CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO

Transkrypt

1 CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dr hab. n. med. Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM ul. Żeromskiego 113, Łódź

2 Objawy chorób układu moczowego badanie podmiotowe -Ból w okolicy nerek -Ból w podbrzuszu objaw Goldflamma -Ból promieniujący do pachwin -Ból i/lub pieczenie przy oddawaniu moczu -Ból głowy -Ogólne osłabienie, złe samopoczucie -Senność, ospałość -Obrzęki podudzi, Obrzęki twarzy -Oddawanie dużej ilości moczu, oddawanie małej ilości moczu -Konieczność wstawania w nocy w celu oddania moczu -Zmiana barwy moczu, Cuchnący / mętny mocz

3 Badanie przedmiotowe -objaw Goldflamma -Pomiar ciśnienia tętniczego -Badanie ogólne moczu -Posiew moczu -Stężenie kreatyniny w surowicy krwi -Stężenie mocznika w surowicy ekrwi -Stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi -Stężenie sodu, potasu, wapnia, fosforanów nieorganicznych -Morfologia krwi stężenie hemoglobiny -Gazometria HCO 3 -Stężenie białka we krwi

4 Badania obrazowe -USG nerek, pęcherza -Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej -Urografia -Tomografia komputerowa jamy brzusznej -Rezonans magnetyczny -Scyntygrafia nerek

5 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych

6 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych Objawy -Częściej u kobiet niż u mężczyzn (krótka cewka moczowa) /1 milion ludzi, 50% kobiet w ciągu życia -Objawy ból i pieczenie przy oddawaniu moczu -Ból w podbrzuszu -Ból w okolicy nerek promieniujący do pachwin -Częste oddawanie małych ilości moczu -Cuchnący mocz, o zmienionej barwie -Osłabienie -Gorączka -Wymioty

7 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych Przyczyna -Bakteryjne zapalenie dróg moczowych -E. coli 70 90% -Staphylococcus saprophytius 5 20% -Klebsiella sp -Enterococcus faecalis -Proteus mirabilis Pseudomonas aeuruginosa

8 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych Czynniki predysponujące -Zaburzenia odpływu moczu przerost prostaty, nerka ruchoma,refluks pecherzowo moczowodowy, -Nietrzymanie moczu -Mocz zagęszczony -Stosunek płciowy -Starszy wiek -Kamica dróg moczowych -Cewnikowanie pęcherza moczowego

9 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych Diagnostyka Badanie ogólne moczu Leukocyturia >10 wpw Lekka erytrocyturia Lekki białkomocz Posiew moczu >10 5 /ml moczu >10 3 /ml moczu u mężczyzn i młodych kobiet z podejrzeniem niepowikłanego zapaleniem pęcherza moczowego

10 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych Leczenie Proste niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego Biseptol 2 x 960 mg p.o. co najmniej 3 dni Ciprofloksacyna 2 x 250 mg co najmniej przez 3 dni Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek Ciprofloksacyna 2 x 250 mg przez 14 dni Amoksycylina/ kwas klawulonowy przez 14 dni Cefalosporyna III generacji przez 14 dni Spożywanie dużej ilości płynów!!!

11 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych Kiedy należy zwrócić dodatkowa uwagę Objawy dłużej niż 14 Nawrotowe zapalenia dróg moczowych Mężczyźni Dzieci Kobiety ciężarne Chorzy na cukrzycę Chorzy leczeni immunosupresyjnie W posiewie Proteus Znana nieprawidłowość w budowie anatomicznej układu moczowego

12 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych Kiedy należy zwrócić dodatkowa uwagę Badanie RTG przeglądowe jamy brzusznej USG nerek Urografia Tomografia komputerowa Cystoskopia

13 Infekcyjne zapalenie dróg moczowych Nawrotowe zapalenie > 4 razy na rok potwierdzone posiewem moczu Zwiększyć ilość spożywanych płynów do > 2 litrów/dobę Sok żurawinowy Preparaty ziołowe W miarę możliwości usunąć przyczynę

14 Kamica nerkowa

15 Kamica nerkowa 8 15% osób w wieku lat dwa razy częściej u mężczyzn po stwierdzenie pierwszego kamienia nerkowego szansa wystąpienia kolejnego w ciągu 7 lat wynosi około 50% ważna i skuteczna jest profilaktyka spożywanie dużej ilości płynów Szczawian wapnia, fosforan wapnia 60 80% Kamienie struwitowe 10% Kwas moczowy 5 10% Kamienie cysteinowe 1%

16 Kamica nerkowa Szczawian wapnia, fosforan wapnia 60 80% Czynnik genetyczny Nadczynności przytarczyc Hiperkalcuria nadmierne wydzielanie wapnia z moczem Hiperoksaluria nadmierne wydalanie szczawianów z moczem Kamienie widoczne w Rtg jamy brzusznej

17 Kamica nerkowa Kwas moczowy 5 10% Zwiększone wydzielanie kwasu moczowego z moczem Kamienie mogą być niewidoczne w rtg przeglądowym jamy brzusznej Często kamienie o mieszanym składzie Kwas moczowy, szczawian i fosforan wapnia Leczenie: spożywanie dużej ilości płynów alkalizacja moczu

18 Kamica nerkowa Kamienie cysteinowe 1% Predyspozycja genetyczna Defekt genu kodującego transporter dla aminokwasów Utrata z moczem cysteiny, ornityny, lizyny i argininy

19 Kamica nerkowa Kamienie struwitowe 10% Fosforan magnezowo amonowy Infekcje Proteus, Klebsiella lub Serratia Rozkładają mocznik do amoniaku zwiększając ph moczu Kamienie są rezerwuarem infekcji Powiększają się do kamieni odlewowych Operacyjne usunięcie kamieni i intensywna antybiotykoterapia

20 Kamica nerkowa Kolka nerkowa Ból związany z przemieszczaniem się kamieni nerkowych przez moczowód Silny ból, nudności i wymioty, hematuria Tomografia komputerowa Jeżeli nie ma możliwości wykonania tomografii komputerowej urografia Położenie kamienia, ocena zastoju moczu Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej położenie kamienia

21 Kamica nerkowa Leczenie Leczenie przeciwbólowe Petydyna Dolcontral, Dolargan mg i.m./i.v. Morfina (Morphini sulfas 5 10 mg i.m./i.v. Paracetamol 1 g p.o. co 4 h p.o. Leki przeciwwymiotne Metoclopramid 10 mg i.m./i.v. Nawodnienie doustne lub sól fizjologiczna wydzielanie moczu ponad 2 l/dobę 90% kamieni 5 mm i mniejsze schodzi samoistnie 50% kamieni 5 10 mm schodzi samoistnie Antybiotykoterapia Ciprofloksacyna 2 x 500 mg p.o. Cefuroxime 3 x 750 mg i.v.

22 Kamica nerkowa Leczenie Co tydzień rtg przeglądowe jamy brzusznej w celu oceny położenia kamienia W miarę możliwości poddać urodzony kamień analizie chemicznej

23 Kamica nerkowa Leczenie 10 20% kamieni nie zejdzie samoistnie Leczenie urologiczne ESWL (exctacorporeal shock wave lithotripsy) rozbijanie kamieni za pomocą ultradźwięków Ureteroskopia Przezskórna nefrolitotomia Zainfekowany i niedrożny z powodu kamienia układ moczowy może spowodować wystąpienie roponercza wstrząs septyczny Antybiotykoterapia, pilne przekazanie do urologa w celu wykonania przezskórnej nefrostomii w celu uzyskania odpływu moczu