ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA W LISTOPADZIE 2015 rz czy ż

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA W LISTOPADZIE 2015 rz czy ż"

Agnieszka Czech
8 lat temu
Przeglądów:

1 ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA W LISTOPADZIE 2015 rz czy ż Wymienia się na r w wyrazach pokrewnych lub innych formach tego wyrazu (także w innych językach słowiańskich), np.: marzec marca, dworzec dworca, parzysty - para Po: b, p, d, t, g, k, ch, j, w, np.: brzemię, przygniatać, drzemka, trzmiel, krzyżówka, chrzest, ujrzeć, wrzenie. Wymienia się na g, ź, z, s, dz, dź, d, h, np. ; potężny potęga, mosiężny mosiądz, drużyna druh, Sapieha Sapieżyna, grożę groźba, przerażenie przerazić, wyżej wysoko. Wyjątki: Pszczyna, pszczoła, pszenica, bukszpan, kształt, kszyk (nazwa ptaka), wszystko, wszędzie. W zakończeniach: -arz (nazw wykonawców czynności lub wyrazów łac. poch.), np.: piekarz, weterynarz; -erz (nazw wykonawców czynności lub rzecz. r. m.), np.: kuśnierz, kołnierz; W przyrostkach: -mierz, -mistrz, np.: amperomierz, sztukmistrz. W wyrazach nieobjaśnionych ( do zapamiętania) np.: porzeczka, korzyść, Murzyn, itd... W zakończeniach: -aż, np.: sabotaż, podaż, montaż, (rzecz. r. żeń. lub franc. poch.); -eż, np.: młodzież, odzież, papież, (rzecz. r. żeń. lub zapożyczonych). W przyrostkach: -yż, -iż; -żar, -żur, -żer, -żerka; -żka, -żca, -żnica; W partykułach:-że, -ż, np.: także, otóż. W wyrazach nieobjaśnionych ( do zapamiętania), np.: życie, żaden, żal, itd... ZAPAMIĘTAJ! W przyrostkach -szy, za pomocą których tworzymy stopień wyższy przymiotników, piszemy zawsze sz bez względu na poprzedzającą spółgłoskę.

Wymienia się na g, ź, z, s, dz, dź, d, h, np. ; potężny potęga, mosiężny mosiądz, drużyna druh, Sapieha Sapieżyna, grożę groźba, przerażenie przerazić, wyżej wysoko.

2 ĆWICZENIA DO WYKONANIA W LISTOPADZIE Ćwiczenie 1. Uzupełnij tekst brakującymi literami ż, rz lub sz. Objaśnij pisownię tych wyrazów. Wieczór nad b egiem mo a. Albo lepiej w lesie. P yroda i ja. D ewa i g yby. W osy na polanie. Ch ąszcze b ęczące w trawie. W ystko pachnie, mieni się ró nymi k tałtami. Mo na uj eć doj ewającą ja ębinę, nazbierać je yn, p ywitać się ze zwie ętami: je em, mrówkami, sarnami. Nie ma p czół ani much. Nie słychać ich b.ęczenia. Nie siadają na twa y.nocą tylko ogarnia człowieka p era enie: ni ej sowy, wy.ej nietope e, ch.ęst łamanych gałęzi. Ale i tak więcej ko yści z takiego spania ni wśród spalin w betonowym blokowisku. brzegiem rz po spółgłosce b

Mo na uj eć doj ewającą ja ębinę, nazbierać je yn, p ywitać się ze zwie ętami: je em, mrówkami, sarnami. Nie ma p czół ani much. Nie słychać ich b.ęczenia.

3 Ćwiczenie 2. Od podanych wyrazów utwórz zdrobnienia. Podkreśl litery uzasadniające pisownię ż. księga książeczka stóg -. pieniądz -.. krąg -. śnieg -.. posąg -. łodyga -.. mózg -. kolega -.. Ćwiczenie 3. Rz czy ż w zakończeniach -arz, -erz, -aż,-eż? Uporządkuj wyrazy, wpisując je do odpowiedniej rubryki. Następnie uzupełnij zasadę ich pisowni. sekreta, pukle, pejza, kradzie, reporta, kwesta, stra, amperomie, betonia, gara, inwenta, egzempla, łupie, młodzie, lichwia, rzeźbia, kpia, witra, papie, sprzeda, moździe, instrukta (szkolenie),tynka, pieka, tona, kątomie, pisa., odzie, poda, -arz, -erz -aż, -eż Rz piszemy w zakończeniach wyrazów erz, -arz, jeśli... Ż piszemy w zakończeniach eż, -aż rzeczowników.. Ćwiczenie 4. Podane niżej wyrazy z ż wpisz do odpowiedniej rubryki: ważyć, trwożliwy, drążek, wstążka, żyletka, pasożyt, małżeństwo, rżeć, starożytny, żalić się, znużony, niezależny, dróżka, bieżnia, niższe, rożek, drużba, nóżka, posążek, wożę, pożyczyć, żądać, żebrak, żałoba, Wyrazy ż nieobjaśnionym Wyrazy z ż wymiennym ważyć- waga

sekreta, pukle, pejza, kradzie, reporta, kwesta, stra, amperomie, betonia, gara, inwenta, egzempla, łupie, młodzie, lichwia, rzeźbia, kpia, witra, papie, sprzeda, moździe, instrukta

4 Ćwiczenie 5. Utwórz stopień wyższy i najwyższy przymiotników. Podkreśl sz po spółgłoskach: np. drogi - droższy, najdroższy głupi -...,... mądry -...,... spokojny -...,... mały -...,... lekki -...,... biedny -...,... dobry -...,... ładny -...,... trwały -...,... krótki -...,... okrągły -...,... Ćwiczenie 6. Wpisz podane wyrazy do tabeli. dyżur, żniwa, mężczyzna, żywica, żyła, burżuazja, żywo, żywiołowo, żywność, inżynierski, pożytecznie, jeżyny, księżycowy, książęcy, młodzieżowy, nieważkość, przeciążenie, pasożytniczy, żałobnie, ryż, życiowy, różowy, żal, plaża, żądanie, pożyczka, żandarm, żebrak, biżuteria, różnie; przemówienie, krzepki, brzydki, wrzeć, brzmieć, chrzanowy, chrzęst, grzęda, spojrzenie, grzeczny, brzoza, drzwi, przepiórka, wrzesień, przekora, ujrzeć, trzymać, dojrzały, chrzęścić, chrzest, brzemienny, nadbrzeżny, grzmieć, chrzcić, przytulny, wytrzymały, krzyczeć, wrzucać, krzyżowy, przytulić rzeczowniki przymiotniki przysłówki

dyżur, żniwa, mężczyzna, żywica, żyła, burżuazja, żywo, żywiołowo, żywność, inżynierski, pożytecznie, jeżyny, księżycowy, książęcy, młodzieżowy, nieważkość, przeciążenie, pasożytniczy, żałobnie, ryż,

5 Ćwiczenie 7. Uzupełnij brakującymi literami ż, rz lub sz. Ten się kłania pierw y, kto g eczniej y. Pan ka e, sługa musi. Jemy, aby yć, nie.yjemy, aby jeść. Historia lubi się powta ać. Ka dy kij ma dwa końce. Głód jest najlep ym kucha em. Jaką miarą mie ysz, taką ci odmie ą. Do odwa nych świat nale y. Oliwa sprawiedliwa zaw e na wie ch wypływa. Kto sieje wiatr, ten zbiera bu ę. Ka dy sobie epkę skrobie. Uczeń bez dwói jak ołnie bez karabinu. Człowiek Bo e ig ysko. Jajo chce być mąd ej e od kury. adna praca nie hańbi. Ćwiczenie 8. Od podanych wyrazów z rz nieobjaśnionym utwórz wyrazy pokrewne. Np. jarzębina jarzębinowy, jarzębinka, jarząbek burza -. twarz - rzeźba - rzetelny - porzeczka -.. rzemień - kurz -. orzech - wierzch -. rzęsa - rzadki -. Murzyn -. wierzba - uderzyć - tchórz - towarzyszyć -. zmierzch -. rzodkiew -. narzędzia -

Ka dy sobie epkę skrobie. Uczeń bez dwói jak ołnie bez karabinu. Człowiek Bo e ig ysko. Jajo chce być mąd ej e od kury. adna praca nie hańbi. Ćwiczenie 8.

6 Ćwiczenie 9. Uzupełnij tekst brakującymi literami rz i ż. Pamiętaj o zasadach pisowni. Jeśli masz wątpliwości, sprawdź pisownię wyrazu w słowniku ortograficznym! P...ygody Koszałka Opałka Bu...a w ja...mie chmur deszczowych nadciągnęła z...adko spotykaną siłą. Ku... wzbił się a... po wie..chołki d...ew. G...mialo, jakby st...elano z moździe...y. Wie...by i ja...ębiny uginały się pod ude...eniami wiatru. Lunął...ęsisty deszcz. Mę...ny kronika... Koszałek Opałek nie p...ejmował się tym. Według jego kalenda...a trwały jeszcze...ądy zimy. A nie zda...yło się, aby...etelny u...ędnik imć króla Błystka pomylił pory roku. Podniósł tylko kołnie..., bo leciały ju... krople wielkości o...echa. Nie tchó...ąc, szedł dalej. Nagle potknął się o ko...eń. Kałama... uwieszony na...emieniu ude...ył go w głowę tak potę...nie,...e krasnal w zapadającym zmie...chu dost...egł wszystkie gwiazdy. Ocknął się w mrocznym koryta...u. Ko...ystniej tu bylo ni... na dwo...e. Jakieś zwie...ątko uwiło sobie z pe...u wygodne gniazdko....ecz jasna,...e znu...ony ka...ełek nie oparł się pokusie i...ucił się na siano. Wkrótce w no...e rozległo sie gromkie chrapanie. Ćwiczenie 10. Do podanych wyrazów dopisz wyrazy pokrewne lub takie ich formy, w których rz wymienia się na r. Podkreśl wymieniające się litery: Wyraz z rz Wyraz pokrewny Wyraz z rz Wyraz pokrewny w skórze o chmurze w chórze w ofierze garncarz w plenerze o karze przy murze nad morzem stworzyć cesarz szerzej atmosferze w futrze pisarz cmentarz weterynarz malarz

..eniami wiatru. Lunął...ęsisty deszcz. Mę...ny kronika... Koszałek Opałek nie p...ejmował się tym. Według jego kalenda...a trwały jeszcze...ądy zimy. A nie zda...yło się, aby...etelny u.

Podobne dokumenty

ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA DO 30 LISTOPADA 2017 (KLASY SIÓDME I GIMNAZJUM) rz czy ż

ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA DO 30 LISTOPADA 2017 (KLASY SIÓDME I GIMNAZJUM) rz czy ż Wymienia się na r w wyrazach pokrewnych lub innych formach tego wyrazu (także w innych językach słowiańskich),