ISTYTUT SPRAW PUBLICZNYCH Unia Europejska na polskiej wsi. Początek demarginalizacji społeczności wiejskich?

Transkrypt

1 ISTYTUT SPRAW PUBLICZNYCH Unia Europejska na polskiej wsi. Początek demarginalizacji społeczności wiejskich? Warszawa, 29 IX 2005 Przyszłość polskiej wsi a rola państwa polskiego, polityki rolnej UE oraz aktywności mieszkańców Jerzy Plewa Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Komentarz do publikacji: Obraz negocjacji na podstawie doniesień prasowych daleko idące uproszczenia: Obecna warstwa polityczna, mity, gra medialna Brak warstwy merytorycznej (skąpo prezentowana w mediach, uwypuklano problemy mogące trafić do masowego odbiorcy: oscypek, wielkość ogórka, kwoty produkcyjne prawie nieobecne) Rekomendacje: Dotrzymywanie obietnic Zróżnicowanie problemów w regionach subregionach -strategia Wzrost transferów budżetowych do rolnictwa nie oznacza wzrostu dochodów wszystkich rolników (owoce miękkie, zboża buraki cukrowe, mleko) Polityka rolna kształtowana w Brukseli Jeden rok - okres zbyt krótki do uogólnień szczególnie w warunkach permanentnej reformy WPR 1

2 Wyzwania dla państwa polskiego i administracji Jak zapewnić realny wpływ na kształt Wspólnej Polityki Rolnej aby była możliwości rozwiązywania problemów specyficznych dla polskiej wsi i rolnictwa Zaplecze analityczne i negocjacyjne Koordynacja stanowisk w kraju (spójność stanowisk resortów) Aktywność na forum UE Wzrost transferów budżetowych do rolnictwa i obszarów wiejskich zapewnienie współfinansowania Nowa Perspektywa Finansowa ( ) Dalsza reforma WPR np. rynku cukru Negocjacje WTO, Mercosur Nowe technologie: GMO, biopaliwa Wymogi cross compliance Ryzyko kursowe i możliwości jego ograniczenia Środki publiczne przewidziane na lata na I filar WPR w Polsce [mln EURO] Zobowiazania Budżetu UE Dopłaty bezpośrednie - koperta finansowa 659,9 826,4 1004,8 2491,1 Środki na interwencję i dopłaty do eksportu 135,0 350,0 377,0 862,0 SUMA I filar bez uzupełniania dopłat z budżetu krajowego 794,9 1176,4 1381,8 3353,1 z uzupełnieniem dopłat z budżetu krajowego + PROW'u Dopuszczalne uzupełnienie dopłat (max 30%) 854,4 984,4 984,4 2823,3 SUMA I filar z uzup. dopłat z budżetu krajowego i PROW'u 1649,2 2160,9 2366,3 6176,3 2

3 Szacunek wydatków publicznych finasowania WPR w latach [mln euro] (I filar: dolaty bezpośrednie, subsydia eksp., interwencja; II filar PROW+SPO) Budżet UE (zobowiązania) Budżet PL (współfinansowanie) ŁĄCZNIE I filar II filar SUMA I filar II filar SUMA 2004=100 mln euro 2004=100 PROW SOP uz.dop. PROW SOP mln euro % % Σ Σ Σ Zpewnić współfinasowanie!!! Ryzyko kursowe 3

4 Kształtowanie się kurs złoty/euro w okresie Złoty/euro Kurs średni NBP wymiany zloty/euro I 2003-IX305 3,3-czerwiec ,91- luty ,06 4,86 4,66 4,46 4,26 4,06 3, Ceny instytucjonalne w UE Zboża (pszenica, kukurydza, jęczmień) Mleko w proszku Masło Wołowina Cukier (uwaga reforma) 101,31 /t 282,44 /100 kg 259,52 e/100 kg w 2006/ ,39 /100 kg od ,97 /100 kg 174,69 /100 kg od /t 63,19 /100 kg 4

5 Dopłaty bezpośrednie (1) Dopłaty bezpośrednie euro/ha 130,0 125,0 120,0 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 106,3 125, Dopłaty bezpośrednie (2) Dopłaty bezpośrednie w zależności od kursu euro/złoty ,735 4,735 złoty/ha , , , ,3 4, euro/złoty Łączna stawka dopłat Kurs euro/zł 5

6 Handel rolno-spożywczy EFTA 1% NAFTA 3% Pozostałe 10% Struktura eksportu WNP 12% UE 74% 2004: Eksport 5,2 mld euro, wzrost o 1,2 mld euro ( 30,5%), 72% - UE 24; Import: 4,4 mld euro, wzrost o 23%, saldo dodatnie 853 mln euro Jak wyeliminować ryzyko kursowe? Utrata samodzielności: w polityce pieniężnej w polityce kursowej trudności z zaabsorbowaniem "szoków", np. wzrost cen ropy naftowej EURO? Eliminacja kosztów transakcyjnych Eliminacja ryzyka kursowego i spadek stóp procentowych Ożywienie wymiany handlowej Spadek ryzyka makroekonomicznego Wzrost inwestycji zagranicznych Kiedy? Spełnienie kryteriów zbieżności z Maastricht: Inflacyjne:<1,5 pkt. proc. w porównaniu do inflacji w 3 państwach o n. stabilnych cenach Fiskalne: deficyt bud.<3%pkb, zadłużenie publiczne < 60% PKB Kursowe (ERM II), Stóp procentowych: nie wyższa niż o 2 pkt. proc. w por. do 3 państ. o n. stab. cenach Kurs wejścia? 6

7 EFEKTYWNOŚĆ WSPARCIA WSI I ROLNICTWA Pomoc w ramach wsparcia wsi i rolnictwa powinna trafiać do najbardziej potrzebujących a nie tylko do najlepiej przygotowanych i najzamożniejszych 7