Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT"

Janina Wieczorek
7 lat temu
Przeglądów:

1 Efektywność prawa wspólnotowego w Polsce na przykładzie VAT Adam Bartosiewicz Oficyna a Wolters Kluwer business Warszawa 2009

2 Wykaz skrótów 13 Akty prawne 13 Organy 14 Publikatory 14 Uwagi wprowadzające : 15 CZĘŚĆ I Wspólnotowy system podatku od wartości dodanej jako element accjuis communautaire 23 Rozdział 1. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej Uwagi wprowadzające Charakter Wspólnot Europejskich Podstawa prawna akcesji 27 Rozdział 2. Porządek prawny Unii Europejskiej {acąuis communautaire). Prawo wspólnotowe Uwagi wprowadzające Wymóg przyjęcia acąuis communautaire Okresy przejściowe i środki specjalne Pojęcie acąuis communautaire Autonomia prawa wspólnotowego, Źródła prawa wspólnotowego Prawo wtórne (pochodne) 41 Rozdział 3. Europejski Trybunał Sprawiedliwości i jego orzecznictwo Uwagi wprowadzające Jednolitość prawa wspólnotowego jako cel orzecznictwa Trybunału.; Krytyka Trybunału i jego działalności 50 5

3 4. Zakres kompetencji orzeczniczych Trybunału Współpraca polskich sądów administracyjnych z Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości Precedensowość orzeczeń ETS Wykładnia prawa wspólnotowego w orzecznictwie Trybunału Orzecznictwo Trybunału jako wskazówka interpretacyjna dla wykładni prawa krajowego Orzeczenie Trybunału jako przesłanka wznowienia postępowania podatkowego Podsumowanie 72 CZĘŚĆ II Harmonizacja przepisów prawnych dotyczących podatku od wartości dodanej 75 Rozdział 1. Harmonizacja prawa jako środek wprowadzenia wspólnotowego systemu podatku od wartości dodanej Uwagi wprowadzające Pojęcie harmonizacji prawa Rodzaje harmonizacji prawa Harmonizacja przepisów podatkowych, w tym dotyczących podatku od wartości dodanej Przesłanki harmonizacji prawa dotyczącego wspólneg systemu podatku od wartości dodanej Podstawa prawna harmonizacji regulacji dotyczących podatków pośrednich Zarys przebiegu harmonizacji prawa dotyczącego wspólnego systemu podatku od wartości dodanej Ewolucja przebiegu harmonizacji przepisów dotyczących podatku od wartości dodanej w Polsce 99 Rozdział 2. Dyrektywa jako instrument harmonizacji przepisów prawnych Uwagi wprowadzające Znaczenie dyrektywy w procesie harmonizacji prawa państw członkowskich Wspólnotowe rozporządzenie wykonawcze do Szóstej dyrektywy a harmonizacja prawa Adresaci dyrektyw i zakres ich związania dyrektywą 109

4 Rozdział 3. Implementacja i transpozycja dyrektyw w prawie krajowym Uwagi wprowadzające Istota implementacji prawa wspólnotowego Implementacja dyrektyw w prawie krajowym Termin implementacji Transpozycja jako jeden z elementów implementacji Sposób transpozycji - redakcja przepisów krajowych Sposób transpozycji wspólnotowych dyrektyw dotyczących systemu podatku od wartości dodanej w polskim prawie krajowym Wady procesu implementacyjnego Podsumowanie - ocena transpozycji oraz implementacji wspólnotowych dyrektyw dotyczących systemu podatku od wartości dodanej w krajowym porządku prawnym 134 CZĘŚĆ III Prymat prawa wspólnotowego. Skutek bezpośredni norm wspólnotowych 137 Rozdział 1. Prymat bezpośrednio skutecznego prawa wspólnotowego nad prawem krajowym Uwagi wprowadzające Efektywność autonomicznego prawa wspólnotowego Kolizja pomiędzy prawem wspólnotowym a prawem krajowym Skutek bezpośredni dyrektyw ą prowspólnotowa wykładnia prawa krajowego Kształtowanie się zasad prymatu prawa wspólnotowego oraz jego bezpośredniego skutku Prymat prawa wspólnotowego jako pierwszeństwo jego stosowania : Podstawa prawna prymatu prawa wspólnotowego przed prawem krajowym oraz jego bezpośredniego skutku w porządku wewnętrznym.\ Ewentualna kolizja prawa wspólnotowego z normami konstytucyjnymi państw członkowskich.' Rozdział 2. Konsekwencje zasady supremacji Uwagi wstępne Odmowa zastosowania prawa krajowego 165 7

5 3. Substytucja normy krajowej przez bezpośrednio skuteczną normę wspólnotową Zasada wyłączności ustawy w prawie podatkowym a prymat prawa wspólnotowego oraz jego bezpośredni skutek 174 Rozdział 3. Warunki bezpośredniej skuteczności dyrektyw Uwagi wstępne Jednoznaczność przepisów dyrektywy Bezwarunkowość przepisów dyrektywy Uprawnienia wynikające z przepisów dyrektyw Termin implementacji a skutek bezpośredni Margines implementacyjny a skutek bezpośredni Przykłady przyznania państwom członkowskim marginesu implementacyjnego na gruncie dyrektyw dotyczących wspólnego systemu podatku od wartości dodanej Bezpośrednia skuteczność norm dyrektyw dotyczących podatku od wartości dodanej 191 Rozdział 4. Możliwość wywierania przez przepisy dyrektywy skutków bezpośrednich Uwagi wstępne 'Układ wertykalny (zwykły) Układ wertykalny odwrócony Przepisy dyrektyw kreujące jednocześnie prawa i obowiązki jednostek a skutek bezpośredni Sytuacja horyzontalna oraz układy triangularne Możliwość stosowania dyrektyw na gruncie krajowych oraz wspólnotowych przepisów dotyczących podatku od towarów i usług 206 Rozdział 5. Skutek bezpośredni dyrektyw w praktyce organów stosujących przepisy o podatku od towarów i usług Organy odpowiedzialne za skutek bezpośredni dyrektyw Skutek bezpośredni dyrektyw w praktyce polskich sądów administracyjnych Skutek bezpośredni dyrektyw w praktyce polskich organów podatkowych Podsumowanie 219

6 CZĘŚĆ IV Prowspólnotowa wykładnia prawa krajowego 223 Rozdział 1. Istota wykładni prowspólnotowej Uwagi wprowadzające Pojęcie wykładni prowspólnotowej Kształtowanie się koncepcji wykładni prowspólnotowej Wieloznaczność normy prawa wspólnotowego jako źródło trudności przy dokonywaniu wykładni prowspólnotowej 231 Rozdział 2. Obowiązek wykładni prowspólnotowej Wykładnia prowspólnotowa jako wykładnia przepisów krajowych Zakres przedmiotowy obowiązku prowspólnotowej wykładni Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług jako przedmiot wykładni prowspólnotowej Zakres temporalny obowiązku wykładni prowspólnotowej Zakres podmiotowy obowiązku wykładni prowspólnotowej 243 Rozdział 3. Wykładnia prowspólnotowa przepisów o podatku od towarów i usług w praktyce organów stosujących prawo Prowspólnotowa wykładnia w orzecznictwie sądów administracyjnych - trudności okresu przejściowego Wykładnia prowspólnotowa obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług w orzecznictwie sądów administracyjnych Prowspólnotowa wykładnia w praktyce organów podatkowych Rozdział 4. Granice wykładni prowspólnotowej na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług Wykładnia prowspólnotowa czy skutek bezpośredni? Granice prowspólnotowej wykładni Nadużycia wykładni prowspólnotowej w praktyce Podsumowanie - wpływ obowiązku wykładni prowspólnotowej na wykładnię prawa podatkowego 267 CZĘŚĆ V Wybrane niezgodności polskich przepisów krajowych z prawem wspólnotowym oraz sposoby zapewnienia prawu wspólnotowemu efektywności w tych przypadkach 277 Rozdział 1. Wieczyste użytkowanie jako towar - interpretacja prawa krajowego w świetle pojęć wspólnotowych 279 9

7 1. Uwagi wprowadzające h... ;..r Dostawa towarów a świadczenie usług Charakter prawny wieczystego użytkowania gruntów Pojęcie towaru oraz dostawy towarów Obrót prawem wieczystego użytkowania towarów - dostawa towarów czy świadczenie usług? 287 Rozdział 2. Opodatkowanie czynności nielegalnych" - dyrektywa źródłem praw, lecz nie obowiązków Uwagi wstępne Problematyka opodatkowania czynności nielegalnych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz literaturze zagranicznej Uregulowania polskie i ich możliwe skutki 300 Rozdział 3. Definicja podatnika - granice wykładni prowspólnotowej Uwagi wstępne Działalność gospodarcza Samodzielność działalności 328 Rozdział 4. Zwolnienia podatkowe i ich zakres - brak swobody ustawodawcy krajowego Uwagi wstępne Generalne powody niezgodności krajowych przepisów dotyczących zwolnień podatkowych z prawem wspólnotowym Usługi finansowe ' Usługi związane z ochroną zdrowia Niektóre zwolnienia określone w aktach wykonawczych Możliwe skutki wprowadzenia zwolnienia niezgodnego z prawem wspólnotowym 349 Rozdział 5. Prawo do odliczenia - skutek bezpośredni przepisów dyrektywy Uwagi wprowadzające Terminy zwrotu podatku Zaliczkowy zwrot podatku naliczonego Czynności sprawdzające poprawność deklaracji - praktyka administracyjna jako naruszenie obowiązku implementacji Ocena polskich regulacji dotyczących prawa do odliczenia i zwrotu podatku ; Uwagi podsumowujące

8 Zakończenie 377 Bibliografia 393 Orzeczenia 393 Europejski Trybunał Sprawiedliwości 393 II. Sądy Konstytucyjne i Najwyższe Państw Członkowskich 398 III. Europejski Trybunał Praw Człowieka 400 IV Polskie Sądy 400 Pisma organów podatkowych i Ministerstwa Finansów 403 I. Ministerstwo Finansów 403 II. Organa podatkowe 403 Literatura 405 Przepisy prawne 439 Wspólnotowe 439 Krajowe 441

Podobne dokumenty

Rozdział 1. Europejskie prawo podatkowe w systemie prawa Unii Europejskiej

Rozdział 1. Europejskie prawo podatkowe w systemie prawa Unii Europejskiej Europejskie prawo podatkowe. Rafał Lipniewicz Głównym celem książki jest przedstawienie podstawowych mechanizmów oddziałujących obecnie na proces tworzenia prawa podatkowego w państwach poprzez prezentację