Neurobiologia WYKŁAD 4
|
|
- Patryk Krawczyk
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Neurobiologia WYKŁAD 4 Rozwój układu nerwowego kręgowców i plastyczność rozwojowa Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
2 Jak powstaje tak niezwykle skomplikowana struktura? Rozwój mózgu to proces wieloetapowy i długotrwały Tylko w korze mózgu człowieka wyróżniamy ponad 200 obszarów różniących się połączeniami i funkcjami. W całym mózgu człowieka jest ponad tysiąc odrębnych struktur. Każda struktura mózgu dostaje informacje, a zatem i połączenia z kilku kilkudziesięciu innych struktur. Połączenia te są stałą właściwością każdej z tych struktur
3 Etapy rozwoju układu nerwowego następują w określonej sekwencji, odwzorowującej drogę ewolucyjną 3 tyg 4 tyg 5 tyg 7 tyg 11 tyg 4 mies 6 mies 8 mies noworodek Początkowe stadia rozwoju mózgu są dość podobne u wszystkich kręgowców. Później podobieństwa dotyczą najbliżej spokrewnionych grup zwierząt. Różnice powstają stopniowo, ponieważ u każdego gatunku rozwój na każdym z etapów prowadzi do nieco innych skutków, a różnice się kumulują.
4 Fazy rozwoju płodu ludzkiego Każdy z organów rozwija się w sobie właściwym czasie. W czasie intensywnego rozwoju organy te są szczególnie wrażliwe na czynniki zaburzające rozwój.
5 Płytka nerwowa wyodrębnia się na etapie gastruli z części ektodermy, pod wpływem substancji wydzielanych przez inne tkanki
6 WYTWORZENIE REGIONÓW NEUROEKTODERMY Jeszcze zanim powstaną neurony, a nawet zanim zamknie się cewka nerwowa, następuje molekularne ukierunkowanie rozwoju (ograniczenie potencjału rozwojowego) poszczególnych części płytki nerwowej, sprawiające, że z każdej z nich rozwiną się inne części układu nerwowego. Selektywne pobudzenie wytwarzania pewnych białek, a zahamowanie wytwarzania innych sprawia, że właściwości komórek należących do różnych części płytki nerwowej zaczynają się różnić. Tylna (w przyszłości głowowa) część płytki nerwowej bardzo wcześnie różnicuje się na dalsze podregiony.
7 Faza zamykania rynienki nerwowej i tworzenia się cewki Grzebień nerwowy (tkanka graniczna między ektodermą właściwą i płytką nerwową) daje początek obwodowemu układowi nerwowemu, a także innym tkankom, na przykład komórkom pigmentowym ciała czy komórkom skóry i kości czaszki
8 Neurony mózgu kręgowców powstają wyłącznie w pobliżu komór mózgu (znakowanie dzielących się komórek przez wbudowanie BrdU do syntezowanego DNA)
9 Wykształcenie się podstawowych części ośrodkowego układu nerwowego kręgowców W przedniej części rozwijającego się układu nerwowego komórki dzielą się szybciej i tam rurka przekształca się w pęcherzyki, zaczątek mózgu. Początkowo powstają trzy pęcherzyki, a po dalszym podziale przedniego i tylnego pięć. Nierównomierne tempo podziałów w dolnej i górnej części rurki sprawia, że oś mózgu wygina się. Tylna część zawiązka układu nerwowego dalej rozwija się w formie prostej rurki, z której wykształca się rdzeń kręgowy.
10 Podstawowy plan budowy układu nerwowego kręgowców Kresomózgowie - kora mózgu i jądra podkorowe Śródmózgowie wzgórze i podwzgórze Międzymózgowie pokrywa i blaszka czworacza Tyłomózgowie most i móżdżek Zamózgowie rdzeń przedłużony RDZEŃ KRĘGOWY Wewnątrz istota szara Rogi grzbietowe - czuciowe Rogi brzuszne ruchowe Na zewnątrz istota biała (szlaki) Korzonki górne czuciowe Korzonki dolne - ruchowe
11 Geny homeotyczne (morfogeny) Najlepiej poznana jest grupa Hox Sekwencja ekspresji genów Hox wzdłuż osi ciała muszki owocowej i ssaka w czasie rozwoju Segmenty rdzenia kręgowego i tyłomózgowia (osiem najdalej do przodu położonych rombomerów), definiowane są przez geny Hox
12 Organizator śródmózgowiowy Miejsce ekspresji genów Wnt1 i FGF8, a pod ich wpływem Engrailed i Efryn określają cieśń mózgu, tylną granicę tej części mózgu, która nie jest podzielona na metamery (międzymózgowie i przodomózgowie).
13 Embrionalne etapy organogenezy kory mózgu człowieka W zawiązku układu nerwowego embrionu ludzkiego do około 40 dnia po zapłodnieniu (50-55 dni od ostatniej miesiączki) nie ma neuronów, to jest komórek które zakończyły podziały, zaczynają łączyć się i przetwarzać informację. W tym czasie zawiązek układu nerwowego, składa się wyłącznie z komórek dzielących się, które nie przekazują sobie informacji tak, jak neurony. Pierwsze neurony pojawiają się w niewielkiej liczbie w pniu mózgu. Pierwsze odruchy rejestrujemy około 50go dnia po zapłodnieniu. Większa liczba neuronów pojawia się stopniowo w 3-cim miesiącu ciąży, także w korze mózgu płodu.
14 RÓŻNE TYPY KOMÓREK UKŁADU NERWOWEGO POWSTAJĄ W OKREŚLONEJ SEKWENCJI CZASOWEJ. KOMÓRKI KAŻDEJ ZE STRUKTUR NERWOWYCH SĄ GENEROWANE W ŚCIŚLE OKREŚLONYM CZASIE OD ROZPOCZĘCIA ROZWOJU. A WIĘC, CZAS GENERACJI JEST BARDZO WAŻNYM CZYNNIKIEM OKREŚLAJĄCYM LOS NOWEJ KOMÓRKI UKŁADU NERWOWEGO.
15 Podziały symetryczne i asymetryczne komórek macierzystych kory
16 Glej radialny Komórki gleju radialnego są komórkami macierzystymi, a zarazem pierwszymi wyspecjalizowanymi komórkami układu nerwowego. Po ich wypustkach nowo powstałe neurony migrują od komór w stronę powierzchni mózgu. Przebieg tych wypustek ukierunkowuje drogę migracji pierwszych neuronów.
17 KOLUMNY SĄ PODSTAWOWYMI MODUŁAMI KORY NOWEJ Neurony kory nowej mózgu generowane są w wyniku około 20 kolejnych podziałów asymetrycznych komórek macierzystych, leżących u podstawy kory. Młode neurony (neuroblasty) wędrują od podstawy kory do jej powierzchni wzdłuż włókien gleju radialnego i tam odczepiają się. W wyniku tego, nad każdą komórką macierzystą leży (przeciętnie) 20 komórek pobudzających (glutaminianoergicznych), tworzących podstawowy moduł - kolumnę korową. GABA-ergiczne komórki hamujące migrują do kory z jąder podkorowych.
18 Kolejność generacji warstw kory nowej i ich projekcje 1. Generacja neuronów płytki korowej (homologiczna do kory gadów) 2. Druga faza generacji neuronów, nie występująca u gadów. Nowe neurony lokują się wewnątrz płytki korowej. Najmłodsze neurony leżą blisko powierzchni, najstarsze najgłębiej. Tworzą się warstwy kory. 3. Neurony płytki korowej w większości wymierają. W wyniku powstaje kora nowa, właściwa tylko dla ssaków, zastępująca korę grzbietową gadów.
19 Aksony są pierwszymi powstającymi wypustkami komórek nerwowych. Każdy neuron ma tylko jeden akson. Pierwsze powstające aksony łączą struktury, które później położone są w dużej odległości. W czasie rozwoju długie aksony rosną wzdłuż dróg z wieloma punktami wyboru kierunku.
20 Chemotaksja dodatnia i ujemna stożków wzrostu aksonów Reakcja aksonów na czynnik wzrostu (NGF) Reakcja aksonów na kolapsynę
21 Faza programowanej śmierci komórek (apoptozy) Barwienie siatkówki płodu metodą TUNEL, pokazującą jądra z pofragmentowanym DNA Redukcja liczby aksonów w nerwie wzrokowym w czasie rozwoju
22 Zróżnicowany zakres wymierania neuronów zwojów czuciowych w organogenezie kończyn kurczęcia Zakończenia aksonów pobierają z tkanki docelowej pewne czynniki troficzne (neurotrofiny). Bez neurotrofin neuron obumiera. W procesie wymierania neuronów ich liczba zostaje dostosowana do wielkości unerwianych narządów obwodowych
23 Apoptoza rozwojowa: podsumowanie 1. Około połowy neuronów i komórek glejowych powstających w czasie rozwoju układu nerwowego wymiera przed jego zakończeniem. 2. Programowana śmierć komórek (apoptoza rozwojowa) ma kilka funkcji: morfogeniczną (u niektórych gatunków usuwane są całe struktury nerwowe), dostosowuje liczbę komórek w połączonych ze sobą strukturach, eliminuje źle funkcjonujące komórki i błędne połączenia, 3. Zablokowanie procesu apoptozy w rozwijającym się układzie nerwowym prowadzi do jego dysfunkcji i zaburzeń budowy mózgu.
24 Segregacji niespecyficznie rozprzestrzenionych zakończeń aksonów. Aksony z obu oczu w jądrze wzrokowym wzgórza kota w okresie płodowym
25 Po otwarciu oczu, selektywna eliminacja aksonów ( pielenie ) prowadzi do wytworzenia w korze kolumn dominacji ocznej. Rola aktywności spontanicznej.
26 Zwiększona aktywność neuronu prowadzi do zwiększenia liczby jego synaps. Część synaps zostaje następnie wyeliminowana.
27 Brak aktywności neuronów hamuje proces eliminacji synaps, a wzmożona aktywność go przyspiesza
28 Rozwój połączeń układu nerwowego U człowieka przez pierwsze dwa lata gwałtownie wzrasta liczba połączeń między neuronami, a jednocześnie liczba dendrytów - wypustek neuronów na których te połączenia się kończą.
29 PLASTYCZNOŚĆ ROZWOJOWA 1. Plastyczność procesu generacji neuronów 2. Plastyczność procesu wymierania neuronów 3. Plastyczność procesu tworzenia, a następnie eliminacji aksonów i synaps Plastyczność sprawia, że środowisko ma duży wpływ na ostateczny wynik procesów rozwojowych. Możliwość wpływu środowiska na rozwój i strukturę połączeń układu nerwowego jest zaprogramowana genetycznie.
30 Fazy rozwoju a okresy krytyczne Okres najintensywniejszego rozwoju różnych funkcji psychicznych człowieka przypada na różne lata życia. Szczytowe tempo rozwoju każdej z funkcji jest zazwyczaj skorelowane z okresem krytycznym, to jest okresem największej wrażliwości na wpływy środowiska (rozwijające lub zaburzające).
31 Sekwencja rozwoju funkcji ruchowych u szczurów Obrót podczas spadania (6-9 d) Cofanie tyłem, na tylnych łapach (19-20d)
32 Dojrzewanie funkcjonalne układu nerwowego kota i małpy
33 Noworodek noworodkowi nie równy Noworodek oposa (ciążą 13 dni) potrzebuje 2-3 miesięcy życia, aby dojść do etapu rozwoju noworodka antylopy Noworodek antylopy (ciąża ok. 6 miesięcy)
34 Faza redukcji liczby aksonów w nerwie wzrokowym w skali okresu ślepego (od zapłodnienia do otwarcia oczu)
35 Kolejność faz rozwoju układu nerwowego kręgowców - wyodrębnienie neuroektodermy - ustalenie przedniego i tylnego bieguna płytki, jej regionalizacja, zamknięcie cewki nerwowej i powstanie podstawowych części układu nerwowego - namnażanie neuronów i ich migracja - wzrost aksonów i tworzenie połączeń między strukturami układu nerwowego - programowe wymieranie części neuronów i rozwój pozostałych - eliminacja nieefektywnych połączeń i synaps; plastyczność rozwojowa - dojrzewanie funkcjonalne; rozwój koordynacji ruchowej, kojarzenia i pamięci.
36 Podsumowanie Rozwój układu nerwowego i zachowania to wieloetapowy, niezwykle skomplikowany proces wymagający ekspresji specjalnych genów (morfogenów), które uruchamiają kaskady ekspresji innych genów. Na proces ten składa się namnażanie i migracja neuronów, wytwarzanie połączeń, eliminacja części neuronów i części połączeń, a w końcu rozwój funkcji układu nerwowego. Cały ten proces jest genetycznie zaprogramowany, ma jednak również swój zakres plastyczności, w przedziałach którego środowisko może wpływać na realizację programu genetycznego. Istnieje pewien ogólny cykl faz rozwoju, modyfikowany przez każdy z gatunków, ale ogólnie dość podobny u ssaków. Moment porodu nie koreluje z fazą rozwoju. Rozwijające się zwierzę ma zupełnie inne zachowania i funkcje, niż zwierzę dorosłe, nie jest pomniejszoną kopią dorosłego!
37 PYTANIA 1. Opisz kolejność podstawowych etapów rozwoju układu nerwowego. 2. Jaka jest rola genów i środowiska na różnych etapach rozwoju układu nerwowego? Na czym polega plastyczność rozwojowa?
Multimedial Unit of Dept. of Anatomy JU
Multimedial Unit of Dept. of Anatomy JU Ośrodkowy układ nerwowy zaczyna się rozwijać na początku 3. tygodnia w postaci płytki nerwowej, położonej w pośrodkowo-grzbietowej okolicy, ku przodowi od węzła
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA MECHANIZMY KONTROLI RUCHOWEJ SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I UKŁADY WYKONAWCZE SYSTEM MOTORYCZNY. SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I UKŁADY WYKONAWCZE SYSTEM MOTORYCZNY SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie ruchami dowolnymi) Ośrodki pnia
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA MECHANIZMY KONTROLI RUCHOWEJ SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY
biologia w gimnazjum 2 OBWODOWY UKŁAD NERWOWY BUDOWA KOMÓRKI NERWOWEJ KIERUNEK PRZEWODZENIA IMPULSU NEROWEGO DENDRYT ZAKOŃCZENIA AKSONU CIAŁO KOMÓRKI JĄDRO KOMÓRKOWE AKSON OSŁONKA MIELINOWA Komórka nerwowa
Bardziej szczegółowoUkład limbiczny. Przetwarzanie informacji przez mózg. kognitywistyka III. Jacek Salamon Tomasz Starczewski
Jacek Salamon Tomasz Starczewski Przetwarzanie informacji przez mózg kognitywistyka III Co to takiego? Inaczej układ rąbkowy lub układ brzeżny. Jest zbiorczą nazwą dla różnych struktur korowych i podkorowych.
Bardziej szczegółowoSen i czuwanie rozdział 9. Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8
Sen i czuwanie rozdział 9 Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8 SEN I CZUWANIE SEN I RYTMY OKOŁODOBOWE FAZY SNU CHARAKTERYSTYKA INDUKOWANIE SNU MECHANIZM I STRUKTURY MÓZGOWE RYTMY OKOŁODOBOWE
Bardziej szczegółowoPodstawowe zagadnienia. Mgr Monika Mazurek Instytut Psychologii Uniwersytet Jagielloński
Podstawowe zagadnienia Mgr Monika Mazurek Instytut Psychologii Uniwersytet Jagielloński NEUROPLASTYCZNOŚĆ - zdolność neuronów do ulegania trwałym zmianom w procesie uczenia się (Konorski,, 1948) Główne
Bardziej szczegółowoAutonomiczny i Ośrodkowy Układ Nerwowy
Autonomiczny i Ośrodkowy Układ Nerwowy System Nerwowy Ośrodkowy System Nerwowy Analizuje, interpretuje i przechowuje informacje Zarządza organami Obwodowy System Nerwowy Transmisja informacji z i do OSN
Bardziej szczegółowoNeuroanatomia. anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny. dr Marek Binder
Neuroanatomia anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny dr Marek Binder 4 móżdżek funkcje utrzymanie równowagi i napięcia mięśniowego dostrojenie precyzji ruchów (objawy uszkodzenia:
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia. Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103
ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103 Wprowadzenie Udar mózgu jest schorzeniem uszkadzającym mózg. W związku
Bardziej szczegółowoSomatosensoryka. Marcin Koculak
Somatosensoryka Marcin Koculak Systemy czucia somatycznego CZUCIE POWIERZCHNIOWE DOTYK, BÓL, TEMPERATURA CZUCIE GŁĘBOKIE PROPRIOCEPCJA MIĘŚNIE, STAWY, ŚCIĘGNA CZUCIE Z NARZĄDÓW RUCHU CZUCIE TRZEWNE WISCEROCEPCJA
Bardziej szczegółowoMóżdżek. Móżdżek położony jest w dole tylnym czaszki pod namiotem móżdżku. Sąsiaduje z płatem skroniowym, potylicznym oraz z pniem mózgu.
Móżdżek 1) Budowa i położenie Móżdżek położony jest w dole tylnym czaszki pod namiotem móżdżku. Sąsiaduje z płatem skroniowym, potylicznym oraz z pniem mózgu. Składa się z dwóch półkul oddzielonych od
Bardziej szczegółowoNeurobiologia WYKŁAD 2
Neurobiologia WYKŁAD 2 Ewolucja układu nerwowego Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Wydział Biologii Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Organizmy biologiczne i ich organy powstały w toku ewolucji.
Bardziej szczegółowoV REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY
V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek
Bardziej szczegółowoCo to są wzorce rytmów?
Sieci neuropodobne XII, Centralne generatory wzorców 1 Co to są wzorce rytmów? Centralne generatory rytmów są układami neuronowymi powodujących cykliczną aktywację odpowiednich mięśni, mogą działać w pewnym
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy składa się z ośrodkowego (centralnego) i obwodowego układu nerwowego. Zapewnia on stały kontakt organizmu ze środowiskiem zewnętrznym
Budowa i funkcje Układ nerwowy składa się z ośrodkowego (centralnego) i obwodowego układu nerwowego. Zapewnia on stały kontakt organizmu ze środowiskiem zewnętrznym oraz integrację narządów wewnętrznych.
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. /Systema nervosum/
Układ nerwowy /Systema nervosum/ Autonomiczny układ nerwowy Autonomiczny układ nerwowy = = wegetatywny -jest częścią UN kontrolującą i wpływającą na czynności narządów wewnętrznych, w tym mięśni gładkich,
Bardziej szczegółowoBudowa i zróżnicowanie neuronów - elektrofizjologia neuronu
Budowa i zróżnicowanie neuronów - elektrofizjologia neuronu Neuron jest podstawową jednostką przetwarzania informacji w mózgu. Sygnał biegnie w nim w kierunku od dendrytów, poprzez akson, do synaps. Neuron
Bardziej szczegółowoTEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK
TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK Temat: Układ nerwowy i hormonalny Zadanie 1. Zaznacz poprawną odpowiedź. Co to są hormony? a) związki chemiczne wytwarzane w gruczołach łojowych, które regulują pracę
Bardziej szczegółowoOrganizacja tkanek - narządy
Organizacja tkanek - narządy Architektura skóry tkanki kręgowców zbiór wielu typów komórek danej tkanki i spoza tej tkanki (wnikają podczas rozwoju lub stale, w trakcie Ŝycia ) neurony komórki glejowe,
Bardziej szczegółowoCo działa na nerwy rdzeniowi kręgowemu? Marta Błaszkiewicz
Co działa na nerwy rdzeniowi kręgowemu? Marta Błaszkiewicz Rdzeń kręgowy > część ośrodkowego UN > bodźce z mózgowia do obwodowego UN > Ф 1cm, 30g, 45cm > poniżej L2: ogon koński Uszkodzenia rdzenia kręgowego
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. Centralny układ nerwowy Mózg Rdzeń kręgowy Obwodowy układ nerwowy Nerwy Zwoje Zakończenia nerwowe
Układ nerwowy Centralny układ nerwowy Mózg Rdzeń kręgowy Obwodowy układ nerwowy Nerwy Zwoje Zakończenia nerwowe Tkanka nerwowa Komórki nerwowe NEURONY Komórki glejowe Typy neuronów Czuciowe (afferentne)
Bardziej szczegółowoPytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego CZASZKA 1. Połączenia ścisłe kości czaszki. Ciemiączka 2. Staw szczytowo-potyliczny 3. Staw
Bardziej szczegółowoBUDOWA MÓZGU (100 MILIARDÓW NEURONÓW) NEUROFIZJOLOGICZNE PODSTAWY
NEUROFIZJOLOGICZNE PODSTAWY UCZENIA SIĘ I PAM IĘCI BUDOWA MÓZGU (100 MILIARDÓW NEURONÓW) Objętość ok. 1300 cm 3 Kora mózgowa powierzchnia ok. 1m 2 Obszary podkorowe: Rdzeń przedłużony (oddychanie, połykanie,
Bardziej szczegółowoWstęp do neuroanatomii. Kacper Łukasiewicz
Wstęp do neuroanatomii Kacper Łukasiewicz Płaszczyzny przekrojów czołowa poprzeczna strzałkowa Rozwój Źródło: Anatomia Ośrodkowego Układu Nerwowego dla Studentów H. Dobaczewska Neurulacja: ektoderma, czyli
Bardziej szczegółowoDr inż. Marta Kamińska
Nowe techniki i technologie dla medycyny Dr inż. Marta Kamińska Układ nerwowy Układ nerwowy zapewnia łączność organizmu ze światem zewnętrznym, zezpala układy w jedną całość, zprawując jednocześnie nad
Bardziej szczegółowoośrodkowy układ nerwowy
receptory ośrodkowy układ nerwowy efektory układ autonomiczny ... ośrodkowy układ nerwowy receptory... układ autonomiczny obwodowy układ nerwowy Ogólny schemat połączeń systemu nerwowego... efektory układu
Bardziej szczegółowospis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16
spis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16 1. Rozwój i podział układu nerwowego Janusz Moryś... 17 1.1. Rozwój rdzenia kręgowego... 17
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoBiologiczne podstawy zachowania WYKŁAD 6
Biologiczne podstawy zachowania WYKŁAD 6 Układ wzrokowy Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski UKSW Instytut Biologii Doświadczalnej PAN Ewolucyjne pochodzenie białek receptorów wzrokowych Zasadniczym krokiem
Bardziej szczegółowoTEMOZOLOMIDUM. Załącznik C.64. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Lp.
Załącznik C.64. TEMOZOLOMIDUM 1. TEMOZOLOMIDUM C16 2. TEMOZOLOMIDUM C16.0 3. TEMOZOLOMIDUM C16.1 4. TEMOZOLOMIDUM C16.2 5. TEMOZOLOMIDUM C16.3 6. TEMOZOLOMIDUM C16.4 7. TEMOZOLOMIDUM C16.5 8. TEMOZOLOMIDUM
Bardziej szczegółowogrupa a Klasa 7. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0 1)
grupa a Regulacja nerwowo-hormonalna 37 pkt max... Imię i nazwisko Poniższy test składa się z 20 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź.... Za rozwiązanie
Bardziej szczegółowoNeuromodulacja akustyczna CR
Neuromodulacja akustyczna CR W redukcji szumu usznego powstałego wskutek hiperaktywności włókien horyzontalnych neuronów kory słuchowej. Neurologia akustyczna CR jest wykorzystywana w naszej klinice do
Bardziej szczegółowoPODSTAWY NEUROANATOMII
ROZDZIAŁ 1 PODSTAWY NEUROANATOMII Urok neurologii, w porównaniu z innymi dziedzinami medycyny praktycznej, polega na sposobie, w jaki zmusza nas do codziennego kontaktu z naukami podstawowymi. Aby wyjaśnić
Bardziej szczegółowoSopockie Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej Michał Kuchczyński
Sopockie Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej Michał Kuchczyński 81-703 Sopot; ul. Marii Skłodowskiej-Curie 7/1, tel. kom. 604 858 808; e-mail: michal@terapiasopot-sctpb.pl www.terapiasopot-sctpb.pl
Bardziej szczegółowoANATOMIA FUNKCJONALNA
BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego
Bardziej szczegółowoRegulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza.
Regulacja nerwowo-hormonalna 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. 2. Zaznacz nazwę struktury, która koordynuje działalność wszystkich
Bardziej szczegółowoCzęści OUN / Wzgórze / Podwzgórze / Śródmózgowie / Most / Zespoły naprzemienne
Części OUN / Wzgórze / Podwzgórze / Śródmózgowie / Most / Zespoły naprzemienne 1) Schemat OUN: Ośrodkowy Układ Nerwowy składa się z: a) Kresomózgowia b) Międzymózgowia: - wzgórze; -zawzgórze; -nadwzgórze;
Bardziej szczegółowoNEUROFIZJOLOGIA WYKŁAD 9 Kontrola ruchów u kręgowców. Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
NEUROFIZJOLOGIA WYKŁAD 9 Kontrola ruchów u kręgowców. Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Głównym zadaniem ośrodkowego układu nerwowego jest generacja i kontrola
Bardziej szczegółowow kontekście percepcji p zmysłów
Układ nerwowy człowieka w kontekście percepcji p zmysłów Układ nerwowy dzieli się ę na ośrodkowy i obwodowy. Do układu nerwowego ośrodkowego zalicza się mózgowie (mózg, móżdżek i pień mózgu) oraz rdzeń
Bardziej szczegółowoMechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory
Mechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory Iinformacja o intensywności bodźca: 1. Kodowanie intensywności bodźca (we włóknie nerwowym czuciowym) odbywa się za pomocą zmian częstotliwość
Bardziej szczegółowo- mózgowie i rdzeń kręgowy
Układ nerwowy obwodowy Systema nervosum periphericum JTB Podział układu nerwowego Układ nerwowy ośrodkowy - mózgowie i rdzeń kręgowy Układ nerwowy obwodowy - 12 par nerwów czaszkowych i ich zwojów, - 31
Bardziej szczegółowoBiomedyczne podstawy rozwoju i wychowania człowieka ćwiczenia I rok pedagogika ogólna
Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania człowieka ćwiczenia I rok pedagogika ogólna Magdalena Krajewska Zakład Antropologii WBiOŚ UMK Ćwiczenie 2: Rozwój wiadomości ogólne 1. Czym jest rozwój 2. Cechy
Bardziej szczegółowoMózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA
Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA Podziały Patofizjologiczna: spastyczność, atetoza, ataksja, atonia, drżenie Topograficzna: monoplegia, paraplegia, hemiplegia,
Bardziej szczegółowoZWIĄZEK DYSLEKSJI Z WADAMI WIDZENIA. TERESA MAZUR
ZWIĄZEK DYSLEKSJI Z WADAMI WIDZENIA. TERESA MAZUR WSTĘP Widzenie to proces zachodzący w mózgu dzięki pracy skomplikowanego układu wzrokowego. Tylko prawidłowy rozwój tego układu pozwala nam w pełni korzystać
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA. HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej całości
SCENARIUSZ LEKCJI W KLASIE II BIOLOGIA NAUCZYCIEL PROWADZĄCY... TEMAT LEKCJI: Rozwój płodowy człowieka KLASA... DATA:... GODZ... HASŁO PROGRAMOWE: Funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE... 15. 1. Definicja, obraz kliniczny, podział Roman Michałowicz... 17 Piśmiennictwo...
9 Spis treści Część I PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE............ 15 1. Definicja, obraz kliniczny, podział Roman Michałowicz........ 17 Piśmiennictwo................................ 26 2. Wady rozwojowe
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I SYSTEMY PERCEPCYJNE UKŁAD WZROKOWY ŹRENICA ROGÓWKA KOMORA PRZEDNIA TĘCZÓWKA SOCZEWKI KOMORA TYLNA MIĘŚNIE SOCZEWKI
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I SYSTEMY PERCEPCYJNE UKŁAD WZROKOWY MIĘŚNIE SOCZEWKI TĘCZÓWKA ŹRENICA ROGÓWKA KOMORA PRZEDNIA KOMORA TYLNA SOCZEWKA MIĘŚNIE SOCZEWKI NACZYNIÓWKA TWARDÓWKA CIAŁKO SZKLISTE
Bardziej szczegółowoDNO ŻOŁ DKA TRZON ŻOŁ DKA UJŚCIE ODŹWIERNIKA ODŹWIERNIK KRZYWIZNA MNIEJSZA ŻOŁ DKA, NIEOKREŚLONA KRZYWIZNA WIĘKSZA ŻOŁ DKA, NIEOKREŚLONA
Zał cznik C.64. TEMOZOLOMIDUM L.p. 1. TEMOZOLOMIDUM C16 2. TEMOZOLOMIDUM C16.0 3. TEMOZOLOMIDUM C16.1 4. TEMOZOLOMIDUM C16.2 5. TEMOZOLOMIDUM C16.3 6. TEMOZOLOMIDUM C16.4 7. TEMOZOLOMIDUM C16.5 8. TEMOZOLOMIDUM
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU DOBRZE MIEĆ O(G)LEJ W GŁOWIE. O KOMÓRKACH UKŁADU NERWOWEGO.
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU DOBRZE MIEĆ O(G)LEJ W GŁOWIE. O KOMÓRKACH UKŁADU NERWOWEGO. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3.
Bardziej szczegółowoNeurofizjologia WYKŁAD 6
Neurofizjologia WYKŁAD 6 Układ wzrokowy Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski UKSW Instytut Biologii Doświadczalnej PAN Ewolucyjne pochodzenie białek zmieniających aktywność po pochłonięciu kwantu światła
Bardziej szczegółowo5. Powstawanie dwulistkowej tarczki zarodkowej. Drugi tydzień rozwoju 107 Zaburzenia w rozwoju w pierwszych dwóch tygodniach...
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ OGÓLNA 1. Zarys historii embriologii................ 16 2. Układ rozrodczy................... 26 Układ rozrodczy męski.................. 26 Narządy rozrodcze wewnętrzne...............
Bardziej szczegółowoTkanka nerwowa. neurony (pobudliwe) odbieranie i przekazywanie sygnałów komórki glejowe (wspomagające)
Tkanka nerwowa neurony (pobudliwe) odbieranie i przekazywanie sygnałów komórki glejowe (wspomagające) Sygnalizacja w komórkach nerwowych 100 tys. wejść informacyjnych przyjmowanie sygnału przewodzenie
Bardziej szczegółowoTemat: Budowa i działanie narządu wzroku.
Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Oko jest narządem wzroku. Umożliwia ono rozróżnianie barw i widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Oko jest umiejscowione w kostnym oczodole.
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy owadów i jego rozwój
Układ nerwowy owadów i jego rozwój Schemat budowy układu nerwowego owadów Trzy główne obszary 1. Centralny ukł. nerwowy a. Łańcuszek brzuszny b. Mózg Tendencja do zmniejszania liczby zwojów nerwowych Mózg
Bardziej szczegółowoAnatomia mózgu. Kacper Łukasiewicz
Anatomia mózgu cz. 4 Plan prezentacji Międzymózgowie - podział Podwzgórze - opis struktur Wzgórzomózgowie - opis struktur Podział międzymózgowia Międzymózgowie (diencephalon) dzielimy na dwie części: -
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA 1. uczenie się i pamięć mechanizmy komórkowe. dr Marek Binder Zakład Psychofizjologii
ZAJĘCIA 1 uczenie się i pamięć mechanizmy komórkowe dr Marek Binder Zakład Psychofizjologii problem engramu dwa aspekty poziom systemowy które części mózgu odpowiadają za pamięć gdzie tworzy się engram?
Bardziej szczegółowoUKŁAD NERWOWY I HORMONALNY - PRZYKŁADOWE PYTANIA POWTORZENIOWE
UKŁAD NERWOWY I HORMONALNY - PRZYKŁADOWE PYTANIA POWTORZENIOWE Budowa i funkcje tkanki nerwowej 1. Narysuj neuron i podpisz jego elementy. 2. Wykaż zależność między budową i funkcją neuronu. 3. Jaką funkcję
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoUK AD NERWOWY 21. Tabela Neuroprzekaźniki synaptyczne układu nerwowego.
UK AD NERWOWY 21 Anatomicznie dzielimy go na dwie części: ośrodkowy układ nerwowy (OUN) i obwodowy układ nerwowy. Wyodrębniona jest również trzecia część układ nerwowy autonomiczny. Ośrodkowy układ nerwowy
Bardziej szczegółowoBiologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku
Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich
Bardziej szczegółowoSEN I CZUWANIE NEUROFIZJOLOGIA
SEN I CZUWANIE NEUROFIZJOLOGIA Sen i Czuwanie U ludzi dorosłych występują cyklicznie w ciągu doby dwa podstawowe stany fizjologiczne : SEN i CZUWANIE SEN I CZUWANIE Około 2/3 doby przypada na czuwanie.
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Instytut Biologii Doświadczalnej PAN
Neurokognitywistyka WYKŁAD 2 Podstawowe elementy układu nerwowego Rozwój i ewolucja układu nerwowego Podstawowe struktury układu nerwowego ssaków i ich funkcje Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY
BIOLOGIA KOMÓRKI - KARIOKINEZY M A Ł G O R Z A T A Ś L I W I Ń S K A 60 µm 1. KOMÓRKI SĄ ZBYT MAŁE, BY OBSERWOWAĆ JE BEZ POWIĘKSZENIA Wymiary komórek podaje się w mikrometrach (µm): 1 µm = 10-6 m; 1000
Bardziej szczegółowoWiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD.
Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Słownik agregaty grudki białka tworzące się wewnątrz komórek, występują w chorobie
Bardziej szczegółowoTkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie
Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Tkanka nerwowa Substancja międzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne) pobudliwość przewodnictwo
Bardziej szczegółowoBadanie ultrasonograficzne między 11 a 14 tc. ocena kształtu czaszki, sierpu mózgu, splotów naczyniówkowych komór bocznych ocena kręgosłupa
Ocena układu nerwowego u płodu w świetle Rekomendacji Sekcji USG PTG Wykonanie trzech przesiewowych badań ultrasonograficznych w ciąży: przed 10 tygodniem ciąży 11 14 tydzień ciąży 18 24 tydzień ciąży
Bardziej szczegółowobiologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski
biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/
Bardziej szczegółowoInterfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2.
W wyniku podziału komórki powstaje komórka potomna, która ma o połowę mniej DNA od komórki macierzystej i jest o połowę mniejsza. Aby komórka potomna była zdolna do kolejnego podziału musi osiągnąć rozmiary
Bardziej szczegółowoPamięć i uczenie się Zaburzenia pamięci
Egzamin TEN SLAJD JUŻ ZNAMY 1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu: zaliczenie ćwiczeń. 2. Egzamin: test 60 pytań (wyboru: a,b,c,d i otwarte) treść: ćwiczenia i wykłady minimum 50% punktów punkty uzyskane
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU HALO, NEURON. ZGŁOŚ SIĘ.
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU HALO, NEURON. ZGŁOŚ SIĘ. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy.
Bardziej szczegółowoTemat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
Bardziej szczegółowoNowotwory u dzieci we wskazaniach innych niż wymienione w Charakterystyce Produktu Leczniczego zakwalifikowanych do poniższych rozpoznań wg ICD-10
Załącznik C.64. TEMOZOLOMIDUM Nowotwory u dzieci we wskazaniach innych niż wymienione w Charakterystyce Produktu Leczniczego zakwalifikowanych do poniższych rozpoznań wg ICD-10 L.p. 1 TEMOZOLOMIDUM C22.0
Bardziej szczegółowoWYKŁAD XIII ROŚLINY WZROST I ROZWÓJ
WYKŁAD XIII ROŚLINY WZROST I ROZWÓJ Podstawowe objawy życia: Przemiana materii (metabolizm) WZROST I ROZWÓJ Wzrost - nieodwracalny przyrost rozmiarów rośliny Rozwój - zmiany jakościowe zachodzące w ciągu
Bardziej szczegółowoPlastyczność mózgu a Kinezjologia Edukacyjna
Halina Nawrocka Plastyczność mózgu a Kinezjologia Edukacyjna Mielinizacja wyznacza kolejność rozwoju człowieka. Najpierw potrafimy wydawać dźwięki, a potem dopiero chodzić. Najpierw zaczynamy widzieć,
Bardziej szczegółowoLECZENIE OPERACYJNE METODĄ SELEKTYWNEGO PRZECIĘCIA KORZENI CZUCIOWYCH
LECZENIE OPERACYJNE METODĄ SELEKTYWNEGO PRZECIĘCIA KORZENI CZUCIOWYCH Zabieg selektywnego przecięcia korzeni czuciowych jest bezpieczną i efektywną metodą zmniejszania spastyczności trwale i bez większych
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. /Systema nervosum/
Układ nerwowy /Systema nervosum/ Ośrodkowy układ nerwowy i drogi nerwowe Podział funkcjonalny układu nerwowego: 1. Układ nerwowy dośrodkowy (=aferentny=czuciowy=informacyjny) 2. Układ nerwowy odśrodkowy
Bardziej szczegółowoHistoria informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją).
Historia informacji genetycznej. Jak ewolucja tworzy nową informację (z ma ą dygresją). Czym jest życie? metabolizm + informacja (replikacja) 2 Cząsteczki organiczne mog y powstać w atmosferze pierwotnej
Bardziej szczegółowoV REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY
V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek
Bardziej szczegółowoAD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi
AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi GENETYCZNIE UWARUNKOWANA, NEUROLOGICZNA DYSFUNKCJA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ NIEADEKWATNYMI
Bardziej szczegółowopaździernika 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II
10 października 2013: Elementarz biologii molekularnej www.bioalgorithms.info Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II Komórka: strukturalna i funkcjonalne jednostka organizmu żywego Jądro komórkowe: chroniona
Bardziej szczegółowow kontekście percepcji zmysłów Przygotowała: Bożena Kostek
Układ nerwowy człowieka w kontekście percepcji zmysłów Przygotowała: yg Bożena Kostek recepto ory ośrodkowy układ nerwowy efektory układ autonomiczny ... ośrodkowy układ nerwowy re eceptory... układ autonomiczny
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoAsymetria i ewolucja języka. Magdalena Ferdek Marcin Koculak
Asymetria i ewolucja języka Magdalena Ferdek Marcin Koculak 2 - komórki nerwowe dwubiegunowe - komórki wzrokowo zwojowe (zwój nerwu wzrokowego) - nerwy wzrokowe - skrzyżowanie wzrokowe 3 Spoidło Wielkie
Bardziej szczegółowoNeurologiczne podłoże zachowań emocjonalnych. Halszka Kwiatkowska
Neurologiczne podłoże zachowań emocjonalnych Halszka Kwiatkowska Co to są emocje? Termin wywodzi się od łacińskiego czasownika movere oznaczającego poruszyć Każde poruszenie czy zakłócenie umysłu, każdy
Bardziej szczegółowoSYLABUS. 200, w tym: 50 - wykłady,... - seminaria, 150 ćwiczenia,... fakultety OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Lekarski I Lekarski Jednolite magisterskie Studia stacjonarne, SYLABUS Anatomia Rodzaj przedmiotu
Bardziej szczegółowoZdolności KOMPLEKSOWE ZWINNOŚĆ
Zdolności KOMPLEKSOWE Zwinność i Szybkość ZWINNOŚĆ umożliwia wykonywanie złożonych pod względem koordynacyjnym aktów ruchowych, szybkie przestawianie się z jednych ściśle skoordynowanych ruchów na inne
Bardziej szczegółowoAborcja to nic innego jak sztuczne wywołanie poronienia lub usunięcie zarodka bądź płodu.
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Aborcja bez emocji Aborcja to nic innego jak sztuczne wywołanie poronienia lub usunięcie zarodka bądź płodu. W ostatnim czasie za przyczyną 14 letniej Agaty a konkretnie
Bardziej szczegółowoCzucie bólu z zębów człowieka. dr n. med. Marcin Lipski dr n. med. Jarosław Zawiliński
Czucie bólu z zębów człowieka dr n. med. Marcin Lipski dr n. med. Jarosław Zawiliński Nerwy Nerw trójdzielny Nerw szczękowy i nerw żuchwowy Gałęzie zębowy ww nerwów Miazga Włókna aferentne czuciowe Włókna
Bardziej szczegółowoKresomózgowie 2. Krzysztof Gociewicz
Kresomózgowie 2 Krzysztof Gociewicz krzysztof.gociewicz@doctoral.uj.edu.pl Czas na Ciebie! :-) Kora mózgowa funkcje percepcja kontrola ruchowa uwaga pamięć emocje myślenie główne struktury płaty:
Bardziej szczegółowoDział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja
Wykaz obserwacji i doświadczeń ujętych w podstawie programowej przedmiotu przyroda i biologia Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja I klasa V na intensywność procesu fotosyntezy I klasa
Bardziej szczegółowoKonkurs neurobiologiczny BrainBee 2015
Konkurs neurobiologiczny BrainBee 2015 1. Kalozotomia to: a. Zabieg usunięcia jednej półkuli b. Usunięcie hipokampa c. Przecięcie spoidła wielkiego d. Przecięcie rdzenia przedłużonego 2. Trójjodotyronina
Bardziej szczegółowoStaw skroniowo-żuchwowy - ewolucja, neurofizjologia, tensegracja. Dr n. med. Małgorzata Chochowska
Staw skroniowo-żuchwowy - ewolucja, neurofizjologia, tensegracja Dr n. med. Małgorzata Chochowska Staw skroniowo-żuchwowy długa droga ewolucji Ewolucja i specjalizacja układu ruchu Ewolucja ruchu w trzech
Bardziej szczegółowoUkład kostny jest strukturą żywą, zdolną do:
FUNKCJE KOŚCI Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do: wzrostu adaptacji naprawy ROZWÓJ KOŚCI przed 8 tyg. życia płodowego szkielet płodu złożony jest z błon włóknistych i chrząstki szklistej po 8
Bardziej szczegółowoWybrane zagadnienia z fizjologii owadów
Wybrane zagadnienia z fizjologii Wykład I Rozmaitość funkcji w niezbyt skomplikowanej strukturze czyli anatomia funkcjonalna ośrodkowego układu nerwowego. Rozproszenie decentralizacja. Najważniejsze formy
Bardziej szczegółowoPracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta pracownik emerytowany
Pracownicy samodzielni: dr hab. Piotr Bębas Kierownik Zakładu prof. dr hab. Krystyna Skwarło-Sońta pracownik emerytowany Adiunkci: dr Jan Jabłonka dr Joanna Kotwica - Rolińska dr Paweł Majewski dr Magdalena
Bardziej szczegółowotel:
Miękki model mózgu, 8 części Nr ref: MA00741 Informacja o produkcie: Miękki model mózgu, 8 części Wysokiej jakości, realistyczny model mózgu człowieka, wykonany z miękkiego materiału, przypominającego
Bardziej szczegółowoPOLIOMYELITIS. (choroba Heinego Medina, nagminne porażenie dziecięce, porażenie rogów przednich rdzenia, polio)
W latach 50. na chorobę Heinego-Medina chorowało w Europie i USA jedno na 5000 dzieci. Po wdrożeniu w Polsce masowych szczepień przeciw poliomyelitis, już w 1960 roku zarejestrowano mniej zachorowań. W
Bardziej szczegółowoUkład nerwowy. Układ nerwowy dzieli się na część ośrodkową (mózgowie i rdzeń kręgowy) oraz część obwodową - układ nerwów i zakończeń nerwowych.
Układ nerwowy Zadaniem układu nerwowego jest nadzorowanie czynności narządów wewnętrznych żywego organizmu oraz umożliwianie mu kontaktów ze światem zewnętrznym. Układ nerwowy dzieli się na część ośrodkową
Bardziej szczegółowo