OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR) WPROWADZENIA W ŻYCIE PREZYDENCKIEGO PROJEKTU USTAWY
|
|
- Iwona Olejniczak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 OBNIŻENIE WIEKU EMERYTALNEGO OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR) WPROWADZENIA W ŻYCIE PREZYDENCKIEGO PROJEKTU USTAWY Podsumowanie Przedmiotem naszej oceny jest prezydencki projekt ustawy, który ma na celu obniżenie wieku emerytalnego w Polsce. Będzie to miało istotny i negatywny wpływ na wysokość emerytur, liczbę pracujących, produkt krajowy brutto oraz na finanse publiczne naszego kraju. Dlatego też WiseEuropa i Towarzystwo Ekonomistów Polskich rekomendują niewprowadzanie w życie tego projektu. Przedmiot oceny i podstawowe założenia Przedmiotem naszej oceny jest prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 62). Ocenie poddaliśmy najważniejszą zmianę zawartą w tym projekcie, czyli przywrócenie powszechnego wieku emerytalnego, który obowiązywał w Polsce do 2012 r. czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Od 2013 r. powszechny wiek emerytalny jest podwyższany co kwartał o 1 miesiąc tak, że osiągnie on docelowy poziom 67 lat w przypadku mężczyzn w r., a w przypadku kobiet w r. Niniejsza ocena skutków regulacji opiera się na porównaniu dwóch alternatywnych wariantów: niewprowadzenia w życie ustawy, co oznacza podwyższanie i zrównywanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn zgodnie z przepisami obowiązującymi obecnie; wprowadzenia w życie ustawy, co oznacza obniżenie wieku emerytalnego do poziomów z 2012 r. (dla uproszczenia rachunków przyjęto, że wejście w życie ustawy to nie październik, lecz początek r., założenie to nie ma istotnego wpływu na wnioski). Wpływ powszechnego wieku emerytalnego na decyzję o przejściu na emeryturę Osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego nie pociąga za sobą konieczności rezygnacji z pracy. Mimo to w rzeczywistości niemal wszystkie osoby wraz z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego przechodzą na emeryturę i jednocześnie rezygnują z dalszej pracy. Dobrze obrazuje to współczynnik aktywności zawodowej, który gwałtownie spada (do 6,6% w 2012 r. i 7,5% w II kw r.) dla osób znajdujących się przedziale wiekowym uprawniającym do emerytury (wykres 1). Dzieje się tak pomimo tego, że w nowym systemie emerytalnym odroczenie decyzji o przejściu na emeryturę i jednocześnie kontynuowanie pracy wiąże się ze znaczącym przyrostem wysokości 1
2 emerytury. Ponieważ w nowym systemie emerytura równa jest zwaloryzowanej wartości odprowadzonych składek podzielonej przez przeciętne dalsze trwanie życia, na jej wzrost w wyniku dłuższej aktywności zawodowej wpływa nie tylko wyższy wkład ubezpieczonego do systemu, powiększony dodatkowo o waloryzację, ale również krótsze oczekiwane dalsze trwanie życia. Wykres 1. Współczynnik aktywności zawodowej według wieku 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 85,6% 85,2% 2012 r. 88,0% 87,4% II kw r. 81,8% 80,5% 51,0% 57,4% dla kob./ 64 dla mężcz. 6,6% 7,5% 60 dla kob./ 65 dla mężcz. i więcej Źródło: GUS, Aktywność ekonomiczna ludności Polski II kwartał 2016 roku, tablice. Wpływ ocenianej regulacji na wysokość emerytur Obniżenie wieku emerytalnego do poziomu 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oznacza więc znacznie niższe emerytury (wykres 2). Przykładowo w przypadku mężczyzny urodzonego w 1983 r. zarabiającego średnie wynagrodzenie przejście na emeryturę w wieku 65 lat (zamiast w wieku 67 lat) będzie oznaczało emeryturę niższą o 629 zł (3494 zł zamiast 4123 zł). Przekłada się to na spadek stopy zastąpienia (która wyraża zmianę potencjału finansowego po przejściu na emeryturę) z 41% do 46%. Powszechny wiek emerytalny niższy aż o 5 lat znacząco obniży wysokość emerytur kobiet w porównaniu do mężczyzn. Przykładowo dla kobiety urodzonej w 1983 r. zarabiającej średnie wynagrodzenie przejście na emeryturę w wieku 60 lat (zamiast w wieku 67 lat) będzie oznaczało emeryturę niższą aż o 1136 zł (1493 zł zamiast 2629 zł). Bardzo niska emerytura nawet w scenariuszu niewprowadzenia ustawy (27%) spada w takim przypadku o 10 pktów proc. do 27%. Wynika to ze znacznie dłuższego w przypadku kobiet dalszego trwania życia, a także krótszego czasu odkładania składek (ze względu na zajmowanie się dziećmi). Ponadto, różnica wieku emerytalnego pomiędzy scenariuszem niewprowadzania, a wprowadzania reformy jest w tym przypadku znacznie większa. Wykres 2. Wysokość emerytury i stopa zastąpienia mężczyzn i kobiet ur. w 1983 r. Emerytura (PLN) lat -mężczyźni 65 lat - mężczyźni 67 lat - kobiety 60 lat - kobiety 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Stopa zastąpienia Emerytura (lewa oś) Stopa zastąpienia (prawa oś) 2
3 Warto przy tym podkreślić, że obniżenie wieku emerytalnego będzie szczególnie niekorzystne dla pokolenia osób młodych, bowiem: zaczynają oni pracę zawodową później niż wcześniejsze pokolenia ze względu na zwykle dłuższy okres edukacji, będą żyć dłużej, jako podatnicy będą ponosić wyższe koszty utrzymania szybko zwiększającej się liczby osób w wieku poprodukcyjnym. Wpływ ocenianej regulacji na liczbę pracujących Ponieważ osiągnięcie wieku emerytalnego zwykle oznacza decyzję o zaprzestaniu pracy, obniżenie powszechnego wieku emerytalnego spowoduje, że Polacy będą pracować krócej. Podstawą obydwu wariantów prognozy w tym zakresie jest prognoza demograficzna Eurostatu oraz szacowane w ramach Labour Force Survey udziały poszczególnych grup wykształcenia w 5-cioletnich kohortach wiekowych. W wariancie niewprowadzenia ustawy zakłada się, że wskaźniki zatrudnienia osób w wieku 55 lat i więcej w każdej grupie wykształcenia stopniowo rosną do poziomu, którym charakteryzują się dziś młodsze roczniki (patrz tab. 1). Tabela 1. Wskaźniki zatrudnienia według wykształcenia w wybranych kohortach wiekowych w 2015 r. Kohorta wiekowa podstawowym i niepełnym średnim Mężczyźni z wykształceniem: średnim zawodowym i niepełnym wyższym wyższym, w tym licencjatem i wyższym zawodowym 3 podstawowym i niepełnym średnim Kobiety z wykształceniem: średnim zawodowym i niepełnym wyższym wyższym, w tym licencjatem i wyższym zawodowym % 67% 84% 29% 51% 78% % 38% 68% 9% 16% 38% % 13% 32% 3% 5% 17% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostatu. Dla kobiet oznacza to, że wskaźnik zatrudnienia w kohorcie wiekowej rośnie stopniowo do poziomu odpowiadającego dziś średniej dla osób w wieku 50-54, zaś w kohorcie w wieku rośnie stopniowo do poziomu, który obecnie charakteryzuje kohortę w wieku Dla kohorty w wieku jest o tyle inaczej, że punktem odniesienia w 2/5 są dzisiejsze kobiety w wieku 55-59, a w pozostałych 3/5 kobiety w wieku W przypadku mężczyzn zasada jest taka sama jak w przypadku pierwszych dwóch wymienionych grup kobiet punktem odniesienia są osoby z tej samej grupy wykształcenia pracujące dzisiaj, ale o 5 lat młodsze. W ostatniej kohorcie w wieku jest identycznie zatrudnienie dąży do tego, które osiągają dzisiejsi latkowie z wagą 2/5 oraz dzisiejsi latkowie z wagą 3/5. W wariancie wprowadzenia ustawy przyjęto, że w ciągu dwóch lat nastąpi powrót do zachowań charakteryzujących populację w wieku okołoemerytalnym przed rozpoczęciem podwyższania powszechnego wieku emerytalnego, czyli w 2012 r.
4 Warto podkreślić, że w dłuższym okresie z powodu coraz mniejszej populacji osób w wieku produkcyjnym, liczba pracujących będzie spadać zarówno w przypadku niewprowadzenia w życie ustawy, jak i wtedy, gdy ustawa wejdzie w życie (wykres 3). Wprowadzenie ustawy będzie oznaczało jednak dużo większy ubytek już w r., czyli zaledwie po 8 latach, będzie pracowało o prawie 900 tys. osób mniej (spadek o ponad 5%), a w roku aż o 1,6 mln (spadek o ponad 11%). Wskaźnik zatrudnienia w kohorcie w wieku w wariancie niewprowadzania ustawy stopniowo rośnie do 61% w r., a następnie spada do poziomu trochę wyższego od notowanego obecnie. Takie kształtowanie się wskaźnika zatrudnienia wynika z jednej strony z wyższego przeciętnie zatrudnienia młodszych roczników z powodu ich wyższego poziomu wykształcenia, z drugiej ze wzrostu udziału osób starszych, które charakteryzuje przeciętnie niższe zatrudnienie. Po r. ten drugi efekt zacznie wyraźnie przeważać. W wariancie wprowadzenia ustawy już na samym początku znacząco spada wskaźnik zatrudnienia, ponieważ dochodzi do masowego korzystania z nowo przyznanych uprawnień i z obniżenia się aktywności zawodowej w oczekiwaniu na zbliżającą się emeryturę. W r. różnica w wysokości wskaźnika zatrudnienia wyniesie ponad 3 pkty proc. Dalej będzie się jeszcze pogłębiać tak, że w r. przekroczy 6,5 pkt. proc. (patrz wykres 4). Wykres 3. Liczba pracujących mln Skutek w : -860 tys. Skutek w : -1,584 mln niewprowadzenie ustawy Wykres 4. Wskaźnik zatrudnienia 62% 60% 58% 56% 54% 52% 50% 48% 46% Skutek w : -3,1 pp. wprowadzenie ustawy Skutek w : -6,6 pp. Warto także zauważyć odmienny wpływ analizowanych wariantów na liczbę emerytów. Wprawdzie będzie ona rosła przy każdym z nich, jednak po wprowadzeniu ustawy będzie to proces znacznie szybszy (patrz wykres 5). W porównaniu do wariantu niewprowadzania ustawy, po obniżeniu wieku emerytalnego nastąpi skokowy wzrost liczby emerytów, a różnica będzie tylko się powiększać tak, że w r. będzie ponad 500 tys. emerytów więcej niż w scenariuszu alternatywnym. Potem ich liczba będzie rosła jeszcze szybciej tak, że w r. będzie ok. 1,3 mln więcej emerytów niż w scenariuszu alternatywnym. Oczywiście będzie to miało wpływ na obciążenie populacji w wieku produkcyjnym w r. współczynnik obciążenia osób pracujących będzie większy o 0,06 (0,49 zamiast 0,43) a w aż o 0,19 (wyniesie 0,86 zamiast 0,68). Oznacza to, że w r. każdy pracujący będzie pracował nie tylko na siebie i swoją rodzinę, ale także na (niemal) jednego emeryta (patrz wykres 6). 4
5 Wykres 5. Liczba emerytów mln Skutek w : +523 tys. Skutek w : +1,301 mln niewprowadzenie ustawy Wykres 6. Liczba emerytów na 1 pracującego 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Skutek w : +0,06 wprowadzenie ustawy Skutek w : +0,19 Wpływ ocenianej regulacji na PKB Mniejsze zatrudnienie oznacza niższą produkcję dóbr i usług, czyli mniejszy produkt krajowy brutto (patrz wykres 7). W wyniku wprowadzenia analizowanej ustawy, PKB w r. będzie niższe o 2% (w wartościach nominalnych prawie o 50 mld zł) a w r. o ponad 4,5% (przeszło 180 mld zł mniej). Oznacza to, że obniżenie wieku emerytalnego spowoduje stałe zmniejszenie tempa wzrostu gospodarczego- średniorocznie o ok. 0,14 punktu proc. (wykres 8). Należy to uznać za istotne spowolnienie gospodarki biorąc pod uwagę, że w wariancie niewprowadzenia ustawy średnioroczny wzrost PKB w tym okresie wyniósłby 2,27%. Wykres 7. PKB nominalne Wykres 8. Średni roczny wzrost PKB w latach ,27% 0,14 pp. 2,13% mld zł Skutek w : -48,8 mld Skutek w : -181,2 mld niewprowadzenie ustawy wprowadzenie ustawy niewprowadzenie ustawy wprowadzenie ustawy 5
6 Wpływ ocenianej regulacji na finanse publiczne Ograniczenie liczby pracujących wpłynie negatywnie na wysokość składek na ubezpieczenie społeczne, składek zdrowotnych oraz do Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (patrz wykres 9). Konsekwencje będą widoczne dość szybko wdrożenie ustawy zmniejszy dochody funduszy celowych o 0,66% PKB już w r. W kolejnych latach efekt ten będzie się utrzymywał na zbliżonym poziomie, w porównaniu do wariantu niewprowadzania ustawy w r. spadek dochodów wyniesie 0,63% PKB. Wpływ zmniejszenia liczby pracujących będzie dotyczył nie tylko funduszy celowych, ale także dochodów podatkowych, gdzie będzie się on z czasem pogłębiał (patrz wykres 10). Już w r., zakładając wprowadzenie ustawy, do budżetu państwa wpłynie o 0,15% PKB mniej dochodów podatkowych z VAT i PIT, a do r. różnica ta zwiększy się do 0,27% PKB. Wykres 9. Wpływ na dochody funduszy celowych 0,0% Wykres 10. Wpływ na dochody podatkowe 0,0% -0,2% Skutek w : -0,66% PKB -0,1% proc. PKB -0,4% -0,6% proc. PKB -0,2% Skutek w : -0,15% PKB -0,8% -1,0% Suma funduszy FUS NFZ FP i FGŚP -0,3% -0,4% Suma podatków VAT PIT Warto przy tym zaznaczyć, że przychody ze składek emerytalnych pokrywają obecnie jedynie około 2/3 wydatków na emerytury. Wynika to w dużej mierze z faktu, że zdecydowana większość emerytur wypłacanych obecnie pochodzi ze starego systemu emerytalnego. W perspektywie lat znacząca część wypłacanych emerytur pochodzić będzie z nowego systemu emerytalnego (ze zdefiniowaną składką), co teoretycznie powinno zrównoważyć fundusz emerytalny. Takie zrównoważenie utrudniać będą jednak różne odstępstwa od zasady zdefiniowanej składki (np. utrzymywanie przywilejów emerytalnych niektórych grup zawodowych, niekonsekwentne zasady rocznej waloryzacji stanu kont emerytalnych). Szczególnym odstępstwem jest tu instytucja minimalnej emerytury. Dotychczas koszt wyrównań do wysokości minimalnej emerytury jest niewielki i jego udział w deficycie funduszu emerytalnego jest marginalny. Z czasem jednak, w miarę pogarszania się relacji przeciętnych emerytur do przeciętnych płac, coraz większy odsetek emerytów znajdzie się poniżej progu emerytury minimalnej, przy czym przeciętna wysokość wyrównania przypadająca na emeryta będzie się zwiększać. 6
7 Zmiany wysokości emerytury minimalnej są przedmiotem decyzji politycznych, wprowadzanych każdorazowo odpowiednimi ustawami. Przyjmujemy założenie, że wysokość emerytury minimalnej pozostawać będzie w stałej relacji do płacy średniej (tj. 21%). Słuszność takiego założenia wydają się potwierdzać ostatnie deklaracje rządu o dość znacznym podniesieniu emerytury minimalnej przy nieznacznym wzroście emerytur przeciętnych w ostatnich latach. Naturalnie, oszacowanie kosztów dopłat w okresach przyszłych wymagało nie tylko założeń o tym, jak wzrost płac przeciętnych ma się do wzrostu przeciętnych emerytur, ale także o rozkładzie emerytur według ich wysokości. 1 Na zamieszczonych wykresach pokazujemy wyniki szacunków za pomocą dwóch podstawowych wskaźników: odsetka osób pobierających emeryturę z wyrównaniem do emerytury minimalnej (Wykres 11) oraz zagregowanej kwoty wyrównań wyrażonej w procencie PKB (Wykres 12). Głównym motorem napędzającym lawinowy wzrost tego kosztu jest spadek średniej emerytury podstawowej w stosunku do średniej płacy. Obecnie stosunek ten wynosi około 50%. W wariancie niewprowadzenia ustawy wyniesie on 27,5% w roku, zaś w przypadku wprowadzenia ustawy 24,2%. Zgodnie z naszymi szacunkami, odsetek osób objętych dopłatą do emerytury minimalnej wyniesie 37,5% w r. w przypadku niewprowadzenia ustawy, w wariancie wprowadzenia ustawy natomiast odsetek ten wyniesie 47,3%. Niemal połowa wypłacanych emerytur będzie wówczas wyższa od kwoty wynikającej ze składek zakumulowanych przez daną osobę. Można więc postawić pytanie, czy jest to nadal system o zdefiniowanej składce. Koszt wyrównań w roku w wariancie niewprowadzenia ustawy wyniesie 0,65% PKB (25,9 mld zł) natomiast w przypadku wprowadzenia ustawy: 1,04% PKB (39,1 mld zł). Obecnie koszty te wynoszą ok. 0,5 mld zł. Wykres 11. Odsetek emerytów objętych dopłatą do emerytury minimalnej 50% 40% 30% 20% 10% 0% Skutek w : +9,8 pp. niewprowadzenie ustawy Wykres 12. Koszty dopłat do emerytur minimalnych proc. PKB 1,0% 0,8% 0,6% 0,4% 0,2% 0,0% wprowadzenie ustawy Skutek w : +0,39% PKB 1 Informacje dotyczące rozkładu emerytur według wysokości zaczerpnęliśmy z opracowań Emerytury i renty przyznane w 2015 r., oraz Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2016 roku., dostępnych na stronie internetowej ZUS w serii opracowania tematyczne. 7
8 Biorąc pod uwagę fakt, że deficyt sektora finansów publicznych w Polsce jest bliski progu 3% PKB, wyżej oszacowany wpływ wprowadzenia ustawy na finanse publiczne będzie oznaczał konieczność znaczącej podwyżki podatków lub/i znaczącej obniżenia wydatków sektora finansów publicznych. Wnioski i rekomendacje Analizowany projekt ustawy będzie miał istotny i negatywny wpływ na wysokość emerytur, liczbę pracujących, produkt krajowy brutto oraz na finanse publiczne. W związku z tym WiseEuropa i Towarzystwo Ekonomistów Polskich rekomendują niewprowadzanie w życie tego projektu. Autorzy: Maciej Bitner (maciej.bitner@wise-europa.eu) prof. dr hab. Wojciech Otto (wotto@wne.uw.edu.pl) dr Marek Radzikowski (marek.radzikowski@tep.org.pl) dr Wiktor Wojciechowski (wwojci1@sgh.waw.pl) 14 listopada 2016 r. 8
Ocena wpływu podniesienia wieku emerytalnego zgodnie z projektem rządowym i propozycją PKPP Lewiatan na rynek pracy i wzrost gospodarczy 1
Ocena wpływu podniesienia wieku emerytalnego zgodnie z projektem rządowym i propozycją PKPP Lewiatan na rynek pracy i wzrost gospodarczy 1 Piotr Lewandowski (red.), Kamil Wierus Warszawa, marzec 2012 1
Bardziej szczegółowoZakład Ubezpieczeń Społecznych 13 lipca 2018 r. Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych 13 lipca 2018 r. Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych Szacunkowe skutki finansowe podwyższenia do wysokości emerytury najniższej emerytur z Funduszu Ubezpieczeń
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH NA LATA 2018 2022 WARSZAWA, MARZEC 2017 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoMINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Warszawa, dnia 10 września 2015 r. DUS-0700.245.2015.AS dot. K7INT34097 Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu RP Szanowna Pani Marszałek, W odpowiedzi na przekazaną
Bardziej szczegółowoJak zatroszczyć się o zabezpieczenie na starość osób o niskich dochodach?
Jak zatroszczyć się o zabezpieczenie na starość osób o niskich dochodach? Jarosław Oczki Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Skutki reformy z 1999 r. Celem
Bardziej szczegółowoJakub Sarbiński. Wzrost dochodów emerytów i rencistów na tle wzrostu wynagrodzeń
Jakub Sarbiński Wzrost dochodów emerytów i rencistów na tle wzrostu wynagrodzeń w Polsce 1 W marcu bieżącego roku zostały zwaloryzowane świadczenia wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych blisko
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH NA LATA 2017 2021 WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2015 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoKULA ŚNIEGOWA W POLSKICH FINANSACH PUBLICZNYCH JJ CONSULTING JANUSZ JANKOWIAK
KULA ŚNIEGOWA W POLSKICH FINANSACH PUBLICZNYCH JJ CONSULTING JANUSZ JANKOWIAK KULA ŚNIEGOWA DEFICYTU I DŁUGU ŹRÓDŁO GUS, KWIECIEŃ 2011 2007 2008 2009 2010 PKB 1 176 737 1 275 432 1 343 657 1 415 514 DEFICYT
Bardziej szczegółowoInformacja. o sytuacji finansowej FUS w 2018 r.
Informacja o sytuacji finansowej FUS w 2018 r. Rok 2018 był pod wieloma względami rekordowy dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pozytywne zjawiska w gospodarce oraz działania ZUS ące na celu uszczelnienie
Bardziej szczegółowoInformacja o sytuacji finansowej FUS za okres styczeń wrzesień 2018 r.
Informacja o sytuacji finansowej FUS za okres r. Zestawienie przychodów i kosztów FUS (w tys. zł) upływ czasu: 75,0% Wyszczególnienie Plan r. Wykonanie r. % wykonania planu Stan Funduszu na początek okresu
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH NA LATA 2015 2019 WARSZAWA, MAJ 2013 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTUR POMOSTOWYCH NA LATA 2016 2020 WARSZAWA, LISTOPAD 2014 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoInformacja o sytuacji finansowej FUS w pierwszym półroczu 2019 r.
Informacja o sytuacji finansowej FUS w pierwszym półroczu r. Informacja o sytuacji finansowej FUS w pierwszym półroczu r. Pierwsza połowa roku charakteryzowała się bardzo dobrą sytuacją finansową FUS.
Bardziej szczegółowoInformacja o sytuacji finansowej FUS. w pierwszym kwartale 2019 r.
Informacja o sytuacji finansowej FUS w pierwszym kwartale r. I kw 2014 II kw 2014 III kw 2014 IV kw 2014 I kw 2015 II kw 2015 III kw 2015 IV kw 2015 I kw 2016 II kw 2016 III kw 2016 IV kw 2016 I kw 2017
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTALNEGO
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTALNEGO DO 2060 ROKU WARSZAWA, MAJ 2013 SPIS TREŚCI Spis treści...2 Wstęp...3 Najważniejsze
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTALNEGO
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTALNEGO DO 2060 ROKU WARSZAWA, MARZEC 2010 SPIS TREŚCI Spis treści...2 Wstęp...3 Najważniejsze zmiany w porównaniu
Bardziej szczegółowoAnaliza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę
Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę 8 maja 2014 Łukasz Zalicki 85+ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
Bardziej szczegółowoobniżenie wieku emerytalnego
obniżenie wieku emerytalnego Foto: Shutterstock Model przedstawiający możliwe skutki obniżenia wieku emerytalnego zaprezentowali ekonomiści z Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Głównej Handlowej, związani
Bardziej szczegółowoOsoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim. Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne
Zachodniopomorskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne Analizy i informacje Osoby powyżej 50 roku życia na rynku pracy Sytuacja w województwie zachodniopomorskim Biuro Programowania Rozwoju Wydział Zarządzania
Bardziej szczegółowoCudu nie będzie, czyli ile kosztują nas wczesne emerytury. Warszawa, 29 lutego 2008 roku
Cudu nie będzie, czyli ile kosztują nas wczesne emerytury Andrzej Rzońca Wiktor Wojciechowski Warszawa, 29 lutego 2008 roku W Polsce jest prawie 3,5 mln osób w wieku produkcyjnym, które pobierają świadczenia
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS MJ/10
MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS-0210-8-MJ/10 Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. Pani Irena Wójcicka Podsekretarz Stanu Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoCo to jest właściwy wiek emerytalny? Hanna Zalewska
Warszawa, 24-25.04.2017 Co to jest właściwy wiek emerytalny? Hanna Zalewska Zdarzeniem ubezpieczeniowym jest również osiągnięcie wieku, z którym wiąże się zaprzestanie aktywności zawodowej i utrata płynących
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Pojęcie i ewolucja ryzyka starości. Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim
Wprowadzenie Pojęcie i ewolucja ryzyka starości Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim Przemiany gospodarczo polityczne, a reformy systemów emerytalnych. Reformy systemów emerytalnych :
Bardziej szczegółowoZrównanie i podniesienie wieku emerytalnego
Zrównanie i podniesienie wieku emerytalnego Materiał Informacyjny 14 lutego 2012, Warszawa 1 Globalny kontekst proponowanych zmian Od lat 90- tych prawie wszystkie kraje UE, ale także USA, Japonia i Kanada
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NA LATA 2013 2017 WARSZAWA, WRZESIEŃ 2011 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoEmerytury nowosystemowe wypłacone w grudniu 2018 r. w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (tj. niższej niż 1029,80 zł)
Emerytury nowosystemowe wypłacone w grudniu 18 r. w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury (tj. niższej niż 9,8 zł) DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH Warszawa 19 1 Zgodnie z art.
Bardziej szczegółowoJoanna Korpas Magdalena Wojtkowska Jakub Sarbiński. Informacja o wypłacie zasiłków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
Joanna Korpas Magdalena Wojtkowska Jakub Sarbiński Informacja o wypłacie zasiłków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 1 Niniejsze opracowanie omawia problematykę znacznych wzrostów wypłat zasiłku chorobowego
Bardziej szczegółowoU z a s a d n i e n i e
U z a s a d n i e n i e Projekt nowelizacji ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001,
Bardziej szczegółowoKOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY
KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY Dane prezentowane w niniejszym opracowaniu zostały zaczerpnięte z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), z rejestrów bezrobotnych prowadzonych
Bardziej szczegółowoSytuacja demograficzna kobiet
dane za rok 2017 Sytuacja demograficzna kobiet Województwo pomorskie ma 2 324,3 tys. mieszkańców, z czego 51,3% stanowią (1 192, 3 tys.), z medianą 1 wieku 40,7 lat ( 38,0 lat). Rodzi się mniej dziewczynek
Bardziej szczegółowoUzasadnienie. 27 kwietnia 2007 r.
27 kwietnia 2007 r. Uzasadnienie W wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z deklaracjami zawartymi w przepisach uchwalonych w 1998 r., ulega stopniowej likwidacji możliwość wcześniejszego
Bardziej szczegółowoUzasadnienie. 27 kwietnia 2007 r.
27 kwietnia 2007 r. Uzasadnienie W wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z deklaracjami zawartymi w przepisach uchwalonych w 1998 r., ulega stopniowej likwidacji możliwość wcześniejszego
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTALNEGO DO 2060 ROKU
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTALNEGO DO 2060 ROKU WARSZAWA, MARZEC 2016 SPIS TREŚCI Spis treści...2 Wstęp...3
Bardziej szczegółowoR y n e k p r a c y a s t a r z e n i e s i ę l u d n o ś c i w P o l s c e. P i o t r L e w a n d o w s k i
R y n e k p r a c y a s t a r z e n i e s i ę l u d n o ś c i w P o l s c e P i o t r L e w a n d o w s k i W XXI wieku Polska będzie krajem starszych ludzi Polska to jeden z najszybciej starzejących się
Bardziej szczegółowoPrognoza wpływów i wydatków Funduszu Emerytur Pomostowych na lata
Prognoza wpływów i wydatków Funduszu Emerytur Pomostowych na lata 2019-2023 D DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH Warszawa, wrzesień 2018 r. Akceptowała: Hanna Zalewska, Dyrektor Departamentu
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY DLA POLSKI
Raport PERSPEKTYWY DLA POLSKI Polska gospodarka w latach 2015 2017 na tle lat wcześniejszych i prognozy na przyszłość Wprowadzenie do raportu i koordynacja projektu: Leszek Balcerowicz Redakcja i synteza:
Bardziej szczegółowoRuchy migracyjne akcentowane w obu landach niemieckich, przyrost naturalny po polskiej stronie
1 W 2009 r. terytorium województwa lubuskiego, Brandenburgii i Berlina, stanowiące część polsko-niemieckiego obszaru transgranicznego zamieszkiwało 7,0 mln osób. W ciągu niemal dekady liczba ludności w
Bardziej szczegółowoANALIZA WPŁYWU ZAPOWIADANYCH ZMIAN W PIT
Warszawa,2 kwietnia 2019 r. ANALIZA WPŁYWU ZAPOWIADANYCH ZMIAN W PIT NA DOCHODY MIAST UNII METROPOLII POLSKICH Dotychczas nie są znane szczegóły prawne dotyczące zmian wprowadzających zapowiadane obniżenie
Bardziej szczegółowoJakie emerytury otrzymują Polacy?
13.01.2016 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: Artur Szeremeta Specjalista ds. współpracy z mediami tel. 509 509 536 media@sedlak.pl Jakie emerytury otrzymują Polacy? Przez cały
Bardziej szczegółowoZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH ANALIZA WYNIKÓW BADANIA OKRESÓW POBIERANIA EMERYTUR
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH ANALIZA WYNIKÓW BADANIA OKRESÓW POBIERANIA EMERYTUR Warszawa 2012 Opracował: Akceptowała: Andrzej Kania Specjalista Izabela
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTALNEGO
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU EMERYTALNEGO DO 2050 ROKU WARSZAWA, LISTOPAD 2003 SPIS TREŚCI Spis treści...2 Wstęp...3 Najważniejsze zmiany wprowadzone
Bardziej szczegółowoU Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych określa zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz stopy procentowe składek na poszczególne
Bardziej szczegółowoReforma emerytalna. Co zrobimy? ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa. www.mf.gov.pl
Reforma emerytalna Co zrobimy? Grudzień, 2013 Kilka podstawowych pojęć.. ZUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych to państwowa instytucja ubezpieczeniowa. Gromadzi składki na ubezpieczenia społeczne obywateli
Bardziej szczegółowoZmiany w niemieckim systemie emerytalnym od 2017r.
Podniesienie granicy wieku emerytalnego, podniesienie limitu wieku przejścia na wcześniejszą emeryturę i wzrost progu dochodowego dla emerytów to najważniejsze zmiany w niemieckich przepisach emerytalnych
Bardziej szczegółowoKrajowy przemysł farmaceutyczny a bezpieczeństwo lekowe i wpływ na gospodarkę.
Krajowy przemysł farmaceutyczny a bezpieczeństwo lekowe i wpływ na gospodarkę. Jakie korzyści przynosi nam krajowy przemysł farmaceutyczny? 1. Zapewnia bezpieczeństwo lekowe Polaków. Co drugi lek na rynku
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NA LATA 2018 2022 WARSZAWA, MARZEC 2017 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoUZASADNIENIE I. II. III.
UZASADNIENIE I. W związku z wątpliwościami, czy Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma prawo przyznawać świadczenie honorowe osobom, które ukończyły 100 lat życia, w projekcie proponuje się wprowadzenie
Bardziej szczegółowoFinanse ubezpieczeń społecznych
Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również
Bardziej szczegółowoPracownicze Plany Kapitałowe z perspektywy pracownika i pracodawcy. Założenia, szacowane koszty i korzyści. Kongres Consumer Finance
Pracownicze Plany Kapitałowe z perspektywy pracownika i pracodawcy. Założenia, szacowane koszty i korzyści. Warszawa, 8 grudnia 2017r. Kongres Consumer Finance Obecny system emerytalny formalnie opiera
Bardziej szczegółowoUkryty dług na liczniku długu publicznego. 30 IX 2013 Aleksander Łaszek
Ukryty dług na liczniku długu publicznego Aleksander Łaszek Ukryty dług na liczniku długu publicznego 1. Dlaczego dług ukryty jest ważny? 2. Zakres ukrytego długu, różne metodologie 3. Metodologia ESA
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników badania okresów pobierania emerytur
Analiza wyników badania okresów pobierania emerytur Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych Warszawa 2019 Opracował: Andrzej Kania Wydział Badań Statystycznych Akceptowała: Hanna Zalewska Dyrektor
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NA LATA 2015 2019 WARSZAWA, MAJ 2013 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NA LATA 2017 2021 WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2015 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoAktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej
Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO
Bardziej szczegółowoW związku z przypadającym w dniu 8 marca Dniem Kobiet postanowiliśmy przyjrzed się zawodowej sytuacji pao w Polsce.
W związku z przypadającym w dniu 8 marca Dniem Kobiet postanowiliśmy przyjrzed się zawodowej sytuacji pao w Polsce. Mimo, że pozycja kobiet na rynku pracy w Polsce stale się poprawia, to wciąż widoczne
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NA LATA 2014 2018 WARSZAWA, LIPIEC 2012 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoMaciej Rapkiewicz, Instytut Sobieskiego,
sektor rządowy (Skarb Państwa, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej z.o.z., państwowe szkoły wyższe) sektor samorządowy (jednostki samorządu terytorialnego, samodzielne publiczne z.o.z., samorządowe
Bardziej szczegółowoRozmowa ze Zbigniewem Derdziukiem, prezesem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Rozmowa ze Zbigniewem Derdziukiem, prezesem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. - Polskie emerytury są i będą bezpieczne, a finanse Polski zostały uratowane przed narastającym długiem publicznym - powiedział
Bardziej szczegółowoProblem polskiego długu publicznego (pdp) dr Krzysztof Kołodziejczyk
Problem polskiego długu publicznego (pdp) dr Krzysztof Kołodziejczyk https://flic.kr/p/bzvwns Plan 1. Jawny i ukryty dług publiczny 2. Historia pdp 3. Struktura pdp 4. Lekcje innych krajów Polityka fiskalna
Bardziej szczegółowoUBEZPIECZENIA SPOŁECZNE: DYLEMATY, ANALIZY, ROZWIĄZANIA.
Dr Wojciech Nagel Zespół Ubezpieczeń Społecznych Trójstronnej Komisji ds. SG UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE: DYLEMATY, ANALIZY, ROZWIĄZANIA. Część I. Obecna sytuacja systemu ubezpieczeń społecznych, problematyka
Bardziej szczegółowoStan finansów publicznych i sposoby ich uzdrowienia
Stan finansów publicznych i sposoby ich uzdrowienia Andrzej Rzońca Warszawa, 15 października 2007 r. Szeroko pojęte podatki w 2008 roku wyniosą 27,4 tys. zł na gospodarstwo domowe (około 30 tys., jeżeli
Bardziej szczegółowoUstawa z dnia. 2018r. EMERYTURA BEZ PODATKU oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Projekt Ustawa z dnia. 2018r. EMERYTURA BEZ PODATKU oraz o zmianie niektórych innych ustaw W poczuciu sprawiedliwości społecznej, mając na celu poprawę sytuacji finansowej emerytów i rencistów za konieczne
Bardziej szczegółowoPłaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT]
Płaca minimalna w krajach Unii Europejskiej [RAPORT] data aktualizacji: 2018.05.14 Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji. Niektóre grupy społeczne domagają się jej podniesienia, z kolei
Bardziej szczegółowoCudzoziemcy w polskim systemie ubezpieczeń społecznych wydanie 2
Cudzoziemcy w polskim systemie ubezpieczeń społecznych wydanie 2 DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH Warszawa, maj 2019 Opracowanie: Renata Adamowicz Paweł Nasiński Akceptowała: Hanna Zalewska
Bardziej szczegółowoUstawa z dnia. 2018r. EMERYTURA BEZ PODATKU oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Ustawa z dnia. 2018r. EMERYTURA BEZ PODATKU oraz o zmianie niektórych innych ustaw Projekt W poczuciu sprawiedliwości społecznej, mając na celu poprawę sytuacji finansowej emerytów i rencistów za konieczne
Bardziej szczegółowoZałącznik 4. Dezaktywizacja osób w wieku okołoemerytalnym. Dezaktywizacja emerytalna i sytuacja osób w wieku okołoemerytalnym na rynku pracy
Załącznik 4 do raportu z badań: Dezaktywizacja osób w u okołoemerytalnym Dezaktywizacja emerytalna i sytuacja osób w u okołoemerytalnym na rynku pracy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002
POWIATOWY URZĄD PRACY W OPOLU ul. mjr Hubala 21, 45-266 Opole tel. 44 22 929, fax 44 22 928, e-mail: opop@praca.gov.pl INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002
Bardziej szczegółowoPROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO
PROGNOZA DEMOGRAFICZNA NA LATA 214-25 DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Niniejsza informacja została opracowana na podstawie prognozy ludności na lata 214 25 dla województw (w podziale na część miejską
Bardziej szczegółowoSzanse i zagrożenia na rynku pracy województwa kujawsko-pomorskiego
Prof. dr hab. Zenon Wiśniewski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Szanse i zagrożenia na rynku pracy województwa kujawsko-pomorskiego 1. Wprowadzenie 2. Prognozy ludności w regionie 3. Pracujący
Bardziej szczegółowoW 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę
W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę data aktualizacji: 2017.12.29 Według szacunków Unii Europejskiej w 2018 roku Polska odnotuje jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w Unii Europejskiej. Wzrost
Bardziej szczegółowoPŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ
10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.
Bardziej szczegółowoFinanse ubezpieczeń społecznych
Finanse ubezpieczeń społecznych Wykład 4. Procesy demograficzne a polityka społeczna Averting... rozdz. 1, Clark et al. (2004) Społeczeństwo się starzeje. Coraz więcej osób dożywa starości, ale również
Bardziej szczegółowoZakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji i podwyższeniu świadczeń najniższych w marcu 2017
Bardziej szczegółowoPROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NA LATA 2016 2020 WARSZAWA, LISTOPAD 2014 SPIS TREŚCI Spis treści...2
Bardziej szczegółowoDr Ewa Cichowicz. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych, Warszawa r.
Dr Ewa Cichowicz Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Wpływ zmian demograficznych na stan finansów publicznych, Warszawa 14.05.2018 r. Zmiany demograficzne: wydłużenie średniej długości życia oraz spadek
Bardziej szczegółowo21 marca 2013 r. Główne zalety rozwiązania:
21 marca 2013 r. Stanowisko Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych w kwestii wypłat świadczeń z kapitałowego systemu emerytalnego Rozwiązanie wypłat z korzyścią dla gospodarki i klientów Główne zalety
Bardziej szczegółowoU Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 191, poz. 1954) wprowadziła zasadę,
Bardziej szczegółowoZałącznik Z1 Uzupełnienie do metodologii z części 1.2 Raportu Do przygotowania analiz mikrosymulacyjnych wartości podatku VAT płaconego przez gospodarstwa domowe wykorzystano dane dotyczące wydatków konsumpcyjnych
Bardziej szczegółowoJak zwiększyć zatrudnienie, oszczędności narodowe oraz tempo wzrostu produktywności w Polsce? Aleksander Łaszek
Jak zwiększyć zatrudnienie, oszczędności narodowe oraz tempo wzrostu produktywności w Polsce? Aleksander Łaszek Forum Obywatelskiego Rozwoju 11 października 2012 r. 1. Demografia 2. Oszczędności i inwestycje
Bardziej szczegółowoBezrobocie rejestrowane w województwie. zachodniopomorskim w 2016 r.
Urząd Statystyczny w Szczecinie Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorskim w 2016 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, marzec 2017 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach
Bardziej szczegółowoUstawa z dnia. 2017r. o pomocy państwa dla seniorów, o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Projekt Ustawa z dnia. 2017r. o pomocy państwa dla seniorów, o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-20-09 Druk nr 1743 Warszawa, 20 lutego 2009 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoSyntetyczna ocena wyników płodności kohortowej według wykształcenia kohorty urodzeniowe 1951 1975.
Syntetyczna ocena wyników płodności kohortowej według wykształcenia kohorty urodzeniowe 1951 1975. E.Frątczak A.Ptak-Chmielewska M.Pęczkowski I.Sikorska Zakład Analizy Historii Zdarzeń i Analiz Wielopoziomowych
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R.
AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W IV KWARTALE 2011 R. Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności
Bardziej szczegółowoPrzewidywane skutki społeczne 500+: ubóstwo i rynek pracy
Przewidywane skutki społeczne 500+: ubóstwo i rynek pracy Dr hab. Ryszard Szarfenberg EAPN Polska Zgromadzenie Ogólne Polskiego Komitetu Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu Warszawa 08.12.2016
Bardziej szczegółowoPrzeciwdziałanie ubóstwu pracowników z perspektywy MPiPS
Przeciwdziałanie ubóstwu pracowników z perspektywy MPiPS Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz Warszawa, 13 marca 2014r. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU
Bardziej szczegółowoPolski rynek dóbr luksusowych jest już wart prawie 24 mld zł i szybko rośnie
Polski rynek dóbr luksusowych jest już wart prawie 24 mld zł i szybko rośnie data aktualizacji: 2018.12.05 W 2017 roku już blisko 195 tys. Polaków zarabiało miesięcznie powyżej 20 tys. zł brutto, z czego
Bardziej szczegółowoRozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw. Województwo dolnośląskie
Melania Nieć, Joanna Orłowska, Maja Wasilewska Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Województwo dolnośląskie Struktura podmiotowa przedsiębiorstw aktywnych W 2013 r. o ponad
Bardziej szczegółowo2015-12-16. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych do tych panujących przed 1.01.1999 r. Emerytura. Do kiedy stare emerytury?
Emerytura Zasady wyliczania wysokości emerytury to suma pieniędzy, którą będzie comiesięcznie otrzymywał ubezpieczony z ZUS w momencie, gdy nabędzie status emeryta. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych
Bardziej szczegółowoWolność gospodarcza a tempo wzrostu gospodarki. Wiktor Wojciechowski
Wolność gospodarcza a tempo wzrostu gospodarki Wiktor Wojciechowski Plan wykładu: Od czego zależy tempo wzrostu gospodarki? W jakim tempie rosła polska gospodarka w ostatnich latach na tle krajów OECD?
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU
URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, marzec 2013 r. Kontakt: e-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok
Bardziej szczegółowoWarszawa, kwietnia 2012
Warszawa, 20-22 kwietnia 2012 Skutki płacy minimalnej Andrzej Rzońca Warszawa, 20 kwietnia 2012 r. Płaca minimalna w Polsce jest wysoka Na początku br. najniższe wynagrodzenie wzrosło o 8,2 proc., choć
Bardziej szczegółowoUbezpieczenie emerytalne. dr Ariel Przybyłowicz
Ubezpieczenie emerytalne dr Ariel Przybyłowicz Ryzyko emerytalne Ochrona sytuacji ochrony zarobków z powodu zrealizowania prawa do zaprzestania działalności zarobkowej w związku z biologicznym (naturalnym)
Bardziej szczegółowoZakład Ubezpieczeń Społecznych w liczbach
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w liczbach O ZUS Jesteśmy instytucją administracji publicznej, której państwo polskie powierzyło zadania z zakresu powszechnego ubezpieczenia społecznego. Stało się to 24
Bardziej szczegółowoludności aktywnej zawodowo (pracujących i bezrobotnych) przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r.
Informacja została opracowana na podstawie uogólnionych wyników reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) przeprowadzonego Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności realizowane jest
Bardziej szczegółowoΛόγος zeszyt 1/2015. Rafał Cegłowski. Ocena podwyższenia wieku emerytalnego w Polsce
Λόγος zeszyt 1/2015 Rafał Cegłowski Ocena podwyższenia wieku emerytalnego w Polsce Reforma emerytalna dotycząca podwyższenia wieku emerytalnego w Polsce została przyjęta zgodnie z Ustawą z dnia 11.05.2012
Bardziej szczegółowoW spisie ludności 2002 ustalano główne i dodatkowe źródło utrzymania dla poszczególnych osób oraz
Źródło: www.stat.gov.pl (GUS) Rozdział V. CHARAKTERYSTYKA EKONOMICZNA LUDNOŚ CI 16. Źródła utrzymania W spisie ludności 2002 ustalano główne i dodatkowe źródło utrzymania dla poszczególnych osób oraz odrębnie
Bardziej szczegółowo1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
1 UWAGI ANALITYCZNE 1. Udział dochodów z działalności rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z użytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. w województwie łódzkim było 209,4 tys. gospodarstw
Bardziej szczegółowoDo druku nr 3293 SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, 2004 - IV kadencja
Do druku nr 3293 SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, 2004 - IV kadencja Narodowy Bank Polski Rada Polityki Pieniężnej Przewodniczący GP-DP-MZ-070-3/04/2155/2004 Pan Józef Oleksy Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoOcena wpływu realizacji PROW na gospodarkę Polski
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju
Bardziej szczegółowo