Konstytucja 3 maja 1791 roku

Transkrypt

1 Konstytucja 3 maja 1791 roku

2 3 maja, jak co roku, będziemy świętować uchwalenie konstytucji. Choć od tego wydarzenia minęło 226 lat, Polacy wciąż o nim pamiętają. Dlaczego jest ono tak istotne? Jaki wpływ wywarło ono na nasze państwo? Obchody Święta Konstytucji 3 maja

3 Czym jest konstytucja? Konstytucja to akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, która ma najwyższą moc prawną w państwie. Charakteryzuje się ona wyjątkowym procederem jej zmieniania. W skład konstytucji wchodzą zagadnienia tj. podstawy ustroju społeczno-gospodarczego państwa, organizację, kompetencje i sposób powoływania najważniejszych organów państwowych, podstawowe prawa i obowiązki obywateli. W Polsce nad jej przestrzeganiem czuwa Trybunał Konstytucyjny. Gmach Trybunału Konstytucyjnego w Warszawie

4 Co czyni konstytucję 3 maja wyjątkową? Na początku warto wspomnieć, że Konstytucja 3 maja była pierwszą konstytucją w Europie, a drugą na świecie (po Stanach Zjednoczonych). Jednak nie jest to jedyna cecha, która ją wyróżnia. Ten dokument był desperacką próbą odbudowania Rzeczypospolitej, która miała za sobą już pierwszy rozbiór. Ważnym i wyjątkowym aspektem owej konstytucji był artykuł VI. Był to zapis szokujący na skalę światową. Ustanawiał on obowiązek rewizji i zmiany systemu co 25 lat na zwoływanym w tym celu sejmie nadzwyczajnym. Zgodnie z wolą społeczeństwa wszystko mogło być zmienione. Po utracie niepodległości, przez 123 lata rozbiorów, Konstytucja 3 maja przypominała o walce o niepodległość. Zdaniem współautorów, Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny.

5 Główni twórcy Konstytucji 3 maja Król Stanisław August Poniatowski Hugo Kołłątaj

6 Ignacy Potocki Stanisław Małachowski

7 Julian Ursyn Niemcewicz Stanisław Staszic

8 Sprzeciw Konstytucja 3 maja spotkała się ze sprzeciwem ze strony szlachty. Była ona niekorzystna dla tej grupy społecznej, ponieważ formalnie znosiła liberum veto, będące głównym czynnikiem utrudniającym reformy, brała chłopów pod opiekę prawa, a także zmieniała ustrój państwa. Rzeczpospolita stawała się monarchią dziedziczną. Znacznie ograniczała również demokrację szlachecką. Pierwsza wolna elekcja Ostatnia wolna elekcja

9 Przyjęcie monarchicznej konstytucji spowodowało również opozycję republikanów i wrogość Imperium Rosyjskiego, które było protektorem Polski i gwarantem nienaruszalności jej ustroju. W wojnie w obronie konstytucji Rzeczpospolita zdradzona przez swojego sprzymierzeńca, pruskiego króla Fryderyka Wilhelma II, została pokonana przez wojska Katarzyny Wielkiej. Caryca wspierała spisek polskich magnatów przeciwnych zmianie ustroju państwa.

10 Postanowienia Konstytucji 3 maja -zniesienie wolnej elekcji -zniesienie liberum veto -ograniczenie odrębności Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego -objęcie chłopów opieką prawną -gwarancja tolerancji religijnej -pozbawienie szlachty prawa najwyższej zwierzchności nad poddanymi -dziedziczność tronu -trójpodział władzy

11 QUIZ Na podstawie tekstu wybierz jedną z trzech podanych odpowiedzi.

12 1. W którym roku uchwalono Konstytucję 3 maja? a) 1791 b) 1793 c) 1775

13 2. Która z następujących cech dotyczy Konstytucji 3 maja? a) została podpisana przez 39 z 42 obecnych b) wywołała sprzeciw szlachty c) była pierwszą konstytucją na świecie

14 3. Kto z wymienionych poniżej był jednym z twórców Konstytucji 3 maja? a) Aleksander Poniatowski b) Ignacy Potocki c) Leon Grabowski

15 4. Dlaczego Konstytucja 3 maja wywołała sprzeciw szlachty? a) brała chłopów pod opiekę prawa b) gwarantowała tolerancję religijną c) mogła być zmieniana

16 5. Władcą Prus był: a) Fryderyk August III b) Fryderyk Wilhelm II c) Fryderyk VI

17 6. Car to tytuł obowiązujący: a) w Cesarstwie Rzymskim b) we Francji c) w Imperium Rosyjskim

18 7. Ostatnia wolna elekcja odbyła się w roku: a) 1764 b) 1773 c) 1791

19 8. Wg Konstytucji 3 maja Rzeczpospolita stawała się: a) monarchią elekcyjną b) monarchią absolutną c) monarchią dziedziczną

20 9. Co ile lat konstytucja mogła być zmieniona? a) 15 b) 20 c) 25

21 10. Od uchwalenia Konstytucji 3 maja upłynęło: a) 222 lata b) 226 lat c) 227 lat