, M ogą stosow ać taką sam ą sk ład n ię lo g ic z n ą ro zkazó w ja k a je s t im znana, nie u św ia d a m ia ją c sobie naw et, że m a ją dostęp do z d alnych p lik ó w / zbiorów / poprzez s ie ć lo k a ln ą. S y s te m N F S w sp ó łp ra cu je z ró ż n ym i a rc h ite k tu ra m i kom puteró w i je s t n ie z a le ż n y od syste m u op eracyjnego. W y w o ła n ie zdaln ych p ro c e d u r / R P C - R e m o te P ro c e d u r ę C a li/ i zew nętrzna re p re z e n ta c ja danych / X D R - X te rn a l D ata R e p re s e n ta tio n /, to p ro to k ó ły n ajw yższego poziom u używ ane p rz e z N F S i usłu g i in nych s ie c i o tw a rty ch. Ja k w spom niano, są one po w szechnie dostępne i jak o ta k ie z o sta ły zastosow ane p rz ez k ilk a d z ie s ią t f ir m p ro g ra m is ty c z n y c h i sp rzęto w ych, k ilk a n a ś c ie u n iw e rsyte tó w w yposażonych w ró ż norodny sp rz ę t, p o cz yn ając od V A X, a kończąc na IB M - P C / r y s. 6/. P rz y k ła d e m k o rz y ś c i w y n ik a ją c y c h z w yw o ła n ia zdaln ych pro ced u r / R P C / m oże być zdalne p o łą cz en ie kom puterów z c e n tra ln ą bazą danych p rz e z s ie ć lo k a ln ą. W y w o ła n ie zdalnych p ro c e d u r / R P C / o raz zew n ętrzn ej p re z e n ta c ji danych / X D R / nie pole g a ją na ja k im ś szczególnym zestaw ie protokółów sz cz e b li p o śre d n ich lub pro to kołó w n is kiego stopnia /poziom u/. U ż y w a ją n ato m iast / ja k np. d o sta rcz a n e p rz ez fir m ę SUN,/ p rz e m y s ło w y c h standardów T D P / U D P / IP, dla p rz e s y ła n ia i dla protokołów s ie c io w y ch, są jednak od n ic h niezależn e. System p lików /zbio ró w / s ie c io w y c h N F S zapew nia użytkow nikow i stanow iska roboczego dostęp do zbiorów na m ik ro k o m p u te ra ch, kompu- MS-DOS Wywołanie procedur zdalnych Reprezentacja danych zewnętrz Transport Łqcze danych Warstwa fizyczna R y s. 6. U s łu g i s ie c i o tw a rty ch a k ce p tu ją cych ró żne sy ste m y o p era cyjn e N F S = N e tw o rk F i l e S yste m - S yste m Z b io ró w S ie c io w y c h 17

20 Przyszłe usługi sieci otwartych Usługi sieciowego przetwarzania danych Usługi sieciowej bazy danych Usługi sieciowej grafiki Bieżące usługi sieci otwartych System zbiorów sieciowych Administracja sieci Protokoł. sieci otwartych Wywołanie procedur zdatnych Reprezentacja danych zewnętrznych Protokoł poziomów pośrednich Protokoł sterowania transmisją TCP (UDP) Piptokoł międzysieciowy Ethernet ' TO72Ü7~8Ö2'.'5 Wyjście na sieć tączności ^ ta c z n tś c M!^ nnek* Stanowisko robocze on li Minikomput e r System wielodostępny li Komputer Superminikomputer R y s. 7, P r z y s z łe u słu g i s ie c i te ra c h głów nych o ra z do innych stan o w isk ro b o c z y c h. N F S p o zw ala także na dostęp do lic z n y c h zb io ró w u słu g o w ych ro z ło ż o n y ch w s ie c i p rz ez bezdyskow e stan o w isk a ro b o cz e, z a in stalo w ane w w ę z ła ch s ie c i, bez k o n ie czności z m n ie jsz e n ia w y d a jn o ś c i tych stan o w isk. Stanow isk a ro bocze bez z a in s ta lo w a n ych dysków tw a rd y c h o b n iżają og óln y koszt stan o w isk ro b o cz ych, p rz y p a d a ją c y na jednego użytkow nika. D z ię k i o tw a rc iu dostępu do u słu g s ie c io w y c h dla w ie lu ró ż n ych s y stem ów m o ż liw e je s t o s ią g n ię c ie n ie jed n o ro d nego /heterogenicznego/,.środow iska o b licz e n io w ego. S p rz ę t w ta k im śro d o w isk u m oże być dob ie ra n y i k o n fig u ro w any na podstaw ie m o ż liw o ś c i o b licz e n io w ych i zasobów, k tó re powinien d o s ta rc z y ć, a n ie na z asad z ie a rb itra ln e j kom paty b iln o ś c i o p ro g ra m o w an ia syste m u z w ym o g a m i s ie c i tw o rz o n ych na z asad zie w y łą c z n o ś c i. Th cech a h e te ro g e n ic z n o ś c i w p ro w adza nas do p rz y s z łe g o, bardzo in te re s u ją c e g o etapu ro z w oju u słu g s ie c io w y c h. P r z y s z łe usłu g i s ie c io w e Z a ry s o w u ją c y s ię d a ls z y postęp te ch n iczny u re a ln ia p rz e w id y w a n ia do tyczące ro z p ro szo- 18