Poekstrakcyjna śruta rzepakowa - wciąż niedoceniane źródło białka dla bydła mlecznego. Czy tak musi być? Zbigniew Lach

Transkrypt

1 Poekstrakcyjna śruta rzepakowa - wciąż niedoceniane źródło białka dla bydła mlecznego. Czy tak musi być? Zbigniew Lach Ośrodek Hodowli Zarodowej Osięciny Sp. z o.o.

2 Genotyp i środowisko, a produkcja mleka 15% 35% genotyp 50% środowisko

3 ŻYWIENIE A WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU GENETYCZNEGO Genetyczny potencjał stada Słaby odchów jałówek Żywienie przed porodem Żywienie w szczycie laktacji Żywienie po szczycie laktacji Rozród Totalne straty żywieniowe 100% 12-20% 10-15% 20-30% 9-15% 4-10% 55% + 10,000 litrów 1,200 litrów 1,000 litrów 2,000 litrów 900 litrów 400 litrów 5,500 litrów L. Sandles 1999

4 Dobre żywienie czy złe żywienie? Drogie żywienie czy tanie żywienie?

5 Czy żywienie pokrywa zapotrzebowanie zwierzęcia? Rasa, wiek, masa, faza laktacji, BCS, ilość mleka i jego skład, PbSM, temperatura, ruch.

6 CZY KROWY JEDZĄ WŁAŚCIWIE?!

7 ZASPOKOJENIE POKARMOWYCH POTRZEB ZWIERZĄT PRZY JEDNOCZESNYM ZAPEWNIENIU IM ZDROWIA DAJE HODOWCY NAJWIĘKSZĄ RENTOWNOŚĆ

8 CZY: WOZY PASZOWE SĄ POTRZEBNE? POEKSTRAKCYJNA ŚRUTA SOJOWA, RZEPAKOWA SĄ POTRZEBNE? DODATKI MINERALNO-WITAMINOWE SĄ POTRZEBNE?

9

10 SEKTOR PUBLICZNY KG ANR KG OSIĘCINY KG

11 TAK WOZY PASZOWE SĄ POTRZEBNE. POEKSTRAKCYJNA ŚRUTA SOJOWA, RZEPAKOWA SĄ POTRZEBNE. DODATKI MINERALNO-WITAMINOWE SĄ POTRZEBNE.

12 ,25 g BTJ na 1 kg metabolicznej MC kcal na 1 kg metabolicznej MC Mcal MP

13 40 % WYDAJNOŚĆ PbSM 25,5 27,0 28,0 29,0 13 %

14 KETOZA KWASICA LDA ZALEGANIE POPORODOWE ZATRZYMANIE ŁOŻYSKA KULAWIZNA

15 ROZKŁAD KOSZTÓW PASZ Z ZAKUPU 7% 3% 3% 7% 2% 49% 10% 18% białko energia mm komponenty funkcyjne PMZ siano startery

16 POPULARNE TREŚCIWE PASZE BIAŁKOWE DLA BYDŁA MLECZNEGO PASZA POZIOM BO (w s.m.) PŚ SOJOWA 51 % PŚ RZEPAKOWA 39 % MAKUCH RZEPAKOWY % SOYAX 51 % MŁÓTO BROWARNIANE 26 % PŚ SŁONECZNIKOWA % DDGS % MOCZNIK PASZOWY 281 % MOCZNIK PASZOWY CHRONIONY 281 %

17 TREŚCIWE PASZE BIAŁKOWE DLA BYDŁA MLECZNEGO O ZNACZENIU MARGINALNYM PASZA POZIOM BO (w s.m.) NASIONA RZEPAKU 20 % GROCH 24 % ŁUBIN % BOBIK 30 % substancje antyżywieniowe (alkaloidy, taniny) wydajność z ha jakość białka >> tempo degradacji w żwaczu

18

19 Dlaczego istnieje niechęć do stosowania PŚR? bo z Polski dostępność odpad? (1t rzepaku>>540 kg Pśr) kolor i smak relacja cen serwis łatwiej z PŚS niż PŚR brak promocji 27 lat

20 ZROZUMIEĆ ŻWACZ!!!! protozoa stanowią do 50% biomasy bakterii 10 6 pierwotniaków 10 3 grzybów ph 5,7 7, C brak tlenu

21 1996 INRA REWOLUCJA W PODEJŚCIU DO ŻYWIENIA KRÓW MLECZNYCH. ZWŁASZCZA ŻYWIENIA BIAŁKOWEGO!!! BIAŁKO OGÓLNE

22 P A S Z A Białko ogólne (g/kg s.m.) BTJN (g/kg s.m.) BTJE (g/kg s.m.) Śruta z nasion rzepaku Poekstrakcyjna śruta rzepakowa Poekstrakcyjna śruta sojowa Groch Młóto browarniane suszone % 71%

23 P A S Z A Białko ogólne (g/kg s.m.) BTJN (g/kg s.m.) BTJE (g/kg s.m.) Fermentowane ziarno kukurydzy OSA Śruta jęczmienna OSA Kiszonka z kukurydzy OSA Wysłodki suszone

24 Np. kiszonka z kukurydzy BTJE BTJN BTJE BTJN Np. poekstrakcyjna śruta rzepakowa

25 BTJE BTJE BTJN BTJN

26 MODEL BIOLOGICZNY CNCPS v 5.1 vs CNCPS v 6.1

27 Wieloródka: 50 kg mleka, 100 dd, 670 kg mc, BCS-3,02 CNCPS v 5.1 PASZA KG S.M. KIKU 7,5 SKL 3,0 CCS 6,2 WYSŁODKI S. 3,3 PŚR 0,4 PŚS 2,2 SOYAX 1,5 MELASA 0,7 BLEND 1,3 MOCZNIK 0,1 SŁOMA 1,0 SIANO 1,5 TŁUSZCZ 0,0 SKŁADNIK BILANS ME mcal/d 0 MP g/d 0 CP (%) 16,4 RUP (%BO) 39,5 SP/RDP 0,65 SKROBIA 26,8

28 Wieloródka: 50 kg mleka, 100 dd, 670 kg mc, BCS-3,02 CNCPS v 6.1 PASZA KG S.M. KIKU 7,5 SKL 3,0 CCS 6,2 WYSŁODKI S. 3,3 PŚR 0,4 PŚS 2,2 SOYAX 1,5 MELASA 0,7 BLEND 1,3 MOCZNIK 0,1 SŁOMA 1,0 SIANO 1,5 TŁUSZCZ 0,0 SKŁADNIK BILANS ME mcal/d -0,7 MP g/d 165 CP (%) 16,4 RUP (%BO) 42,0 SP/RDP 0,64 SKROBIA 26,8

29 Wieloródka: 50 kg mleka, 100 dd, 670 kg mc, BCS-3,02 CNCPS v 6.1 PASZA KG S.M. KG S.M. KIKU 7,5 7,0 SKL 3,0 3,0 CCS 6,2 6,5 WYSŁODKI S. 3,3 2,5 PŚR 0,4 2,0 PŚS 2,2 2,0 SOYAX 1,5 0,6 MELASA 0,7 0,7 BLEND 1,3 1,3 MOCZNIK 0,1 0,05 SŁOMA 1,0 1,1 SIANO 1,5 1,8 TŁUSZCZ 0,0 0,3 6 % TANIEJ

30 Pamiętajmy: Najtrudniejszym do pokrycia elementem dawki dla krowy wysokowydajnej jest energia Najbardziej kosztotwórczym elementem dawki dla krowy wysokowydajnej jest białko

31 ZMIANY ZACHODZĄCE W PRODUKCJI MLEKA, POBRANIU PASZY I MASIE CIAŁA KROWY PODCZAS LAKTACJI 10 9 PRODUKCJA MLEKA 8 POBRANIE PASZY MASA CIAŁA TYGODNIE

32 Produkcja mleka, a utrata masy ciała Energia: możliwa utrata masy ciała w tygodniach laktacji wynikająca z wykorzystania rezerw tłuszczu to do 60 kg czyli 420 Mcal NEL To energia niezbędna do produkcji około 550 kg mleka Białko: możliwa utrata masy ciała w tygodniach laktacji wynikająca z wykorzystania rezerw białko to do 8-10 kg To białko niezbędne do produkcji kg mleka

33 60 Krzywe laktacji dla różnych wydajności rocznych kg 7500 kg 9800 kg kg

34 ANALIZA PASZY: ANALIZA KROWY: sucha masa białko ogólne ADF NDF pendf skrobia tłuszcz surowy popiół surowy wieloródka 55 mc życia 620 kg BW 3,1 BCS 120 dni laktacji 42 kg mleka 3,9 % tł 3,3 % b. 28 kg PbSM

35 3,5 kg

36 Modelowanie dawki pokrycie potrzeb MP udział białka bakteryjnego w MP poziom RUP sugerowany poziom mocznika sugerowany koszt utylizacji mocznika wybór wersji poprawnej, ale najtańszej

37 BIAŁKO W DAWCE WCIĄŻ NIEBEZPIECZNE

38 Metabolizm tkanek Krew Pęcherzyk dominujący Owulacja Laktacja Śmiertelność zarodków Jakość zarodków The consequences of metabolic changes in high-yielding dairy cows on oocyte and embryo quality Leroy i in. 2008

39 Nadmiar białka to problem energetyczny dla krowy Utylizacja 100 g nadmiaru białka ogólnego kosztuje 0,2 Mcal!!!!!!!! Nadmiar 500 g BO to 1 Mcal 10 % energii na byt krowy o masie 600 kg!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

40 MOCZNIK PROGESTERON

41 Przykłady: Duże mleko Średnie mleko Małe mleko Zasuszone Młodzież

42

43

44

45

46 MŁODZIEŻ JAKI MASZ CEL? masa dorosłej krowy 740 kg masa urodzeniowa cieliczki 42 kg index inseminacyjny 1,7 wiek pierwszego wycielenia 24 mc

47 MASA CIAŁA MŁODZIEŻ JAKI MASZ CEL? JAKIE MASZ WYNIKI? jałówki WIEK JAŁÓWEK

48 MŁODZIEŻ 9 mc; 12 mc; 15 mc; 270 kg; 350kg; 420 kg; BCS = 3,0 BCS = 3,0 BCS = 3,0 Pobranie SM 6, ,7 KIKU 3,2 2,5 3,90 SKL 1,0 2,0 3,5 SIANO 0,5 0,9 0,9 PŚR 0,6 0,8 1,1 INNE 1,6 1,1 1,3

49 3,5 kg Czy można więcej?

50 BUDUJ TAK?! ALE BUDUJ APETYT NAJLEPIEJ MEGA APETYT

51

52 Pobranie S.M.,% masy ciała 2 Krowa szczupła 1,8 1,6 Krowa tłusta 1,4 1, Dni do wycielenia

53 Bilans rzepakowy w Polsce Produkcja rzepaku w 2014 >> 3,2 mln t ( w tym PSPO 2,4 mln ton) Produkcja PŚR w 2014/15 >> ~1,5 mln t ( w tym PSPO 1,3 mln ton) Produkcja makuchu w 2014/15 >> około 100 tys. ton W Polsce około 50% PŚR eksportujemy Bilans PŚR w EU (podaż/popyt) jest na zero Podaż 14 mln ton Popyt 14 mln ton?

54 Co może krowa? Populacja krów mlecznych w Polsce 2,4 mln sztuk Kiszonka z kukurydzy 7 8% BO Sianokiszonka z traw ~14% BO Sianokiszonka z lucerny ~18% BO Potrzeby krów >> 16 >>14 >> 12 Bez dodatku białka z paszy treściwej TRUDNO UŁOŻYĆ POPRAWNĄ DAWKĘ

55 POTENCJAŁ DLA PŚR Populacja krów mlecznych w Polsce 2,4 mln sztuk 2,4 mln x 1 kg x 365 dni = 865 tys. ton 2,4 mln krów >> ~ 1,6 mln jałówek w tym 1,2 mln jałówek rzepakowych 1,2 mln x 0,5 kg x 365 dni = 220 tys. ton MINIMALNY POTENCJAŁ BYDŁA MLECZNEGO ~ 1,1 MLN TON 1,5 MLN T. >> 0,75 MLN T. >> 1,1 MLN T. BYDŁO MIĘSNE? DRÓB? TRZODA?

56 PYTANIA FUNDAMENTALNE

57 PYTANIA FUNDAMENTALNE CZY KROWY MAŁO DOJĄ BO JEDZĄ MAŁO BIAŁKA? CZY KROWY JEDZĄ MAŁO BIAŁKA BO MAŁO DOJĄ?

58 POMOC DLA LOGA świadomość hodowcy świadomość serwisu promocja PŚR logika ekonomiczna

59 DZIĘKUJĘ