HANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY EKONOMIA POLITYCZNA. AUTOR: Sebastian Radzimowski. POD KIERUNKIEM: dr Dominiki Milczarek-Andrzejewskiej

Transkrypt

1 HANDEL ZAGRANICZNY A WZROST GOSPODARCZY AUTOR: Sebastian POD KIERUNKIEM: dr Dominiki Milczarek-Andrzejewskiej EKONOMIA POLITYCZNA

2 WPROWADZENIE 1/1 I. HANDEL MIĘDZYNARODOWY CELE PREZENTACJI TERMIN Handel międzynarodowy: - międzygałęziowy - wewnątrzgałęziowy??? Gospodarka zamknięta vs gospodarka otwarta PROBLEM Czy wymiana handlowa determinuje wzrost gospodarczy? ŹRÓDŁO: opracowanie własne

3 ANALIZA HISTORYCZNA 1/6 II. EKSPANSJA KOLONIALNA A ROZWÓJ GOSPODARCZY kraje należące do klubu Atlantic Traders szybsze tempo wzrostu, lepsze wskaźniki koniunktury analizowane determinanty: Sfera religii Wojny Dziedzictwo Imperium Rzymskiego Szerokośd geograficzna posybilizm czy nihilizm? Sztywnośd władzy Wnioski: tylko wpływ pośredni przez zmianę instytucji

4 ANALIZA HISTORYCZNA 2/6 PKB per capita III. EKSPANSJA KOLONIALNA A DOCHÓD PKB PER CAPITA Ryc. Dochód krajowy brutto per capita w odniesieniu do podanych grup krajów dla lat Atlantic Western Europe Non-Antlantic Western Europe Eatern Europe Asia lata ŹRÓDŁO: opracowanie własne na podstawie Acemoglu,Daron, Johnson Simon, Robinson James (2002) The Rise of Europe: Atlantic Trade, Institutional Change and Economic Growth, NBER, Working Paper 9378

5 ANALIZA HISTORYCZNA 3/6 IV. WPŁYW NA WYMIANĘ MIĘDZYNARODOWĄ Przyczyny pozytywne Przyczyny negatywne Postępująca integracja gospodarcza Niska konkurencyjnośd produkcyjna liberalizacja handlu Niekorzystne kształtowanie cen wyrobów Przewaga komparatywna i korzyści skali Kryzysy walutowe Wysoki PKB Bariery protekcjonistyczne ŹRÓDŁO: opracowanie własne na podstawie Czarny Elżbieta, Śledziewska Katarzyna (2007) Zmiany w światowym handlu w latach , Bank i Kredyt, kwiecieo 2007, s

6 ANALIZA HISTORYCZNA 4/6 stopa zmian w % V. EKSPORT W OSTATNIM 50.LECIU Ryc. Roczne, średnie tempo wzrostu eksportu dla wybranych grup krajów lata World Developing economies Economies in transition Developed economies High-income developing countries Middle-income developing countries Low-income developing countries ŹRÓDŁO: opracowanie własne na podstawie danych z UNCTAD, Handbook of Statistics On-Line

7 ANALIZA HISTORYCZNA 5/ VI. IMPORT W OSTATNIM 50.LECIU Ryc. Roczne, średnie tempo wzrostu importu dla wybranych grup krajów World Developing economies Economies in transition Developed economies High-income developing countries Middle-income developing countries Low-income developing countries ŹRÓDŁO: opracowanie własne na podstawie danych z UNCTAD, Handbook of Statistics On-Line

8 ANALIZA HISTORYCZNA 6/6 % wartość zmian VII. ZMIANY W ŚWIATOWYM HANDLU Rok 1950: Europa i Ameryka Północna liderem Rok 2004: Europa i Azja liderem Inne kontynenty tylko w nieznacznym stopniu uczestniczą w międzynarodowej wymianie Próba ekstrapolacji trendu Ryc. 4. Zmiany udziału eksportu w PKB poszczególnych kontynentów, ceny bieżące / / / /1995 Europa Azja Ameryka Pd. Ameryka Pn. Afryka Australia -15 rok badany/rok bazowy ŹRÓDŁO: opracowanie własne na podstawie danych z Czarny Elżbieta, Śledziewska Katarzyna (2007) Zmiany w światowym handlu w latach , Bank i Kredyt, kwiecieo 2007, s. 75

9 OTWARTOŚD VS PROTEKCJONIZM 1/4 VIII. ZAGRANICZNE INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE Ryc. Przepływy netto bezpośrednich inwestycji zagranicznych wybranych krajów i grup krajów ŹRÓDŁO: opracowanie własne przy użyciu quick query z World Development Indicators

10 OTWARTOŚD VS PROTEKCJONIZM 2/4 IX. EKSPORT ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII Ryc. Udział procentowy eksportu zaawansowanych technologii w całkowitym eksporcie w 2006 roku ŹRÓDŁO: opracowanie własne przy użyciu quick query z World Development Indicators

11 OTWARTOŚD VS PROTEKCJONIZM 3/4 X. EKSPORT ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII Ryc. Udział procentowy eksportu zaawansowanych technologii w całkowitym eksporcie w latach ŹRÓDŁO: opracowanie własne przy użyciu quick query z World Development Indicators

12 OTWARTOŚD VS PROTEKCJONIZM 4/4 XI. ŚRODKI STOSOWANE W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Środki stosowane w handlu międzynarodowym taryfowe i parataryfowe pozataryfowe cła subwencje -od wartości -ad valorem środki służace do kontrolowania wolumenu importu środki służące kontrolowaniu cen importowanych dóbr środki służące nadzorwi i kontrolowaniu cen i wolumenu importu środki oodziałujące na produkcję i eksport dóbr bariery technniczne - ograniczenia ilościowe - licencje importowe - VER-y -zmienne opłaty wyrónwnawcze -cła antydumpingowe i wyrównwacze -sezonowe taryfy rolne - zobowiązania ilościowe - kwoty taryfowe -"przepisy domieszkowe" - automatyczne licencje importowe - subwencje - minimalne wymogi eksportowe -normy techniczne i sanitarne ŹRÓDŁO: opracowanie własne na podstawie Michałek (za Lairda, 1997) (2002) Polityka handlowa. Mechanizmy ekonomiczne i regulacje międzynarodowe, s. 316

13 PROCESY INTEGRACYJNE A ROZWÓJ 1/1 XII. PROCES INTEGRACJI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ Ryc. Szybkośd konwergencji w krajach UE KRAJ PKB PER CAPITA Z UWZGLĘDNIENIEM PPP W CENACH Z 2000 R. (UE 15 = 100) ŚREDNIOROCZNA STOPA WZROSTU PKB NA MIESZKAOCA W LATACH CZAS POŁOWICZNEJ KONWERGENCJI W ESTONIA ,8 12 LATACH ŁOTWA ,2 14 WĘGRY ,6 15 POLSKA ,3 30 SŁOWACJA ,1 30 SŁOWENIA ,9 37 UE ,9 X HISZPANIA ,4 146 PORTUGALIA ,0 864 ŹRÓDŁO: Siwioski (2009) Wzrost gospodarczy Polski i krajów Europy Środkowo Wschodniej: czy możliwa trwała konwergencja dochodowa z Europą Zachodnią? Hipoteza 1: dodatni wpływ integracji na tempo wzrostu gospodarczego Hipoteza 2: dodatni wpływ integracji na proces konwergencji

14 NA ZAKOOCZENIE XIII. RÉSUMÉ Liberalizacja handlu, znoszenie barier oraz działalnośd integracyjna => zwiększenie strumienia obrotów międzynarodowego vs Industrializacja zastępująca import efektywna struktura instytucjonalna Zgrupowania integracyjne i ich wpływ na tempo wzrostu i proces konwergencji Potentaci światowego obrotu handlowego vs przegrani Estonia vs Polska Skutki stosowania środków protekcjonistycznych vs liberalna polityka handlowa