Terapia monitorowana , Warszawa

Transkrypt

1 Terapia monitorowana Marian Filipek Pracownia Farmakokinetyki Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka Warszawa , Warszawa

2 Wybór leku Dawka Droga podania Jak długo Wpływ wieku Wpływ choroby Farmakoterapia w populacji pediatrycznej współpraca klinicysty z diagnostą Interakcje z innymi lekami Działania niepoŝądane

3 Farmakokinetyka Jak organizm wpływa na lek wchłanianie dystrybucja (objętość dystrybucji, wiązanie z białkami osocza) biotransformacja (metabolity czynne i nieczynne) wydalanie (w postaci niezmienionej, metabolity)

4 Farmakodynamika Jak lek wpływa na organizm łączenie z receptorem (działanie agonistyczne, antagonistyczne) efekt biologiczny efekt kliniczny

5 Farmakokinetyka - odrębności u dzieci -wchłanianie phŝołądka po urodzeniu jak u dorosłych, następnie wzrost do ph 6-8 (spadek produkcji HCl) > spadek do 1-3 w ciągu 2 lat Ŝycia) opóźnione opróŝnianie Ŝołądka (noworodki do 6-8 godzin) > wolniejsze przechodzenie do j. cienkiego mniejsza ilośćŝółci i enzymów trzustkowych - gorsza wchłanialność leków rozpuszczalnych w tłuszczach

6 Farmakokinetyka - odrębności u dzieci - dystrybucja całkowita zawartość wody - wcześniaki 90%, noworodki 70-80%, dorośli 50-60%. zawartość wody pozakomórkowej/komórkowej - noworodki 40%, dorośli 20% obniŝony poziom białek do 10-12/12 > wiązanie z białkami - noworodki vs dorośli (%): morfina 46 vs 66, lidokaina 20 vs 70, propranolol 60 vs 93 wpływ bilirubiny > wypieranie leku z wiązania białkowego

7 Farmakokinetyka - odrębności u dzieci - metabolizm metabolizm wątrobowy - pełna wydolność po 6/12 biotransformacja faza I - demetylacja, hydroliza, oksydacja - dojrzałość po 7-10 dniach Ŝycia biotransformacja faza II - zaleŝna od mikrosomów z udziałem cytochromów P450 - zmiana nasilenia aktywności lub hamowania > wzrost stęŝenia związku lub jego metabolitu

8 Farmakokinetyka - odrębności u dzieci - metabolizm - znaczenie cytochromów P450 symbol CYP - rodziny liczby arabskie, podrodziny litery, cyfry - kolejność identyfikacji - CYP3A4 poznanych około 500 izoenzymów (21 u ssaków) rola cytochromów P przekształcanie substancji lipofilnych w hydrofilne - ułatwienie eliminacji przez nerki (związki lipofilne podlegają zwrotnemu wchłanianiu z kanalika nerkowego) polimorfizm - zmienność aktywności 100x

9 Farmakokinetyka - odrębności u dzieci - metabolizm - znaczenie cytochromów P450 cd. aktywność substancji metabolizowanych przez określony izoenzym moŝe być modyfikowana przez podaŝ innych leków np. CYP1A2 - teofilina,mexiletyna, ondansetron > inhibitory (spowolnienie metabolizmu - ryzyko przedawkowania) amiodaron, cimetydyna >induktory (przyspieszenie metabolizmu - zmniejszenie aktywności) insulina, omeprazol

10 Farmakokinetyka - odrębności u dzieci - eliminacja nerki - filtracja, sekrecja, readsorbcja - dojrzewanie funkcji przez 2 lata > konieczność uwzględnienia wydłuŝonego okresu półtrwania leki (substancje czynne lub czynne metabolity) eliminowane > 50% przez nerki - konieczność zmniejszenia dawki - wydłuŝenie okresu między dawkami

11 Terapia monitorowana u dzieci Indywidualny sposób dawkowania leków celem: uzyskania największej skuteczności leczniczej równoczesne minimalizowanie objawów niepoŝądanych

12 Terapia monitorowana u dzieci I PCZD przykłady Leki immunosupresyjne (tacrolimus, sirolimus, cyklosporyna) Leki przeciwpadaczkowe (karbamazepina, kwas walpronowy, luminal, fenytoina, klonazepam, nitrazepam, diazepam) Leki kardiologiczne (meksyletyna, propafenon, digoksyna) Leki onkologiczne (mitotan, metotreksat) gancyklowir tiopental

13 Terapia monitorowana ograniczenia WciąŜ ograniczony zakres Trudności w ustaleniu wartości naleŝnych Opracowywanie nowych metod Farmakokinetyka populacyjna potrzeba nowych badań

14 Pracownia Farmakokinetyki I P-CZD Analizatory biochemiczne (metody MEIA i FPIA): - AxSYM - IMx - FLxTDx Chromatografy cieczowe z detekcją UV-VIS, spektrofluorymetryczną i kulometryczną.

15 Dziękuję za uwagę, zapraszamy do współpracy