ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH STOPNIACH WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO

Transkrypt

1 ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH STOPNIACH WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO PRZEPROWADZANEGO W GIMNAZJACH W ROKU SZK. 2014/2015 Konkurs przeznaczony jest dla uczniów gimnazjum szczególnie zainteresowanych geografią. Zadania konkursowe na każdym etapie obejmują i poszerzają treści podstawy programowej przedmiotu geografia zawartej w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 roku (Dz. U. z 2012 r., poz. 977). WYMAGANIA W ZAKRESIE WIADOMOŚCI ETAP SZKOLNY kształt i wymiary Ziemi, ruch obrotowy Ziemi i jego następstwa, czas słoneczny i strefowy na Ziemi, analiza i interpretacja mapy stref czasowych, granica zmiany daty, ruch obiegowy Ziemi i jego następstwa, zmiany oświetlenia Ziemi w ciągu roku, znaczenie skali mapy w przedstawianiu informacji geograficznych, obliczanie odległości w terenie, zasady orientowania mapy, azymut, rodzaje map, kartograficzne metody prezentacji zjawisk na mapach, współrzędne geograficzne, położenie geograficzne i matematyczno - geograficzne punktów i obszarów na mapie, tektonika płyt litosfery, wielkie formy ukształtowania powierzchni lądów i dna oceanów, procesy wewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi, procesy zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi, temperatura powietrza i opady atmosferyczne jako elementy pogody i klimatu, ciśnienie atmosferyczne i wiatry na kuli ziemskiej (pasaty, monsuny, wiatr halny, bryza), czynniki klimatotwórcze, zróżnicowanie klimatów na Ziemi, analiza map klimatycznych, wykresów oraz danych liczbowych przedstawiających przebieg temperatury i opadów atmosferycznych w ciągu roku w wybranych stacjach meteorologicznych położonych w różnych strefach klimatycznych, gleby i świat organiczny kuli ziemskiej, 1

2 strefy klimatyczno roślinno glebowe świata; ETAP REJONOWY Obowiązują wiadomości i umiejętności z etapu szkolnego. Ponadto: znajomość mapy fizycznej i politycznej świata, położenie, środowisko przyrodnicze, zróżnicowanie społeczne i gospodarcze państw sąsiadujących z Polską, związki między warunkami środowiska przyrodniczego a gospodarką krajów skandynawskich, Francji, Wielkiej Brytanii i krajów alpejskich, atrakcje turystyczne Europy Południowej, relacje: człowiek przyroda gospodarka na przykładzie Chin, Japonii, Indii, krajów regionu Bliskiego Wschodu, Afryki na południe od Sahary, USA, Brazylii i Australii, zróżnicowanie kulturowe i etniczne Ameryki Północnej i Południowej przyczyny i główne cechy, Arktyka i Antarktyka położenie i cechy środowiska geograficznego, wpływ działalności gospodarczej człowieka na środowisko przyrodnicze Amazonii, choroby i wyżywienie ludności problemami współczesnego świata (treści wykraczające poza podstawę programową), przyczyny i skutki konfliktów na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem Europy (treści wykraczające poza podstawę programową); ETAP WOJEWÓDZKI Obowiązują wiadomości i umiejętności z etapu szkolnego i rejonowego. Ponadto treści z geografii fizycznej i społeczno ekonomicznej Polski i własnego regionu oraz wybrane zagadnienia z budowy i poznawania Wszechświata: położenie geograficzne, obszar i granice Polski, podział administracyjny Polski, rozmieszczenie regionów geograficznych Polski, dzieje geologiczne obszaru Polski, główne struktury geologiczne, ukształtowanie powierzchni Polski i jej związek z wydarzeniami geologicznymi, rodzaje skał występujących w podłożu Polski i ich gospodarcze wykorzystanie, surowce mineralne, charakterystyka klimatu Polski, czynniki wpływające na kształtowanie klimatu naszego kraju, wody powierzchniowe i podziemne Polski, charakterystyka Morza Bałtyckiego, 2

3 gleby strefowe i astrefowe Polski i ich przydatność rolnicza, profile glebowe, roślinność naturalna Polski, ochrona przyrody (w tym położenie, symbole i siedziby parków narodowych), degradacja środowiska przyrodniczego Polski, liczba ludności Polski i jej zmiany, rozmieszczenie ludności Polski, gęstość zaludnienia, czynniki przyrodnicze, ekonomiczne i historyczne wpływające na rozmieszczenie ludności naszego kraju, cechy demograficzne społeczeństwa polskiego, struktura zawodowa ludności Polski, problem bezrobocia, współczesne migracje Polaków, rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce, procesy urbanizacyjne, użytkowanie ziemi i struktura agrarna gospodarstw w Polsce, główne problemy polskiego rolnictwa, produkcja roślinna i zwierzęca w Polsce, podział, funkcje i czynniki lokalizacji przemysłu, przyczyny i skutki zmian zachodzących w polskim przemyśle, energetyka w Polsce i jej wpływ na środowisko przyrodnicze, sieć transportowa w Polsce oraz jej wpływ na rozwój gospodarczy regionów i miast, walory turystyczne Polski, charakterystyka województwa podlaskiego (położenie, środowisko naturalne, rozwój gospodarczy, ludność regionu, atrakcje turystyczne, obszary chronione), miejsce Polski w strukturach międzynarodowych (treści wykraczające poza podstawę programową), budowa Wszechświata, historia poglądów na budowę Wszechświata (treści wykraczające poza podstawę programową); WYMAGANIA W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI Na każdym etapie konkursu uczeń powinien wykazać się następującymi umiejętnościami: korzystania z różnych źródeł informacji geograficznych, interpretowania pojęć geograficznych, posługiwania się słownictwem geograficznym przy opisywaniu oraz wyjaśnianiu procesów i zjawisk zachodzących w środowisku geograficznym, wyjaśniania i wskazywania przykładów wzajemnych relacji przyroda człowiek gospodarka, 3

4 określania i odczytywania współrzędnych geograficznych, lokalizowania i wskazywania na mapach (również konturowych) obiektów geograficznych, odczytywania z map informacji przedstawionych za pomocą różnych metod kartograficznych, analizowania i interpretowania treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych, wykonywania obliczeń matematyczno geograficznych, tym w szczególności: przeliczanie odległości na mapach, obliczanie różnicy czasu miejscowego i strefowego, wysokości górowania Słońca, amplitudy temperatur, średnich temperatur, sumy opadów, spadku temperatury wraz z wysokością, wysokości względnych, gęstości zaludnienia, salda migracji, współczynnika przyrostu naturalnego, wskaźnika feminizacji, salda handlu zagranicznego itp.); LITERATURA ETAP SZKOLNY - podręczniki szkolne i zeszyty ćwiczeń do geografii dla gimnazjum dopuszczone do użytku szkolnego przez MEN, - atlasy geograficzne świata i Polski (dowolne wydawnictwo), - Tablice geograficzne, Wydawnictwo Adamantan, - Flis Jan, Słownik szkolny. Terminy geograficzne, wyd. WSiP; ETAP REJONOWY Literatura z etapu szkolnego oraz: - Świat w liczbach 2010 i późniejsze, wyd. WSiP, - Geografia. Egzamin gimnazjalny. Vademecum, Wydawnictwo Operon (dowolny rok wydania); ETAP WOJEWÓDZKI Literatura z etapu szkolnego i rejonowego oraz: - informacje na temat budowy i poznawania Wszechświata zawarte na stronie internetowej mapa turystyczna województwa podlaskiego z opisem, zakładki: "O nas...", "Przyroda", 4

5 - - zakładka: "Przyroda" (bez "Aktualności przyrodniczych"), zakładka: "Przyroda", informacje dotyczące przyrody i atrakcji turystycznych; 5