Metody przedstawiania rzeźby powierzchni. Kartograficzne metody przedstawiania zjawisk na mapach. Metody przedstawiania rzeźby powierzchni

Transkrypt

1 Kartograficzne metody przedstawiania zjawisk na mapach Metoda kopczykowa Metoda kreskowa Metoda cieniowania Metoda cieniowania Metoda cieniowania 1

2 Metoda poziomicowa Metoda poziomicowa Metody jakościowe Metody te służą do przedstawiania rozmieszczenia zjawisk i obiektów na mapie. Odczytujemy tylko informacje, czy dany obiekt (zjawisko) występuje w danym miejscu. Najczęściej nie mamy informacji o wartości (wielkości) zjawiska czy obiektu. Wyróżniamy trzy metody jakościowe: Metoda powierzchniowa Metoda hipsometryczna Metoda powierzchniowa Metoda powierzchniowa polega na zaznaczeniu obszaru występowania danego zjawiska za pomocą określonego koloru lub kreskowania (szrafu). Metodę tą stosuje się do przedstawiania zjawisk występujących powszechnie na dużym obszarze. Przykłady zastosowania: mapy polityczne i administracyjne mapy rozmieszczenia klimatów, gleb, formacji roślinnych, budowy geologicznej, krajobrazów mapy obszarów upraw, zróżnicowania religijnego, rasowego lub językowego ludności Metoda powierzchniowa 2

3 Metoda powierzchniowa Metoda powierzchniowa Mapa ras ludzkich wykonana metodą szrafu Obszar występowania danego zjawiska przedstawia się zazwyczaj za pomocą linii ograniczającej ten obszar (z zaznaczeniem po której stronie linii zjawisko to występuje). Do metody zasięgu zalicza się też metody powierzchniowe. Przykłady zastosowania: mapy występowania zwierząt mapy zasięgu zlodowaceń mapy zasięgu występowania zjawisk lodowych na morzach 3

4 polega na przedstawieniu rozmieszczenia zjawisk za pomocą znaków umownych (sygnatur). Metodę tą stosuje się do zjawisk (obiektów) występujących w sposób rozproszony lokalizacja znaku umownego na mapie wskazuje dokładne położenie zjawiska w terenie. Wyróżniamy sygnatury: punktowe (np.: miejsca wydobycia surowców mineralnych, rozmieszczenie obiektów noclegowych, muzeów, stacji benzynowych, wulkanów itp.) liniowe (np.: drogi, linie kolejowe, rzeki, rurociągi) Mimo, że metoda sygnaturowa należy do grupy metod jakościowych, to w niektórych przypadkach jest też metodą ilościową (np.: zróżnicowane sygnatury miast w zależności od liczby mieszkańców, różna wielkość sygnatur miejsc wydobycia surowców w zależności od wielkości wydobycia) 4

5 Metody ilościowe Metody ilościowe pozwalają na porównywanie wartości zjawisk (wielkości obiektów) na mapach oraz na odczytywanie z mapy przybliżonych wartości danego zjawiska. Do metod tych zaliczamy: metodę izolinii (izarytmiczną) metodę kartodiagramu metodę kartogramu metodę kropkową Metoda izolinii Metoda izolinii (linie łączące punkty o jednakowej wartości zjawiska) jest stosowana do przedstawiania zjawisk występujących w każdym miejscu danego obszaru i których wartość zmienia się w sposób ciągły. Najczęściej metodę tą stosuje się do przedstawiania zróżnicowania wysokości obszarów lądowych i głębokości zbiorników wodnych oraz do przedstawiania cech klimatu (temperatury powietrza, wielkości opadów, ciśnienia itp.) Zasada wyznaczania izolinii (interpolacji) Metoda izolinii Izohipsa (poziomica) linia na mapie łącząca punkty o jednakowej wysokości nad poziomem morza Izobata linia na mapie łącząca punkty o jednakowej głębokości zbiornika wodnego Izoterma linia na mapie łącząca punkty o jednakowej temperaturze powietrza Izohieta linia na mapie łącząca punkty o jednakowej sumie opadów atmosferycznych Izobara linia na mapie łącząca punkty o jednakowej wartości ciśnienia atmosferycznego Izohalina linia na mapie łącząca punkty o jednakowej wartości zasolenia wody Izohela linia na mapie łącząca punkty o jednakowej nasłonecznienia Izotacha linia na mapie łącząca punkty o jednakowej prędkości np.: wiatru Izoamplituda - linia na mapie łącząca punkty o jednakowej amplitudzie np.: temperatury dobowej 5

6 Metoda izolinii Metoda izolinii Metoda kartodiagramu Kartodiagram to wykres na mapie, którego wielkość (wysokość, szerokość, powierzchnia lub objętość) jest proporcjonalna do wartości danego zjawiska. Najczęściej stosuje się diagramy: słupkowe (proporcjonalna jest wysokość) kołowe (proporcjonalna jest powierzchnia) kwadratowe (proporcjonalna jest powierzchnia) kuliste (proporcjonalna jest objętość) sześcienne (proporcjonalna jest objętość) wstęgowe (proporcjonalna jest szerokość) Na kartodiagramach możliwe jest przedstawianie struktury wewnętrznej zjawiska. Kartodiagram słupkowy Kartodiagram kołowy Kartodiagram kwadratowy 6

7 Kartodiagram kulisty Kartodiagram wstęgowy Kartodiagram wektorowy Metoda kartogramu Metoda kartogramu polega na przedstawianiu zróżnicowania przestrzennego natężenia zjawiska za pomocą barw lub szrafu przypisanych do określonych przedziałów wartości. Zróżnicowanie to przedstawia się najczęściej w odniesieniu do jednostek administracyjnych (gmin, powiatów, województw lub państw). Przykłady zastosowania: plony roślin uprawnych i pogłowie zwierząt hodowlanych według powiatów współczynnik urbanizacji według krajów współczynnik bezrobocia według gmin Metoda kartogramu Metoda kartogramu 7

8 Metoda kartogramu Metoda kropkowa Metoda kropkowa polega na prezentacji rozmieszczenia występowania danego zjawiska za pomocą kropek (lub innych niewielkich znaków) umieszczonych w miejscu występowania tego zjawiska. Kropki mają przypisaną wartość (wagę). Przykłady zastosowania: rozmieszczenie ludności rozmieszczenie upraw roślin i hodowli zwierząt Metoda kropkowa Metoda kropkowa 8