Instytut Historii Historia, studia stacjonarne pierwszego stopnia Specjalność: dziedzictwo kulturowe, jego ochrona i promocja SYLABUS

Transkrypt

1 Instytut Historii Historia, studia stacjonarne pierwszego stopnia Specjalność: dziedzictwo kulturowe, jego ochrona i promocja SYLABUS Przedmiot Historia nowożytna Prowadzący Dr Dominika Burdzy Forma zajęć Ćwiczenia Rok studiów II rok semestr zimowy 2011/2012 Liczba godzin 45 Punkty ECTS 10 (wykład + ćwiczenia) Forma Zaliczenie z oceną zaliczenia Wymagania wstępne Cele dydaktyczne Metody dydaktyczne Warunki zaliczenia przedmiotu Tematyka zajęć Treści kształcenia Podstawowa wiedza z historii powszechnej i Polski w XIV-XV wieku 1. Pogłębianie wiedzy z historii Polski i powszechnej w XVI-XVIII wieku 2. Krytyczne czytanie i interpretowanie źródeł 3. Analizowanie i porównywanie problemów i procesów zachodzących w poszczególnych państwach Europy w XVI-XVIII w. 4. Dyskutowanie i wyrażanie opinii na temat przyczyn upadku państwa polskiego w XVIII wieku 5. Poznanie określonego zasobu pojęć i terminów dotyczących epoki 6. Stosowanie map konturowych i ściennych przy omawianiu konkretnych zagadnień Dyskusja, prezentacja, praca ze źródłami, praca z mapą Obowiązkowe uczestnictwo w zajęciach. Dopuszczalna jedna nieobecność, każda kolejna wymaga zaliczenia na konsultacjach. Aktywność na zajęciach i zaliczenie kolokwium (20 XII). 1. Sytuacja gospodarcza Europy w XVI stuleciu 2. Reformacja w Europie 3. Znaczenie Soboru Trydenckiego dla Kościoła katolickiego w Europie i na ziemiach polskich 4. Rzeczpospolita wielu narodów i wyznań 5. Procesy unifikacyjne na terytorium państwa polskiego 6-8. Ustrój państw europejskich w XVI-XVIII stuleciu

2 9. Ustrój Rzeczypospolitej w XVI wieku Parlamentaryzm sejm walny i sejmiki w XVI-XVIII w. 12. Miasta i mieszczaństwo w Polsce i Europie Zachodniej 13. Odrodzenie, barok i Oświecenie w wydaniu polskim i europejskim 14. Znaczenie Konstytucji 3 maja dla Rzeczypospolitej i Europy Literatura - M. Maciejewski, M. Sadowski, Powszechna historia gospodarcza od XV do XX wieku, Wrocław 2007, s M. Maciejewski, Powszechne dzieje gospodarcze od końca XV wieku do 1939 roku, Wrocław 2001, s J. Szpak, Historia gospodarcza powszechna, Warszawa 2003, s D. Wojnarski, Powszechna historia gospodarcza, Warszawa 2004, s A. Wyczański, Studia nad folwarkiem szlacheckim w Polsce w , Warszawa 1960, s J. Rutkowski, Studia z dziejów wsi polskiej w XVI-XVIII w., Warszawa 1956, s J. Rutkowski, Historia gospodarcza Polski do 1864 r., Warszawa 1953, s , J. Topolski, Narodziny kapitalizmu w Europie XIV-XVII wieku, Poznań 2003, s J. Topolski, Gospodarka polska a europejska w XVI-XVII w., Poznań 1977, s.71-98, J. Topolski, Przełom gospodarczy w Polsce XVI wieku i jego następstwa, Poznań 2000, s J. Topolski, Zagadnienia gospodarki w Polsce, w: Polska w epoce Odrodzenia, red. A. Wyczański, Warszawa 1986, s J. Topolski, Polska w czasach nowożytnych. Od europejskiej potęgi do utraty niepodległości, Poznań A. Wyczański, Polska rzeczą pospolitą szlachecką , Warszawa 1956, s , , A. Wyczański, Czy chłopu było źle w Polsce w XVI w., Kwartalnik Historyczny t. 86 (1978) - A. Wyczański, Wieś polskiego Odrodzenia, Warszawa 1969, s A. Wyczański, Polska w Europie XVI stulecia, Poznań 199, s M. Żaryn, Wieś w dawnej Polsce, w: Tradycje polityczne dawnej Polski, pod. red. A. Sucheni Grabowskiej i A. Dybkowskiej, Warszawa 1996, s J. Muszyńska, Gospodarstwo chłopskie w starostwie sandomierskim , Kielce J. Muszyńska, Gospodarstwo folwarczne w starostwie sandomierskim , Kielce A. Kiełbicka, Zbiegostwo chłopów w województwie krakowskim na przełomie XVI-XVII w., Wrocław Z. Pietrzyk, Wykształceni synowie chłopscy w Małopolsce w okresie późnego Odrodzenia, Kraków R. Decot, Mała historia reformacji w Niemczech, Kraków 2007, s V. Green, Reformacja, Warszawa 2000, s S. Grzybowski, Marcin Luter, Kraków 2004, s S. Piwko, Jan Kalwin, życie i dzieło, Warszawa J. M. Todd, Marcin Luter, Warszawa 1999, s J. M. Todd, Marcin Luter. Studium biograficzne, Warszawa 1970, s J. M. Todd, Reformacja, Warszawa 1974

3 - M. Uglorz, Marcin Luter. Ojciec reformacji, Bielsko-Biała 1995, s R. Friedenthal, Marcin Luter, jego życie i czasy, Warszawa 1991, s A. Tokarczyk, Marcin Luter, Warszawa A. Ściegienny, Luter, Warszawa 1967, s B. Cottret, Kalwin, Warszawa 2000, s G. Potter, Zwingli, Warszawa 1994, s A. Żygadło, Reformacja w Szwecji, Danii, Norwegii. Studium porównawcze, Warszawa 2005, s S. Grzybowski, Pacyfizm hugenocki w XVI w., Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 7 (1962), s S. Grzybowski, Poglądy społeczne publicystów hugenockich , Wrocław 1964, s S. Grzybowski, Henryk VIII i reformacja w Anglii, Warszawa A. F. Pollard, Henryk VIII, Warszawa 1988, s S. Grzybowski, Narodziny świata nowożytnego , w: Wielka historia świata, t. 6, Warszawa 2005, s R. Mackenney, Europa XVI wieku. Ekspansja i konflikt, Warszawa 1993, s J. Tazbir, Reformacja w Polsce, Warszawa 1993, s. 8-28, J. Tazbir, Dzieje polskiej tolerancji, Warszawa 1973, s. 8-28, 44-51, , J. Tazbir, Tradycje tolerancji religijnej w Polsce, Warszawa 1980, s J. Tazbir, Społeczeństwo wobec reformacji, w: Polska w epoce Odrodzenia. Państwo, społeczeństwo, kultura, Warszawa H. Litwin, Narody Pierwszej Rzeczypospolitej, w: Tradycje polityczne dawnej Polski, pod. red. A. Sucheni Grabowskiej i A. Dybkowskiej, Warszawa 1996, s J. Tazbir, Prace wybrane, t.1: Państwo bez stosów i inne szkice, Kraków 2000, s , J. Tazbir, Reformacja, kontrreformacja, tolerancja, Wrocław 1996, s J. Tazbir, Problemy wyznaniowe, w: Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, Warszawa 1969, s H. Wisner, Rozróżnieni w wierze. Szkice z dziejów Rzeczypospolitej schyłku XVI i połowy XVII wieku, Warszawa M. Bogucka, Miasta w Polsce a reformacja. Analogie i różnice w stosunku do innych krajów, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 24 (1979), s J. Pirożyński, Nieznane wydanie Konfesji sandomierskiej, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 12 (1967), s U. Augustyniak, Konfesja Sandomierska. Wstęp historyczny, Warszawa 1994, s H. Barycz, U kolebki małopolskiego ruchu reformacyjnego, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 1 (1956), s K. Lepszy, A. Kamińska, Geneza i program społeczny radykalnego nurtu Braci Polskich, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 1 (1956), s S. Tworek, Raków ośrodkiem radykalizmu ariańskiego , w: Raków ognisko arianizmu, pod red. S. Cynarskiego, Kraków 1968, s W. Urban, Znaczenie Rakowa w siedemnastowiecznym ruchu ariańskim w: Raków ognisko arianizmu, pod red. S. Cynarskiego, Kraków 1968, s

4 - W. Urban, Losy Braci Polskich od założenia Rakowa do wygnania z Polski, Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 1 (1956), s W. Urban, Epizod reformacyjny, Kraków 1988, s E. Bałakier, Sprawa kościoła narodowego w Polsce XVI wieku, Warszawa 1962, s , Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian , pod red. J. Kłoczowskiego, Lublin 1980, s M. Liedke, Od prawosławia do katolicyzmu. Ruscy możni i szlachta Wielkiego Księstwa Litewskiego wobec wyznań reformacyjnych, Białystok 2004, s , F. Rzemieniuk, Unici polscy , Siedlce 1998, s B. Kumor, Geneza i zawarcie unii brzeskiej, w: Unia brzeska z perspektywy czterech stuleci, red. J. S. Gajek, S. Nabywaniec, Lublin 1998, s B. Kumor, Geneza i zawarcie unii brzeskiej, w: Unia brzeska. Geneza, dzieje i konsekwencje w kulturze narodów słowiańskich, pod. red. R. Łużnego, F. Ziejki i A. Kępińskiego, Kraków 1994, s H. Dylągowa, Unia brzeska pojednanie czy podział? w: Unia brzeska. Geneza, dzieje i konsekwencje w kulturze narodów słowiańskich, pod. red. R. Łużnego, F. Ziejki i A. Kępińskiego, Kraków 1994, s Żydzi w Małopolsce. Studia z dziejów osadnictwa i życia społecznego, red. F. Kiryk, Przemyśl M. Horn, Rola gospodarcza Żydów w Polsce do końca XVIII wieku, w: Żydzi wśród chrześcijan w dobie szlacheckiej Rzeczypospolitej, pod. red. W. Kowalskiego i J. Muszyńskiej, Kielce 1996, s A. Leszczyński, Sejm Żydów Korony , Warszawa 1994, s S. Grodziski, Z nowych badań nad dziejami Waadu sejmu Żydów Korony, w: Parlament, prawo, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s J. Goldberg, O motywach nadawania przywilejów dla gmin żydowskich w dawnej Rzeczypospolitej, w: Parlament, prawo, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s R. Kaśków, Walka Żydów z propagandą antyżydowską w XVI i na początku XVII wieku w Polsce, w: Żydowski gminy wyznaniowe, Wrocław 1995, s J. Ficowski, Cyganie na polskich drogach. Kraków Wrocław 1985, s L. Mróz, Dzieje Cyganów Romów w Rzeczypospolitej XV XVIII w., Warszawa 2001, s G. Pełczyński, Karaimi polscy, Poznań 2004, s K. Stopka, Ormianie w Polsce dawnej i dzisiejszej, Kraków 2000, s M. Zakrzewska-Dubasowa, Ormianie w dawnej Polsce, Lublin 1982, s M. Oganiesian, Autonomia Ormian w Rzeczypospolitej w XVI XVII w., w: Studia z dziejów kontaktów polsko ormiańskich, pod red. M. Zakrzewskiej-Dubasowej, Lublin 1983, s K. Wróbel-Lipowa, Działalność dyplomatyczna Ormian polskich w XVI-XVIII wieku, w: Studia z dziejów kontaktów polsko ormiańskich, pod red. M. Zakrzewskiej-Dubasowej, Lublin 1983, s Z. Guldon, Żydzi i Szkoci w Polsce XVI-XVIII wieku, Kielce 1990

5 - H. Tüchle, Historia Kościoła, t. 3: , przekł. J. Piesiewicz, Warszawa 1986, s , H. Fros, Ignacy Loyola, w: Encyklopedia Katolicka, t. 6, Lublin 1993, kol L. Grzebień, Jezuici, w: Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol S. Litak, Parafie w Rzeczypospolitej w XVI XVIII wieku, Lublin 2004, 37-75, Kościół w Polsce, t. 2: Wiek XVI XVIII, red. J. Kłoczowski, Kraków 1969, s L. Grzebień, Jezuickie szkoły, w: Encyklopedia Katolicka, t. 7, Lublin 1997, kol R. Mackenney, Europa XVI wieku. Ekspansja i konflikt, Warszawa 1993, s S. Litak, Organizacja Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku ze szczególnym uwzględnieniem diecezji krakowskiej, w: Kościół katolicki w Małopolsce w średniowieczu i we wczesnym okresie nowożytnym, red. J. Muszyńska, W. Kowalski, Kielce Gdańsk 2001, s S. Litak, Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, Lublin 2006, s Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian , Lublin 1980, s Historia Kościoła w Polsce, t. 1, cz. 2 (Od roku 1506), Poznań Warszawa A. Dybkowska, J. Dzięgielewski, Udział Kościoła rzymskokatolickiego w sprawach państwa, w: Tradycje polityczne dawnej Polski, pod. red. A. Sucheni Grabowskiej i A. Dybkowskiej, Warszawa 1996, s J. Dzięgielewski, Biskupi rzymskokatoliccy końca XVI-pierwszej połowy XVII w. i ich udział w kształtowaniu stosunków wyznaniowych w Rzeczypospolitej, w: Między monarchą a demokracją. Studia z dziejów Polski XV-XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, M. Żaryn, Warszawa 1994, s B. Kumor, Dzieje diecezji krakowskiej do 1795 r., t. 1-2, Kraków W. Gałązka, Kapituła kolegiacka w Opatowie w latach , Sandomierz 1997, s , 47-73, J. Kłoczowski, Dominikanie w Polsce, w: Encyklopedia Katolicka, t. 4, Lublin 1985, kol H. E. Wyczawski, A. Wiśniowski, B. Tomczak,A. Zwiercan, Franciszkanie w Polsce po 1517, w: Encyklopedia Katolicka, t. 5, Lublin 1989, kol J. Flaga, Bractwa religijne w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, Lublin, H. Litwin, Narody Pierwszej Rzeczypospolitej, w: Tradycje polityczne dawnej Polski, pod. red. A. Sucheni Grabowskiej i A. Dybkowskiej, Warszawa 1996, s J. Bardach, Związek Polski z Litwą, w: Polska w epoce Odrodzenia, red. A. Wyczański, Warszawa J. Małłek, Prusy Książęce a Prusy Królewskie w Latach , Warszawa 1976, s , 67-81, Literatura (U): - J. Żenkiewicz, Litwa na przestrzeni wieków i jej powiązania z Polską, Toruń 2001, s H. Wisner, Nie różna, ale jedna wspólna Rzeczpospolita, która się z dwu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła, w: H. Wisner, Najjaśniejsza Rzeczpospolita. Szkice z dziejów Rzeczpospolitej schyłku XVI-XVII w., Warszawa H. Wisner, Wielkie Księstwo Litewskie Korona Polska Rzeczpospolita, Przegląd Historyczny, t. 67 (1976), z. 4, s K. Ślusarczyk, Sprawa zespolenia Prus Królewskich z Koroną za Jagiellonów ( ), Roczniki Historyczne t. 3

6 (1927), s W. Konopczyński, Prusy Królewskie w unii z Polską , Roczniki Historyczne t. 3 (1927), s A. Vetulani, Prawny stosunek Prus Książęcych do Polski ( ), Czasopismo Prawno-Historyczne t. 6 (1954), z. 1, s W. Odyniec, Dzieje Prus Królewskich ( ). Zarys monograficzny, Warszawa 1972, s M. Bogucka, Hołd Pruski, Warszawa 1985, s , A. Nowakowski, Prawne aspekty inkorporacji księstw oświęcimskiego i zatorskiego do Korony w l , Czasopismo Prawno-Historyczne t. 36 (1984), z. 2 - Z. Noga, Osadnictwo i stosunki własnościowe w księstwie siewierskim do 1790 roku, w: Siewierz, Czeladź, Koziegłowy. Studia i materiały z dziejów Siewierza i księstwa siewierskiego, pod red. F. Kiryka, Katowice 1994, s , , Z. Wojciechowski, Zygmunt Stary ( ), wyd. II, Warszawa S. Cynarski, Zygmunt August, Wrocław S. Kot, Świadomość narodowa w Polsce XV-XVII w., w: S. Kot, Polska złotego wieku a Europa, wyboru dokonał i przygotował do druku H. Barycz, Warszawa 1987, s A. Gaca, K. Kamińska, Historia powszechna ustrojów państwowych, Toruń 2002, s , , , , J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2001, s A. Nowakowski, Powszechna historia ustroju państwa w zarysie, Białystok 1993, s , 63-73, 81-89, , M. Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 1994, s A. Wyczawski, Historia powszechna wiek XVI, Warszawa 1999, s A. Kersten, Historia powszechna wiek XVII, Warszawa 1984, s J. Maciszewski, Historia powszechna wiek Oświecenia, Warszawa 1997, s J. Baszkiewicz, Francuski absolutyzm XVII wieku, w: Europa i świat w początkach epoki nowożytnej, cz. 2: Ideologie, kryzysy, konflikty, pod red. A. Mączaka, Warszawa 1992 s W. A. Serczyk, Geneza absolutyzmu rosyjskiego, w: Europa i świat w początkach epoki nowożytnej, cz. 2: Ideologie, kryzysy, konflikty, pod red. A. Mączaka, Warszawa 1992 s I. Andersson, Dzieje Szwecji, Warszawa 1967, s A. Dziubiński, Imperium Osmanów, w: Europa i świat w początkach epoki nowożytnej, cz. 1: Społeczeństwo, kultura, ekspansja, pod red. A. Mączaka, Warszawa 1991 s E. Klein, Historia ustroju Wielkiej Brytanii, Francji i Stanów Zjednoczonych Ameryki od XVI do końca XX wieku, Wrocław 1998, s. 5-25, A. Sucheni-Grabowska, Losy egzekucji dóbr w Koronie , Kwartalnik Historyczny, t. 80 (1973), nr 1, s A. Sucheni-Grabowska, Monarchia dwu ostatnich Jagiellonów a ruch egzekucyjny, Wrocław 1967

7 - A. Sucheni-Grabowska, Spory królów ze szlachtą w złotym wieku. Wokół egzekucji praw, Kraków A. Sucheni-Grabowska, Walka o demokrację szlachecką, w: Polska w epoce odrodzenia. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. A. Wyczański, Warszawa A. Prochaska, Rokosz lwowski w r. 1537, Kwartalnik Historyczny t. 16 (1902), z. 1, 2, 3 - A. Dembińska, Polityczna walka o egzekucję dóbr królewskich w latach 1559/64, Warszawa T. Szulc, Z badań nad egzekucją praw. Podstawy ustawodawcze egzekucji dóbr, ich interpretacja i nowelizacja na sejmach za panowania Zygmunta II Augusta, w: Studia z dziejów państwa i prawa polskiego, t. 6, Łódź 2000, s , T. Szulc, Dyspozycja królewska domeną ziemską w świetle konstytucji sejmów egzekucyjnych, w: Symbolae historicoiuridicae Lodziensis Iulio Bardach dedicatae Łódź S. Grzybowski, Mikołaj Sienicki Demostenes sejmów polskich, w: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 2 (1957), s A. Sucheni-Grabowska, Mikołaj Sienicki, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 37 ( A. Sucheni-Grabowska, Zygmunt August, król polski i wielki książę litewski , Warszawa A. Sucheni-Grabowska, Badania nad elitą władzy w latach , Społeczeństwo Staropolskie t. 1 (1976), s H. Kowalska, Stanisław Szafraniec z Pieskowej Skały, w: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 3 (1958), s J. Maciszewski, Szlachta polska i jej państwo, Warszawa 1986, s K. Chłapowski, Realizacja reform egzekucji dóbr , Warszawa H. Kowalska, Walka o dziesięciny na sejmach egzekucyjnych w latach , w: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 1 (1956), s I. Kaniewska, Walka o wprowadzenie instygatorów na sejmie piotrkowskim 1565 r., w: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, t. 7 (1962), s A. Dybkowska, Zygmunt August, Warszawa 2003, s S. Cynarski, Zygmunt August, Wrocław S. Gruszecki, Walka o władzę w Rzeczypospolitej po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów , Warszawa S. Grzybowski, Henryk Walezy, Wrocław S. Grzybowski, Jan Zamoyski, Warszawa J. Maciszewski, Szlachta polska i jej państwo, Warszawa Między monarchią a demokracją. Studia z dziejów Polski XV XVIII w., red. A. Sucheni Grabowska, M. Żaryn, Warszawa W. Sokołowski, Politycy schyłku złotego wieku. Małopolscy przywódcy szlachty i parlamentarzyści w latach , Warszawa Z. Wójcik, Liberum veto, Kraków 1992

8 - J. Ekes, Złota demokracja, Warszawa J. Bardach, B. Leśnodorski. M. Pietrzak, Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa J. Dzięgielewski, Sejmy elekcyjne, elektorzy, elekcje , Pułtusk 2003, s M. Kallas, Historia ustroju Polski X XX w., Warszawa W. Kriegseisen, Sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej (do 1763 roku), Warszawa Historia sejmu polskiego, t. 1: Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, red. J. Michalski, Warszawa J. Bardach, Sejm dawnej Rzeczypospolitej, w: Dzieje sejmu polskiego, red. J. Bardach, Warszawa 1997, s W. Czapliński, Dzieje sejmu polskiego do roku 1939, Kraków 1984, s W. Knoppek, Zmiany w układzie sił politycznych w Polsce w drugiej połowie XV wieku i ich związek z genezą dwuizbowego sejmu, Czasopismo Prawno Historyczne t. 7 (1955), z. 2, s W. Uruszczak, Sejm walny w epoce złotego wieku ( ), w: Społeczeństwo obywatelskie i jego reprezentacja ( ), red. J. Bardach, W. Sudnik, Warszawa 1995, s H. Olszewski, Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w: Społeczeństwo obywatelskie i jego reprezentacja ( ), red. J. Bardach, W. Sudnik, Warszawa 1995, s W. Uruszczak, Sejm walny koronny w latach , Warszawa H. Wisner, Najjaśniejsza Rzeczpospolita. Szkice z czasów Zygmunta III i Władysława IV Wazy, Warszawa 2001, s E. Opaliński, Sejm srebrnego wieku Między głosowaniem większościowym a liberum veto, Warszawa E. Opaliński, Kultura polityczna szlachty polskiej w latach System parlamentarny a społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1995, s H. Olszewski, Sejm Rzeczypospolitej epoki oligarchii , Poznań A. Rachuba, Wielkie Księstwo Litewskie w systemie parlamentarnym Rzeczpospolitej w latach , Warszawa J. Dzięgielewski, Stan szlachecki w życiu publicznym Rzeczypospolitej w pierwszym stuleciu po unii lubelskiej, w: Tradycje polityczne dawnej Polski, pod. red. A. Sucheni Grabowskiej i A. Dybkowskiej, Warszawa 1996, s J. Dzięgielewski, Sejmy elekcyjne, elektorzy, elekcje , Pułtusk K. Grzybowski, Teoria reprezentacji w Polsce epoki odrodzenia, Warszawa A. Sucheni-Grabowska, S. Płaza, Z badań nad polskim parlamentaryzmem XVI wieku, Czasopismo Prawno Historyczne, t. 26 (1974), z. 1, s A. Sucheni-Grabowska, Kształtowanie się koncepcji senatu w XVI wieku, w: Senat w Polsce. Dzieje i teraźniejszość, pod. red. K. Matwijowskiego, J. Pietrzaka, Warszawa 1993, s A. Sucheni-Grabowska, Uwagi o sejmach niedoszłych, w: Parlament, prawo, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s Historia sejmu polskiego, t. 1: Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, red. J. Michalski, Warszawa W. Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII w., Warszawa W. Kriegseisen, Samorząd szlachecki w Małopolsce w latach , Warszawa 1989

9 - A. Pawiński, Rządy sejmikowe w Polsce na tle stosunków województw kujawskich, Warszawa A. Lityński, Szlachecki samorząd gospodarczy w Małopolsce ( ), Katowice H. Olszewski, Praktyka limitowania sejmików, Czasopismo Prawno-Historyczne t. 13 (1961), z. 1 - H. Wisner, Najjaśniejsza Rzeczpospolita. Szkice z czasów Zygmunta III i Władysława IV Wazy, Warszawa 2001, s Z. Trawicka, Sejmiki województwa sandomierskiego w latach , Kielce J. Urwanowicz, Wojskowe sejmiki i koła w wojsku Rzeczypospolitej XVI-XVIII w., Białystok A. Rachuba, Diety poselskie w Wielkim Księstwie Litewskim XVI- XVII wieku na przykładzie sejmiku żmudzkiego, w: Z dziejów kultury prawnej. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w dziewięćdziesięciolecie urodzin, Warszawa 2004, s A. Filipczak-Kocur, Kto wypłacał diety poselskie w XVII wieku, w: Parlament, prawo, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s A. Sucheni-Grabowska, Rola mandatu poselskiego w dawnej Polsce na tle porównawczym, w: Między polityką a kulturą, pod. red. C. Kukli, Warszawa 1999, s I. Kaniewska, Legaci królewscy na sejmiki przedsejmowe w Koronie za Zygmunta Augusta, w: Parlament, prawo, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s W. Krawczuk, Listy sejmikowe w świetle Instructuarium kancelarii koronnej, Czasopismo Prawno-Historyczne t. 46 (1994), z. 1-2, s J. Stolicki, Egzulanci podolscy ( ). Znaczenie uchodźców z Podola w życiu politycznym Rzeczypospolitej, Zeszyty Naukowe UJ. Prace Historyczne, Kraków J. Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2001, s R. Mackenney, Europa XVI wieku. Ekspansja i konflikt, Warszawa 1993, s T. Munck, Europa XVII wieku Państwo, konflikty i porządek społeczny, Warszawa 1998, s M. Bogucka, Miasta a władza centralna w Polsce i Europie wczesnonowożytnej (XVI-XVIII w.), Warszawa L. Benevolo, Miasto w dziejach Europy, przekł. H. Cieśla, Warszawa 1995, s M. Bogucka, H. Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Warszawa W. Szyszkowski, Wenecja, dzieje republiki , Toruń S. Chelinski, Rzeczpospolita wenecka. Zarys dziejów i ustroju, Warszawa J. Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, przekł. E. Bąkowska, Warszawa 1987, s A. Dziubiński, Miasta muzułmańskie do końca XVIII w. Charakterystyka ogólna, w: Czas, przestrzeń, praca w dawnych miastach. Studia ofiarowane Henrykowi Samsonowiczowi w sześćdziesiątą rocznice urodzin, Warszawa 1991, s D. Molenda, Powstanie miast górniczych w Europie Środkowej w XIII+XVIII w., w: Czas, przestrzeń, praca w dawnych miastach. Studia ofiarowane Henrykowi Samsonowiczowi w sześćdziesiątą rocznice urodzin, Warszawa 1991, s T. Wasilewski, Nobilitacje miast w dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w: Czas, przestrzeń, praca w dawnych miastach. Studia ofiarowane Henrykowi Samsonowiczowi w sześćdziesiątą rocznice urodzin, Warszawa 1991, s B. Dybaś, Militarne funkcje i znaczenie miast środkowoeuropejskich w średniowieczu i czasach nowożytnych, w: Miasta i

10 mieszczaństwo w Europie Środkowowschodniej do połowy XIX wieku, pod red. D. Michaluk i K. Mikulskiego, Toruń 2003, s J. Bardach, B. Leśnodorski. M. Pietrzak, Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 1979, s M. Bogucka, Miejsce mieszczanina w społeczeństwie szlacheckim: atrakcyjność życia szlacheckiego w Polsce XVII wieku, Społeczeństwo Staropolskie t. 1 (1976), s W. Biliński, Mieszczanie i miasta w dawnej Rzeczypospolitej, w: Tradycje polityczne dawnej Polski, pod. red. A. Sucheni Grabowskiej i A. Dybkowskiej, Warszawa 1996, s Sieć miejska na ziemiach polskich. Sympozjum poświęcone problemowi sieci miejskiej na ziemiach polskich w XIII XVII wieku, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 1980, z T. Opas, Miasta prywatne a Rzeczpospolita, Kwartalnik Historyczny, 1971, z Z. Kulejewska-Topolska, Oznaczenia i klasyfikacja miast w dawnej Polsce (XVI XVIII w.), Czasopismo Prawno Historyczne t. 8 (1956), z J. Wojtowicz, Miasta epoki Oświecenia i ich rola w rozwoju kultury, w: Polska w epoce Oświecenia, red. E. Rostworowski, Warszawa T. Srogosz, Geneza i funkcjonowanie komisji dobrego porządku, w: Studia z dziejów państwa i prawa polskiego, t. II, Łódź 1995, s I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara, Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa Z. Noga, Krakowska rada miejska, Kraków J. Bieniarzówna, Mieszczaństwo krakowskie w XVII w. Z badań nad strukturą społeczną miasta, Kraków Żydzi i mieszczanie w dawnej Rzeczypospolitej. Materiały z konferencji, red. M. Czajka, t. 3 (2003) - E. Cieślak, Cz. Biernat, Rola Gdańska, Gdańsk Mieszczaństwo gdańskie. Sesja naukowa XI 1996 r., red. S. Salmonowicz, Gdańsk J. Ptaśnik, Miasta i mieszczaństwo w dawnej Polsce, Kraków Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze, renesans, barok, red. T. Michałowska, Wrocław P. Johnson, Krótka historia renesansu, Wrocław Renesans. Sztuka i ideologia, Warszawa H. Barycz, Barok, Wrocław A. Borowski, Słownik sarmatyzmu: idee, pojęcia, symbole, Kraków M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa Panorama renesansu, oprac. M. Aston, tł. E. Romkoska, Warszawa J. Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, przekł. E. Bąkowska, Warszawa 1987, s C. Backvis, Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze, wybór i oprac. H. Dziechcińska i E. J. Głębicka, Warszawa H. Kozakiewicz, Renesans w Polsce, Warszawa J. Ziomek, Renesans, Warszawa S. Łempicki, Renesans i humanizm w Polsce. Materiały do studiów, Warszawa 1952

11 Literatura uzupełniająca - K. Chłędowski, Rzym, ludzie baroku, Wrocław Z. Kuchowicz, Człowiek polskiego baroku, Łódź J. Tazbir, Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit, upadek, relikty, Poznań Między barokiem a oświeceniem. Apogeum sarmatyzmu, red. K. Stasiewicz, S. Achremczyk, Olsztyn Między barokiem a oświeceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie, red. K. Stasiewicz, S. Achremczyk, Olsztyn J. Jelińska, Sarmacki wizerunek szlachcica-ewangelika w Postylli Krzysztofa Kraińskiego, Warszawa A. Zajączkowski, Szlachta polska. Kultura i struktura, Warszawa J. Bystroń, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, Warszawa S. Cynarski, Sarmatyzm ideologia i styl życia, w: Polska XVII wieku, red. J. Tazbir, Warszawa W. Tomkiewicz, Piękno wielorakie. Sztuka baroku, Warszawa L. Hensel, Kultura szlachecka w Europie Środkowo-wschodniej w I połowie XVIII w., Wrocław H. Wisner, Najjaśniejsza Rzeczpospolita. Szkice z czasów Zygmunta III i Władysława IV Wazy, Warszawa 2001, s B. Suchodolski, Nauka polska w okresie Oświecenia, Warszawa T. Kostkiewiczowa, Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław B. Mazurkowa, Literatura polskiego Oświecenia, Warszawa K. Bauer, Uchwalenie i obrona Konstytucji 3 Maja, Warszawa B. Leśnodorski, Dzieło Sejmu Czteroletniego, Wrocław J. Łojek, Geneza i upadek Konstytucji 3 Maja, Warszawa J. Łojek, Ku naprawie Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 Maja, Warszawa A. Ajnenkiel, Polskie konstytucje, Warszawa 1983, s E. Rostworowski, Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 Maja, Warszawa 1966, s J. Staszewski, Reformowanie Rzeczypospolitej przed Sejmem Wielkim, w: Konstytucja 3 Maja. Prawo-polityka-symbol. Materiały z sesji 6-7 maja 1991, red. A. Grzeńkowiak-Krwawicz, Warszawa 1992, s H. Izdebski, Konstytucja 3 Maja na tle konstytucjonalizmu wieku Oświecenia, w: Konstytucja 3 Maja. Prawo-polityka symbol. Materiały z sesji 6-7 maja 1991, red. A. Grzeńkowiak-Krwawicz, Warszawa 1992, s Z. Zielińska, Sejm Czteroletni: późny triumf idei demokracji szlacheckiej, w: Konstytucja 3 Maja. 200-lecie tradycji, red. B. Grochulska, Warszawa 1994, Rok monarchii konstytucyjnej. Piśmiennictwo polskie lat wobec konstytucji 3 Maja, red. T. Kostkiewiczowa, Warszawa A. Wierzbicki, Konstytucja 3 Maja w historiografii polskiej, Warszawa J. Bardach, Konstytucja 3 Maja, Warszawa S. Dzięciołowski, Konstytucja 3 Maja w tradycji polskiej, Warszawa 1991

12