Kresomózgowie 2. Krzysztof Gociewicz

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kresomózgowie 2. Krzysztof Gociewicz"

Emilia Maj
5 lat temu
Przeglądów:

1 Kresomózgowie 2 Krzysztof Gociewicz krzysztof.gociewicz@doctoral.uj.edu.pl

2 Czas na Ciebie! :-)

Kora mózgowa funkcje percepcja kontrola ruchowa uwaga pamięć emocje myślenie główne struktury płaty: czołowy, skroniowy, potyliczny, ciemieniowy, wyspa

12 Kora mózgowa funkcje percepcja kontrola ruchowa uwaga pamięć emocje myślenie główne struktury płaty: czołowy, skroniowy, potyliczny, ciemieniowy, wyspa zakręty (obręczy, zaśrodkowy, przedśrodkowy), bruzdy (boczna, środkowa) szczeliny (podłużna) spoidła (wielkie, przednie, tylne, uzdeczek) włókna kojarzeniowe

13 Budowa komórkowa Typy kory mózgowej: sześciowarstwowa neocortex (kora nowa) większość obszaru kory trójwarstwowa allocortex archicortex (kora stara) hipokamp, zakręt zębaty paleocortex (kora dawna) kora węchowa Archicortex Np. hipokamp Paleocortex Np. kora gruszkowata Neocortex - Kora nowa 13

14 Układ warstw w korze neocortex i allocortex 14

I (warstwa drobinowa) dendryty komórek z głębszych warstw kory oraz aksony przechodzące przez tą warstwę lub tworzące tu połączenia II (warstwa ziarnista zewnętrzna) komórki ziarniste III (warstwa

15 I (warstwa drobinowa) dendryty komórek z głębszych warstw kory oraz aksony przechodzące przez tą warstwę lub tworzące tu połączenia II (warstwa ziarnista zewnętrzna) komórki ziarniste III (warstwa piramidowa zewnętrzna) komórki piramidowe IV (warstwa ziarnista wewnętrzna) komórki ziarniste V (warstwa piramidowa wewnętrzna) zawiera komórki piramidowe dużych rozmiarów VI (warstwa komórek wielokształtnych) komórki nerwowe różnych typów Warstwy kory

V-VI połączenia eferentne kory: wyższe warstwy kory dają projekcje wewnątrzkorowe niższe

16 Połączenia z różnych warstw kory hierarchiczne połączenia w korze wstępujące w. IV -> w. I-III zstępujące > w. I, VI -> w. V-VI połączenia eferentne kory: wyższe warstwy kory dają projekcje wewnątrzkorowe niższe warstwy dają głównie projekcje podkorowe (np. do wzgórza, jąder podstawy) poł. korowo-korowe poł. korowo-wzgórzowe poł. podkorowe poł. korowo-korowe / spoidłowe 16

1 2 3 4 Zróżnicowanie budowy cytoarchitektonicznej kory 1. kora asocjacyjna przedczołowa 2.

17 Zróżnicowanie budowy cytoarchitektonicznej kory 1. kora asocjacyjna przedczołowa 2. pierwszorzędowa kora ruchowa 3. kora asocjacyjna ciemieniowa 4. pierwszorzędowa kora wzrokowa

18 podział cytoarchitektoniczny kory mózgowej (pola Brodmanna)

19 Barwienie metodą Nissla

najważniejsze zakręty powierzchnia boczna zajęcia 4 20 1. bruzda środkowa 2. z. przedśrodkowy 3. z. zaśrodkowy 8. z. czołowy górny 9. z. czołowy środkowy 10. z. czołowy dolny 13.

20 najważniejsze zakręty powierzchnia boczna zajęcia bruzda środkowa 2. z. przedśrodkowy 3. z. zaśrodkowy 8. z. czołowy górny 9. z. czołowy środkowy 10. z. czołowy dolny 13. bruzda boczna 16. z. skroniowy górny 17. z. skroniowy środkowy 18. z. skroniowy dolny 19. z. nadbrzeżny 20. z. kątowy 22. zakręty potyliczne 27. górny płacik ciemieniowy

21 najważniejsze zakręty powierzchnia przyśrodkowa 1. z. prosty 3. z. czołowy górny 4. z. obręczy 7. pole podspoidłowe 9. płacik okołośrodkowy 11. przedklinek 13. klinek 15. z. językowy 16. z. wrzecionowaty 17. z. przyhipokampowy 19. hak 25. kolano spoidła wlk. 26. trzon spoidła wlk. 27. płat spoidła wlk.

22 najważniejsze zakręty powierzchnia brzuszna 1. z. prosty 5. zz. oczodołowe 12. z. językowy 13. z. przyhipokampowy 14. hak 17. z. wrzecionowaty 19. z. skroniowy dolny

23 Elementy anatomii funkcjonalnej

24 obszary pierwszorzędowe obszary asocjacyjne obszary drugorzędowe

25 Pierwszorzędowa kora ruchowa - BA 4 Organizacja somatotopowa Inicjalizacja i zakończenie ruchów wolicjonalnych

26 Kora przedruchowa (PM): BA 6 Programy ruchowe Stymulacja elektryczna powoduje poruszenia większych grup mięśni niż pobudzenie BA4 (pierwszorzędowa kora ruchowa) Uszkodzenia prowadzą do apraksji niezdolności do wykonywania złożonych ruchów dowolnych

27 Dodatkowe pole ruchowe (SMA): przyśrodkowo BA 6 i 8 Na powierzchni przyśrodkowej Stymulacja powoduje ruchy całego ciała Programowanie złożonych ruchów obejmujących kilka części ciała naraz Ruchy generowane wewnętrznie (nie w odpowiedzi na bodziec)

28 Willful Modulation of Brain Activity in Disorders of Consciousness

29 Przedni obszar okoruchowy (FEF): Dolna część BA 8 Stymulacja powoduje sprzężony ruch oczu w stronę kontrlateralną Uszkodzenie powoduje przejściowe odchylenie spojrzenia w stronę ipsilateralną i niezdolność ruchu oczu w stronę kontrlateralną

oraz autonomicznym a obszarami odpowiadającymi za funkcje intelektualne indywidualne motywacje,

30 Pkolice przedczołowe: BA 9, 10, 11, 12, 32, 46 i 47 Prawie ¼ powierzchni całej kory Obszary brzuszno-przyśrodkowe (oczodołowo-czołowe, orbitofrontalne) łącznik pomiędzy układem limbicznym oraz autonomicznym a obszarami odpowiadającymi za funkcje intelektualne indywidualne motywacje, potrzeby Obszary grzbietowo-boczne aktywność związana z planowaniem, rozwiązywaniem problemów, uwagą wykonawczą

31 Okolice przedczołowe okolice brzuszno-przyśrodkowe: lezje (uszkodzenia) powodują brak inicjatywy, brak wyczucia społecznie akceptowanych zachowań okolice grzbietowo-boczne: lezje powodują niezdolność do tworzenia planów zachowania lub przestrzegania narzuconych reguł

32 Pole Broki: BA 44 i 45 część dolnego zakrętu czołowego ruchowy obszar mowy uszkodzenia powodują afazję Broca (ruchową)

33 Płat ciemieniowy Obejmuje 1/5 kory mózgowej OKOLICE: pierwszorzędowa somatosensoryczna drugorzędowa somatosensoryczna reprezentacji bólu kojarzeniową 33

Stymulacja powoduje kontralateralnie zlokalizowane wrażenia kłucia lub mrowienia

34 Pierwszorzędowe okolice somatosensoryczne: BA 1, 2, 3 Organizacja somatotopowa brak izomorfizmu odpowiada gęstości receptorów, a nie powierzchni ciała Stymulacja powoduje kontralateralnie zlokalizowane wrażenia kłucia lub mrowienia nigdy bólu Uszkodzenia powodują utratę zdolności różnicowania i lokalizacji pobudzenia 34

35 Drugorzędowe okolice somatosensoryczne Wieczko ciemieniowe, tylna część wyspy i BA 43 Unerwienie z obu części ciała Słaba somatotopia Element sieci odpowiedzialnej za wrażenia bólowe

36 Pierwszorzędowa kora smakowa Przednia część wyspy Uszkodzenie utrata smaku 36

37 Tylne okolice asocjacyjne : BA 5, 7, 39, 40 Inaczej: styk skroniowociemieniowo-potyliczny (TPO, ang. temporo-parieto-occipital junction) BA 5 połączenia z S1 BA 7 połączenia z korą ruchową i wzrokową BA 39 i 40 połączenia ze wszystkimi okolicami sensorycznymi ważne w posługiwaniu się ręką zespół pomijania stronnego astereognozja konstrukcja reprezentacji przestrzennej ciała i jego otoczenia 37

38 Zespół pomijania stronnego Niezdolność do rozpoznawania części ciała kontralateralnej do uszkodzenia, konfabulacje Ignorowanie obiektów obecnych w kontralateralnej połowie pola widzenia Częściej po urazach prawych okolic ciemieniowych

słuchowe powierzchnia brzuszna asocjacyjne obszary

39 Płat skroniowy ¼ powierzchni kory powierzchnia boczna i grzbietowa I-rzędowe słuchowe II-rzędowe słuchowe powierzchnia brzuszna asocjacyjne obszary wzrokowe obszary przyśrodkowe układ limbiczny pamięć, emocje 39

40 Pierwszorzędowe okolice słuchowe: BA 41 Zakręt poprzeczny Heschla Organizacja tonotopowa Uszkodzenie powoduje trudności w rozpoznawaniu odległości i kierunku przychodzenia dźwięku, szczególnie gdy dochodzi ze strony kontrlateralnej do lezji 40

41 BA41 Organizacja tonotopowa

42 Czuciowa okolica mowy: tylna część pola BA22 Pole Wernickego (tylna część BA 22) Rozumienie języka Lezje powodują afazję Wernickego (czuciową)

43 Płat skroniowy: BA 20, 21, 27, 28, 29, 30, 34, 36, 38 formacja hipokampa, ciało migdałowate emocje, pamięć brzuszna powierzchnia rozpoznawanie wzrokowe obustronne uszkodzenie BA 20, 21 powoduje prozopagnozję

44 Płat potyliczny: BA 17,18,19 BA 17: kora prążkowana, pierwszorzędowa kora wzrokowa organizacja retinotopowa BA 18,19: drugorzędowe, asocjacyjne okolice wzrokowe: analiza poszczególnych cech obrazu (koloru, ruchu, kształtu) 44

46 Organizacja kory wzrokowej

47 Dziękuję za uwagę! KONIEC

Podobne dokumenty

Neuroanatomia. anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny. dr Marek Binder

Neuroanatomia. anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny. dr Marek Binder Neuroanatomia anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny dr Marek Binder 4 móżdżek funkcje utrzymanie równowagi i napięcia mięśniowego dostrojenie precyzji ruchów (objawy uszkodzenia: