Opracowała dla uczniów klas IV-VI mgr Anna Karczewska

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Opracowała dla uczniów klas IV-VI mgr Anna Karczewska"

Dawid Domagała
8 lat temu
Przeglądów:

1 Opracowała dla uczniów klas IV-VI mgr Anna Karczewska

2 Zasady pisowni h i ch

3 Literę h piszemy: gdy wymienia się ona na ż, g lub z np.: druh drużyna wahać się waga błahy - błazen w rozpoczynającej wyrazy cząstce hipo- hydro-,homo-, helio- np.: hipoteka, hipokryta, hydrologia Po literze z np.: zhańbiony, zhołdować

rozpoczynającej wyrazy cząstce hipo- hydro-,homo-, helio-

4 Literę h piszemy: Na początku wykrzykników: ha, hejże, hola, hej, hura W wyrazach hałaśliwych: huk, harmider, hałas, hałasować

5 Literę ch piszemy: gdy wymienia się ona na sz np.: cicho ciszej suchy susza śmiech - śmieszny po s np.: schab, schody, schować, schudnąć na końcu wyrazów np.: mech, ruch, w oczach wyjątek druh!!!

6 Zasady pisowni ó i u

8 Literę ó piszemy: w zakończeniach: ów, -ówna, -ówka gdy w innych formach tego samego wyrazu lub wyrazach pokrewnych wymienia się ona na: o, e, a np.: pokój pokoje pokojowy pokoik niósł niesie przynieść wynieść powtórka powtarzać powtarzalny

9 Literę ó piszemy Wymiana ó na: a, e,o rów rowy pióro - pierze wrócić wracać wyrazy do zapamiętania: córka, król, wróbel, jaskółka, równy, żółty

10 Literę ó piszemy w formach liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego np.: domów, uczniów, kilogramów w zakończeniach : - ów, - ówka, - ówny wyj. zasuwka, skuwka, okuwka na początku niektórych wyrazów np.: ósmy, ósemka, ów, ówdzie, ówczesny

11 Literę u piszemy: na końcu wyrazów, np.: bratu, cukru, gniewu w zakończeniach czasowników -uję, -ujesz, -uje, -ujemy, -ujecie, -ują, -uj, -ujmy, -ujcie, np.:gotuję, gotujesz, gotuje, gotujemy, gotujecie, gotują, gotuj, gotujmy, gotujcie

12 Literę u piszemy: w rzeczownikach zakończonych na: - -uś, -unek, - uszek, -usia, - unio np.: dziadziuś, pakunek, kłębuszek, mamusia dziadunio Zawsze na końcu wyrazu: dachu, dwu

13 Zasady pisowni rz i ż

14 Literę rz piszemy: po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w np.: przecinek, brzoza, patrzeć, drzewo, krzew, zgrzyt, chrzest, spojrzeć, wrzesień jeśli wymienia się na r np.: dworzec dworcowy kucharz kucharski lekarz - lekarski

15 Literę rz piszemy: w nazwach zawodów zakończonych na arz, -erz - mistrz, np.: kucharz, lekarz, piekarz, pasterz, harcerz, zegarmistrz, burmistrz Wyjątki!!! kształt, bukszpan, pszenica, pszczoła kszyk (ptak)

16 Literę ż piszemy: gdy wyraz wymienia się na: g, h, ź, dz, s, z np.: możesz mogę drużyna druh każę kazać grożę groźba pieniążek pieniądz węższy - wąski po spółgłoskach: r, l, ł np.: rżysko, lżej, łżeć

17 Literę ż piszemy: W rzeczownikach obcego pochodzenia zakończonych na eż, -aż np. bandaż, kolaż, pejzaż, bagaż, garaż, instruktaż, masaż, montaż, witraż, reportaż, papież, łupież Wyrazy do zapamiętania: żaba, żyrafa, żubr, żmija, żyrandol, żółw, żółty, żółtko, życie, przeżycie, żebrak, żyto,

bandaż, kolaż, pejzaż, bagaż, garaż, instruktaż, masaż, montaż, witraż,

18 Wyrazy do zapamiętania: księżyc, pasażer, kożuch Grażyna, Bożena, Elżbieta, Błażej, również, czyżyk, bażant, zboże, jeżyna, ryż, duży, rzeżucha, żelazko, pożar, strażak, pożyczka, kałuża, już, pożyteczny, pożegnać

bażant, zboże, jeżyna, ryż, duży, rzeżucha, żelazko,

19 Zasady pisowni cząstki nie łącznie i osobno

20 z przymiotnikami np.: niezgodny, niemiły, niekoleżeński, nieprzyjacielski Cząstkę nie piszemy łącznie z rzeczownikami np.; niezgoda, nieszczęście, nieprzyjaciel, nieśmiałość nie Polak Wyj. zaprzeczenie np. To nie przyjaciel, lecz wróg Ich łączy nie zgoda, ale kompromis.

21 Cząstkę nie piszemy łącznie z przysłówkami, które zostały utworzone od przymiotników np.: niedobry - niedobrze, niezgodny - niezgodnie, niemały -niemało nieduży -niedużo,

22 Uwaga Istnieją czasowniki, które występują tylko z cząstką nie, pisaną łącznie, np.: nienawidzić, niepokoić, niedowidzieć, niecierpliwić się. Uwaga Zapamiętaj pisownię wyrazów: niezbyt, nieraz (wiele razy)

23 Cząstkę nie piszemy osobno z czasownikami np.: nie piszę, nie czytasz, nie mówi, nie rysujecie, nie idę z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym np.: nie gorszy, nie najgorszy, nie lepszy, nie najlepszy

24 Cząstkę nie piszemy osobno z przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym np.: nie gorzej, nie najgorzej, nie dalej, nie najdalej z przysłówkami, które nie zostały utworzone od przymiotników: nie bardzo, nie dziś, nie wczoraj, nie teraz, nie zaraz, nie wtedy, nie tylko wyj. niezbyt, nieraz

25 Cząstkę nie piszemy osobno Z liczebnikami nie dwa, nie czwarty, nie dziesiąty Wyj. niejeden ( w znaczeniu wiele razy) np. Niejeden raz byłem w Warszawie. Z zaimkami: nie on, nie ja, nie swój, nie nasze, nie to ale: nieco, niecoś, niejaki, niektórzy, poniektórzy, nieswój (= niezdrów).

26 Cząstkę nie piszemy osobno W poniższych przykładach: nie brak, nie można, nie potrzeba, nie trzeba, nie wiadomo, nie warto, nie wolno,

27 Do zapamiętania pisownia oddzielna na ogół w ogóle w skład na szczęście na pewno po raz raz po raz po pierwsze po kolei co dzień co tydzień

28 Do zapamiętania pisownia łączna wskutek wskroś nieswój niejeden (wielu) niektóry wtem spomiędzy spośród naprędce przedwczoraj pojutrze naprawdę naraz coraz poza poniekąd ktokolwiek którykolwiek ponadczterdziestoletni codzienny

29 Wyrazy, przed którymi stawia się przecinek który, ponieważ, bo, dlatego, mimo to Przed spójnikami: więc, toteż, lecz, ale, zatem, jednak, a Przed wyjaśnieniami lub wyliczeniami: to jest, to znaczy, jak na przykład, czyli Pożyczam ci książkę na krótko, to znaczy na trzy dni. Siedziałem cały dzień w domu, czyli w swoim pokoju. Po wyrażeniach wtrąconych np. Ach, jaki piękny widok. Piesku, nie zjedz mi buta. No, moi państwo, czas kończyć spotkanie.

30 Nie stawiamy przecinka Przed spójnikami: i, oraz, albo, lub, bądź, ani, czy np. Odrobię lekcje z tobą lub sam. Wyj. Jeśli spójnik użyto dwukrotnie w zdaniu, stawiamy przecinek np. Ani z oddali, ani z bliska dochodził szmer.

31 Uśmiechnij się wiesz już bardzo dużo

32 Ciekawostki dla dociekliwych

33 Przed rzeczownikami użytymi w funkcji orzecznika: Nie sztuka gniewać się. Nie koniec jeszcze tych nowin. Nie grzech tak dokuczać? Nie wstyd ci tak bałaganić? Nie strach ci opuścić Polskę? Nie szkoda ci tego wyjazdu? Nie sposób ich do tego namówić.

34 Przed rzeczownikami wtedy, kiedy: a) partykuła nie jest nie tylko zaprzeczeniem, ale też wprowadza przeciwstawienie: to nie matka, ale teściowa; nie przyjaciel, ale twój wróg; nie las, tylko puszcza; anioł nie człowiek; anioł nie kobieta; narzeczona to jeszcze nie żona. Czasami w zdaniu takiego przeciwstawienia brakuje, ale łatwo się go domyślić: To nie przyjaciel, kto tak postępuje. b) partykuła nie, występująca między identycznymi formami, tworzy wyrażenie uogólniające lub wskazujące na niepewność co do opisywanego obiektu: Pogoda nie pogoda, pracować trzeba. Święto nie święto, zawsze ubiera się elegancko.

35 Ćwiczenia

36 1. Uporządkuj imiona zawierające w nazwie rz lub ż w dwóch kolumnach w porządku alfabetycznym. Marzena, Krzysztof, Elżbieta, Krzesimir, Małgorzata, Błażej, Marzanna, Przemysław, Jerzy, Bożena, Katarzyna, Wawrzyniec, Grażyna, Kazimierz, Andrzej, Róża, Włodzimierz, Ambroży, Grzegorz, Żytomir, Przybysław, Żaneta imiona z ż imiona z rz

37 Zapamiętaj zawsze tu Pisz otwarte, zwykłe u W słowach: sk...wka, zas...wka Gdyż wyjątkiem są te słówka; W cząstkach: - unka, - un i - unek: Opiek...nka, zd...n, pak...nek, Pisz je także w cząstce - ulec Więc: bud...lec i ham...lec; W...l..., dw..., gdzie u litera Wyraz kończy i otwiera Wreszcie niechaj nikt Niech nie kreskuje W czasowniku cząstki - uje.

Podobne dokumenty

Gracze otrzymują po 6 żetonów z literami. Każdy gracz powinien mieć przed sobą żeton z:

Gracze otrzymują po 6 żetonów z literami. Każdy gracz powinien mieć przed sobą żeton z: Jeśli chcesz, aby ortografia sprawiała Ci jak najmniej kłopotów, to zagraj z nami w tę grę. Wiemy, że kluczem do opanowania ortografii jest wzrokowe zapamiętywanie poszczególnych wyrazów i dlatego właśnie