SCENARIUSZ DO LEKCJI PIERWSZEJ- PUNKT I.

Transkrypt

1 SCENARIUSZ DO LEKCJI PIERWSZEJ- PUNKT I. Temat: Wpływ czynników środowiskowych na różnorodność życia flory i fauny w stawie parkowym Adresat: Zajęcia są kierowane do uczniów Szkól Podstawowych. Miejsce: Park im. W. Szafera w Słocinie Czas realizacji: 2,5 godziny Cel główny zajęć: Uczniowskie Projekty Badawcze Cele operacyjne: zbadanie właściwości wody stawowej i jej wpływ na życie organizmów, zapoznanie się z gatunkami roślin i zwierząt wodnych, poznanie przystosowań wybranych roślin i zwierząt do życia w wodzie, poznanie prostych łańcuchów pokarmowych występujących w środowisku wodnym., wyszczególnienie sposobów ochrony wody, znalezienie odpowiedzi na pytanie: jaki wpływ ma nasłonecznienie na życie flory i fauny w stawie?, rozwijanie umiejętności badawczych dzieci w zakresie biologii, chemii, geografii, matematyki i fizyki. Umiejętności: Postawy: umiejętność rozpoznawanie organizmów wodnych. umiejętność charakteryzowania stawu jako środowiska życia. przeprowadzenie prostych obserwacji i pomiarów. przedstawienie wniosków i uogólniania na podstawie analizy wykonywanych zadań. uzasadnienie znaczenia czystości wody dla prawidłowego funkcjonowania życia w wodzie. kształtowanie pozytywnych wartości i budowanie szacunku do przyrody rozwijanie postawy badawczej i potrzeby aktywności pro środowiskowej. zainteresowanie omawianymi zagadnieniami. badanie więzi emocjonalnej uczniów z przyrodą.

2 Metody: konieczność przestrzegania zasad bezpieczeństwa w trakcie zajęć nad wodą rozwijanie potrzeby aktywnej działalności na rzecz środowiska. obserwacja pogadanka Formy pracy: grupowa, zbiorowa Środki dydaktyczne: karty pracy (jedna na grupę) termometr zlewki, słoiki kotwiczka do połowu roślin wodnych lupy klucze, przewodniki z fotografiami, ilustracjami i rysunkami do oznaczania organizmów wodnych aparat fotograficzny Przebieg zajęć: 1. Omówienie zasad zachowania się w parku i bezpieczeństwa pracy przy zbiorniku wodnym. 2. Zapoznanie się z treścią regulaminu bezpiecznego zachowania się nad wodą:

3 W czasie prowadzenia badań należy zachować szczególną ostrożność. Nie wolno oddalać się od nauczyciela i grupy. Do wody można wchodzić tylko w gumowych butach. Nie należy chlapać woda, jeść w trakcie badań oraz pić wody ze zbiornika. Rany i zadrapania należy zabezpieczyć wodoodpornym plastrem, a następnie założyć gumowe rękawiczki. Po zajęciach należy dokładnie umyć ręce. 3. Przedstawienie sprzętu badawczego i zaprezentowanie jego działania. 4. Przeprowadzenie analizy zadań i przeszkolenie w wypełnianiu formularzy. 5. Podział uczniów na grupy i przydzielenie zadań do wykonania A. Zadania I grupy: - pomiar współrzędnych geograficznych za pomocą odbiornika GPS - określenie rodzaju i typu wody w badanym akwenie - określenie stanu i wielkości akwenu B. Zadania II grupy: - przeprowadzenie analizy fizycznych właściwości wody w badanym akwenie ( przejrzystość, temperatura, barwa i zapach wody) - badanie chemicznych właściwości wody ( odczyn wody, alkaliczność w mg/l CaCO 3, stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie i stężenie azotanów) C Zadania III grupy : - rozpoznawanie roślinności występującej w toni wodnej akwenu - identyfikacja gatunków zwierząt wodnych C. Zadania IV grupy: - analiza dna i struktury brzegowej badanego akwenu - określenie obecności zanieczyszczeń i poszukiwanie sposobów w ich zapobieganiu

4 - badanie występowania zjawiska eutrofizacji Nauczyciel czuwa na bezpieczeństwem uczniów. Pomaga w przeprowadzaniu badań, zbiorze i identyfikacji materiału roślinnego oraz zwierzęcego. Wspólnie z uczniami analizuje otrzymane wyniki i pomaga w wprowadzaniu ich do przygotowanych kart pracy. Podsumowanie: Na zakończenie wszystkie grupy dzielą się swoimi spostrzeżeniami i omawiają otrzymane wyniki badań. Analizując powyższe wyniki wyciągają odpowiednie wnioski. Nauczyciel dokonuje oceny prac poszczególnych grup. Oczekiwane osiągnięcia uczniów po zajęciach terenowych nad stawem Uczeń: potrafi prowadzić obserwacje i samodzielnie wyciągnąć wnioski. zapoznaje się z charakterystycznymi roślinami i zwierzętami stawu oraz ich przystosowaniem do życia w środowisku wodnym. rozróżnia zależności pokarmowe w środowisku wodnym (stawu). wie jaką rolę odgrywa woda w środowisku przyrodniczym Ziemi.

5 KARTA PRACY punkt 1 Pierwszym miejscem naszych badań jest staw parkowy w kompleksie parku dworskiego w Słocinie (dzielnica Rzeszowa). Jest to jedyny rzeszowski staw parkowy. Samego staw jest to niewielki akwen zasilany wodą przesiąkową z terenu parku, o regulowanym za pomocą mnicha poziomie i odpływie pod ulicą I. Paderewskiego. Teren stawu jest doskonałym obiektem dydaktycznym (wpływ warunków środowiskowych na życie wodne) i jedynym w okolicy miejscem rozrodu płazów. Można obserwować liczne parkowe gatunki ptaków. Zadziwia bardzo uboga fauna. Dlaczego? Na to pytanie poszukamy odpowiedzi wspólnie. Nad tym stawem przeprowadzimy następujące zadania: 1.Zadania I grupy Waszym zadaniem jest pomiar współrzędnych geograficznych za pomocą odbiornika GPS (zgodnie z instrukcją), określenie rodzaju i typu wody w badanym akwenie oraz określenie stanu i wielkości akwenu. Otrzymane wyniki notujecie w [FORMULARZ HYDROLOGIA: pkt 1-8] 2.Zadania II grupy Waszym zadaniem jest zbadanie właściwości wody w badanym akwenie. W tym celu będą wam potrzebne zlewki, termometr oraz zestaw odczynników. Badania przeprowadzamy zgodnie z instrukcją znajdującą się w zestawie! Otrzymane wyniki zamieszczamy w [FORMULARZ HYDROLOGIA: pkt 10, 11.1,11.2, 11.3,11.4 i 11.7]. Z otrzymanych wyników parametrów chemicznych możemy określić klasę czystości wody w badanym akwenie. Przeprowadźcie wspólnie konwersację i analizę otrzymanych wyników a następnie dokonajcie wyboru klasy czystości. Klasa I to wody o najwyższym stanie czystości, nadające się do picia i hodowli ryb łososiowatych. Klasa II to wody dość czyste, nadające się do hodowli pozostałych ryb i hodowli zwierząt gospodarskich, urządzania kąpielisk oraz celów rekreacyjnych i sportów wodnych. Klasa III wody średnio zanieczyszczone, nadające się do zaopatrzenia przemysłu ( z wyjątkiem zakładów wytwarzających urządzenia precyzyjne lub produkty spożywcze), do nawożenia terenów rolniczych, wykorzystywanych

6 do produkcji ogrodniczej oraz upraw pod szkłem. Wody pozaklasowe pozostałe. 3.Zadania III grupy Waszym zadaniem jest rozpoznawanie roślinności występującej w toni wodnej akwenu oraz identyfikacja gatunków zwierząt wodnych. Określ roślinność występującą w nurcie rzeki / toni wodnej akwenu oraz Podaj nazwę gatunków zwierząt, których obecność zaobserwowałeś Swoje obserwacje zaznaczacie w [FORMULARZ HYDROMORFOLOGIA: pkt.17 i 18] 4.Zadania IV grupy: Waszym zadaniem jest Podsumowanie: a. analiza dna i struktury brzegowej badanego akwenu. Wyniki zamieszczacie w [FORMULARZ HYDROMORFOLOGIA: pkt.1-2, 7-12]. b. określenie obecności zanieczyszczeń i poszukiwanie sposobów w ich zapobieganiu. Określcie źródła zanieczyszczeń badanego cieku / akwenu i podajcie możliwe sposoby zapobiegania pogarszaniu się stanu jakościowego tych wód.wyniki zamieszczacie w [FORMULARZ HYDROLOGIA: pkt.12]. c. zbadanie występowania zjawiska eutrofizacji. Odpowiedzcie na pytanie: Czy w badanym akwenie występuję proces eutrofizacji? a odpowiedz zaznaczcie w [FORMULARZ HYDROLOGIA: pkt.12]. Na zakończenie wszystkie grupy dzielą się swoimi spostrzeżeniami i omawiają otrzymane wyniki badań. Analizując powyższe wyniki wyciągają odpowiednie wnioski. Wspólnie odpowiadamy na pytanie :Dlaczego zadziwia uboga fauna?