EKONOMIA SUKCESU - program rozwoju WYŻSZEJ SZKOŁY BANKOWEJ W GDAŃSKU

Transkrypt

1 EKONOMIA SUKCESU - program rozwoju WYŻSZEJ SZKOŁY BANKOWEJ W GDAŃSKU Raport z II fali badań ilościowych Sopot, lipiec 2012 r. Człowiek najlepsza inwestycja

2 Spis treści 1 Wstęp Najważniejsze wyniki Ocena kompetencji studentów Kluczowe kompetencje Edukacja... 9 Załącznik

3 1 Wstęp UDA-POKL /10 Badanie, którego wyniki prezentowane są w niniejszym raporcie, zostało zrealizowane w ramach projektu Ekonomia sukcesu program rozwoju Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt jest realizowany w partnerstwie, gdzie Liderem jest Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, a Partnerami są: Regionalna Izba Gospodarcza Pomorza i PBS Spółka z o.o. Głównym celem całego projektu jest rozwój potencjału dydaktycznego Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku. W ramach pierwszej fali badania, realizowanego w listopadzie 2011 r., opracowano kwestionariusz i przeprowadzono badania ilościowe techniką CAWI (Computer Assisted Web Interviews) na próbie 145 pracodawców z województwa pomorskiego. Badanie dotyczyło zagadnienia poziomu kompetencji i umiejętności absolwentów oraz ich dopasowania do potrzeb pracodawców. W ramach drugiej fali badań, której dotyczy niniejszy raport, ponownie przeprowadzono badanie ilościowe techniką CAWI w oparciu o częściowo zmodyfikowany kwestionariusz z fali pierwszej, zawierający 8 pytań. Zaproszenie do udziału w badaniu wysłano drogą elektroniczną do ponad przedsiębiorców w województwie pomorskim. Kwestionariusz wypełniło 248 osób, w tym 51 spośród tych, którzy brali udział w pierwszej fali badania. Badanie odbyło się w pierwszej połowie lipca 2012 r. -3-

4 2 Najważniejsze wyniki Pomorscy pracodawcy dość pozytywnie oceniają wiedzę teoretyczną studentów i absolwentów. Gorzej wypada jednak ocena umiejętności praktycznych i dopasowania kompetencji do wymagań rynku pracy. Niskie umiejętności praktyczne i brak doświadczenia to również najczęściej wskazywane braki w kompetencjach absolwentów. Zwrócono uwagę również na braki w zakresie wiedzy specjalistycznej, a także na niską znajomość branży. Według badanych rozwijanie umiejętności praktycznych to najbardziej potrzebny kierunek zmian w systemie szkolnictwa. Z jednej strony należy zwiększyć wymiar praktyk i staży oraz współpracy na linii uczelnie pracodawcy, a z drugiej wprowadzić zmiany w programie nauczania tak, by oferta edukacyjna nie ograniczała się jedynie do przekazywania samej wiedzy teoretycznej. Dwie na trzy firmy dokształcają nowozatrudnionych pracowników poprzez szkolenia z zakresów specyficznych dla firmy, np. szkolenia branżowe, produktowe. Cechy, jakich najbardziej brakuje studentom i absolwentom to, zdaniem pomorskich przedsiębiorców: pokora, samodzielność, odpowiedzialność i zaangażowanie. -4-

5 3 Ocena kompetencji studentów Większość pomorskich pracodawców pozytywnie ocenia wiedzę teoretyczną studentów i absolwentów szkół wyższych. 10% wystawiło im ocenę bardzo dobrą, a 45% dobrą. Oceny niedostateczne i mierne wystawiło im odpowiednio 2% i 15%, a średnia ocena wyniosła 3,5. Gorzej wypadła ocena wiedzy praktycznej, którą na poziomie dobrym oceniło 21% respondentów, a bardzo dobrze jedynie 4% badanych. Dużo więcej było ocen negatywnych - 29% miernych i aż 11% niedostatecznych. Średnia ocena wyniosła 2,8 a więc na trójkę z minusem. Podobnie ukształtowała się ocena dopasowania kompetencji do potrzeb rynku pracy. Jedynie 2% respondentów wskazało na ocenę bardzo dobrą, 19% na dobrą, aż 24% na mierną i 4% na niedostateczną. Połowa badanych (51%) wystawiła ocenę dostateczną. Średnia ocena wyniosła 2,9. Wykres 1. Porównanie oceny wiedzy teoretycznej, wiedzy praktycznej oraz oceny poziomu dopasowania kompetencji studentów / absolwentów do potrzeb rynku pracy dokonanych przez pracodawców średnia: 100% 80% 60% 40% 20% 0% 3,5 2,8 2,9 10% 45% 29% 15% 2% 4% 2% 21% 35% 29% 11% 19% 51% 24% 4% wiedza teoretyczna wiedza praktyczna dopasowanie kompetencji do potrzeb rynku pracy 6. celująco 5. bardzo dobrze 4. dobrze 3. dostatecznie 2. miernie 1. niedostatecznie Źródło: badanie CAWI na próbie 248 pracodawców z województwa pomorskiego, 3-13 lipca 2012 r., PBS W porównaniu z wynikami z pierwszej fali badania, a więc z listopada 2011 r., zdecydowanie gorzej została oceniona wiedza teoretyczna studentów i absolwentów. Uprzednio aspekt ten uzyskał średnią ocenę 3,9, a oceny bardzo dobre i dobre stanowiły aż 75% wszystkich odpowiedzi. Pół roku temu nieco lepiej oceniono także wiedzę praktyczną młodych -5-

6 pracowników (3,0 vs 2,8 w obecnej fali). Ocena poziomu dopasowania kompetencji absolwentów do potrzeb rynku pracy nie zmieniła się w badanym okresie. -6-

7 4 Kluczowe kompetencje Niemal wszyscy badani dostrzegają braki w zakresie wiedzy i umiejętności studentów / absolwentów. Tylko jeden respondent uważa, że niczego im nie brakuje. Pozostali najczęściej wskazywali na braki w praktycznych umiejętnościach dotyczących zawodu i niewystarczające doświadczenie młodych ludzi (73%). W dalszej kolejności wskazywano na braki w zakresie wiedzy specjalistycznej dotyczącej zawodu (54%), rozeznania rynku, znajomości branży (51%), wiedzy na temat stanowiska, na które się aplikuje (44%), umiejętności pisania pism urzędowych (37%). Analizując wyniki zauważyć można, że wskazywane braki dotyczą przede wszystkim wiedzy i umiejętności specyficznych dla danego zawodu, a w mniejszym stopniu umiejętności uniwersalnych, wykorzystywanych na różnych stanowiskach, takich jak znajomość języków obcych czy obsługi programów komputerowych. Wykres 2 Brakująca wiedza i umiejętności wśród studentów i absolwentów zdaniem pomorskich pracodawców praktycznych umiejętności dot. zawodu, doświadczenia 73% wiedzy specjalistycznej dot. zawodu 54% rozeznania rynku, znajomości branży 51% wiedzy na temat stanowiska, na które się aplikuje 44% umiejętności pisania pism urzędowych 37% umiejętności wyszukiwania informacji 29% znajomości prawa 27% znajomości języków obcych 25% umiej. obsługi specjalist. programów komputerowych 16% umiejętności obsługi urządzeń biurowych 9% umiej. obsługi podst. programów komputerowych 8% prawa jazdy 4% niczego nie brakuje 0,4% 0% 20% 40% 60% 80% Źródło: badanie CAWI na próbie 248 pracodawców z województwa pomorskiego, 3-13 lipca 2012 r., PBS -7-

8 Jeśli chodzi o cechy czy umiejętności miękkie, jakich brakuje studentom i absolwentom, najwięcej pracodawców zwraca uwagę na brak pokory i skromności (50%). Z drugiej strony niemal tyle samo (47%) oczekuje od studentów / absolwentów większej samodzielności. Ponadto część respondentów dostrzega brak odpowiedzialności (44%), zaangażowania (44%), umiejętności logicznego myślenia (38%), kreatywności (33%), odporności na stres (30%). Wykres 3 Brakujące cechy wśród studentów i absolwentów zdaniem pomorskich pracodawców pokory, skromności samodzielności odpowiedzialności zaangażowania 50% 47% 44% 44% umiejętności logicznego myślenia kreatywności odporności na stres 30% 33% 38% lojalności chęci do nauki elastyczności dyspozycyjności umiejętności pracy w grupie komunikatywności uczciwości 24% 19% 17% 17% 14% 12% 8% innych niczego nie brakuje 0,4% 2% 0% 20% 40% 60% Źródło: badanie CAWI na próbie 248 pracodawców z województwa pomorskiego, 3-13 lipca 2012 r., PBS -8-

9 5 Edukacja UDA-POKL /10 Odpowiedzią rynku pracy na luki w wykształceniu i kompetencjach młodych pracowników są szkolenia organizowane przez pracodawców dla tej grupy. Aż dziewięciu na dziesięciu zbadanych przedsiębiorców deklaruje, że oferuje nowozatrudnionym młodym pracownikom (studentom i absolwentom uczelni wyższych) różnego rodzaju szkolenia inne niż BHP i PPOŻ. Największa grupa firm (2/3 ogółu) deklaruje, że wysyła młodych pracowników na różnego rodzaju szkolenia z obszarów specyficznych dla danej firmy, np. szkolenia produktowe, branżowe. Oprócz tego dość popularne są pozostałe rodzaje szkoleń rozwijające bardziej ogólne umiejętności. Najczęstszymi tematami takich szkoleń są: organizacja pracy (34%), praca w zespole (27%), umiejętności sprzedażowe / autoprezentacja (27%) i szkolenia komputerowe (22%). Wykres 4 Szkolenia oferowane nowozatrudnionym pracownikom w pomorskich firmach specyficzne dla firmy 66% organizacja pracy 34% praca w zespole umiejętności sprzedażowe / autoprezentacja komputerowe rozwijające motywację zarządzanie projektami prawne językowe zarządzanie ludźmi 27% 27% 22% 16% 15% 12% 11% 9% inne 0,8% żadne 11% 0% 20% 40% 60% Źródło: badanie CAWI na próbie 248 pracodawców z województwa pomorskiego, 3-13 lipca 2012 r., PBS Podobnie jak w pierwszej fali badania, pracodawcy podkreślają potrzebę większego rozwijania umiejętności praktycznych w trakcie edukacji studentów. Zdaniem badanych należy rozwijać umiejętność rozumowania i stosowania informacji, a nie przekazywać tylko suchą wiedzę (54%), należy wprowadzić więcej staży i praktyk w firmach (50%) i lepiej je organizować (34%), wprowadzić więcej zajęć praktycznych na uczelni (44%) i ogólnie rozwijać współpracę uczelni z pracodawcami (42%), a także zwrócić uwagę na przydatność (39%) i aktualność (20%) przekazywanej wiedzy. Co trzeci badany (33%) popiera pomysł, by informować studentów -9-

10 o realiach pracy w danym zawodzie (dostępność pracy, charakter pracy, wymagania) przed podjęciem przez nich studiów Wykres 5 Sugestie pomorskich pracodawców dotyczące zmian w systemie szkolnictwa uczyć rozumowania zamiast suchej wiedzy 54% więcej staży / praktyk w firmach 50% więcej zajęć praktycznych na uczelni 44% współpraca uczelni z pracodawcami 42% nauczanie bardziej przydatnej wiedzy 39% lepsza organizacja praktyk / staży informować studentów o realiach pracy w danym zawodzie rozwijać umiejętność samodzielnego poszukiwania informacji 26% 34% 33% aktualizacje programu nauczania 20% zajęcia z zakresu przedsiębiorczości 17% większy nacisk na kształcenie języków obcych 16% surowsze kryteria zaliczenia studiów umożliwić studentom konsultacje z doradcą zawodowym uzależnić finansowanie uczelni od poziomu kształcenia 14% 13% 16% surowsze kryteria przyjmowania na studia możliwość kształtowania programu studiów przez studentów 12% 10% więcej zajęć z obsługi programów komputerowych 5% nowe kierunki 4% inne 1% 0% 20% 40% 60% Źródło: badanie CAWI na próbie 248 pracodawców z województwa pomorskiego, 3-13 lipca 2012 r., PBS -10-

11 Załącznik 1 KWESTIONARIUSZ DO BADANIA PRACODAWCÓW (ON LINE) II fala badania Szanowni Państwo, Firma PBS we współpracy z Wyższą Szkołą Bankową w Gdańsku oraz Regionalną Izbą Gospodarczą Pomorza realizuje badanie, którego celem jest poprawa poziomu dopasowania kompetencji absolwentów do potrzeb rynku pracy. Projekt Ekonomia sukcesu program rozwoju Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. P1. Jak Pan/Pani ocenia wiedzę teoretyczną studentów i absolwentów uczelni wyższych, z którymi miał/a Pan/Pani kontakt (poprzez zatrudnienie, staże, praktyki lub aplikację do Pana/i firmy)? P2. Jak Pan/Pani ocenia wiedzę praktyczną studentów i absolwentów uczelni wyższych, z którymi miał/a Pan/Pani kontakt (poprzez zatrudnienie, staże, praktyki lub aplikację do Pana/i firmy)? P3. Jakiej wiedzy i umiejętności brakuje, Pana/i zdaniem, studentom i absolwentom uczelni wyższych wchodzącym na rynek pracy? Proszę wymienić maksymalnie pięć najważniejszych dla Pana/Pani. SYSTEM kolejność odpowiedzi RANDOM 1. niedostatecznie 2. miernie 3. dostatecznie 4. dobrze 5. bardzo dobrze 6. celująco 1. niedostatecznie 2. miernie 3. dostatecznie 4. dobrze 5. bardzo dobrze 6. celująco 1. wiedzy specjalistycznej dot. zawodu 2. praktycznych umiejętności dot. zawodu, doświadczenia 3. rozeznania rynku, znajomości branży 4. wiedzy na temat stanowiska, na które się aplikuje 5. znajomości języków obcych 6. umiejętności obsługi podstawowych programów komputerowych, np. Office 7. umiejętności obsługi specjalistycznych programów komputerowych, np. księgowych 8. umiejętności obsługi urządzeń biurowych 9. umiejętności wyszukiwania informacji 10. znajomości prawa 11. umiejętności pisania pism urzędowych 12. prawa jazdy 13. innych, jakich? niczego nie brakuje -11-

12 P4. A jakich cech brakuje studentom i absolwentom uczelni wyższych wchodzącym na rynek pracy? Proszę wymienić maksymalnie pięć najważniejszych dla Pana/Pani. SYSTEM kolejność odpowiedzi RANDOM P5. Jak Pan/Pani ocenia poziom dopasowania kompetencji studentów i absolwentów uczelni wyższych do potrzeb rynku pracy? P6. Czy w okresie ostatnich 6 miesięcy zauważył/a Pan/Pani poprawę lub pogorszenie kompetencji studentów i absolwentów uczelni wyższych do potrzeb Pana/i firmy? P7. Jakiego rodzaju szkolenia inne niż BHP i PPOŻ - Pana/Pani firma najczęściej oferuje nowo zatrudnionym młodym pracownikom (studentom i absolwentom uczelni wyższych)? Proszę wymienić maksymalnie pięć szkoleń najczęściej oferowanych tej grupie pracowników. SYSTEM kolejność odpowiedzi RANDOM 1. samodzielności 2. kreatywności 3. umiejętności logicznego myślenia 4. zaangażowania 5. chęci do nauki 6. komunikatywności 7. odpowiedzialności 8. uczciwości 9. elastyczności 10. odporności na stres 11. umiejętności pracy w grupie 12. lojalności 13. dyspozycyjności 14. pokory, skromności 15. innych, jakich? niczego nie brakuje 1. niedostatecznie 2. miernie 3. dostatecznie 4. dobrze 5. bardzo dobrze 6. celująco 1. poziom kompetencji zdecydowanie się poprawił 2. poziom kompetencji raczej się poprawił 3. poziom kompetencji nie zmienił się w stosunku do okresu m/w sprzed pół roku 4. poziom kompetencji raczej się pogorszył 5. poziom kompetencji zdecydowanie się pogorszył 6. nie wiem, trudno powiedzieć 1. specyficzne dla firmy, np. branżowe, produktowe 2. umiejętności sprzedażowe / autoprezentacja 3. organizacja pracy 4. praca w zespole 5. zarządzanie ludźmi 6. zarządzanie projektami 7. prawne 8. językowe 9. komputerowe 10. rozwijające motywację 11. inne, jakie? żadne -12-

13 P8. Co, Pana/Pani zdaniem, powinno się zmienić w systemie kształcenia studentów, aby na rynek pracy trafiali pracownicy lepiej dopasowani do potrzeb pracodawców? SYSTEM kolejność odpowiedzi RANDOM 1. nowe kierunki 2. nauczanie bardziej przydatnej wiedzy 3. większa możliwość kształtowania programu studiów przez studentów 4. aktualizacje programu nauczania (np. nowe technologie, nowe programy komputerowe) 5. więcej staży / praktyk w firmach 6. lepsza organizacja praktyk / staży 7. więcej zajęć praktycznych na uczelni 8. współpraca uczelni z pracodawcami 9. zajęcia z zakresu przedsiębiorczości 10. większy nacisk na kształcenie języków obcych 11. więcej zajęć z obsługi programów komputerowych 12. surowsze kryteria zaliczenia studiów 13. surowsze kryteria przyjmowania na studia 14. uczyć rozumowania i stosowania informacji zamiast suchej wiedzy 15. rozwijać umiejętność samodzielnego poszukiwania informacji 16. umożliwić studentom konsultacje z doradcą zawodowym 17. informować studentów o realiach pracy w danym zawodzie przed podjęciem przez nich studiów (dostępność pracy, charakter, wymagania) 18. uzależnić finansowanie uczelni od poziomu kształcenia 19. inne, jakie? nic - uważam, że system kształcenia studentów jest odpowiedni dla potrzeb rynku pracy Dziękujemy za wypełnienie ankiety. Wyniki badania będą dostępne pod koniec sierpnia pod adresem: