Rolnictwo w województwie lubuskim w 2014 r.

Transkrypt

1 1

2 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW Ogólna powierzchnia gospodarstw rolnych województwa lubuskiego według stanu na koniec czerwca 2014 r. wynosiła 469,0 tys. ha, z tego areał użytków rolnych stanowił 93,6%, lasy i grunty leśne 2,1%, a pozostałe grunty 4,3%. W porównaniu z rokiem 2013 powierzchnia gospodarstw rolnych zwiększyła się o 12,2 tys. ha (o 7,6%). Wykres 1. Struktura użytkowania gruntów w gospodarstwach rolnych w 2014 r. Stan w czerwcu, według siedziby użytkownika W 2014 r. gospodarstwa indywidualne użytkowały 372,7 tys. ha użytków rolnych, co stanowiło 84,9% ogólnej powierzchni użytków rolnych województwa lubuskiego. Powierzchnia wszystkich użytków rolnych wynosiła 439,1 tys. ha, z tego 99,1% stanowiły użytki rolne w dobrej kulturze rolnej. Warunki agrometeorologiczne Jesienią 2013 r. temperatura powietrza była wyższa od średniej wieloletniej, a przelotne deszcze i poranne mgły dostarczały odpowiedniej ilości wilgoci stwarzając sprzyjające warunki do kiełkowania ziarna, wschodów i krzewienia roślin. Długa i ciepła jesień oraz łagodna zima 2013/2014 spowodowały, że wegetacja roślin trwała prawie do końca grudnia 2013 r. W uprawach polowych i sadowniczych nie wystąpiły żadne uszkodzenia zimowe a ich stan był bardzo dobry. Ocieplenie pod koniec lutego ub. roku spowodowało, że sezon wegetacyjny rozpoczął się w pierwszej dekadzie marca, czyli półtora miesiąca wcześniej w stosunku do ub. roku. Drzewa i krzewy zawiązały bardzo dużo, prawidłowo uformowanych jesienią pąków kwiatowych, a pod koniec marca zaczęły kwitnąć najwcześniejsze odmiany drzew owocowych. Ograniczeniem w wegetacji roślin była niedostateczna ilość wilgoci w glebie, ze względu na całkowity brak okrywy śnieżnej w okresie zimowym i niewielkie ilości opadów wiosną, które spowodowały bardzo niski stan poziomu wód gruntowych. W ostatniej dekadzie marca spadło więcej deszczu jednak nadal istniało jeszcze duże zapotrzebowanie na wodę w glebie. W marcu ub. roku rolnicy zakończyli siewy zbóż jarych i kończyli sadzenie ziemniaków. Pod 2

3 koniec marca rozpoczął kwitnienie rzepak ozimy, który był siany wczesną jesienią. Od połowy kwietnia ub. roku drzewa owocowe kwitły bardzo obficie, a warunki atmosferyczne sprzyjały zapylaniu kwiatów i zawiązywaniu owoców. W maju 2014 r. wilgotność gleby i powietrza była wyjątkowo wysoka, ponieważ suma opadów atmosferycznych prawie trzykrotnie przekraczała średnią wieloletnią. Występowały one w postaci częstych, przelotnych, drobnych deszczy, a w trzeciej dekadzie miesiąca w postaci silnych, ulewnych deszczy z burzami oraz lokalnie opadów gradu. Słoneczne dni i umiarkowane ilości opadów w czerwcu i lipcu 2014 r. korzystnie wpływały na rozwój zbóż, roślin oleistych, okopowych i pastewnych. W korzystnych warunkach trwało dojrzewanie rzepaku i rzepiku oraz zbóż ozimych i jarych. Wysokie temperatury w lipcu spowodowały szybsze i równoczesne dojrzewanie wszystkich zbóż. Żniwa rozpoczęły się po 15 lipca 2014 r. i pomimo dużego spiętrzenia prac (równocześnie przeprowadzano zbiór rzepaku oraz zbóż ozimych i jarych), żniwa przebiegały sprawnie i pod koniec sierpnia zostały zakończone. Ubiegły rok był sprzyjający do uprawy zbóż podczas całego okresu wegetacji. W sierpniu ub. roku wielkość opadów atmosferycznych była znacznie wyższa od średniej wieloletniej, ale praktycznie połowa sumy opadów wystąpiła w ciągu jednej nocy z 4 na 5 sierpnia 2014 r.. Ciepła pogoda od września do listopada 2014 r., częste, niewielkie opady deszczu, mżawki i poranne mgły pozwalały na sprawne przygotowanie pól i zakończenie siewów - około 80% zbóż i 86% rzepaku wysiano w optymalnym terminie agrotechnicznym. Oziminy kiełkowały i wschodziły równomiernie, dojrzewała kukurydza na ziarno i zielonkę. Rolnicy kończyli wykopki ziemniaków i rozpoczęli zbiór kukurydzy na zielonkę. Wysokie temperatury w październiku i listopadzie 2014 r. (średnia 6,6 0 C) powodowały, że wegetacja roślin ciągle trwała, zboża ozime rosły i krzewiły się. Długi okres wegetacji sprzyjał wzrostowi rzepaku, dlatego rolnicy musieli stosować środki hamujące ich wzrost tzw. regulatory wzrostu, ponieważ rośliny były nadmiernie wyrośnięte. W listopadzie ub. roku kończył się zbiór kukurydzy na ziarno, przeprowadzano orki zimowe i dosiewano zboża. Niewielkie przymrozki pod koniec miesiąca naturalnie zahamowały wegetację roślin. PRODUKCJA GŁÓWNYCH UPRAW ROLNYCH POWIERZCHNIA ZASIEWÓW Powierzchnia zasiewów w 2014 r. wyniosła 281,2 tys. ha i zwiększyła się o 6,2 tys. ha (o 2,2%) w stosunku do 2013 r. W strukturze zasiewów zboża ogółem stanowiły 70,9% ogólnej powierzchni zasiewów i zajmowały 199,4 tys. ha, strączkowe konsumpcyjne na ziarno 1,3% (3,6 tys. ha), ziemniaki 1,1% (3,0 tys. ha), natomiast grupa roślin przemysłowych stanowiła 14,1% ogólnej powierzchni zasiewów, zajmując 39,7 tys. ha. Powierzchnia uprawy roślin pastewnych (łącznie z mieszankami zbożowo-strączkowymi na ziarno) wyniosła 29,8 tys. ha, co stanowiło 10,6% ogólnej powierzchni zasiewów, natomiast rośliny zaliczane do grupy pozostałe stanowiły 2,0% powierzchni upraw i zajmowały 5,7 tys. ha. Zboża W 2014 r. powierzchnia uprawy zbóż ogółem wyniosła 199,4 tys. ha i była o 3,5 tys. ha (o 1,8%) większa od notowanej w 2013 r. Plony zbóż ogółem kształtowały się na poziomie 47,1 dt/ha, tj. o 4,1 dt/ha (o 9,5%) wyższym od uzyskanego w roku poprzednim. Zbiory zbóż ogółem wyniosły 939,6 tys. ton i były o 97,0 tys. ton (tj. o 11,5%) wyższe w porównaniu z 2013 r. 3

4 Wykres 2. Struktura powierzchni zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi Łączna powierzchnia uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosła 168,5 tys. ha, tj. o 4,6 tys. ha (o 2,8%) więcej w porównaniu z rokiem poprzednim. Tabl. 1.Powierzchnia zbóż podstawowych 2013=100 w ha Pszenica ,0 Żyto ,9 Jęczmień ,3 Owies ,2 Pszenżyto ,6 Mieszanki zbożowe ,2 Plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi osiągnęły poziom 46,2 dt/ha, o 3,5 dt/ha (o 8,2%) wyższy od uzyskanego rok wcześniej. Zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi oszacowano na 778,7 tys. ton, tj. o 78,9 tys.t (11,2%) więcej niż w roku poprzednim. Szacuje się, że w porównaniu z plonami uzyskanymi w 2013 r. wyżej plonowały w 2014 r. wszystkie zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi. Tabl. 2. Plony i zbiory zbóż podstawowych 2013= =100 plony w dt/ha zbiory w dt Pszenica... 53,0 54,5 102, ,2 Żyto... 33,9 37,0 109, ,0 Jęczmień... 40,1 44,1 110, ,9 Owies... 29,9 33,2 111, ,8 Pszenżyto... 44,5 47,8 107, ,9 Mieszanki zbożowe... 32,8 35,8 109, ,4 4

5 Rzepak i rzepik W 2014 r. powierzchnia uprawy rzepaku i rzepiku wyniosła 37,0 tys. ha i była wyższa od notowanej w 2013 r. o 2,9 tys. ha (o 8,4%). Plony były wyższe o 5,3 dt/ha od uzyskanych w poprzednim roku i wyniosły 36,0 dt/ha. Natomiast zbiory wynosiły 133,3 tys. ton, co oznacza wzrost o 28,4 tys. ton (o 27,1%) w stosunku do uzyskanych w 2013 r. Tabl. 3. Produkcja rzepaku i rzepiku w liczbach bezwzględnych 2013=100 Powierzchnia w ha ,4 Plony z 1 ha w dt... 30,7 36,0 117,3 Zbiory w dt ,1 Ziemniaki W 2014 r. powierzchnia uprawy ziemniaka (łącznie z powierzchnią upraw w ogrodach przydomowych) wyniosła 3,0 tys. ha i była niższa niż w 2013 r. o 1,0 tys. ha, czyli o 25,5%. Plon ziemniaków wyszacowano na poziomie 313 dt/ha, tj o 34,3% wyżej od uzyskanego przed rokiem. Zbiory ziemniaków wyniosły 93,8 tys. ton i były zbliżone do uzyskanych w 2013 r. Tabl. 4. Produkcja ziemniaków w liczbach bezwzględnych 2013=100 Powierzchnia w ha ,5 Plony z 1 ha w dt ,3 Zbiory w dt ,1 Buraki cukrowe Powierzchnia uprawy buraków cukrowych wyniosła 1,6 tys. ha i była o 0,4 tys. ha (o 34,1%) wyższa od notowanej w 2013 r. Plony buraków cukrowych ukształtowały się na poziomie 768 dt/ha, co oznacza wzrost o 17,8% w stosunku do 2013 r. Zbiory buraków cukrowych natomiast określono na poziomie 119,7 tys. ton, czyli o 43,9 tys. ton (o 57,9%) więcej niż rok wcześniej. Tabl. 5. Produkcja buraków cukrowych w liczbach bezwzględnych 2013=100 Powierzchnia w ha ,1 Plony z 1 ha w dt ,8 Zbiory w dt ,9 Rośliny pastewne W 2014 r. ogólna powierzchnia paszowa roślin pastewnych uprawianych w plonie głównym, łącznie z areałem trwałych użytków zielonych, wyniosła 137,1 tys. ha i była wyższa o 21,5 tys. ha (o 18,6%) w porównaniu z poprzednim rokiem. 5

6 W stosunku do roku poprzedniego zwiększeniu o 19,6 tys. ha (o 20,3%) uległa powierzchnia trwałych użytków zielonych i wyniosła 116,2 tys. ha oraz polowych upraw pastewnych o 1,9 tys. ha, (o 10,1%), która wyniosła 21,0 tys. ha. Tabl. 6. Powierzchnia paszowa Stan w czerwcu w ha 2013 = 100 OGÓŁEM ,6 Trwałe użytki zielone ,3 Polowe uprawy pastewne ,1 W porównaniu z 2013 r. w grupie polowych upraw pastewnych spadła powierzchnia uprawy roślin okopowych pastewnych i kukurydzy na zielonkę odpowiednio o 63,2% i 0,9% natomiast wzrosła prawie dwukrotnie powierzchnia strączkowych na zielonkę oraz motylkowych pastewnych na zielonkę o 13,3%. Tabl. 7. Produkcja roślin pastewnych na paszę w dt 2013 = 100 Okopowe pastewne ,9 Strączkowe pastewne ,0 Motylkowe drobnonasienne a ,8 Kukurydza na zielonkę ,4 Trwałe użytki zielone b ,0 łąki trwałe ,2 pastwiska trwałe ,2 a Łączne z innymi pastewnymi trawami i pastwiskami polowymi. b W przeliczeniu na siano. Zbiory upraw pastewnych z 2014 r. były wyższe niż w 2013 r. i wyniosły: - okopowych pastewnych 2,8 tys. ton, tj. o 3,6 tys. ton (o 56,1%) mniej niż w roku poprzednim, - strączkowych pastewnych 16,1 tys. ton, o 12,4 tys. ton (ponad czterokrotnie) więcej, - motylkowych drobnonasiennych 300,5 tys. ton, o 65,3 tys. ton (o 27,8%) więcej, - kukurydzy na zielonkę 281,3 tys. ton, o 33,3 tys. ton (o 13,4%) więcej, - trwałych użytków zielonych 510,4 tys. ton, o 126,7 tys. ton (o 33,0%) więcej. 6

7 PRODUKCJA GŁÓWNYCH UPRAW OGRODNICZYCH Warzywa gruntowe W 2014 r. powierzchnia uprawy warzyw gruntowych kształtowała się na poziomie 3,7 tys. ha i była ponad dwukrotnie wyższa od notowanej przed rokiem Warunki atmosferyczne panujące w poprzednim okresie wegetacji były bardziej korzystne dla warzyw niż w sezonie wegetacyjnym 2013/2014 i dlatego plony warzyw są niższe. W 2014 r. zebrano łącznie 96,5 tys. ton warzyw gruntowych, tj. dwukrotnie więcej niż przed rokiem. Zbiór na takim poziomie był efektem wzrostu powierzchni uprawy wszystkich gatunków warzyw. Tabl. 8. Zbiory warzyw gruntowych w dt 2013 = 100 OGÓŁEM ,7 Kapusta ,3 Kalafiory ,9 Cebula ,1 Marchew jadalna ,4 Buraki ćwikłowe ,2 Ogórki ,7 Pomidory ,5 Pozostałe a ,8 a Pietruszka, pory, selery, rzodkiewka, sałata, rabarbar, szparagi, koper i inne. W 2014 r. kapustę uprawiano na powierzchni 0,6 tys. ha, która była wyższa o 95,1% od powierzchni z roku poprzedniego. Plonowanie wyszacowane na 498 dt/ha było o 1,4% niższe niż przed rokiem. Zebrano 27,6 tys. ton, tj. prawie dwukrotnie więcej w porównaniu z 2013 r. Kalafiory uprawiano na powierzchni ok. 0,1 tys. ha, która była o 60,0% wyższa od zanotowanej w 2013 r. Przy plonie w wysokości 241 dt/ha, który był niższy o 20,2% zebrano 2,5 tys. ton kalafiorów, tj. o 27,9% więcej niż rok wcześniej. Powierzchnia uprawy cebuli w 2014 r. wyniosła 0,5 tys. ha i na przestrzeni roku zwiększyła się ponad dwukrotnie. Zebrano 14,5 tys. ton cebuli, tj. dwukrotnie więcej niż przed rokiem, przy plonie na poziomie 265 dt/ha, czyli niższym o 26,4%. Powierzchnia uprawy marchwi jadalnej wzrosła trzykrotnie i wynosiła 0,5 tys. ha, natomiast plon w wysokości 343 dt/ha był niższy od uzyskanego w poprzednim roku o 18,3%. Zbiory marchwi jadalnej wyniosły 15,7 tys. ton i były ponad dwukrotnie wyższe od uzyskanych w 2013 r. Przy większym ponad dwukrotnie areale uprawy buraków ćwikłowych wynoszącym 0,2 tys. ha i niższych o 22,0% plonach na poziomie 301 dt/ha uzyskano zbiory w wysokości 6,9 tys. ton, tj. o 79,2% więcej niż w 2013 r. 7

8 Na przestrzeni roku zanotowano ponad trzykrotny wzrost areału uprawy ogórków. Z powierzchni 0,3 tys. ha i plonie 203 dt/ha, który był niższy o 24,8% niż w roku poprzednim zebrano 6,7 tys. ton ogórków, tj. ponad dwukrotnie więcej w porównaniu z 2013 r. W 2014 r. pomidory uprawiane były na powierzchni 0,1 tys. ha (większej o 76,0% niż przed rokiem). Szacowany plon był na poziomie 166 dt/ha tj. o 30,8% niższy od uzyskanego w 2013 r., natomiast produkcja określona wielkością 2,2 tys. ton była o 21,5% wyższa od zanotowanej w poprzednim roku. Powierzchnia uprawy warzyw zaliczanych do grupy pozostałe ( pietruszka, pory, selery, rzodkiewka, sałata, rabarbar, szparagi, koper i inne) wyniosła 1,3 tys. ha, natomiast plon 156 dt/ha. Łączne zbiory wyniosły 20,4 tys. ton i były ponad dwukrotnie wyższe od zebranych rok wcześniej. Wzrost produkcji spowodowany był zwiększeniem powierzchni uprawy i plonu odpowiednio o 98,3% i 16,4%. Owoce z drzew W 2014 r. produkcja z drzew owocowych kształtowała się na poziomie 27,6 tys. ton i była o 32,7% wyższa od uzyskanej w 2013 r. Tabl. 9. Zbiory owoców z drzew w dt 2013=100 OGÓŁEM ,7 Jabłonie ,7 Grusze ,9 Śliwy ,5 Wiśnie ,6 Czereśnie ,9 Pozostałe a ,0 w tym orzechy włoskie ,4 a Morele, brzoskwinie, orzechy włoskie. Według szacunku zbiory jabłek w 2014 r. wyniosły 21,2 tys. ton tj. o 32,1% więcej od uzyskanych w 2013 r., a plony wyszacowane na 98,8 dt/ha były wyższe o 37,6% od ubiegłorocznych. Powierzchnia sadów jabłoniowych była niższa o 3,5% w stosunku do 2013 r. i wyniosła 2,1 tys. ha. W 2014 r. zebrano 0,9 tys. ton gruszek, tj. o 32,9% więcej niż przed rokiem. Plonowanie było wyższe o 16,5% i wyniosło 63,0 dt/ha, natomiast powierzchnia nasadzeń wyniosła 0,1 tys. ha i była o 14,3% wyższa niż w ubiegłym roku. Zbiór śliwek określony na poziomie 1,9 tys. ton był wyższy o 50,5% od uzyskanego w 2013 r. przy wzroście powierzchni nasadzeń i plonów odpowiednio o 29,2% i 16,2%. Plony wzrosły do poziomu 63,0 dt/ha, a powierzchnia drzew wyniosła 0,3 tys. ha. 8

9 W 2014 r. zebrano 2,0 tys. ton wiśni, tj. o 60,6% więcej niż w 2013 r., przy zwiększonej o 7,8% powierzchni nasadzeń wynoszącej 0,3 tys. ha i plonie w wysokości 59,7 dt/ha, który był wyższy od ubiegłorocznego o 48,9%. Zbiór czereśni został wyszacowany na poziomie 1,1 tys. ton, czyli o 28,9% wyższy od zanotowanego rok wcześniej, przy jednoczesnym wzroście powierzchni nasadzeń o 27,6%, wynoszącym 0,2 tys. ha i porównywalnym do ubiegłorocznego plonie czereśni wynoszącym 59,1 dt/ha. Łączna produkcja owoców z drzew pozostałych (moreli, brzoskwiń i orzechów włoskich) wyniosła 0,5 dt/ha i była o 36,0% niższa od uzyskanej w 2013 r. Powierzchnia uprawy drzew pozostałych zmniejszyła się w 2014 r. o 20,6%, a średni plon wynosił 33,4 dt/ha, i był o 19,5% niższy niż w poprzednim roku. Owoce z krzewów owocowych i plantacji jagodowych Łączne zbiory owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych w 2014 r. wyniosły 11,6 tys. ton i były o 11,7% niższe od zbiorów z roku poprzedniego. Tabl. 10. Zbiory owoców z krzewów owocowych w dt 2013=100 OGÓŁEM ,3 Truskawki ,6 Maliny a ,3 Porzeczki ,6 Agrest ,7 Pozostałe b ,0 a Łącznie z jeżyną bezkolcową. b Aronia, borówka wysoka, winorośl, leszczyna i inne. Na plantacjach truskawek łącznie zebrano 8,8 tys. ton owoców, czyli na podobnym poziomie jak przed rokiem. Plony wyszacowane w 2014 r. na 31,4 dt/ha były o 9,4% wyższe niż rok wcześniej a w powierzchni truskawek wynoszącej 2,8 tys. ha wystąpił nieznaczny spadek o 7,1%. Zebrano 0,3 tys. ton owoców malin, czyli o 71,3% więcej w porównaniu z 2013 r. przy plonach wyższych o 35,4% wynoszących 32,5 dt/ha. Wzrosła również powierzchnia uprawy malin o 27,0% do poziomu 0,1 tys. ha dzięki systematycznemu wzrostowi udziału w strukturze uprawy malin odmian jesiennych. Według szacunków zbiory i plony porzeczek były o połowę niższe od uzyskanych w 2013 r. wyniosły odpowiednio 1,6 tys. ton i 36,9 dt/ha. Powierzchnia uprawy porzeczki utrzymała się na podobnym poziomie i wyniosła 0,4 tys. ha. Zbiór agrestu, wynoszący 0,2 tys. ton, i plony w wysokości 44,1 dt/ha były o połowę niższe od zanotowanych w 2013 r. Areał uprawy agrestu był niewielki i zmniejszył się jeszcze w 2014 r. o 17,1%. Łączne zbiory pozostałych owoców (aronii, borówki wysokiej, winorośli, leszczyny i pozostałych jagodowych) były na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego i kształtowały się na poziomie 0,8 tys., a plony były niższe o 29,2% i wyniosły 29,8 dt/ha, natomiast powierzchnia nasadzeń owoców pozostałych przewyższyła powierzchnię z poprzedniego roku o 43,8% i wyniosła 0,3 tys. ha. 9

10 ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE W województwie lubuskim stan zwierząt gospodarskich w 2014 r. wynosił: - bydło 79,7 tys. szt., - owce 5,4 tys. szt., - drób 5171,1 tys. szt., - świnie 155,8 tys. szt. Ponad 70% zwierząt utrzymywanych było w gospodarstwach indywidualnych. Tabl. 11. Pogłowie zwierząt gospodarskich w 2014 r. Stan w czerwcu Ogółem w szt. w tym gospodarstwa indywidualne Czerwiec 2013 = 100 Grudzień 2013 = 100 Bydło ,7 112,9 w tym krowy ,1 112,7 Owce ,5 128,7 w tym maciorki ,8 131,0 Drób ogółem a ,1 116,3 Świnie c ,9 b 100,6 c w tym lochy ,2 b 99,7 c a W wieku powyżej 2 tygodni (kury, gęsi, kaczki, indyki i drób pozostały łącznie). b Lipiec 2013 = 100. c Marzec 2014 = 100. Bydło W czerwcu 2014 r. pogłowie bydła wyniosło 79,7 tys. szt. i było o 1,4 tys. szt. (o 1,7%) wyższe od stanu notowanego w analogicznym miesiącu 2013 r., a w porównaniu z liczebnością stada w grudniu 2013 r. zwiększyło się o 9,1 tys. szt. (o 12,9%). W gospodarstwach indywidualnych, w których utrzymuje się 81,2% pogłowia bydła, w czerwcu 2014 r. spisano 64,8 tys. szt., tj. więcej niż przed rokiem o 1,1 tys. szt. (o 1,7%) i o 8,8 tys. szt. (o 15,8%) więcej niż w grudniu poprzedniego roku. Pogłowie krów wyniosło 30,9 tys. szt., co oznacza spadek liczebności stada w stosunku do stanu w czerwcu 2013 r. o 0,9 tys. szt. (o 2,9%), a w porównaniu z grudniem 2013 r. wzrost o 3,5 tys. szt. (o 12,7%). W czerwcu 2014 r. obsada bydła ogółem na 100 ha użytków rolnych wyniosła 18,1 szt., wobec 19,2 szt. rok wcześniej. W strukturze stada bydła ogółem udział poszczególnych grup wiekowo-użytkowych w czerwcu 2014 r. wyniósł: - cielęta w wieku poniżej 1 roku 28,3%, - młode bydło w wieku 1-2 lat 25,1%, - bydło w wieku 2 lat i więcej 46,6%, w tym krowy 38,7%. 10

11 Wykres 3. Struktura pogłowia bydła W porównaniu ze strukturą pogłowia bydła notowaną w czerwcu 2013 r. zwiększył się udział cieląt w wieku do 1 roku (o 0,5 p. proc.) i młodego bydła w wieku 1-2 lat (o 1,0 p. proc.), natomiast zmniejszył się udział bydła w wieku 2 lat i więcej (o 1,5 p. proc.), przy jednoczesnym spadku udziału krów o 0,9 p. proc. Owce Pogłowie owiec w czerwcu 2014 r. wyniosło 5,4 tys. szt. i w porównaniu ze stanem notowanym w czerwcu 2013 r. zwiększyło się o 1,1 tys. szt. (o 26,5%) a w porównaniu z grudniem 2013 r. wzrosło o 1,2 tys. szt. (o 28,7%). W gospodarstwach indywidualnych utrzymywano 5,1 tys. szt. owiec, tj. 94,4% pogłowia w województwie lubuskim, a roczny wzrost liczebności stada w tej grupie gospodarstw wyniósł 1,1 tys. szt. (26,0%). Liczebność maciorek owczych zwiększyła się w analizowanym okresie odpowiednio o 0,8 tys. szt. (o 31,8%) i o 0,7 tys. szt. (o 31,0%) do poziomu 3,1 tys. szt. Maciorki stanowiły 57,5% stada owiec (w czerwcu 2013 r. 55,1%, w grudniu 2013 r. 56,5%). W czerwcu 2014 r. obsada owiec na 100 ha użytków rolnych wyniosła 1,2 szt., natomiast przed rokiem 1,0 szt. Drób Pogłowie drobiu ogółem (w wieku powyżej 2 tygodni) w czerwcu 2014 r. wyniosło 5171,1 tys. szt. i było wyższe o 1002,9 tys. szt., tj. o 24,1% niż w analogicznym miesiącu poprzedniego roku, a w porównaniu ze stanem notowanym w grudniu 2013 r. zwiększyło się o 725,7 tys. szt. (o 16,3%). 11

12 W gospodarstwach indywidualnych utrzymywano 4831,6 tys. szt. drobiu, tj. 93,4% pogłowia w województwie lubuskim, a roczny wzrost liczebności stada w tej grupie gospodarstw wyniósł 963,8 tys. szt. (24,9%). Struktura gatunkowa pogłowia drobiu ogółem w czerwcu 2014 r. przedstawiała się następująco: - 70,2% stanowił drób kurzy razem (w czerwcu 2013 r. 56,2%), w tym nioski 22,0% (w czerwcu 2013 r. 22,3%), - 2,3% kaczki i drób pozostały (w czerwcu poprzedniego roku 1,3%), - 23,4% indyki (przed rokiem 26,6%), - 4,0% gęsi (15,9% w czerwcu 2013 r.). Obsada drobiu ogółem na 100 ha użytków rolnych wyniosła 1177,5 szt., wobec 1021,8 szt. w czerwcu 2013 r. Świnie Według stanu w czerwcu 2014 r. pogłowie świń wyniosło 155,8 tys. szt. i było wyższe od stanu notowanego w lipcu 2013 r. i w marcu 2014 r. odpowiednio o 10,0 tys. szt. (o 6,9%) i o 0,9 tys. szt. ( 0,6%). W gospodarstwach indywidualnych utrzymywano 110,8 tys. szt. świń, tj. 71,7% pogłowia w województwie lubuskim, a roczny wzrost liczebności stada w tej grupie gospodarstw wyniósł 6,9 tys. szt. (6,7%). W czerwcu 2014 r. również stado loch zwiększyło się w stosunku do lipca 2013 r. o 0,8 tys. szt. (o 6,2%) do poziomu 13,0 tys. szt., w tym liczebność stada loch prośnych wzrosła o 0,1 tys. szt. (o 1,6%) do poziomu 8,6 tys. szt. W porównaniu z marcem 2014 r. odnotowano zmniejszenie stada loch na chów o 35 szt. (o 0,3%), w tym pogłowie loch prośnych zmniejszyło się o 0,2 tys. szt. (o 2,0%). W czerwcu 2014 r. obsada świń na 100 ha użytków rolnych wyniosła 35,5 szt., w tym 3,0 szt. loch, wobec odpowiednio 36,1 szt. i 3,0 szt. przed rokiem. W strukturze stada świń ogółem udział poszczególnych grup produkcyjno-użytkowych w czerwcu 2014 r. wyniósł: - prosięta o wadze do 20 kg 26,4%, - warchlaki o wadze od 20 kg do 50 kg 24,4%, - świnie na chów o wadze 50 kg i więcej 8,6%, w tym lochy na chów razem 8,4%, w tym prośne 5,5%, - tuczniki 40,6%. 12

13 Wykres 4. Struktura pogłowia świń W porównaniu ze strukturą pogłowia świń rejestrowaną na koniec lipca 2013 r. zmniejszył się udział prosiąt i warchlaków odpowiednio o 0,7 i 2,9 p. proc, natomiast wzrósł udział tuczników o 3,6 p. proc. Udział świń na chów o wadze 50 kg i więcej, w tym loch, pozostał na poziomie sprzed roku. SKUP PRODUKTÓW ROLNYCH Wartość skupu produktów rolnych ogółem w 2014 r. wyniosła 1389,6 mln zł i była o 0,9% wyższa od wartości odnotowanej w 2013 r. W porównaniu z poprzednim rokiem nastąpił wzrost wartości skupu produktów roślinnych o 2,0% i zwierzęcych o 0,2%. Wykres 5. Wartość skupu produktów rolnych 13

14 Wartość skupu produktów rolnych od gospodarstw indywidualnych w 2014 r. osiągnęła poziom 1251,8 mln zł, co oznacza wzrost o 12,3% w stosunku do 2013 r. Zwiększenie wartości skupu odnotowano w odniesieniu do produktów roślinnych o 18,3%, i zwierzęcych o 9,3%. Skup zbóż w 2014 r. wyniósł 4641 tys. ton i w porównaniu z 2013 r. był wyższy o 37,9%. Największy wzrost dotyczył skupu pszenicy (o 66,0%), pszenżyta (o 51,8%) i jęczmienia (o 9,6%). Zanotowano spadek skupu żyta o 12,5% i owsa z mieszankami zbożowymi o 6,7%. Ilość żywca rzeźnego w wadze żywej skupionego w 2014 r. wyniosła 148,9 tys. ton i była wyższa o 4,7% w porównaniu z 2013 r., przy wyższym niż rok wcześniej skupie bydła (o 5,5%), koni (o 83,3%) i drobiu (o 11,8%) a jednocześnie niższym skupie świń (o 15,9%). W 2014 r. skupiono 94,1 mln l mleka krowiego, tj. o 4,4% mniej niż w 2013 r. Ilość skupionych jaj kurzych konsumpcyjnych była mniejsza niż w roku poprzednim (o 14,1%) i wyniosła 58,5 mln szt. Wykres 6. Skup podstawowych produktów rolnych CENY PRODUKTÓW ROLNYCH W 2014 r. odnotowano spadek w porównaniu z rokiem poprzednim średniej ceny skupu zbóż podstawowych łącznie z mieszankami zbożowymi, w tym największy dotyczył cen skupu 1 dt jęczmienia (o 19,3%) i pszenicy (o 11,0%). Jedynie cena żyta była wyższa niż przed rokiem o 2,4%. W 2014 r. średnia cena skupu żywca rzeźnego była niższa niż przed rokiem, przy czym największy spadek dotyczył cen skupu cieląt (o 19,8%) i świń (o 14,0%). Ceny skupu koni i drobiu pozostały na poziomie zbliżonym do poprzedniego roku. 14

15 Wykres 7. Przeciętne ceny skupu żywca rzeźnego (w zł za kg) Średnia cena skupu ziemniaków ogółem kształtowała się w 2014 r. na poziomie 28,58 zł za 1 dt i była niższa od ceny z poprzedniego roku o 25,7%. W stosunku do 2013 r. odnotowano wzrost ceny skupu ziemniaków jadalnych (bez wczesnych) o 1,8% i spadek ceny ziemniaków przemysłowych o 11,8%. Średnia cena skupu 1 dt buraków cukrowych osiągnęła poziom 10,59 zł i była niższa od ceny z poprzedniego roku o 18,9%. Za 1 dt rzepaku i rzepiku przemysłowego płacono w skupie 136,63 zł, tj. o 12,8% mniej niż rok wcześniej. W 2014 r. przeciętne ceny ziarna zbóż na targowiskach kształtowały się na wyższym poziomie niż w skupie. Największe różnice odnotowano w przypadku jęczmienia, owsa i pszenicy, dla których ceny targowiskowe były wyższe od cen skupu odpowiednio o 35,9%, 31,4% i 28,7%. Ceny targowiskowe ziemniaków jadalnych przewyższały ceny skupu o 52,1%. Hodowcy bydła mlecznego osiągali znacznie wyższe ceny za mleko sprzedając je na targowiskach. Wykres 8. Ceny skupu i ceny targowiskowe podstawowych produktów rolnych w 2014 r. ŚRODKI PRODUKCJI W ROLNICTWIE Zużycie nawozów mineralnych lub chemicznych w przeliczeniu na czysty składnik w roku gospodarczym 2013/2014 wyniosło 43,0 tys. ton i w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku było niższe o 33,9 tys. ton, tj. o 44,1%. Największą dynamikę spadku zanotowano w grupie 15

16 nawozów fosforowych o 12,1 tys. ton (o 61,9%). Nawozów potasowych zastosowano mniej o 9,5 tys. ton (o 46,5%), a azotowych o 12,3 tys. ton (o 33,3%). W przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych w roku gospodarczym 2013/2014 zastosowano średnio 98,0 kg nawozów mineralnych lub chemicznych, o 90,5 kg mniej niż rok wcześniej. Ponad połowę masy tych nawozów (56,2 kg na 1 ha użytków rolnych) stanowiły nawozy azotowe. W roku gospodarczym 2013/2014 zużycie nawozów wapniowych pod zbiory 2014 r. wyniosło 19,6 tys. ton i było wyższe niż pod zbiory 2013 r. o 9,8 tys. ton, tj. o 100,6%. W przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych zużyto 44,7 kg nawozów wapniowych, o 20,7 kg (o 86,3%) więcej niż rok wcześniej. Wykres 9. Zużycie nawozów mineralnych lub chemicznych i wapniowych w przeliczeniu na czysty składnik na 1 ha użytków rolnych w kg 16

17 Tabl. 12. Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych a według rodzaju użytków i użytkowników Stan w czerwcu WYSZCZEGÓLNIENIE Powierzchnia ogólna ogółem razem W HEKTARACH pod zasiewami Użytki rolne w dobrej kulturze rolnej grunty ugorowane uprawy trwałe OGÓŁEM W tym gospodarstwa indywidualne W ODSETKACH OGÓŁEM ,0 93,6 92,8 60,0 6,8 1,1 0,9 W tym gospodarstwa indywidualne ,0 93,5 92,8 57,3 7,8 1,2 1, = 100 OGÓŁEM ,7 107,6 107,9 102,2 140,8 60,7 109,0 W tym gospodarstwa indywidualne ,4 109,4 109,6 103,6 148,2 68,3 109,2 w ha razem w tym sady (dok.) Użytki rolne WYSZCZEGÓLNIENIE ogrody przydomowe w dobrej kulturze rolnej łąki trwałe pastwiska trwałe pozostałe Lasy i grunty leśne Pozostałe grunty W HEKTARACH OGÓŁEM W tym gospodarstwa indywidualne W ODSETKACH OGÓŁEM... 0,1 19,3 5,5 0,9 2,1 4,3 W tym gospodarstwa indywidualne... 0,2 20,0 6,3 0,7 2,3 4, = 100 OGÓŁEM ,5 115,4 141,7 88,7 33,1 104,1 W tym gospodarstwa indywidualne ,5 111,5 149,8 90,4 115,2 106,6 a Według siedziby użytkownika. w ha Tabl. 13. Powierzchnia zasiewów według grup ziemiopłodów i użytkowników Stan w czerwcu WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem Zboża a Ziemniaki Strączkowe konsumpcyjne Przemysłowe Pastewne b Pozostałe W HEKTARACH OGÓŁEM W tym gospodarstwa indywidualne W ODSETKACH OGÓŁEM ,0 70,9 1,3 1,1 14,1 10,6 2,0 W tym gospodarstwa indywidualne ,0 71,7 1,5 1,3 12,8 10,7 1,9 a Zboża podstawowe, owies z jęczmieniem i inne zbożowe mieszanki, kukurydza na ziarno, gryka, proso i inne zbożowe. b Łącznie z mieszankami zbożowo-strączkowymi na ziarno. 17

18 Tabl. 14. Zwierzęta gospodarskie Stan w czerwcu Bydło Świnie Owce Drób b WYSZCZEGÓLNIENIE ogółem w tym krowy ogółem w tym lochy ogółem w tym maciorki ogółem w tym drób kurzy w sztukach OGÓŁEM OGÓŁEM a a W tym gospodarstwa indywidualne a 7874 a NA 100 ha UŻYTKÓW ROLNYCH OGÓŁEM ,2 7,8 36,1 a 3,0 a 1,0 0,6 1021,8 574, ,1 7,0 35,5 3,0 1,2 0,7 1177,5 826,7 W tym gospodarstwa indywidualne ,7 7,3 30,5 a 2,3 a 1,2 0,7 1135,4 678,2 a Stan w końcu lipca. b W wieku powyżej 2 tygodni ,4 6,4 29,7 2,2 1,4 0,8 1296,5 956,9 Tabl. 15. Bydło według użytkowników w 2014 r. WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem Cielęta w wieku poniżej 1 roku Młode bydło w wieku 1-2 lata razem Bydło w wieku 2 lata i więcej w tym krowy W SZTUKACH OGÓŁEM... czerwiec grudzień W tym gospodarstwa indywidualne... czerwiec grudzień W ODSETKACH OGÓŁEM... czerwiec 100,0 28,2 25,1 46,6 38,7 grudzień 100,0 24,4 25,9 49,7 38,3 W tym gospodarstwa indywidualne... czerwiec 100,0 29,2 25,4 45,4 37,1 grudzień 100,0 24,0 26,5 49,5 37,6 ROK POPRZEDNI = 100 OGÓŁEM... czerwiec 101,7 103,3 106,2 68,6 97,1 grudzień 106,7 88,4 117,4 112,9 106,8 W tym gospodarstwa indywidualne... czerwiec 101,7 104,1 105,8 98,1 96,6 grudzień 106,5 85,3 119,6 113,6 107,0 18

19 Tabl. 16. Świnie według użytkowników w 2014 r. Świnie o wadze 50 kg i więcej WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem Prosięta o wadze do 20 kg Warchlaki o wadze od 20 kg do 50 kg razem razem w tym na chów razem w tym lochy w tym prośne W SZTUKACH OGÓŁEM...marzec czerwiec grudzień W tym gospodarstwa indywidualne..marzec czerwiec grudzień W ODSETKACH OGÓŁEM...marzec 100,0 23,4 30,1 46,5 8,6 8,4 5,7 czerwiec 100,0 26,4 24,4 49,2 8,6 8,4 5,5 grudzień 100,0 23,2 27,2 49,6 8,1 7,9 5,4 W tym gospodarstwa indywidualne..marzec 100,0 20,0 33,0 47,1 7,8 7,6 5,1 czerwiec 100,0 25,0 24,8 50,2 7,8 7,5 5,0 grudzień 100,0 20,9 29,5 49,6 7,3 7,1 4,9 ROK POPRZEDNI = 100 OGÓŁEM...marzec 105,5 78,9 135,9 108,2 101,0 100,5 103,6 czerwiec 106,9 104,1 95,5 115,3 107,2 106,2 101,6 grudzień 126,8 102,9 147,6 130,8 114,6 114,7 103,9 W tym gospodarstwa indywidualne..marzec 106,1 67,9 156,2 107,5 100,2 99,5 103,0 czerwiec 106,7 107,7 93,5 114,1 106,6 105,9 99,1 grudzień 135,6 102,5 177,3 135,0 120,8 121,1 131,4 Tabl. 17. Wartość skupu produktów rolnych (ceny bieżące a ) W tys. zł Na 1 ha użytków rolnych w zł WYSZCZEGÓLNIENIE ogółem w tym od gospodarstw indywidualnych ogółem w tym od gospodarstw indywidualnych OGÓŁEM Produkty: roślinne zwierzęce a Płacone dostawcom; bez podatku VAT. 19

20 Tabl. 18. Skup ważniejszych produktów rolnych PRODUKTY ROLNE ogółem 2013 = 100 z liczby ogółem od gospodarstw indywidualnych Zboża w t , w tym zboża podstawowe a , pszenica , żyto , jęczmień , owies i mieszanki zbożowe , pszenżyto , w tym zboża konsumpcyjne i paszowe , w tym zboża podstawowe a , pszenica , żyto , jęczmień , owies i mieszanki zbożowe , pszenżyto , Strączkowe konsumpcyjne b w t x 1 Ziemniaki w t , Buraki cukrowe w t , Rzepak i rzepik b w t , Warzywa w t , Owoce w t , Żywiec rzeźny c w t , bydło (bez cieląt) , cielęta ,0 11 świnie , konie ,3 143 drób , Żywiec rzeźny w przeliczeniu na mięso (łącznie z tłuszczami) w t , Mleko krowie w tys. l , Jaja konsumpcyjne w tys. szt , a Łącznie z mieszankami zbożowymi. b Bez ziarna siewnego. c W wadze żywej. 20

21 Tabl. 19. Przeciętne ceny skupu ważniejszych produktów rolnych WYSZCZEGÓLNIENIE w zł 2013 = 100 Ziarno zbóż konsumpcyjnych i paszowych za 1 dt: pszenicy... 76,02 67,66 89,0 żyta... 52,70 53,95 102,4 jęczmienia... 72,33 58,40 80,7 owsa i mieszanek zbożowych... 52,47 48,03 91,5 pszenżyta... 64,58 58,20 90,1 Ziemniaki za 1dt... 38,46 28,58 74,3 w tym: jadalne (bez wczesnych)... 71,96 73,27 101,8 przemysłowe... 23,79 20,98 88,2 Buraki cukrowe za 1 dt... 13,05 10,59 81,1 Rzepak i rzepik przemysłowy za 1 dt ,72 136,63 87,2 Żywiec rzeźny za 1 kg: bydło (bez cieląt)... 5,87 5,49 93,5 cielęta... 7,44 5,97 80,2 świnie... 5,49 4,72 86,0 konie... 6,02 6,01 99,8 drób... 5,01 5,02 100,2 Mleko krowie za 1 l... 1,42 1,44 101,4 Jaja kurze konsumpcyjne za 1 szt.... 0,22 0,22 100,0 Tabl. 20. Przeciętne ceny uzyskiwane przez rolników na targowiskach Ziarno zbóż za 1 dt: WYSZCZEGÓLNIENIE w zł 2013 = 100 pszenicy... 99,88 87,05 87,2 żyta... 85,46 68,34 80,0 jęczmienia... 91,44 79,35 86,8 owsa... 68,57 63,12 92,1 Ziemniaki (bez jadalnych wczesnych) za 1 dt ,02 111,44 92,9 Mleko krowie za 1 l... 2,50 2,45 98,0 Jaja kurze konsumpcyjne za 1 szt.... 0,65 0,63 96,9 Tabl. 21. Zużycie nawozów mineralnych lub chemicznych i wapniowych w przeliczeniu na czysty składnik WYSZCZEGÓLNIENIE 2012/ /2014 w tym ogółem gospodarstwa indywidualne W TONACH 2012/2013=100 Nawozy mineralne lub chemiczne a ,9 Azotowe ,7 Fosforowe ,1 Potasowe ,5 Nawozy wapniowe b ,6 NA 1 ha UŻYTKÓW ROLNYCH w kg Nawozy mineralne lub chemiczne a ,5 98,0 91,8 52,0 Azotowe... 90,6 56,2 53,6 62,0 Fosforowe... 47,9 17,0 14,5 35,5 Potasowe... 50,0 24,8 23,7 49,6 Nawozy wapniowe b... 24,0 44,7 40,0 186,3 a Łącznie z wieloskładnikowymi. b Przeważnie w postaci wapna palonego; łącznie z wapnem defekacyjnym. 21