ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z GEOGRAFII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2015/2016

Transkrypt

1 Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z GEOGRAFII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 22 zadania i 3 barwne załączniki. 2. Przed rozpoczęciem pracy, sprawdź czy zestaw zadań jest kompletny. 3. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. 4. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. 5. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem. Rozwiązania zapisane ołówkiem nie będą oceniane. 6. Nie używaj korektora. 7. W nawiasach obok numerów zadań podano liczbę punktów możliwych do uzyskania za dane zadanie. Pracuj samodzielnie. POWODZENIA! Czas pracy: 90 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 40 Laureatem konkursu zostaniesz, jeżeli uzyskasz co najmniej 32 punkty. Wypełnia komisja konkursowa Nr zadania Liczba punktów L. pkt. po weryfikacji Razem Nr zadania Liczba punktów L. pkt. po weryfikacji Zatwierdzam

2 Zadanie 1. (1 p.) Zaklasyfikuj do odpowiedniej grupy wymienione niżej konsekwencje położenia Polski, wpisując odpowiednie litery do tabeli. A. Słońce jest widoczne przez cały rok po południowej stronie nieba B. wśród klimatycznych pór roku wyróżniamy przedzimie i przedwiośnie C. występuje duża zmienność pogody w krótkim okresie czasu D. latem dzień jest dłuższy na północy Polski a krótszy na południu E. w Polsce posługujemy się czasem środkowoeuropejskim i wschodnioeuropejskim F. Polska leży na styku wielkich jednostek tektonicznych Europy Konsekwencje położenia Polski w umiarkowanych szerokościach w środkowej części Europy geograficznych półkuli N Zadanie 2. (1 p.) Zaznacz zestaw, w którym wymieniono nazwy czterech województw sąsiadujących z województwem łódzkim. A. opolskie, mazowieckie, świętokrzyskie, podlaskie B. dolnośląskie, śląskie, mazowieckie, wielkopolskie C. lubelskie, śląskie, wielkopolskie, świętokrzyskie D. kujawsko-pomorskie, wielkopolskie, opolskie, mazowieckie

3 Zadanie 3. (2 p.) Mapa przedstawia jednostki tektoniczne Europy w obrębie, których leży Polska. a) Podkreśl nazwy wszystkich, spośród wymienionych krain geograficznych, które leżą całkowicie lub częściowo na obszarze Platformy Wschodnioeuropejskiej. Nizina Mazowiecka, Pobrzeże Gdańskie, Pojezierze Wielkopolskie, Wyżyna Lubelska, Polesie Lubelskie, Wyżyna Kielecko-Sandomierska b) Wpisz na rysunku obok strzałki nazwę jednostki tektonicznej Europy w obrębie, której położony jest wskazany obszar Polski. Obszar... Zadanie 4. (3 p.) Uzupełnij tabelę wykorzystując zamieszczone w niej informacje. a) Podaj nazwę wydarzenia geologicznego podczas, którego powstawały wymienione w tabeli skały.... b) Wpisz do tabeli nazwę ery geologicznej. c) Podaj po jednym przykładzie wyżyny, która wyróżnia się występowaniem skał z danego okresu geologicznego. ERA OKRES CZAS TRWANIA od do w mln lat KREDA JURA wapień POWSTAŁE SKAŁY margiel, opoka, kreda pisząca WYSTĘPOWANIE nazwa wyżyny TRIAS wapień, dolomit

4 Zadanie 5. (4 p.) Wykonaj polecenia dotyczące cech i etapów powstania fliszu karpackiego budującego Karpaty Zewnętrzne. a) Skreśl nieprawdziwe informacje o fliszu karpackim. Co to jest? Kiedy powstawał? seria naprzemianlegle ułożonych warstw skał osadowych/ metamorficznych w erze mezozoicznej i kenozoicznej/ paleozoicznej b) Uzupełnij informacje o kolejnych etapach powstawania skał budujących flisz karpacki. 1. transport materiału skalnego przez (rzeki, wiatr, lodowce) 2. gromadzenie materiału skalnego.... (gdzie?) 3. zlepianie spoiwem.... (czego?) 4. powstanie skały.... (luźnej, zwięzłej, litej) Zadanie 6. (2 p.) Uzupełnij tabelę dotyczącą znaczenia gospodarczego niektórych zasobów naturalnych województwa lubelskiego. a) Wpisz w pierwszej kolumnie nazwy zasobów naturalnych. b) Podaj miejsca występowania zasobów na obszarze województwa lubelskiego wybierając spośród poniższych propozycji. Nałęczów, Pagóry Chełmskie, okolice Hrubieszowa, Polesie Lubelskie, Wyżyna Lubelska Zasoby naturalne Występowanie na obszarze woj. lubelskiego Znaczenie (wykorzystanie) gospodarcze produkcja paliw i energii elektrycznej, przemysł chemiczny w kuracji sanatoryjnej, do picia i kąpieli leczniczych, w przemyśle spożywczym wyrób klinkieru i innych materiałów budowlanych, na obszarze występowania zasobów rozwijają się interesujące formy rzeźby czynnik rozwoju rolnictwa, uprawa pszenicy, buraków cukrowych, chmielu i in.

5 Zadanie 7. (2 p.) Porównaj, na podstawie mapy (załącznik 1.) roczną sumę opadów w podanych niżej regionach i wyjaśnij przyczynę różnic. Uzupełnij tabelę. Lp. Regiony Wyniki porównania Przyczyny różnic 1. Pojezierze Wielkopolskie i Pojezierze Pomorskie 2. Pobrzeże Koszalińskie i Góry Świętokrzyskie Zadanie 8. (2 p.) Wyjaśnij, uwzględniając dwa czynniki, dlaczego najwyższe sumy opadów występują w Polsce w miesiącach letnich (w lipcu i sierpniu)

6 Zadanie 9. (2 p.) Oceń na podstawie mapy i własnej wiedzy, które informacje o lasach w Polsce i w województwie lubelskim są prawdziwe (P), a które nieprawdziwe (F). Zaznacz odpowiednią literę P lub F obok każdego zdania. Lesistość Polski należy do najwyższych w Europie. P F Największa lesistość występuje w woj. pomorskim. P F Najmniejszą lesistością charakteryzują się województwa: łódzkie i P F mazowieckie. Lesistość woj. lubelskiego jest wyższa od lesistości Polski. P F Największymi kompleksami leśnymi w woj. lubelskim są Lasy Janowskie i Puszcza Solska. P F

7 Zadanie 10. (1 p.) Wyjaśnij, na podstawie rysunków (załącznik 2.), przy spełnieniu jakich warunków poniższe zdania są prawdziwe. Zaspokojenie naszego zapotrzebowania na drewno i zapewnienie trwałości lasów nie są sprzecznymi interesami. Drewno w Polsce jest naturalnym bogactwem, które jest całkowicie odnawialne. Źródło: Skąd się bierze drewno Zadanie 11. (1 p.) Zaznacz dokończenie zdania, które w sposób niepoprawny określa pojęcie współczynnika przyrostu naturalnego. Współczynnik przyrostu naturalnego A. podaje różnicę miedzy urodzeniami a zgonami w liczbach bezwzględnych. B. przedstawia wartość względną w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. C. ułatwia przewidywanie wielkości zmian liczby ludności na różnych obszarach. D. wskazuje na tendencje demograficzne danego obszaru. Zadanie 12. (2 p.) Oceń, na podstawie analizy piramidy płci i wieku prawdziwość poniższych zdań zaznaczając literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe i literę F, gdy jest nieprawdziwe. A. W 2012 roku w Polsce urodziło się więcej chłopców niż dziewczynek. P F B. W 2012 roku w przedziale wiekowym lat na 100 mężczyzn P F przypadało ponad 100 kobiet. C. W 1972 roku w Polsce urodziło się mniej dzieci niż w roku P F D. W roku 2012 w Polsce najbardziej liczebną grupą wiekową były osoby urodzone na początku lat osiemdziesiątych XX wieku. E. Osoby urodzone w 1955 roku należą do grupy ludności w wieku produkcyjnym. P P F F

8 Zadanie 13. (3 p.) Oblicz i zapisz na podstawie danych statystycznych przyrost naturalny, przyrost rzeczywisty oraz współczynnik przyrostu naturalnego dla Polski w roku Państwo Liczba ludności w tys. Urodzenia żywe w tys. Zgony w tys. Emigracja w tys. Polska Imigracja w tys. Źródło: GUS 2014, Rocznik Statystyczny RP Przerost naturalny... Przyrost rzeczywisty... Współczynnik przyrostu naturalnego...

9 Mapa do zadań Zadanie 14. (1 p.) Wpisz do tabeli odpowiednie dane liczbowe wybierając spośród poniższych tak, aby średnia gęstość zaludniania dla obu województw oznaczonych na mapie literami Y i Z była prawdziwa. Liczba ludności: , Powierzchnia: km 2, km 2 Województwa Liczba ludności Powierzchnia w km 2 Gęstość zaludnienia na 1km 2 Y Z Zadanie 15. (1 p.) Zaznacz na podstawie analizy mapy poprawną odpowiedź. W województwie X A. żyje więcej ludzi niż w województwie Y. B. żyje mniej ludzi niż w województwie Y.

10 Mapa do zadań Sieć miast w 2012 roku, stan w dniu 31 XII Źródło: GUS 2014, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym Zadanie 16. (2 p.) Uzupełnij tabelę na podstawie analizy mapy, podając po jednym przykładzie województw o przeciwstawnych cechach rozmieszczenia miast. Lp. Rozmieszczenie miast Nazwa województwa 1. równomierne nierównomierne 2. gęsta sieć miast rzadka sieć miast

11 Zadanie 17. (1 p.) Wyjaśnij, czy na podstawie mapy rozmieszczenia miast można wnioskować o wielkości wskaźnika urbanizacji w województwach. Uzasadnij swoje stanowisko (tak, nie, w pewnym stopniu). Zadanie 18 (1 p.) Dokonaj analizy wykresu przedstawiającego wielkość współczynnika przyrostu naturalnego w Polsce i w państwach sąsiednich i zapisz dwa wnioski. (Nie przepisuj danych szczegółowych z diagramu) Wielkość współczynnika przyrostu naturalnego dla państw sąsiadujących z Polską w 2007 r.

12 Zadanie 19. (2 p.) Na mapach przedstawiono obszary, o największej koncentracji uprawy żyta, ziemniaków i buraków cukrowych. a) Wpisz pod każdą mapą nazwę uprawy

13 b) Przyporządkuj każdej uprawie odpowiednią charakterystykę wpisując obok nazwy właściwą literę. żyto..., ziemniaki..., buraki cukrowe... A. Roślina nie ma wysokich wymagań glebowych, często uprawiana w małych gospodarstwach o niskiej kulturze rolnej. Ma szerokie zastosowanie. B. Nie ma wysokich wymagań glebowych ani klimatycznych. W 2012 roku w produkcji tej rośliny Polska zajmowała 2 miejsce w świecie. C. Jest rośliną ciepłolubną, o średnich wymaganiach glebowych. W Polsce uprawia się odmiany przystosowane do naszych warunków klimatycznych. D. Jest ważną rośliną przemysłową. Wymaga żyznych gleb, dobrych warunków termicznych i odpowiedniej ilości wilgoci oraz intensywnych zabiegów pielęgnacyjnych. Zadanie 20. (2 p.) Wybierz prawidłowe dokończenie każdego zdania zaznaczając odpowiedź A lub B. 1. W Polsce zdecydowaną większość gospodarstw rolnych stanowią A. gospodarstwa państwowe. B. gospodarstwa indywidualne. 2. Polskie rolnictwo, w porównaniu z państwami UE cechuje się A. dużym odsetkiem zatrudnionych. B. małym odsetkiem zatrudnionych. 3. Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych w Polsce wynosi obecnie A. poniżej 10 ha. B. nieco powyżej10 ha. 4. Największą średnią wielkość powierzchni gospodarstw rolnych mają województwa A. w południowo-wschodniej części Polski. B. w północno-zachodniej części Polski.

14 Zadanie 21. (2 p.) Skreśl w każdym wierszu tabeli nazwę krainy geograficznej, której nie dotyczą podane cechy środowiska geograficznego. Krainy geograficzne Nizina Wielkopolska Nizina Mazowiecka Żuławy Wiślane Polesie Lubelskie Karkonosze Góry Świętokrzyskie Pojezierze Mazurskie Pojezierze Pomorskie Pobrzeże Koszalińskie Pobrzeże Szczecińskie Cechy środowiska geograficznego promienisty układ sieci rzecznej, występują wydmy śródlądowe, rzeźba staroglacjalna teren równinny, występują dobre gleby, liczne kanały i rowy melioracyjne, przeważa krajobraz rolniczy unikatowy bór jodłowo-bukowy w najwyższym paśmie górskim, kamieniołomy piaskowca kwarcytowego, gołoborza region z dużą ilością lasów i jezior, z najwyższym na Niżu Europejskim wzniesieniem charakterystycznymi elementami krajobrazu są: klify, wydmy, jeziora przybrzeżne Informacja do zadania 22. Kraina Lessowych Wąwozów obejmuje obszar sąsiadujących ze sobą gmin województwa lubelskiego: Janowca, Kazimierza Dolnego, Karczmisk, Końskowoli, Puław, Nałęczowa, Opola Lubelskiego, Poniatowej, Wąwolnicy, Wojciechowa i miasta Puławy. Zadanie 22. (2 p.) Uzupełnij zdania dotyczące Krainy Lessowych Wąwozów na podstawie mapy województwa lubelskiego (załącznik 3.) 1. Kraina Lessowych Wąwozów leży w... części województwa lubelskiego na.... (nazwa krainy geograficznej) 2. Wysokości bezwzględne na obszarze Krainy sięgają maksymalnie... m n.p.m. (od - do) 3. Główną rzeką regionu jest... przełamująca się przez pas... Polskich. 4. Na obszarze Krainy Lessowych Wąwozów znajdują się dwa parki krajobrazowe:... i....

15 BRUDNOPIS