Ekonomiczne i społeczno-demograficzne czynniki zgonów osób w wieku produkcyjnym w Polsce w latach

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ekonomiczne i społeczno-demograficzne czynniki zgonów osób w wieku produkcyjnym w Polsce w latach"

Józef Miłosz Urbański
6 lat temu
Przeglądów:

1 UNIWERSTYTET EKONOMICZNY W POZNANIU WYDZIAŁ EKONOMII Mgr Marta Majtkowska Ekonomiczne i społeczno-demograficzne czynniki zgonów osób w wieku produkcyjnym w Polsce w latach Streszczenie rozprawy doktorskiej Promotor: Prof. dr hab. Jan Sikora, prof. zw. UEP Recenzenci: Dr hab.walentyna Ignatczyk, prof. nadzw.wskm w Koninie Dr hab. Wiesław Wątroba, prof. nadzw. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Poznań, 2017

2 Streszczenie Słowa kluczowe: umieralność, ludność w wieku produkcyjnym, zróżnicowanie przestrzenne, czynniki ekonomiczne i społeczno-demograficzne Przedmiotem analizy w pracy jest przestrzenne zróżnicowanie umieralności osób w wieku produkcyjnym w latach Pod uwagę wzięto współczynniki zgonów osób w wieku lat dla mężczyzn i lat dla kobiet. Praca ma charakter teoretycznoempiryczny z uwzględnieniem analizy ilościowo-jakościowej i składa się ze wstępu, sześciu rozdziałów, zakończenia, bibliografii oraz spisu tabel i rysunków. Jej treść ma charakter opisowo-analityczny. Głównym celem niniejszej pracy jest zbadanie wpływu przyjętych czynników ekonomicznych i społeczno-demograficznych na umieralność osób w wieku produkcyjnym, z uwzględnieniem województw oraz środowiska zamieszkania (miasto/wieś). Realizacji postawionego celu posłużyły przyjęte hipotezy i pytania badawcze. Rozłożenie przestrzenne poszczególnych województw oraz wiążące się z tym ich aspekty gospodarcze i społeczne, sprawiły, że właśnie one zostały uznane w niniejszej pracy jako podstawa wyraźnego zróżnicowania umieralności osób w wieku produkcyjnym. Kolejnym zagadnieniem analizy umieralności ludności w wieku produkcyjnym, jest uwzględnienie środowiska miejskiego i wiejskiego. Zastosowanie metody analizy ekonometrycznej pozwoliło scharakteryzować czynniki determinujące umieralność osób w wieku produkcyjnym w Polsce ogółem, z podziałem na środowisko zamieszkania (miasto-wieś). W końcowej części pracy podsumowano otrzymane wyniki i sformułowano wnioski. Do najistotniejszych rezultatów przeprowadzonych badań można zliczyć fakt, że w analizowanym okresie w województwie łódzkim odnotowano największe wartości współczynnika zgonów. Najniższą wartością współczynnika zgonów w latach charakteryzuje się woj. małopolskie, opolskie i podkarpackie Współczynniki zgonów ludności mieszkającej w mieście w 2002 roku osiągały najwyższe wartości w województwach łódzkim i śląskim, a na wsi w lubelskim i łódzkim. W 2013 roku w środowisku miejskim te same województwa cechowała najwyższa umieralność. Natomiast w środowisku wiejskim są to łódzkie i lubuskie. Najniższe wartości współczynników zgonów, w 1

3 mieście i na wsi, widoczne są na obszarach południowych Polski- województwa podkarpackie oraz małopolskie. Na podstawie analizy regresji wybranych zmiennych ekonomicznych i społecznodemograficznych dla województw ogółem i w miastach, na umieralność osób w wieku produkcyjnym, istotna okazała się być zmienna makroekonomiczna x1 PKB na mieszkańca. Natomiast na wsi x2 przeciętna emerytura i renta brutto oraz x5 główne źródło utrzymania d) ze świadczeń społecznych. Wśród analizowanych zmiennych społeczno demograficznych dla województw ogółem, znaczące okazały się trzy warianty zmiennej x7 stan cywilny (żonaci (zamężne), separowani (separowane), wdowcy (wdowy)) oraz zmienna liczba osób w rodzinie. W środowisku miejskim x8 i wiejskim żadna z analizowanych zmiennych społeczno - demograficznych nie wykazała wpływu na umieralność osób w wieku produkcyjnym Na podstawie otrzymanych wyników, uzyskano obraz wzajemnych zależności procesów ekonomicznych, społecznych i demograficznych warunkujących umieralność osób w wieku produkcyjnym w Polsce. 2

4 Summary Keywords: mortality rate, people at working age, spatial diversity, economic and sociodemographic factors The analysis aims at the spatial diversity of the mortality rate of people at working age in period The focus was on the death rate of men between the age of 20 and 64 and women between 20 and 59. The study is of a theoretical-empirical approach, includes the quantitative and qualitative analysis, and consists of introduction, six chapters, conclusion, bibliography, and the list of tables and drawers. Its content is descriptive-analytical one. The main goal of the present study is to examine the influence of determined economic and sociodemographic factors on the mortality rate of people at working age with the consideration of voivodeships and dwelling environment (city/ country). The hypotheses and the research questions contributed to the accomplishment of the aim established. The spatial distribution of individual voivodeships and the economic and social aspects connected with it determined themselves as a basis for a clear diversity of the death rate of people at working age in the present study. The next point of the analysis of the mortality rate of people at working age is the consideration of urban and rural environment. The use of the method of econometric analysis allowed to identify the factors determining the mortality rate of people at working age in Poland overall with the division into the type of dwelling environment (city/ country). In the last part of the study the results obtained were summarized and the conclusions was drew. One of the most important results is the fact that during the analyzed period the highest death rate was measured in Łódzkie voivodeship. The lowest death rate in years was observed for Małopolskie, Opolskie and Podkarpackie voivodeships. The mortality rate of people living in the city in 2002 was highest in Łódzkie and Śląskie voivodeships, and of people living in the country in Lubuskie and Łódzkie voivodeships. In 2013 the same voivodeships were characterized by the highest death rate in the urban environment, whereas in the rural environment these were Łódzkie and Lubuskie. The lowest death rates, both in the city and in the country, were to be observed in southern Poland Podkarpackie and Małopolskie voivodeships. 1

5 Macroeconomic variable x1 GDP per capita turned out to be most significant in the case of the mortality rate of people at working age, based on the analysis of the regression of chosen economic and socio-demographic variables in voivodeships in general and in cities. However, in the country the average pension and gross rent and the main source of income d) x2 x5 from social security benefits. Among the socio-demographic variables analyzed for voivodeships overall three variants of variable x7 marital status ((married), separated, widowers (widows)) and variable x8 the number of family members turned out to be significant. In the urban and rural environment none of the analyzed socio-demographic variables indicated the influence on the mortality rate of people at working age. The picture of mutual relationships of economic, social and demographic processes conditioning the mortality rate of people at working age in Poland was acquired on the basis of the results obtained. 2

Podobne dokumenty

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005

Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe