Jak poradzić sobie z ortografią?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Jak poradzić sobie z ortografią?"

Bogumił Sawicki
7 lat temu
Przeglądów:

1 Jak poradzić sobie z ortografią? Zbiór zasad ortograficznych pomocnych w uczeniu się ortografii w klasach I-III Na podstawie szkolonego słownika ortograficznego M. Rzeszutek, B. Sobczak i H. Zgółkowej opracowała Jadwiga Wielogórska. Literę ó pisz: - w środku wyrazów, gdy ó wymienia się na o, e lub a np. kółko koło piórko pierze wrócić wracać - w zakończeniach wyrazów ów, ówka, ówna np. Kraków, klasówka, Nowakówna... Wyjątki: zasuwka, skuwka - w innych wyrazach, których pisownię musisz zapamiętać, np. góra, córka, król... PAMIĘTAJ!!!

2 - Nigdy nie pisz ó na końcu wyrazu! Literę u pisz: 1. Na początku (jako pierwszą) literę wyrazu 2. Na końcu (jako ostatnią) literę wyrazu Wyjątki: ów, ówdzie, ósemka, ósmy. 3. W wyrazach zakończonych na -un, -unek, uch, uś, np. opiekun, podarunek, maluch, synuś 4. W wyrazach zakończonych na -uję, -ujesz, -uje, np. rysuję, rysujesz, rysuje PAMIĘTAJ!!! - uje się nie kreskuje!!!!!!!! 5. W innych wyrazach, które koniecznie musisz zapamiętać np. autor, wujek, biurko... Dwuznak rz pisz: 1. W środku wyrazów, gdy rz wymienia się na r, np. morze morski dobrze dobry 2. W wyrazach, które kończą się na arz i -erz, np. kalendarz, rycerz,

3 Wyjątki: bandaż, masaż, reportaż, papież, młodzież, kradzież, pejzaż 3. W nazwach zawodów zakończonych na arz np. malarz, murarz 4. W zakończeniach mistrz, -mierz, np. zegarmistrz, kątomierz 5. W środku wyrazów po spółgłosce: p, b, t, d, k, g, w, ch, j, np. przygoda, drzewo, brzoza, trzech, krzyk, grzyb, wrzos, chrzan, dojrzały, Wyjątki: pszczoła, pszenica, kształt, wykształcenie, zawsze, wszędzie, wszystko, pierwszy, 6. W wyrazach określających cechy ludzi, zwierząt, rzeczy, po spółgłoskach piszemy sz np. lepszy najlepszy, grubszy najgrubszy 7. W wielu innych wyrazach, które koniecznie musisz zapamiętać np. jarzębina, orzech, rzeka... Literę ż pisz: 1. W środku wyrazu, gdy ż wymienia się na g, dz, h, s, ź, zi, np. książka księga księża ksiądz drużynowy - druh węższy wąski zamrażarka mróz zagrożenie groźny wożą wozić

4 2. W środku wyrazów po literach r, l, ł, np. oskarżenie, lżejszy, małżeństwo, 3. W innych wyrazach, które koniecznie musisz zapamiętać np. ciężki, ażur, jeż, żarówka... Literę h pisz: 1. W środku wyrazów, gdy h wymienia się na g lub na ż, np. wahać się - waga druhna drużyna 2. W nazwach geograficznych, pochodzących z innych języków np. Holandia, Sahara 3. W imionach np. Halina, Henryk, Bohdan 4. Na początku i środku wyrazów, których pisownię musisz zapamiętać np. bohater, hałas, harcerz, wahadło... Dwuznak ch pisz: 1. W środku wyrazów, gdy ch wymienia się na sz np. cicho cisza sucho suszyć 2. W środku po literze s np. schody, wschód, schować 3. Na końcu wyrazów np. strach, brzuch, dach Wyjątek: druh 4. W innych wyrazach, których pisownię musisz zapamiętać np. chleb, chłopiec, choinka...

5 Litery ę i ą pisz: 1. W wyrazach pokrewnych, gdy ą i ę wzajemnie się wymieniają np. gąska gęś piąty pięć 2. W zakończeniach niektórych czasowników np. wyjąć, dotknąć 3. Przed literami l i ł w wyrazach oznaczających czynności, które już się wydarzyły, np. wyjąłbym wyjęłam wyjęli wyjęły 4. Na końcu wyrazów, np. pójdę, pójdą zrobię, zrobią mamą, tatą 5. W środku wyrazów, których pisownię musisz zapamiętać, np. kąt, gąbka, ręka, zakręt Cząstkę em i om pisz: 1. W wyrazach zapożyczonych z języków obcych, np. kompas, kompot, temperówka, 2. W zakończeniach niektórych czasowników, gdy mówisz o sobie np. umiem, rozumiem

6 3. W zakończeniach rzeczowników w liczbie pojedynczej, o które pytasz: z kim?, z czym?, za kim?, za czym? np. z chłopcem, z zeszytem, za domem, za dzieckiem 4. W zakończeniach rzeczowników w liczbie mnogiej, o które pytasz: komu? czemu? np. chłopcom, kotom Cząstkę en i on pisz: 1. Przed spółgłoskami f, w, s, z, sz, ch, np. konflikt, konserwa, konwalia, benzyna, 2. Przed spółgłoskami t, d, c, k, g, np. kontakt, blondyn, koncert, piosenkarz 3. Przed zakończeniami wyrazów ka, -ko, np. piosenka, słonko Wielką literę pisz: 1. Na początku wyrazu rozpoczynającego zdanie. 2. W imionach i nazwiskach ludzi. 3. W imionach zwierząt. 4. W przezwiskach ludzi, imionach bohaterów literackich i filmowych, postaci z gier komputerowych, komiksów itp.

7 5. W nazwach geograficznych i astronomicznych: - części świata, - oceany, - morza, - rzeki, - góry, - jeziora, - wyspy, - miejscowości, - dzielnice, - państwa, - ulice, - place, - planety, - gwiazdy, itp. 6. W nazwach mieszkańców kraju, kontynentu np. Polak, Amerykanin 7. Pierwsze słowo w tytułach książek, filmów, czasopism, audycji itp. 8. Nazwy władz, urzędów, szkół, instytucji, 9. Nazwy świąt i dni świątecznych. Małą literą pisz: 1. Nazwy dni tygodnia, np. środa, piątek 2. Nazwy miesięcy, np. luty, marzec 3. Nazwy mieszkańców miast, wsi, osiedli, np. poznanianka, londyńczyk 4. Nazwy obrzędów, zwyczajów, np. mikołajki, andrzejki Rozdzielnie pisz:

8 1. nie z czasownikami, np. nie robię, nie czytał Łącznie pisz: 1. nie z rzeczownikami, np. nieprzyjaciel, nieuwaga 2. nie z przymiotnikami, np. niesmaczne, niegrzeczny Pamiętaj!!! nie z przymiotnikami w stopniu wyższymi i najwyższym zawsze pisz rozdzielnie np. nie lepszy, nie najlepszy 3. nie z przysłówkami utworzonymi od przymiotników, np. niegrzecznie, niesamodzielnie, nieładnie Pamiętaj!!! nie z przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym pisz rozdzielnie np. nie lepiej, nie najlepiej Przenosząc wyrazy pamiętaj: 1. O dzieleniu wyrazów na sylaby, np. ku-ra, te-le-wi-zor 2. O rozdzielaniu dwóch jednakowych spółgłosek, np. pan-na, uczen-nica 3. Nie dziel wyrazów jednosylabowych np. dom, krzyk 4. Nie dziel dwuznaków np. zna-czek, kacz-ka Kropkę stawiaj: 1. Na końcu zdania. 2. Po skrótach, które są pierwszymi literami wyrazu, np. r. rok, ćw, - ćwiczenie, kl. klasa 3. Po skrótach nazw dwuwyrazowych lub wielowyrazowych, np.

9 itp. i tym podobne, np. na przykład Przecinek stawiaj: 1. Gdy wymieniasz osoby lub przedmioty. 2. Kiedy powtarzasz te same wyrazy, np. Bardzo, bardzo lubię jabłko 3. W zdaniach przed wyrazami: a, aby, ale, aż, bo, by, chociaż, choć, choćby, czy, czyli, dlaczego, dopóki, gdy, gdyż, gdzie, jak, jakby, jednak, jeśli, jeżeli, kiedy, kto, który, lecz, mimo to, natomiast, ponieważ, więc, zanim, że, żeby Po słowach, które wyrażają okrzyk: ach, aha, hej, halo, och 5. Przed wyrazami: albo, ani, i, lub, niż, oraz Wykrzyknik stawiaj: 1. Na końcu zdania wyrażającego życzenie, polecenie, rozkaz, gniew i po okrzyku, np. cześć!, ratunku!, zimno mi! Uwaga!!! Po wykrzykniku dalszą część zdania rozpoczynaj wielką literą. Znak zapytania stawiaj: 1. Na końcu zdania, w którym o coś lub o kogoś pytasz np. Kiedy wrócisz? 2. Kiedy wyrażasz prośbę, niepewność, zdziwienie, np. Tak mało?. To już jutro?.

10 Dwukropek stawiaj: 1. W zdaniu, gdy wymieniasz wiele osób lub przedmiotów. 2. Kiedy cytujesz cudze słowa lub zdania. Uwaga!!! Cytowane słowa lub zdania ujmujemy w cudzysłów. Cudzysłów stawiaj: 1. Gdy cytujesz cudze słowa lub zdania. 2. Gdy zapisujesz tytuły książek, wierszy, czasopism, filmów itp.

Podobne dokumenty

Rz piszemy, gdy w. np.: bramkarz, pisarz, harcerz, rycerz, ciśnieniomierz, Sandomierz, burmistrz, zegarmistrz. wyrazach wymienia się na r, np.

Rz piszemy, gdy w. np.: bramkarz, pisarz, harcerz, rycerz, ciśnieniomierz, Sandomierz, burmistrz, zegarmistrz. wyrazach wymienia się na r, np. Rz piszemy, gdy w wyrazach wymienia się na r, rowerzysta - rower, na komputerze - komputer, dworzec - dworca. Rz piszemy w zakończeniach wyrazów: arz erz mierz mistrz bramkarz, pisarz, harcerz, rycerz,