Jeśli jesteś chory na cukrzycę bądź aktywny fizycznie!!!

Transkrypt

1

2 Jeśli jesteś chory na cukrzycę bądź aktywny fizycznie!!!

3 Kążde dziecko z cukrzycą ma prawo i obowiązek do udziału w zajęciach fizycznych. Intensywność wysiłku fizycznego zależy od wieku, wytrenowania ale również od aktualnego poziomu glukozy. Przed wysiłkiem dziecko powinno zbadać poziom glukozy oraz spożyć dodatkowy posiłek a po wysiłku mieć możliwość uzupełnienia płynów. UWAGA!!!! Dziecko po niedocukrzeniu lub wówczas kiedy poziom glukozy będzie wyższy od 250 mg/dl powinno być zwolnione z zajęć wychowania fizycznego.

4 Jeżeli nie zredukowało się dawki insuliny, należy uzupełniać węglowodany wg wzoru- 1,0-1,5 g węglowodanów/ kg.m.c/h w zależności od rodzaju wysiłku. Jeżeli redukuje się dawkę insuliny, wówczas posiłek powinien być zmniejszony lub pozostać bez zmian. Redukcja insuliny dotyczy sytuacji w której wysiłek trwa dłużej niż 60 min. Jeżeli wysiłek trwa dłużej wówczas obowiązuje: redukcja insuliny bazy oraz bolusów przed i powysiłkowych a także spożycie węglowodanów o niskim IG co zapobiega skutecznie przed hipoglikemią późną.

5

6 UWAGA Kilka godzin po wysiłku istnieje ryzyko hipoglikemii, co należy przewidzieć planując posiłek oraz kolejną dawkę insuliny. Wybór miejsca iniekcji szybsze wchłanianie z miejsca aktywnego podczas wysiłku. Temperatura otoczenia: wysoka temperatura zwiększa wchłanianie insulin ludzkich, niska ją zmniejsza np.pływanie, brak danych o wpływie temperatury na wchłanianie szbkodziałajacych analogów oraz glarginy. W wysokich temperaturach rośnie obciążenie układu krwionośnego, wydatek energetyczny oraz ryzyko hipoglikemii.

7 Dziecko najczęśiej odczuwa objawy niedocukrzenia, jak: kołatanie serca, drżenie dłoni( palców), niepokój, rozdrażnienie, pulsowanie w klatce piersiowej, cierpnięcie ust, palców języka, uczucie głodu, nudności bladość oraz nadmierne pocenie.

8 Jeżeli dziecko jest blade, ma problem z koncentracją, jest rozkojarzone a nawet agresywne, należy natychmiast zbadać poziom glukozy ( uczniowie noszą glukometry ). Każde dziecko zawsze na wypadek niedocukrzenia powinno nosić sok lub cukierki czy też glukozę. Większość dzieci odczuwa objawy niedocukrzenia i samo jest w stanie sobie pomóc, ale bywają sytuacje kiedy pomocy powinny udzielić osoby znajdujące się obok koledzy, nauczyciel.

9 Jak należy postąpić z chorym u którego podejrzewamy niedocukrzenie. 1. Jeżeli to możliwe zbadać poziom glukozy. 2. Podać natychmiast sok, glukozę 3. Powiadomić rodziców/ pogotowie

10 Podsumowując Każde dziecko powinno uczestniczyć we wszystkich aktywnościach ruchowych. Przed intensywnym wysiłkiem oraz wówczas jeżeli dziecko czuje się źle, lub też wygląda podejrzanie należy zbadać poziom glukozy. Jeżeli poziom cukru jest < od 70mg/dl oraz > 250 mg/dl wysiłek jest zabroniony. Jeżeli poziom glukozy znajduje się w przedziale mg/dl należy przed wysiłkiem fizycznym podać przekąskę w ilości 1-2 WW. Zawsze należy pamiętać o uzupełnianiu płynów.

11

12 W Polsce na cukrzycę typu 1 choruje około 150 tysięcy dzieci, z czego około ¾ stanowią dzieci szkół podstawowych i gimnazjalnych. Prawo do nauki oraz równego traktowania każdego dziecka również niepełnosprawnego zapewnia Konstytucja RP. Niepełnosprawność jaką jest cukrzyca nie jest widoczna i nie ogranicza w takim stopniu jak inne ciężkie kalectwa wypełnianie celów i zadań życiowych oraz społecznych ALE stawia przed osobami nadzorującymi i opiekującymi inne wymagania. -

13 Dziecko w szkole Podstawą dobrego funkcjonowania dziecka z cukrzycą w przedszkolu/szkole jest systematyczna współpraca między rodzicami / opiekunami dziecka a wychowawcą klasy i nauczycielami. Warunkiem koniecznym skutecznej pomocy dziecku choremu jest uzyskanie przez przedszkole/ szkołę pełnej informacji o chorobie dziecka, którą przekazują: rodzice, edukatorzy, pielęgniarki

14 Deklaracja z St. Vincent(1989) oraz wytyczne ISPAD zawierają informacje odnośnie organizacji opieki diabetologicznej, której celem powinno być dążenie do osiągnięcia optymalnego zdrowia, dobrobytu socjalnego oraz optymalnej jakości życia wszystkich dzieci i młodzieży na całym świecie.

15 Rozporządzenie MEN z 21 maja 2001 roku określa zasady organizacji przedszkoli oraz publicznych szkół każdego szczebla, jak również określa prawa ucznia z uwzględnieniem praw zawartych w Konwencji Paw Dziecka. Nauczyciele oraz cały personel szkolny są zobowiązani do zapewnienia dziecku opieki w szkole a wynika to z Ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. Według rozporządzenia personel szkoły jest zobowiązany do zapewnienia dziecku opieki co zostało zapisane w ustawie z dnia 7 września 1991 roku ( Dz Ust. Z 1996 roku Nr 67 poz. 329). Ale w Ustawie brak jest jednoznacznych przepisów regulujących zasady opieki nad dzieckiem z cukrzycą a szczególnie sposobu postępowania w stanie zagrożenia życia np. podanie glukagonu.

16 Nauczyciele oraz cały personel szkolny są zobowiązani do zapewnienia dziecku opieki w szkole a wynika to z Ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r.( Dz. U. z 1996 roku Nr 67 poz 329). W odniesieniu do dziecka z cukrzycą odnosi się to również do czynności takich jak: pomiar glukozy, podanie insuliny, czy udzielenie pierwszej pomocy w stanie zagrożenia życia. Wykonanie tych czynności regulują przepisy, które zezwalają na wykonanie tych czynności jedynie osobom posiadającym kwalifikacje zawodowe.

17 Wykonywanie czynności medycznych regulują przepisy o zakładach opieki zdrowotnej, zawodzie lekarza, zawodach pielęgniarki i położnej, diagnostyce laboratoryjnej, zawodzie felczera oraz Państwowym Ratownictwie Medycznym. Według w/w ustaw podanie jakiegokolwiek leku przez pielęgniarkę może nastąpić na wyraźne zlecenie lekarza. Dodatkowe Rozporządzenie Min. Zdrowia z 1997 roku określa jakie czynności może wykonać pielęgniarka samodzielnie bez zlecania lekarza np.: podać glukagon, insulinę, posiłek, skorygować dawkę insuliny( 20% szkól nie ma w ogóle pielęgniarki a tylko w 1/3 pielęgniarka jest obecna każdego dnia)

18 Ale czy szkoły / przedszkola są przygotowane na przyjęcie dziecka z cukrzycą t.1??? Aby odpowiedzieć na pytanie należy odpowiedzieć przynajmniej na dwa pytania: 1. Czy wiedza nauczycieli o cukrzycy jest dostateczna i zapewnia dziecku bezpieczeństwo podczas jego obecności w szkole? 2. Czy przepisy prawne w sposób jasny precyzują zasady odpowiedzialności personelu szkolnego wobec dziecka z cukrzycą?

19 Obecnie brak jasnych przepisów prawnych nakładających na nauczycieli obowiązek szkolenia a także brak środków finansowych, które pomogłyby w zorganizowaniu takich szkoleń jest jedną z wielu przyczyn niezadawalającej wiedzy personelu szkolnego.

20 Osoby opiekujące się dziećmi powinny: - stale uzupełniać i poszerzać wiedzę o cukrzycy a szczególnie o sposobach postępowania w stanach ostrych hipoglikemii ( coroczne przeszkolenie całego personelu szkolnego) - właściwie ukierunkować zainteresowania ucznia - zapewnić dziecku bezpieczeństwo i nadzór nad czynnościami wykonywanymi w szkole ( kontrola pomiaru glukozy, podawanie insuliny, spożycie posiłku ) a także nad czynnościami które niosą ryzyko powikłań ( zajęcia fizyczne, gry i zabawy w kółkach sportowych) - umożliwić uzupełnienie wiadomości, szczególnie po okresach dłuższej nieobecności w szkole ( zajęcia rewalidacyjne)

21 Rodzice a także lekarze słusznie oczekują od nauczycieli współpracy a także zapewnienia dziecku pomocy w sytuacjach naglących( podanie glukagonu, oznaczenia poziomu glukozy). Obecne przepisy określają, że nie udzielenie pomocy narusza normy Ustawy o systemie oświaty, jednak zgodnie z przepisami prawnymi wykonanie jakiegokolwiek zabiegu przez osobę do tego nieuprawnioną jest czynem zabronionym. Według artykułu Kodeksu Karnego, wykonywanie zabiegu leczniczego przez osobę do tego nieuprawnioną a także bez zgody pacjenta ( osoba niepełnoletnia) jest czynem zabronionym i podlega karze pozbawienia wolności do lat 2.

22 Powstaje natychmiast pytanie? 1. czy pisemna zgoda rodzica jest wystarczająca i zgodna z prawem aby podać dziecku glukagon, zmierzyć poziom glukozy i podać insulinę? 2. Jak należy odnieść się do paragrafu 162 KK, który mówi o karze w sytuacji nie udzielenia pomocy osobie znajdującej się w stanie zagrożenia. Czy podanie glukagonu dziecku w stanie hipoglikemii jest przestępstwem w świetle art. 192 KK a jego niepodanie grozi karze określonej w paragrafie 162 KK?

23 Sytuację komplikuje artykuł KK który mówi że kto nie udzieli pomocy choremu w stanie zagrożenia życia lub narazi go na uszczerbek na zdrowiu podlega karze utraty wolności do lat 3. Ustawodawca przewidział możliwości zwolnienia z odpowiedzialności, jeżeli pomoc ma polegać na wykonaniu zabiegu lekarskiego lub wówczas jeżeli możliwa jest niezwłoczna pomoc medyczna ( 2 art. 160 KK). Interpretacja w/w ustaw jest trudna zarówno z punku medycznego jak i prawnego.

24 Istnieje pilna potrzeba wyjaśnienia zakresu obowiązków zarówno nauczycieli jak i rodziców wobec dziecka. Wprowadzenia obowiązkowego szkolenia wszystkich nauczycieli 1 x w roku potwierdzonego certyfikatem. Wprowadzenie do Karty Nauczyciela obowiązku kształcenia w zakresie edukacji diabetologicznej. Stworzenie strony internetowej o charakterze edukacyjnym.

25 Dowiedziono, że nauczyciel posiadający wiedzę o chorobie staje się partnerem dziecka i rodziców w radzeniu sobie z cukrzycą: wzbudza motywację do dalszej pracy na rzecz zdobywania wiedzy i umiejętności, kieruje rozwojem zainteresowaniami ucznia, pomaga mu w wyborze przyszłego zawodu

26 Jakie są obowiązki rodziców po zachorowaniu dziecka na cukrzycę. Każdy rodzic oraz starsze dzieci po zachorowaniu są bardzo dokładnie szkoleni. Otrzymują książki i różne pomoce edukacyjne. Już w trakcie pobytu w klinice prosimy o poinformowanie nauczyciela o sytuacji dziecka, natomiast po powrocie do szkoły rodzic lub sam uczeń powinni przygotować na wskazanej przez nauczyciela lekcji, informację o chorobie oraz zasadach pomocy w sytuacji zagrożenia jaką jest np. niedocukrzenie.

27 Ponadto prosimy o rodziców aby poinformowali kolegów o mogących występować zaburzeniach, wymagających pomocy osób drugich. Pokazanie sprzętu: peny, pompa, glukometr z wyjaśnieniem do czego każde z nich służy. Wyposażenie szkołę w materiały o cukrzycy, telefony do rodzica, poradni, glukagon.

28 Dziecko w Polsce posiada prawa obywatela kraju zapisane w konstytucji a jednym z wielu jest prawo do nauki w szkole oraz korzystania z dóbr należnych wiekowi.

29 Na wszystkie choroby są jakieś lekarstwa, ale na ból duchowy jedynym lekarstwem jest drugi człowiek. cyt. Prof. dr hab. L. Chruściel U osób z cukrzycą obciążenie psychiczne oraz potrzeba stałego monitorowania oraz zaangażowania w proces leczenia są powodem niskiej samooceny czy nawet depresji. W 1 roku leczenia cukrzycy około 36% badanych demonstruje reakcje, które spełniają kryteria zaburzeń psychicznych.