Przedmiotowy system oceniania - język polski

Transkrypt

1 Przedmiotowy system oceniania - język polski 1. Oceniając, nauczyciel bierze pod uwagę możliwości intelektualne ucznia, jego stosunek do przedmiotu, zaangażowanie i wkład pracy oraz zalecenia poradni psychologiczno-pedagogicznych. 2. Ocenianiu (w skali 1-6) podlegają: a) praca na lekcji: - aktywność (13 plusów = 6), - odpowiedzi ustne, b) czytanie: - tekstu przygotowanego, - tekstu nowego, c) prace domowe (o bardzo zróżnicowanym charakterze), d) zadania warsztatowe (w klasach V i VI), e) sprawdziany pisemne: - wypracowania klasowe, - sprawdziany gramatyczne, - sprawdziany z lektur obowiązkowych, - dyktanda (do dziennika jest wpisywana średnia z trzech dyktand), - badania wyników nauczania i sprawdziany próbne, - kartkówki, f) recytacja tekstów literackich, g) znajomość i rozumienie lektur uzupełniających, h) zeszyt przedmiotowy i ćwiczenia, i) kalendarz szóstoklasisty (w klasie VI), j) inne. 3. Wypracowania klasowe i domowe są oceniane według osobnych kryteriów (odpowiednich dla danej formy i tematu), wśród których jednak wymagane są zawsze: zrozumienie tematu (nadkryterium), logiczność i wewnętrzna spójność wypowiedzi, trafność i przejrzystość układu graficznego, sprawność stylistyczna, poprawność frazeologiczna, gramatyczna, interpunkcyjna, ortograficzna, czytelność i estetyka zapisu oraz zastosowanie odpowiedniej formy. 4. Wszystkie sprawdziany pisemne uczeń ma obowiązek pokazać rodzicom (i uzyskać podpis), poprawić w zeszycie i oddać nauczycielowi w ciągu trzech dni po otrzymaniu. 5. Uczeń ma obowiązek samodzielnie odrabiać prace domowe i przynosić je do szkoły w wyznaczonym terminie. Zadanie uznaje się za odrobione, jeżeli jest czytelnie i estetycznie zapisane (uczeń potrafi odczytać na głos własną pracę), wykonane w całości, zgodnie z poleceniem (tematem). 6. Uczeń ma prawo trzy razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podania przyczyny - za czwarte i każde następne wpisywana jest ocena niedostateczna. Nieprzygotowania nie można zgłosić w dniu: a) zapowiedzianego wcześniej sprawdzianu, b) recytowania tekstu z pamięci, c) sprawdzania zadanych co najmniej tydzień wcześniej prac domowych. 7. Uczniowie dyslektyczni nie są oceniani za ortografię wyłącznie w wypadku wypracowań klasowych pisanych bez słownika ortograficznego. Ich oceny z dyktand nie są brane pod uwagę przy wystawianiu oceny semestralnej lub rocznej, jeżeli: a) systematycznie wykonują poprawy dyktand, b) znają zasady ortograficzne. 8. Podczas wystawiania oceny semestralnej lub rocznej większą wagę mają stopnie zdobywane przez ucznia za pracę wykonaną samodzielnie w szkole. 9. Uczeń ma obowiązek uzupełniać wszystkie braki wynikające z nieobecności na lekcji. 10. Uczeń ma obowiązek na każdą lekcję przynosić zeszyt przedmiotowy (60 kartek, margines, miękka oprawa), podręcznik i ćwiczenia oraz wymagane przybory: pióro z czarnym lub granatowym atramentem, długopis lub cienkopis piszący na zielono, kredki w ośmiu podstawowych kolorach, linijkę, ołówek i gumkę. 11. Kryteria oceniania na poszczególne stopnie znajdują się na stronie internetowej szkoły oraz w bibliotece. Podpis ucznia: Podpisy rodziców/opiekunów: Data:......

2 KRYTERIA OGÓLNE KLASA IV JĘZYK POLSKI Wymagania Sprawności konieczne (ocena: dopuszczający) podstawowe (ocena: dostateczny) UCZEŃ rozszerzone (ocena: dobry) dopełniające (ocena: bardzo dobry) I. Odbiór odpowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji czyta poprawnie tekst, wyznaczając głosowo granice zdań słucha uważnie wypowiedzi nauczyciela i uczniów określa temat tekstu zna pojęcia autor, narrator, czytelnik, słuchacz rozpoznaje tekst literacki rozpoznaje formy gatunkowe wypowiedzi (zaproszenie, życzenia, ogłoszenie, przepis) wydobywa z tekstu wskazane informacje wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost rozumie treść pytań, poleceń i nieskomplikowanych informacji zna pojęcie prawda, fałsz czyta poprawnie tekst, zwracając uwagę na znaki interpunkcyjne słucha uważnie całości wypowiedzi nauczyciela i uczniów określa główną myśl tekstu odróżnia autora od narratora rozpoznaje tekst informacyjny odróżnia formy gatunkowe wypowiedzi porządkuje informacje z tekstu odczytuje informacje wyrażone wprost rozumie dosłowne znaczenia wyrazów określa prawdziwość informacji dotyczącej tekstu czyta płynnie tekst, podkreślając głosem ważne słowa nawiązuje do wypowiedzi innych we własnej pracy samodzielnie wydobywa z tekstu istotne informacje określa relacje autor narrator czytelnik (słuchacz) odróżnia tekst literacki od informacyjnego zna funkcje różnych form gatunkowych wypowiedzi odróżnia informacje ważne od drugorzędnych dostrzega w tekście treści wyrażone wprost i pośrednio rozumie proste przenośne znaczenia wyrazów wyodrębnia przesłanki w tekście czyta tekst, stosując odpowiednie tempo i intonację w zależności od treści wykorzystuje wysłuchane wypowiedzi we własnej pracy twórczo wykorzystuje informacje z tekstu wyjaśnia funkcję autora i narratora w tekście określa funkcje tekstu literackiego i informacyjnego wyodrębnia elementy charakterystyczne dla różnych form gatunkowych hierarchizuje informacje odczytuje treści wyrażone wprost i pośrednio odróżnia znaczenia dosłowne wyrazów od prostych znaczeń przenośnych wyciąga wnioski z tekstu

3 zna pojęcie tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie korzysta ze słownika ortograficznego potrafi odnaleźć wskazane hasło w encyklopedii zna pojęcie podmiot, orzeczenie, określenia zna pojęcie zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte wie, na jakie pytania odpowiada rzeczownik, czasownik, przymiotnik i przysłówek rozpoznaje w tekście formy liczb odmiennych części mowy odczytuje proste znaki i piktogramy zna pojęcie akapit zna budowę słownika ortograficznego wyszukuje hasła w encyklopedii rozpoznaje podmiot i orzeczenie w zdaniu, wyodrębnia związek główny odróżnia zdanie od wypowiedzenia bez czasownika rozpoznaje w wypowiedziach rzeczownik, czasownik, przymiotnik i przysłówek rozpoznaje w tekście formy czasów i rodzajów gramatycznych rozpoznaje emocje na podstawie wyrazu twarzy wyodrębnia w tekście cząstki kompozycyjne korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych korzysta z informacji zawartych w encyklopedii rozróżnia wyrazy określane i określające rozpoznaje w tekście zdanie pojedyncze rozwinięte oraz nierozwinięte i rozumie ich funkcje odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych rozpoznaje w tekście formy osób rozpoznaje emocje wyrażane gestami i postawą określa funkcję wstępu, rozwinięcia, zakończenia określa funkcje słowników korzysta z różnych źródeł informacji wyjaśnia funkcję orzeczenia, podmiotu i określeń w zdaniu wyodrębnia równoważnik zdania w tekście wskazuje różnice między rzeczownikiem, czasownikiem, przymiotnikiem i przysłówkiem określa funkcje form liczb, czasów, rodzajów i osób w wypowiedzi nazywa emocje wyrażane za pomocą różnych form ekspresji II. Analiza i interpretacja tekstów kultury nazywa reakcje czytelnicze wypowiada się na temat sytuacji bohatera literackiego i filmowego wypowiada się na temat postaci literackiej odróżnia dzieło literackie opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi tekstów literackich określa sytuację bohatera literackiego i filmowego wskazuje pozytywne i negatywne cechy bohatera rozpoznaje różne teksty opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi różnych tekstów kultury porównuje sytuację bohatera z własnymi doświadczeniami prezentuje swój pogląd na temat bohatera odróżnia prozę od poezji opisuje emocje towarzyszące odbiorowi tekstów kultury komentuje sytuację bohatera posługuje się argumentami, wyrażając swój stosunek do postaci wskazuje środki

4 od filmu zna pojęcie fikcja literacka wymienia prawdopodobne (realistyczne) elementy świata przedstawionego zna pojęcie epitet, porównanie, przenośnia rozpoznaje wers, zwrotkę i refren, wskazuje rymy w wierszu posługuje się terminami scena, aktor w kontekście widowiska teatralnego przedstawia wybrane fakty dotyczące historii kina odróżnia film od programu informacyjnego wyodrębnia wydarzenia w tekście wie, że bohater jest jednym z elementów świata przedstawionego w utworze identyfikuje opowiadanie, komiks, baśń, przysłowie kultury odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości wymienia nieprawdopodobne (fantastyczne) elementy świata przedstawionego odróżnia uosobienie od ożywienia odróżnia wiersz ciągły od stroficznego i rymowy od wiersza bez rymów posługuje się terminami kostium, rekwizyt w kontekście widowiska teatralnego posługuje się pojęciami związanymi z filmem (aktor, reżyser, kadr, plan filmowy) rozpoznaje wybrane gatunki filmowe omawia wydarzenia w tekście krótko prezentuje najistotniejsze informacje o bohaterze odróżnia wiersz od innych tekstów kultury odróżnia fikcję filmową od rzeczywistości wypowiada się na temat fantastyki w baśniach wskazuje w tekście literackim epitety, porównania, przenośnie (w tym uosobienia i ożywienia) określa rolę rymów w wierszu wyodrębnia różne elementy składające się na widowisko teatralne rozpoznaje poszczególne plany filmowe wyjaśnia różnicę między filmem animowanym a innymi gatunkami filmowymi analizuje przebieg zdarzeń wypowiada się na temat uczuć i przeżyć bohatera wymienia cechy opowiadania, komiksu, baśni artystycznego wyrazu charakterystyczne dla literatury i filmu określa rolę autora tekstu w kreowaniu fikcji literackiej wypowiada się na temat elementów fantastycznych w utworach współczesnych objaśnia funkcje językowych środków stylistycznych używa pojęć wiersz ciągły, stroficzny, rymowy, bezrymowy podczas analizy wiersza rozpoznaje środki wyrazu charakterystyczne dla pantomimy określa właściwości i funkcje poszczególnych planów filmowych nazywa tworzywo przekazów audiowizualnych (ruchome obrazy, dźwięk) stosuje słownictwo określające następstwo zdarzeń określa motywy działania bohatera wyjaśnia funkcję przysłowia

5 odczytuje teksty literackie na ie dosłownym używa pojęcia przesłanie w odniesieniu do baśni posługuje się pojęciami dobro zło w odniesieniu do treści baśni czyta większość wymaganych lektur przynajmniej we fragmentach i analizuje podstawowe elementy ich świata przedstawionego odbiera różne teksty kultury na ie dosłownym wie, że obecność przesłania jest jedną z cech baśni rozróżnia pozytywne i negatywne zachowania bohaterów literackich czyta większość wymaganych lektur w całości i analizuje ich świat przedstawiony tradycyjnej i współczesnej odczytuje przenośne sensy utworu opartego na nieskomplikowanych konstrukcjach metaforycznych odczytuje przesłanie baśni zestawia wartości i ich przeciwieństwa na zasadzie kontrastu czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje wybrane wątki odczytuje proste symbole i alegorie formułuje samodzielnie przesłanie baśni odczytuje wartości i antywartości wpisane w teksty kultury czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje je w połączeniu z kontekstami III. Tworzenie wypowiedzi udziela poprawnych i logicznych odpowiedzi na pytania przedstawia się w kilku zdaniach formułuje poprawnie pytania podczas rozmowy tworzy wypowiedzi wyrażające różne intencje, np. prośbę, polecenie, podziękowanie, przepraszanie redaguje według podanego wzoru użytkowe formy krótko wypowiada się na podany temat związany z otaczającą rzeczywistością dostosowuje sposób przedstawiania do sytuacji komunikacyjnej formułuje logiczne pytania do tekstu stosuje różne typy wypowiedzeń w zależności od zamierzonego celu redaguje samodzielnie użytkowe formy wypowiedzi wypowiada się logicznie na podany temat związany z poznanymi tekstami kultury stosuje formy grzecznościowe w wypowiedzi ustnej i pisemnej (pozdrowienia, list, życzenia SMS) formułuje pytania o zróżnicowanej budowie posługuje się pozawerbalnymi środkami komunikowania się stosownie do okoliczności redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo świadomie porządkuje i komponuje treść swoich wypowiedzi dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu formułuje pytania o charakterze uogólniającym podkreśla intencje wypowiedzi pozawerbalnymi środkami porozumiewania się redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosując środki

6 wypowiedzi: list prywatny (tradycyjny i ), kartkę z pozdrowieniami, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, przepis kulinarny, proste notatki w różnych formach redaguje według podanego wzoru opowiadanie odtwórcze, opis przedmiotu, opis miejsca, wydziela margines i dba o estetykę tekstu sporządza według podanego wzoru odtwórczy plan ramowy wypowiedzi słucha z uwagą uczestników rozmowy czytając głośno, uwzględnia kropkę znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń wygłasza tekst z pamięci rozróżnia wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące buduje logiczne zdania stara się przestrzegać redaguje samodzielnie opowiadanie odtwórcze, opis przedmiotu i miejsca wyróżnia istotne treści w tekstach użytkowych sporządza samodzielnie odtwórczy plan ramowy wypowiedzi mówi na temat, uczestnicząc w rozmowie czytając głośno, uwzględnia przecinki w wypowiedzeniach recytuje tekst poetycki używa świadomie wypowiedzeń oznajmujących, pytających i rozkazujących tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte przestrzega poprawności redaguje opowiadanie twórcze oraz rozwinięty opis przedmiotu i miejsca tworzy wypowiedzi zgodne z cechami kompozycyjnymi danej formy stosuje jednolitą formę wypowiedzeń (bez czasownika) w zapisie planu ramowego włącza się do rozmowy w kulturalny sposób czytając głośno, uwzględnia różne znaki interpunkcyjne artykułuje prawidłowo głoski podczas recytacji używa wypowiedzeń wykrzyknikowych ze świadomością ich funkcji tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze i złożone stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów językowe podkreślające intencję wypowiedzi redaguje charakteryzujące się bogactwem językowym opowiadanie oraz opis przedmiotu i miejsca rozplanowuje kompozycję układu treści w różnych formach notatek dba o zwięzłość wypowiedzi w zapisie planu ramowego reaguje na wypowiedzi innych rozmówców czytając głośno, przekazuje intencję tekstu głosowo interpretuje tekst zapisuje poprawnie wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe przekształca zdanie pojedyncze w równoważnik zdania i odwrotnie ze świadomością celu poprawnie stosuje

7 poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych tworzy przysłówki od przymiotników zna zasady pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami wielką i małą literą ą i ę i po spółgłoskach zamyka wypowiedzenia oznajmujące kropką operuje poprawnie słownictwem skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: dom, rodzina, szkoła i nauka, środowisko przyrodnicze i społeczne gramatycznej wyrazów odmiennych, tworząc wypowiedzi o nieskomplikowanej strukturze językowej używa przymiotników i przysłówków we właściwych kontekstach stara się przestrzegać poprawności ortograficznej w zakresie pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami wielką i małą literą ą i ę i po spółgłoskach w podanym zestawie ortogramów stosuje poprawnie kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń tworzy rodziny wyrazów odmiennych uwzględnia w wypowiedziach różne natężenie cech i właściwości stosuje w większości wyrazów zasady pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami wielką i małą literą ą i ę i po spółgłoskach w podanym zestawie ortogramów stosuje poprawnie kropkę w zapisie dat odróżnia wyrazy pokrewne od bliskoznacznych w wypowiedzi wyrazy o trudnej odmianie używa we właściwych kontekstach przymiotników i przysłówków o różnych natężeniach cechy stosuje we wszystkich wyrazach zasady pisowni: rz, ż, ó, u, h, ch, nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami wielką i małą literą ą i ę i po spółgłoskach w podanym zestawie ortogramów poprawnie używa różnych znaków interpunkcyjnych stosuje świadomie w swoich wypowiedziach związki frazeologiczne

8 Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na ie ponadprogramowym. Jego praca cechuje się aktywnością, samodzielnością i kreatywnością. Prezentuje wysoki wiedzy i umiejętności. Posiada szerokie kompetencje w zakresie odbioru tekstów kultury. Chętnie czyta i zna wiele tekstów ponadprogramowych. Twórczo i samodzielnie rozwija swoje zainteresowania. Podejmuje działalność literacką i kulturalną. Swobodnie korzysta z wielu źródeł w docieraniu do informacji, wykorzystuje funkcjonalnie nowoczesne technologie informacyjno-komunikacyjne. Tworzy bezbłędne pod każdym względem wypowiedzi ustne i pisemne. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają u wymagań koniecznych, w związku z tym, nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy i umiejętności nie rokuje osiągnięcia nawet minimalnego postępu.

9 Przedmiotowe zasady oceniania z języka polskiego w klasie piątej szkoły podstawowej Przedstawione kryteria oceniania zostały przygotowane: A. na podstawie programu nauczania języka polskiego w klasach IV-VI szkoły podstawowej Wyspy szczęśliwe II Grażyny i Jacka Kuleszów, B. w odniesieniu do planu wynikowego opracowanego przez Agnieszkę Jarosz-Mazurek i Dorotę Żbikowską. Ocena Uczeń: osiąga znaczące sukcesy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach polonistycznych, wykonuje zadania dodatkowe, wykraczające poza tematykę omawianą podczas zajęć, czyta wybrane w porozumieniu z nauczycielem lektury dodatkowe, przedstawia sylwetkę wybranego pisarza, celująca redaguje oryginalne opowiadanie twórcze, poprawnie zamieszczając w nim dialog, opisuje postać, przedmiot, krajobraz w sposób barwny i bogaty, wykraczający bardzo dobra dopełniający tworzy tekst reklamowy o charakterze metaforycznym, używa w swoich wypowiedziach związków frazeologicznych stałych, przysłów i powiedzeń wykraczających poza omawianą tematykę, poprawnie używa przecinka w zdaniu złożonym, wskazuje oboczności w wyrazie pochodnym i podstawie słowotwórczej. bierze czynny udział w lekcji, w wypowiedziach pisemnych i ustnych sporadycznie popełnia błędy językowe, dostosowuje swoją wypowiedź do oficjalnej lub nieoficjalnej sytuacji komunikacyjnej, rozpoznaje intencję nadawcy wypowiedzi (pytanie, prośba, rada, przestroga), wskazuje cechy mitu, legendy, bajki w utworze, wskazuje cechy reklamy, posługuje się pojęciami fikcja, fantastyka, realizm, objaśnia znaczenie przenośni, podaje własne przykłady, w utworze literackim wskazuje wątki poboczne, redaguje przepis, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję zawierające wszystkie niezbędne informacje, redaguje kartkę z pamiętnika/dziennika, list poprawne pod względem formy i treści, redaguje poprawne kompozycyjnie sprawozdanie, wskazuje informacje zawarte w słowniku wyrazów obcych, słowniku wyrazów bliskoznacznych i słowniku frazeologicznym, zna związki frazeologiczne stałe, powiedzenia i przysłowia, związane z omawianą tematyką, w szczególności biblizmy i mitologizmy, podaje przykłady homonimów, poprawnie zapisuje nosowość w wyrazach obcych i rodzimych, poprawnie akcentuje czasowniki w czasie przeszłym i trybie przypuszczającym, wskazuje w wyrazach pochodnych przyrostki i przedrostki, określa tryb czasownika, przy odmianie rzeczownika przez przypadki i liczby wskazuje oboczności w obrębie tematów, poprawnie posługuje się liczebnikiem zbiorowym, dzieli zaimki ze względu na zastępowaną część mowy,

10 dobra rozszerzający dostateczna podstawowy poprawnie zapisuje nie z przymiotnikami i przysłówkami, w zależności od stopnia, poprawnie zapisuje nie z przysłówkami nieodprzymiotnikowymi, rozpoznaje dopełnienie, przedstawia zdanie pojedyncze za pomocą schematu graficznego, odróżnia zdania podrzędne od współrzędnych, dyskutuje na temat zagadnień poruszanych w lekturach, uzasadnia własne opinie, dyskutuje na temat wartości pozytywnych oraz ich przeciwieństw wpisanych w teksty kultury (np. praca, miłość). w wypowiedziach pisemnych i ustnych popełnia nieliczne błędy językowe, wskazuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi (autor, narrator, czytelnik, słuchacz), wskazuje elementy świata przedstawionego w utworze literackim, wskazuje przesłanie utworu, wskazuje wątek główny utworu, stosuje akapity w swoich wypowiedziach, wskazuje przenośnie, wyrazy dźwiękonaśladowcze, poprawnie zapisuje dialog, redaguje poprawny kompozycyjnie opis przedmiotu, postaci, redaguje plan ramowy i szczegółowy, redaguje proste sprawozdanie, redaguje spójny kompozycyjnie opis krajobrazu, redaguje krótką notatkę z lektury, wyjaśnia pisownię wyrazów, przywołując poznane zasady ortograficzne, wskazuje informacje zawarte w słowniku ortograficznym i słowniku języka polskiego, rozpoznaje w wypowiedziach biblizmy i mitologizmy, dzieli głoski na: miękkie twarde, ustne i nosowe, dźwięczne i bezdźwięczne, poprawnie akcentuje wyrazy pochodzenia obcego zakończone na -ika, -yka, w parze wyrazów wskazuje wyraz podstawowy i pochodny, określa rodzaj i aspekt czasownika, odmienia rzeczownik przez przypadki i liczby, wskazuje temat i końcówkę, odmienia przymiotnik przez przypadki, liczby i rodzaje, zna i stosuje trzy typy stopniowania przymiotnika i przysłówka, odróżnia liczebnik główny, porządkowy i zbiorowy, przekształca zdania na równoważniki zdań i równoważniki na zdania, przekształca zdania pojedyncze na złożone i zdania złożone na pojedyncze, wskazuje związki poboczne w zdaniu pojedynczym, rozpoznaje przydawkę i okolicznik, zna spójniki łączące zdania współrzędne oraz podrzędne, poprawnie stawia przecinek w zdaniu pojedynczym, rozumie problematykę przeczytanych lektur, recytuje wiersz/fragment prozy, dbając o interpretację głosową, stara się uzasadniać własne opinie. popełnia w wypowiedzi ustnej lub pisemnej błędy językowe, które jednak nie wpływają na jej zrozumienie, odróżnia oficjalną sytuację komunikacyjną od nieoficjalnej, odróżnia tekst dramatu od tekstów prozatorskich i poetyckich, wskazuje strofę, wers, refren, rym, rozumie pojęcie wątek,

11 dopuszczająca konieczny posługuje się pojęciami związanymi z przedstawieniem teatralnym, rozpoznaje mit, legendę, bajkę, rozpoznaje notatkę z lektury, rozpoznaje formę i strukturę sprawozdania, identyfikuje tekst reklamowy, formułuje życzenia, gratulacje, redaguje zrozumiałe ogłoszenie, zaproszenie, przepis, instrukcję, zawiadomienie, opisuje krajobraz, podając najważniejsze jego cechy, redaguje opowiadanie odtwórcze i twórcze, wskazuje najważniejsze wydarzenia w utworze, łączy pary antonimów, rozpoznaje w tekście związki frazeologiczne, powiedzenia, przysłowia, posługuje się słownikiem wyrazów obcych, słownikiem wyrazów bliskoznacznych i słownikiem frazeologicznym, wskazuje i tworzy epitety i porównania, rozumie pojęcia przenośnia, wyraz dźwiękonaśladowczy, redaguje odtwórczy plan ramowy, zna zasady dotyczące pisowni ó-u, ż-rz, h-ch, zna zasady dotyczące pisowni wielkiej i małej litery w nazwach własnych i pospolitych, zna zasady dotyczące pisowni nie z rzeczownikami, przymiotnikami, przysłówkami i czasownikami poprawnie akcentuje wyrazy na drugą sylabę od końca, gromadzi wyrazy pokrewne, określa tryb, czas, osobę i liczbę czasownika, odmienia rzeczownik przez przypadki i liczby, odmienia liczebnik przez przypadki, odróżnia przysłówek od wyrażenia przyimkowego, stopniuje przymiotniki i przysłówki, wie, jaka jest funkcja zaimków, odróżnia wypowiedzenia oznajmujące, rozkazujące, pytające i wykrzyknikowe, odróżnia zdanie od równoważnika zdania, wskazuje podmiot i orzeczenie, odróżnia zdanie pojedyncze nierozwinięte od rozwiniętego, wskazuje związek główny w zdaniu, odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego, czyta lektury, wyszukuje w tekście potrzebne informacje wyrażone wprost. rozumie pojęcia nadawca i odbiorca, odróżnia tekst prozatorski od poetyckiego, rozpoznaje przepis, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, sprawozdanie, wskazuje autora i bohaterów tekstu, identyfikuje wydarzenia fikcyjne fantastyczne i realistyczne, rozumie, czym jest morał, wskazuje akapit, wskazuje strofę, wers, przedstawia pisemnie przebieg wydarzeń, opisuje przedmiot i postać, podając najważniejsze cechy, rozpoznaje, porządkuje plan ramowy tekstu,

12 odróżnia opowiadanie od opisu, rozpoznaje formę pamiętnika/dziennika, listu, zna alfabet polski, szereguje wyrazy w kolejności alfabetycznej, posługuje się słownikiem ortograficznym i słownikiem języka polskiego, dzieli wyraz na sylaby, odróżnia spółgłoski od samogłosek, rozpoznaje czasownik, odróżnia bezokolicznik od formy osobowej, rozpoznaje rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, rozpoznaje zaimki w zdaniach, zamyka wypowiedzenia odpowiednim znakiem interpunkcyjnym, wskazuje typy wypowiedzeń, zna treść omawianych lektur, wygłasza z pamięci wiersz/fragment prozy, rozumie tekst odczytywany głośno lub cicho. Oceniając, nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów zgodnie z zaleceniami zawartymi w opiniach poradni psychologicznopedagogicznej lub innej specjalistycznej poradni.

13 Przedmiotowe zasady oceniania z języka polskiego w klasie szóstej szkoły podstawowej Przedstawione kryteria oceniania zostały przygotowane: A. na podstawie programu nauczania języka polskiego w klasach IV-VI szkoły podstawowej Wyspy szczęśliwe II Grażyny i Jacka Kuleszów, B. w odniesieniu do planu wynikowego opracowanego przez Agnieszkę Jarosz-Mazurek i Dorotę Żbikowską. Ocena Uczeń: osiąga znaczące sukcesy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach polonistycznych, wykonuje zadania dodatkowe, wykraczające poza tematykę omawianą podczas zajęć, czyta wybrane w porozumieniu z nauczycielem lektury dodatkowe, przedstawia sylwetkę wybranego pisarza, celująca tworzy teksty o charakterze metaforycznym, wykraczający bardzo dobra dopełniający używa w swoich wypowiedziach związków frazeologicznych stałych, przysłów i powiedzeń wykraczających poza omawianą tematykę, omawia kontekst historyczny dzieł literackich i innych tekstów kultury, opracowuje zagadnienia historyczne i kulturowe związane z omawianymi tekstami oraz prezentuje je na forum klasy, bierze czynny udział w lekcji, w wypowiedziach pisemnych i ustnych sporadycznie popełnia błędy językowe, dostosowuje swoją wypowiedź do oficjalnej lub nieoficjalnej sytuacji komunikacyjnej, rozpoznaje intencję nadawcy wypowiedzi (pytanie, prośba, rada, przestroga), świadomie stosuje różne typy notatek, wymienia polskich noblistów w dziedzinie literatury, wymienia cechy rodzajów literackich, wskazuje cechy ballady, bajki, fraszki, baśni, wskazuje cechy reklamy, objaśnia znaczenie przenośni, podaje własne przykłady, w utworze literackim wskazuje wątki poboczne, redaguje przepis, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję zawierające wszystkie niezbędne informacje, redaguje kartkę z pamiętnika/dziennika, list prywatny i oficjalny, podanie poprawnie pod względem formy i treści, redaguje oryginalne opowiadanie twórcze, poprawnie zamieszczając w nim dialog i opis przeżyć wewnętrznych, opisuje postać, przedmiot, krajobraz w sposób barwny i bogaty, wskazuje informacje zawarte w słowniku wyrazów bliskoznacznych, słowniku frazeologicznym, słowniku poprawnej polszczyzny, zna związki frazeologiczne stałe, powiedzenia i przysłowia, związane z omawianą tematyką, poprawnie zapisuje nosowość w wyrazach obcych i rodzimych, poprawnie akcentuje czasowniki w czasie przeszłym i trybie przypuszczającym, wskazuje oboczności w wyrazie pochodnym i podstawie słowotwórczej, wskazuje w wyrazach pochodnych przyrostki i przedrostki, odróżnia skróty od skrótowców, rozwija skrótowce,

14 dobra rozszerzający poprawnie zapisuje nie z przymiotnikami i przysłówkami, w zależności od stopnia, poprawnie zapisuje nie z przysłówkami nieodprzymiotnikowymi, dzieli zaimki ze względu na znaczenie, przedstawia zdanie pojedyncze za pomocą schematu graficznego, odróżnia zdania podrzędne od współrzędnych, przedstawia zdanie złożone współrzędnie oraz proste zdanie złożone podrzędnie za pomocą schematu graficznego, wydziela wtrącenia przecinkami, dyskutuje na temat zagadnień poruszanych w lekturach, uzasadnia własne opinie, dyskutuje na temat wartości pozytywnych oraz ich przeciwieństw wpisanych w teksty kultury (np. praca, miłość, człowieczeństwo, bogactwo, patriotyzm). w wypowiedziach pisemnych i ustnych popełnia nieliczne błędy językowe, wskazuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi (autor, narrator, czytelnik, słuchacz), krótko prezentuje sylwetki najważniejszych pisarzy polskich (np. Jan Kochanowski, Adam Mickiewicz, Henryk Sienkiewicz, Wisława Szymborska, Tadeusz Różewicz), podaje najważniejsze miejsca i wydarzenia związane z historią Polski, krótko omawia proces powstania filmu, nazywa rodzaje literackie, przypisuje utwór literacki do właściwego rodzaju, klasyfikuje utwory epickie ze względu na stosunek czasu życia autora do czasu przedstawionego, podaje cechy literatury fantasy i literatury fantastyczno-naukowej, rozpoznaje balladę, wskazuje elementy świata przedstawionego w utworze literackim, posługuje się pojęciami fikcja, fantastyka, realizm, wskazuje przesłanie utworu, wskazuje wątek główny utworu, wskazuje przenośnie i podejmuje próby objaśnienia ich znaczenia, poprawnie zapisuje dialog, redaguje poprawny kompozycyjnie opis przedmiotu, postaci, miejsca, krajobrazu, redaguje plan ramowy i szczegółowy, redaguje sprawozdanie, list oficjalny, podanie, streszczenie, redaguje notatkę z lektury, stosuje różne typy notatek, w wypowiedzi umieszcza opis przeżyć wewnętrznych, wyjaśnia pisownię wyrazów, przywołując poznane zasady ortograficzne, wskazuje informacje zawarte w słowniku ortograficznym, słowniku języka polskiego, słowniku wyrazów obcych, dzieli głoski na: miękkie twarde, ustne i nosowe, dźwięczne i bezdźwięczne, poprawnie akcentuje wyrazy pochodzenia obcego zakończone na -ika, -yka, określa stronę czasownika, przy odmianie rzeczownika przez przypadki i liczby wskazuje oboczności w obrębie tematów, rozpoznaje rzeczowniki o nietypowej odmianie, poprawnie je odmienia, odmienia przymiotnik przez przypadki, liczby i rodzaje, zna i stosuje trzy typy stopniowania przymiotnika i przysłówka, odróżnia liczebnik główny, porządkowy i zbiorowy, poprawnie odmienia liczebnik zbiorowy, dzieli zaimki ze względu na zastępowaną część mowy,

15 dostateczna podstawowy przekształca zdania pojedyncze na złożone i zdania złożone na pojedyncze, wskazuje związki poboczne w zdaniu pojedynczym, rozpoznaje orzeczenie imienne w zdaniu, rozpoznaje przydawkę, okolicznik, dopełnienie, zna spójniki łączące zdania współrzędne oraz podrzędne, określa relacje między wypowiedzeniami składowymi w zdaniu złożonym, poprawnie stawia przecinek w zdaniu pojedynczym i złożonym, rozumie problematykę przeczytanych lektur, recytuje wiersz/fragment prozy, dbając o interpretację głosową, stara się uzasadniać własne opinie. popełnia w wypowiedzi ustnej lub pisemnej błędy językowe, które jednak nie wpływają na jej zrozumienie, odróżnia oficjalną sytuację komunikacyjną od nieoficjalnej, podaje przykłady właściwych zachowań w różnych sytuacjach komunikacyjnych (np. etykieta), wskazuje strofę, wers, refren, rym, rozumie pojęcie wątek, posługuje się pojęciami związanymi z przedstawieniem teatralnym oraz tworzywem filmowym, podaje podstawowe cechy komiksu, rozpoznaje mit, legendę, bajkę, rozpoznaje różne typy notatek, rozpoznaje formę i strukturę sprawozdania, listu oficjalnego, podania, identyfikuje tekst reklamowy, formułuje życzenia, gratulacje, przeprosiny, prośbę, podziękowanie, redaguje zrozumiałe ogłoszenie, zaproszenie, przepis, instrukcję, zawiadomienie, opisuje krajobraz, podając najważniejsze jego cechy, redaguje opowiadanie odtwórcze i twórcze, wskazuje najważniejsze wydarzenia w utworze, podaje antonimy, podaje synonimy rozpoznaje w tekście związki frazeologiczne, powiedzenia, przysłowia, posługuje się słownikiem wyrazów obcych, słownikiem wyrazów bliskoznacznych i słownikiem frazeologicznym, wskazuje i tworzy epitety, porównania, wyrazy dźwiękonaśladowcze, rozumie pojęcia przenośnia, stosuje akapity w swoich wypowiedziach pisemnych, redaguje odtwórczy plan ramowy, zna zasady dotyczące pisowni ó-u, ż-rz, h-ch, zna zasady dotyczące pisowni wielkiej i małej litery w nazwach własnych i pospolitych, zna zasady dotyczące pisowni nie z rzeczownikami, przymiotnikami, przysłówkami i czasownikami poprawnie akcentuje wyrazy na drugą sylabę od końca, gromadzi wyrazy pokrewne, w parze wyrazów wskazuje wyraz podstawowy i pochodny, rozwija i tworzy podstawowe skróty, rozpoznaje nieosobowe formy czasownika, określa tryb, czas, osobę, liczbę, rodzaj i aspekt czasownika, odmienia rzeczownik i przymiotnik przez przypadki i liczby, odmienia liczebnik przez przypadki,

16 dopuszczająca konieczny odróżnia przysłówek od wyrażenia przyimkowego, stopniuje przymiotniki i przysłówki, wie, jaka jest funkcja zaimków, podaje przykłady spójników i przyimków, przekształca zdania na równoważniki zdań i równoważniki na zdania, wskazuje podmiot i orzeczenie, odróżnia zdanie pojedyncze nierozwinięte od rozwiniętego, wskazuje związek główny w zdaniu, odróżnia zdanie pojedyncze od złożonego, czyta lektury, wnioskuje na podstawie informacji zawartych w tekście. rozumie pojęcia nadawca i odbiorca, odróżnia tekst prozatorski od poetyckiego i dramatycznego, klasyfikuje utwory epickie ze względu na ich tematykę (np. przygodowe, obyczajowe, podróżnicze, biograficzne), podaje nazwiska wybitnych Polaków i bohaterów narodowych, wskazuje autora i bohaterów tekstu, identyfikuje wydarzenia fikcyjne fantastyczne i realistyczne, rozpoznaje komiks, rozumie, czym jest morał, rozpoznaje przepis, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, instrukcję, sprawozdanie, wskazuje akapit, wskazuje strofę, wers, rozpoznaje epitety i porównania, rozpoznaje elementy opisu przeżyć wewnętrznych w utworze, przedstawia pisemnie przebieg wydarzeń, opisuje przedmiot i postać, podając najważniejsze cechy, rozpoznaje, porządkuje plan ramowy tekstu, odróżnia opowiadanie od opisu, rozpoznaje formę pamiętnika/dziennika, listu prywatnego i oficjalnego, zna alfabet polski, szereguje wyrazy w kolejności alfabetycznej, posługuje się słownikiem ortograficznym i słownikiem języka polskiego, dzieli wyraz na sylaby, odróżnia spółgłoski od samogłosek, rozpoznaje czasownik, odróżnia bezokolicznik od formy osobowej, rozpoznaje rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, przysłówek, rozpoznaje zaimki, zamyka wypowiedzenia odpowiednim znakiem interpunkcyjnym, odróżnia wypowiedzenia oznajmujące, rozkazujące, pytające i wykrzyknikowe, odróżnia zdanie od równoważnika zdania, zna treść omawianych lektur, wygłasza z pamięci wiersz/fragment prozy, rozumie tekst odczytywany głośno lub cicho, wyszukuje w tekście potrzebne informacje wyrażone wprost. Oceniając, nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów zgodnie z zaleceniami zawartymi w opiniach poradni psychologicznopedagogicznej lub innej specjalistycznej poradni.