II. Zakres oceny poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej na sprawdzianie. Język

Transkrypt

1 I. Sposoby oznaczania błędów na sprawdzianie Rodzaje błędów Sposób oznaczania. błędy językowe: a. fleksyjne b. składniowe c. leksykalne d. frazeologiczne jęz.. błędy ortograficzne ort. 3. błędy interpunkcyjne int. Uwaga:. Błędy oznacza się właściwym skrótem na marginesie pracy.. Błędy merytoryczne i graficzne nie podlegają ocenie. II. Zakres oceny poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej na sprawdzianie Język Niepoprawna forma gramatyczna wyrazów Błędy w budowie zdań np.: Zaczęłem kopać. Podeszłem. Po tym doszłem do wniosku Dałem jeść kotowi. Nie wszyscy umią pływać. Bardzo lubiał czytać. Nosił na ręcach. Poszła se. niezgodność formy wyrazu określającego z określanym np.: Muszę przeczytać tą książkę. Za stołem siedział Jan i Agata. Dzieci biegali. Pięć uczniów. Przestrzegaj przepisy. rażąco niepoprawny szyk wyrazów w zdaniu np.: Na hali widziałem stada pasących się owiec i górali. Po zebraniu makulatury sprzedaliśmy ją razem z panią. Przygotowała posiłek dla Jasia, który składał się z dużej ilości potraw. niecelowe powtarzanie struktur składniowych w obrębie zdania np.: Widziałem obraz, który przedstawiał morze, które było zielone. Gdy wróciłem z wakacji, wspominałem to wszystko, gdy oglądałem pamiątki. Sprawdzanie i ocenianie odpowiedzi do zadań otwartych język polski

2 nieumiejętność wyznaczania granicy zdania Przykład. Gdy wszyscy już skoczyli po pięć razy pani nauczycielka zaproponowała, abyśmy spróbowali skoczyć na ocenę wszyscy się zgodzili, ponieważ dobrze skakali. Skakaliśmy 3 według numerów w dzienniku, 4 gdy nadszedł czas na moją koleżankę 5 to ona się rozpędziła i zamiast skoczyć przez kozła 6 to 7 skoczyła na kozła i wtedy wszyscy wybuchnęliśmy śmiechem. błędy: językowy (brak wyznaczenia granicy zdania) i interpunkcyjny (brak kropki ) 3 błąd językowy (rażące powtórzenia wyrazów) 4 błędy: językowy (brak wyznaczenia granicy zdania) i interpunkcyjny (zbędny przecinek nie podlega ocenie) błąd językowy (rażące powtórzenie konstrukcji zdaniowej) Przykład. Gospodyni ma bardzo twardy charakter w tym utworze zostało to odzwierciedlone trzeba się dzielić z ludźmi tym 3 co się ma 4 kiedyś zostaniemy za to wynagrodzeni 5, że mogliśmy pomóc innym 6 bo kiedyś tak się zdarzy, że my będziemy potrzebowali pomocy 7 i taki człowiek, który się nie dzieli 8 zostanie sam bez żadnej pomocy 9. błąd interpunkcyjny (brak kropki lub myślnika) błąd językowy (szyk wyrazów) błąd interpunkcyjny (brak przecinka nie podlega ocenie) 9 błąd językowy (powtórzenie wyrazów) Przykład 3. Gdyby ona była na miejscu głodnego człowieka. Ciekawe co by czuła. błąd językowy (zbędne wyznaczenie granicy zdania) błąd interpunkcyjny (brak przecinka nie podlega ocenie) Użycie słów w niewłaściwym znaczeniu lub niepoprawne połączenia wyrazów Zmiana formy związku frazeologicznego np.: łuna rybek, odmówiła gorliwie, zachowała się skąpo, wyłaniać z siebie dźwięki, Z powodu urodzin księżniczki, składam jej serdeczne życzenia. Dźwignij słuchawkę... Rozmyślcie, jak bardzo moglibyście się wzbogacić. Był to fakt rzeczywisty. Posiadał jabłko... Osobiście myślę, że masz rację. Cofamy do tyłu i wjeżdżamy w kałużę np.: Pamiętnik wędrował od ręki do ręki. Nie mogła się powstrzymać od uronienia łez. Sprawdzanie i ocenianie odpowiedzi do zadań otwartych język polski

3 Rażące powtórzenia, nadużywanie zaimków, kolokwializmy Inne rażąco niepoprawne konstrukcje językowe zaburzające sens wypowiedzi np.: Gdy doszliśmy do lasu, szliśmy wąską dróżką. Mam nadzieję, że w lipcu nigdzie nie wyjeżdżasz, bo ponieważ chciałbym Ci zaproponować wyjazd ze mną w góry. Zacząłem kopać dziurę, gdy już ją wykopałem... Byłem w Afryce, było bardzo fajnie, lecz niebezpiecznie. Mówię Ci, było fajnie, byłem nad Nilem, zwiedziłem fajne piramidy. Jak jest ktoś chętny, proszę przyjść na ul. Cezara. Ja sądzę Dziewczynka myślała, że się nie wyrobią. np.: Pewnego dnia podczas odrabiania lekcji do moich drzwi ktoś zapukał Uwaga! Egzaminator, który ma wątpliwości co do poprawności danego sformułowania, powinien rozstrzygać je na podstawie zapisów w źródłach normatywnych i zasięgnąć opinii innych egzaminatorów. Jeśli wątpliwości nie da się rozstrzygnąć, sformułowanie należy uznać za dopuszczalne. Oznaczanie miękkości spółgłosek Pisownia wyrazów z i, j Uwzględnianie różnic między wymową spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych a pisownią ich odpowiedników Pisownia wyrazów z ó, u rz, ż ch, h Pisownia wyrazów z głoskami ą, ę i połączeniami głosek om, on, em, en Pisownia wyrazów wielką literą Ortografia np.: słońce, zieleń, koń, przyjaźń, cienie, cichnie, gryźć, iść, jechać, płać, miasto, obiad np.: boisz się, zdjąć, wjechać, fotografii, kolacji, nadziei, szyi np.: słodki, trawka, pokrzywa, twardy, prośba, rozprawiać, bezpieczny, województwo, chleb, łeb, śnieg, rozsławić, bezskutecznie, dowódca, strzał, trzcina w pełnym zakresie np.: trąba, sądzić, piszą, sędzia, wędrówka, prędko, mówię, cielę, kredę, się, drzewom, kobietom, kontynent, kompas, konto, umiem, kalendarz, benzyna na początku zdania imion i nazw własnych ludzi, zwierząt, przedmiotów nazw planet, kontynentów i ich mieszkańców, krajów i ich mieszkańców, regionów i ich mieszkańców, miejscowości nazw gór, nizin, wyżyn, rzek, jezior, mórz, oceanów Sprawdzanie i ocenianie odpowiedzi do zadań otwartych język polski 3

4 Pisownia nie Pisownia wyrazów z cząstką by Pisownia wyrażeń przyimkowych, przyimków złożonych i połączeń przyimkowych nazw ulic tytułów utworów literackich np.: Podróż za jeden uśmiech, Ten obcy Uwaga! Nieuzasadnione użycie wielkiej litery w zapisie wyrazów uznaje się za błąd ortograficzny.. łącznie: z rzeczownikami, np.: nieszczęście, nieprawda, niezgoda z przymiotnikami w stopniu równym, np.: niedobry, nieładny, niekorzystny z utworzonymi od przymiotników przysłówkami w stopniu równym, np.: niedobrze, nieładnie. rozdzielnie przed czasownikami (w formie osobowej i bezokoliczniku), np.: nie zrobię, nie hałasować przed przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym, np.: nie lepszy, nie najlepszy przed utworzonymi od przymiotników przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym, np.: nie lepiej, nie najlepiej przed wyrazami: warto, można, trzeba, należy, wolno, brak, potrzeba Uwaga!. Szóstoklasiści powinni znać pisownię wyrazów takich jak niepokoić, niedomagać, niedowidzieć, nienawidzić, niecierpliwić się.. Pisownia nie z przysłówkami niepochodzącymi od przymiotników oraz nie z imiesłowami nie podlega ocenie. np.: pisałbym, byłby, gdyby, jeśliby, jeżeliby, wolno by, warto by, trzeba by, można by np.: w domu, za domem, przy domu, na przykład, dla nich, do niego, do pierwszego, na co dzień, nade mną, ode mnie, po kolei, po polsku, po prostu, w ogóle, na pewno; codziennie, dlaczego, powoli, potem, wskutek, naprawdę, naraz, nareszcie, znienacka, nadal, nadzwyczaj ponad, poprzez, spod, sprzed, znad, zza, spoza Uwaga! Ten sam błąd ortograficzny w tym samym wyrazie i w wyrazach pokrewnych wielokrotnie popełniony w wypowiedzi należy traktować jako jeden błąd. Sprawdzanie i ocenianie odpowiedzi do zadań otwartych język polski 4

5 Interpunkcja Przecinek Kropka, znak zapytania, wykrzyknik Dwukropek Myślnik (pauza) Cudzysłów Nawias brak przecinka między wyrazami użytymi w celu wyliczenia np.: Czytała książki w domu_ w szkole_ w parku. Uczniowie_ nauczyciele i rodzice spotkali się przy ognisku. brak przecinka przed członami powtórzonymi np.: Bardzo_ bardzo mi żal tego zajączka. Wiedział o tym i mój brat _ i mój wujek. brak przecinka oddzielającego zdania składowe w zdaniu złożonym np.: Marzę o przyjaciółce _ której będę się mogła zwierzać. Zasnął _ gdy tylko się położył. Gdy tylko się położył _ zasnął. Odgarnął gałęzie _ żeby wejść do szałasu. Kpił z nauki _ więc nie zdał. Bardzo się starał _ ale mu nie wychodziło. rozdzielenie przecinkiem związku wyrazów np.: W ogrodzie rosły czerwone, tulipany i żółte, żonkile. Szedł, szybko i nie oglądał się za siebie. Uwaga! W przypadku zdań podrzędnych wtrąconych wymaga się postawienia przynajmniej jednego przecinka otwierającego lub zamykającego wtrącenie. brak odpowiedniego znaku na końcu wypowiedzenia Uwaga! Szóstoklasista nie musi znać zasad użycia kropki w zapisie skrótów. brak dwukropka przed przytoczeniem cudzych lub własnych słów np.: Krzyknąłem _ Uciekajmy! Mama zapytała _ Czy umyłaś ręce? brak dwukropka przed wyliczeniem szczegółów poprzedzonym określeniem ogólnym np.: Wziąłem wiele potrzebnych rzeczy _ jedzenie, picie, kompas, zegarek, latarkę, pieniądze. Poznałem następujące części mowy _ rzeczownik, czasownik, przymiotnik i liczebnik. brak myślników w zapisie dialogu np.: _ Dziadku, weź mnie ze sobą. _ Nie, Jasiu _ odpowiedział dziadek. _ Tym razem zostaniesz w domu. brak cudzysłowu w zapisie tytułów tekstów kultury np.: Niedawno ukazała się książka pt. _Harry Potter i komnata tajemnic_, która opowiada o przygodach czarodzieja. Byliśmy wczoraj w kinie na filmie _Władca pierścieni_. brak cudzysłowu przy przytoczeniu cudzych lub własnych słów (np. w zapisie dialogu) nieuzasadnione użycie nawiasu Uwaga! Każdy błąd interpunkcyjny należy traktować jako osobny błąd. Sprawdzanie i ocenianie odpowiedzi do zadań otwartych język polski 5