OCENIANIE KSZTAŁTUJĄCE

Transkrypt

1 OCENIANIE KSZTAŁTUJĄCE Co to jest ocenianie kształtujące? Ocenianie jest integralną częścią procesu edukacyjnego. Najczęściej mamy do czynienia z ocenianiem podsumowującym, które dzięki testom i egzaminom, ma potwierdzić to, czego uczniowie się nauczyli. Ocenianie moŝe mieć takŝe charakter kształtujący, który ma pomóc uczniowi w procesie uczenia się. OK to przekazywanie uczniom informacji w sposób, który pomaga im się uczyć. Co mówią badania i raporty? Ocenianie kształtujące skutecznie przygotowuje młodych ludzi do uczenia się przez całe Ŝycie oraz przynosi efekty w pracy z uczniami mającymi trudności w uczeniu się. Elementy oceniania kształtującego Co robi nauczyciel, który stosuje nauczanie kształtujące? Określa cele i formułuje je w języku zrozumiałym dla ucznia.

2 Ustala wraz z uczniami kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy ucznia. RozróŜnia funkcje oceny sumującej i kształtującej. Buduje atmosferę uczenia się. Potrafi formułować pytania kluczowe. Potrafi zadawać pytania angaŝujące ucznia w lekcję. Stosuje efektywną informację zwrotną. Wprowadza samoocenę i ocenę koleŝeńską. Określanie celów lekcji i formułowanie ich w języku zrozumiałym dla ucznia Praca nad celami ma trzy etapy: Przed lekcją nauczyciel zastanawia się, jakie cele chce osiągnąć. Nauczyciel podaje cele lekcji uczniom lub ustala je wspólnie z nimi. Uczniowie wiedzą, czego i po co będą się uczyć. Po lekcji uczniowie zastanawiają się, czego się nauczyli.

3 Ustalanie wraz z uczniami kryteriów oceniania, czyli tego, co nauczyciel będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy ucznia NACOBEZU Uczeń musi wiedzieć, co dokładnie będzie podlegało ocenie. Ustalamy wraz z uczniami cele lekcji. Wiemy więc, dokąd zdąŝamy i co chcielibyśmy wspólnie osiągnąć. Następnie ustalamy, na co będziemy zwracać uwagę przy ocenianiu. Chodzi o to, by określić dowody, fakty, które pokaŝą zarówno nauczycielowi, jak i uczniowi, w jakim stopniu cel lekcji został osiągnięty. Kryteria takŝe pomagają uczniom przygotować się do sprawdzianu oraz wykonać pracę tak, aby postawiony przez nauczyciela cel został zrealizowany. Nauczyciel konsekwentnie ocenia tylko to, co zapowiedział wcześniej. RozróŜnianie funkcji oceny sumującej i kształtującej Ocena sumująca ma znaczenie przy podsumowaniu wiedzy nabytej przez ucznia i zwykle ogranicza się do stopnia. Ocena kształtująca słuŝy uczniowi do tego, aby uświadomił sobie, co zrobił dobrze, co źle i jak moŝe poprawić swoją pracę. W ocenianiu kształtującym uczeń otrzymuje mniej ocen - stopni, a częściej informację zwrotną (komentarz) od nauczyciela czy kolegi.

4 Budowanie atmosfery uczenia się przez pracę z uczniami i rodzicami - Trwale wzmacnia w uczniach poczucie ich wartości. - Zwiększa zaangaŝowanie uczniów w naukę. - Zachęca uczniów do samodzielności. - Stwarza uczniom warunki do współpracy. - Pogłębia u uczniów świadomość procesu uczenia. - Pozwala uczniom wziąć odpowiedzialność za własną naukę. Umiejętność formułowania pytań kluczowych Pytania kluczowe to pytania, które skłaniają uczniów do myślenia. Takie pytania ukazują uczniom szerszy kontekst omawianego zagadnienia, zachęcają do poszukiwania odpowiedzi i silniej angaŝują w naukę.

5 Znajomość technik zadawania pytań Zadawanie pytań w ocenianiu kształtującym polega na włączaniu wszystkich uczniów w myślenie nad rozwiązywaniem problemu postawionego przez nauczyciela. Ma temu słuŝyć m. in.: - wydłuŝenie czasu oczekiwania na odpowiedź ucznia, - kierowanie przez nauczyciela pytania do wszystkich uczniów, a nie tylko zgłaszających się, - poszukiwanie w parach odpowiedzi na pytanie nauczyciela, - brak konsekwencji za błędne odpowiedzi. Stosowanie efektywnej informacji zwrotnej Informacja zwrotna to kluczowy składnik oceniania kształtującego. Nauczyciel zamiast stawiać ocenę sumującą, przekazuje uczniowi komentarz do jego pracy. Dobra informacja zwrotna jest sztuką, ale zawsze powinna zawierać cztery elementy: - wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia; - odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia; - wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić tę konkretną pracę; - wskazówki, w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej.

6 Informacja zwrotna musi być ściśle związana z kryteriami oceniania określonymi przed wykonaniem zadania. Wprowadzenie oceny koleŝeńskiej i samooceny uczniowskiej Uczniowie, na podstawie podanych kryteriów oceniania, wzajemnie recenzują swoje prace, dają sobie wskazówki, jak je poprawić. Ma to dwojaki sens: - z jednej strony dobrze rozumieją kolegę, którego pracę sprawdzają, gdyŝ przed chwilą wykonywali to samo zadanie; - z drugiej - uczą się od swego kolegi ustalania kryteriów oceniania umiejętności dawania informacji zwrotnej. Jeśli uczeń sam potrafi ocenić, ile się nauczył i co jeszcze musi zrobić, aby osiągnąć wyznaczony cel, to pomaga mu to w procesie uczenia się i czyni z niego aktywnego uczestnika tego procesu. TakŜe samoocena pozwala uczniom znaleźć odpowiedź na pytania: JuŜ umiem? Nad czym muszę jeszcze popracować? Co powinienem zmienić w swoim sposobie uczenia się? Jakie powinienem przyjąć postanowienie na przyszłość?

7 Pozytywne cechy stosowania oceniania kształtującego: 1. Zachęcanie uczniów do podejmowania rozmów z nauczycielami na temat ich udziału w procesie uczenia się (określanie celów, precyzowanie wymagań, moŝliwości, poprawy osiągnięć). 2. Budowanie partnerskich relacji między uczniem z nauczycielem. 3. Uczeń uczy się sam dla siebie. 4. Świadomość poziomu własnej wiedzy. 5. Wzrost motywacji uczniów i ich zaangaŝowania w procesie lekcyjnym (aktywność). 6. Budowanie poczucie wartości ucznia. 7. Wzrost zainteresowania rodziców procesem uczenia się

8 W naszej szkole OCENIANIEM KSZTAŁTUJĄCYM została objęta KLASA IV A.