Dział I - EUROPA WCZESNOŚREDNIOWIECZNA WYMAGANIA K P R D pojęcia zna pojęcia, potrafi je wskazać pośród innych, potrafi połączyć pojęcie z opisem

Transkrypt

1 Tematy 1.W trzech kręgach cywilizacyjnych. 2.Początki średniowiecznej Europy. 3.Kształtowanie się społeczeństwa feudalnego. 4.Państwa słowiańskie. 5.Początki państwa polskiego. 6.Monarchia Bolesława. 7.Kryzys i odbudowa państwa polskiego w XI w. 8.Bolesław Krzywousty broni niezależności państwa polskiego. 9.Europa wczesnośredniowieczna powtórzenie. Dział I - EUROPA WCZESNOŚREDNIOWIECZNA WYMAGANIA K P R D pojęcia zna pojęcia, potrafi je wskazać pośród innych, potrafi połączyć pojęcie z opisem źródła zna podział źródeł hist. potrafi wskazać informacje w źródle (tekst pisany, ilustracja, mapa, drzewo genealogiczne, tabela stat. wykres diagram, schemat) rozumie i opisuje pojęcia swobodnie operuje słownictwem historycznym, prawidłowo stosuje pojęcia samodzielnie formułuje pojęcia dwupolówka, patriarcha, kler, pontyfikat, chorał gregoriański, celibat, asceta, konwent, Kodeks Justyniana, Beduini, Koran, dżihad, muzułmanie, islam, kalifat, sunna, cezaropapizm patrimonium, majordomus, cezaropapizm, palatyn, kanclerz, stolnik, cześnik, hrabia, margrabia, hrabstwo, marchia, uniwersalizm latyfundia, prekaria, beneficjum, feudum, lenno, immunitet, senior, wasal, suzeren, stosunek lenny, stosunek feudalny, inwestytura, renta feudalna, danina, pańszczyzna, czynsz, gospodarka naturalna, gospodarka towarowo pieniężna głagolica, cyrylica, demokracja wojenna, gospodarka żarowa (łazowa), ulicówka, opole, ród gród, drużyna, daniny, posługi, Dagome iudex, rolnictwo żarowe, podwoda, stan, hipoteza, kronika, rocznik, chrystianizacja kanonizacja, męczeństwo, relikwie, arcybiskupstwo, metropolia, bulla, denar, koronacja monarchia patrymonialna, możni, rycerze, powstanie ludowe, cześnik, trybut, obóz gregoriański, obóz cesarski, Dictatus papae możnowładztwo, kolczuga, princeps, senior, dzielnica senioralna, dzielnica dziedziczna, pogrobowiec, kolczuga, określa typ źródła historycznego odczytuje informacje ze źródła odróżnia fakty od opinii wybiera ze źródła informacje wyjaśniające problem interpretuje informacje ze źródła zna źródła właściwe dla danej epoki porównuje i ocenia źródła historyczne 1

2 mapa - odnajduje/wskazuje w atlasie, na mapie ściennej, na mapie konturowej określone miejscowości, państwa, krainy geograficzno historyczne, miejsca bitew umie wyszukać informacje na mapie przy pomocy mapy opowiada przebieg wojny przy pomocy mapy przedstawi postanowienia traktatów na podstawie mapy określa sytuację międzynarodową państwa na podstawie mapy ukazuje rozwój terytorialny państwa ukazuje przebieg procesu na podstawie mapy mapa odnajduje / wskazuje w atlasie, na mapie ściennej, na mapie konturowej i wpisuje nazwę: najważniejsze państwa germańskie w V w. państwo Franków w IX w. państwo Arabów Cesarstwo Bizantyjskie plemiona Słowian Zachodnich, Wschodnich i Południowych pierwsze państwa słowiańskie plemiona polskie polskie krainy historyczne: Wielkopolskę, Małopolskę, Mazowsze, Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Kujawy, Lubelszczyznę, Grody Czerwieńskie, Prusy obszar państwa Mieszka I obszar państwa Bolesława umie wyszukać informacje na mapie: Europa i Bliski Wschód od Mahometa do Karola Wielkiego, Europa od połowy IX do połowy X w., Europa na przełomie X i XI w., Słowianie w IX w., Polska za panowania pierwszych Piastów przy pomocy mapy przedstawi postanowienia traktatu w Verdun 843 r. przy pomocy mapy opowiada przebieg najazdu Henryka III na ziemie polskie w XI w. na mapie pokaże postanowienia traktatu w Budziszynie 1018 r. przy pomocy mapy opowiada przebieg wojny z Henrykiem V w 1109 r. przy pomocy mapy przedstawi postanowienia Statutu Bolesława na podstawie mapy ukaże rozwój terytorialny: Cesarstwa Bizantyjskiego, państwa Franków, państwa Arabów, cesarstwa Ottonów, państwa polskiego w X XII w. na podstawie mapy ukaże sytuację międzynarodową państwa polskiego za panowania Mieszka I, Bolesława, Bolesława Krzywoustego ukazuje przebieg procesu tworzenia się państw słowiańskich przy pomocy mapy ukazuje przebieg procesu tworzenia się państwa polskiego przy pomocy mapy ukazuje proces chrystianizacji Europy przy pomocy mapy ukazuje proces kształtowania się granic państwa polskiego w X i XI w. przedstawia stosunki polsko niemieckie od X XII w. na podstawie mapy przedstawia stosunki polsko ruskie od X XII w. na podstawie mapy 2

3 państwo Bolesława Śmiałego państwo Bolesława Krzywoustego w 1138 r. miejscowości: Gniezno, Poznań, Kołobrzeg, Kraków, Wrocław, Cedynia, Głogów najważniejsze polskie rzeki postacie historyczne zna postacie historyczne, które wywarły wpływ na wczesnośredniowieczną Europę oraz Polskę od X XII w.; potrafi je wskazać pośród innych potrafi połączyć postać z jej opisem fakty / treści - zna najważniejsze wydarzenia, rozumie ich znaczenie, potrafi je wybrać spośród innych zna najważniejsze przemiany gospodarcze, polityczne i społeczne zna najważniejsze Krzywoustego zna postacie i potrafi je opisać ukazuje wpływ wybranych jednostek na dzieje Europy wczesnośredniowiecznej, oraz Polski. porównuje i ocenia postawę oraz działalność wybranych postaci Mieszko, Dobrawa, Jordanes, Geograf Bawarski, Siemowit, Leszek, Ziemomysł, Ibrahim ibn Jakub, Gero, Bolesław Chrobry, św. Wojciech, Otton III, Sylwester II, Radzim Gaudenty, Henryk II, Świętopełk, Jarosław Mądry, Mieszko II, Bezprym,, Otton, Konrad II, Rycheza, Brzetysław, Miecław, Kazimierz Odnowiciel Henryk III, Jarosław Mądry, Bolesław Śmiały, Grzegorz VII, Henryk IV, Władysław Herman, Władysław Herman, Bolesław Krzywousty, Zbigniew, Henryk V, Sieciech, Warcisław, Salomea, Władysław Wygnaniec, Mieszko Stary, Bolesław Kędzierzawy, Henryk Sandomierski, Kazimierz Sprawiedliwy. opisuje wydarzenia i dostrzega zachodzące miedzy nimi podobieństwa i różnice porządkuje fakty chronologicznie skutki wymienia poglądy, wyjaśnia charakteryzuje, wskazuje cechy charakterystyczne rozróżnia bezpośrednie i pośrednie przyczyny i następstwa wydarzeń i zjawisk wyjaśnia znaczenie ocenia porównuje, wyjaśnia przyczyny i różnice potrafi dokonać hierarchizacji faktów potrafi uzasadnić tezę, potrafi określić pozytywne i negatywne aspekty działalności 3

4 osiągnięcia naukowe, kulturalne i techniczne. Zna wynalazców i naukowców. Potrafi połączyć wynalazki, osiągnięcia kulturalne i naukowe itp. z ich twórcami zna zasady zna najważniejsze poglądy, reformy, potrafi połączyć je z ich twórcami zna najważniejsze informacje dotyczące funkcjonowania zna najważniejsze daty zna najważniejsze przyczyny wydarzeń i potrafi je wskazać zna najważniejsze skutki wydarzeń i potrafi je wskazać zna trzy kręgi cywilizacyjne, które powstały na gruzach Imperium Rzymskiego i potrafi je wymienić zna strukturę Kościoła chrześcijańskiego i zasady jego funkcjonowania reformy, postanowienia, najważniejsze osiągnięcia wymienia i opisuje etapy rewolucji, wojen itp. dostrzega okoliczności omawianych wydarzeń i faktów opisuje funkcjonowanie Kościoła chrześcijańskiego, jego strukturę i zasady w nim obowiązujące opisuje powstanie i rozwój państwa arabskiego potrafi omówić okoliczności / uwarunkowania wydarzeń określa znaczenie wydarzeń, faktów przedstawia uwarunkowania polityczne, gospodarcze, społeczne, kulturalne wydarzeń i zjawisk wskazuje cechy charakterystyczne zjawisk, epoki, okresu omawia i wyjaśnia wydarzenia z uwzględnieniem cech charakterystycznych epoki, okresu hist. opisuje wydarzenia i zjawiska hist. uwzględniając zachodzące miedzy nimi podobieństwa i różnice porównuje wydarzenia potrafi uzasadnić własną opinię wyjaśnia sytuację papiestwa we wczesnym średniowieczu potrafi scharakteryzować kulturę bizantyjską potrafi scharakteryzować kulturę arabską potrafi scharakteryzować wyjaśnia związki poprzedzania - współwystępowania następstwa, faktów, wydarzeń i zjawisk ocenia zjawiska określając pozytywne i negatywne skutki grupuje fakty i wydarzenia uogólnia je porównuje wydarzenia, zjawiska, wyciąga i przedstawia wnioski wynikające z porównania formułuje własną ocenę na podstawie wybranych faktów dobiera argumenty niezbędne do uzasadnienia własnej opinii uzasadnia potrafi uzasadnić stwierdzenie, ze Bizancjum było kontynuacją państwa rzymskiego potrafi porównać religię chrześcijańską i muzułmańską; wskazuje 4

5 zna zasady życia zakonnego i je wymienia zna najważniejsze zasady religii muzułmańskiej i potrafi je wymienić zna osiągnięcia kultury bizantyjskiej i arabskiej; potrafi je wskazać pośród innych umie wymienić osiągnięcia Justyniana Wielkiego zna ustrój państwa Franków za Merowingów zna ustrój terytorialny i polityczny państwa Franków za Karola Wielkiego; potrafi wymienić najważniejsze urzędy i zna ich kompetencje umie wymienić osiągnięcia Karola Wielkiego zna osiągnięcia renesansu karolińskiego zna przyczyny i skutki traktatu w Verdun zna najważniejsze plemiona Normanów; potrafi wymienić ziemie podbite przez Normanów zna początki Cesarstwa Ottonów, umie wymienić 4 pierwszych cesarzy i opisuje religię muzułmańską i omawia jej zasady skutki rozwoju terytorialnego państwa arabskiego wymienia poglądy Mahometa omawia ustrój polityczny państwa Franków wymienia reformy polityczne, gospodarcze i kulturalne Karola Wielkiego skutki traktatu w Verdun oraz jego postanowienia opisuje ekspansję terytorialną Normanów, wymienia jej przyczyny i skutki przedstawia cele polityczne cesarstwa Ottonów w X w. religię muzułmańską wyjaśnia uwarunkowania i znaczenie koronacji cesarskiej Karola Wielkiego potrafi scharakteryzować renesans karoliński wyjaśnia znaczenie traktatu w Verdun wyjaśnia uwarunkowania traktatu w Verdun omawia uwarunkowania, przebieg i skutki ekspansji terytorialnej Normanów porównuje pozycję cesarza w państwie Franków i w cesarstwie podobieństwa i różnice określa pozytywne i negatywne skutki ekspansji arabskiej potrafi ocenić wkład Justyniana Wielkiego w rozwój kultury europejskiej potrafi ocenić wkład Arabów w rozwój cywilizacji omawia ewolucję ustroju państwa Franków (od Merowingów do Karola Wielkiego) określa pozytywne i negatywne skutki polityki Karola Wielkiego potrafi wyjaśnić dlaczego kulturę zachodnioeuropejską za panowania Karola Wielkiego nazwano renesansem karolińskim wyjaśnia wpływ traktatu w Verdun na powstanie państw europejskich określa pozytywne i negatywne skutki ekspansji Normanów rozumie i wyjaśnia jaką 5

6 pierwsze księstwa wchodzące w skład Rzeszy zna strukturę społeczeństwa lennego, wymienia grupy społeczne zna prawa i obowiązki chłopa i pana feudalnego wymienia rodzaje renty feudalnej i wie czym się one różnią wymienia prawa i obowiązki seniora i wasala wymienia rodzaje immunitetów zna podział plemion słowiańskich i potrafi uzupełnić schemat wymienia państwa słowiańskie powstałe między VIII a X w. zna bogów Słowian zna pierwsze plemiona polskie i potrafi je wymienić rozumie różnicę między opisuje system feudalny opisuje system lenny opisuje strukturę społeczeństwa feudalnego i rozumie zależności pomiędzy poszczególnymi warstwami społecznymi przedstawia pozycję chłopa w społeczeństwie średniowiecznej Europy opisuje życie i pierwotne wierzenia Słowian opisuje wewnętrzny podział społeczeństwa słowiańskiego w VI IX w. rozumie znaczenie przyjęcia chrztu skutki przyjęcia chrztu Ottonów wyjaśnia w jaki sposób doszło do wykształcenia systemu feudalnego i lennego charakteryzuje system feudalny i lenny; wyjaśnia zasady ich funkcjonowania omawia skutki systemu feudalnego i lennego przedstawia uwarunkowania polit., gospodarcze, społeczne, kulturalne systemu feudalnego i lennego omawia strukturę (organizację) społeczno polityczną Słowian charakteryzuje pierwsze państwa słowiańskie omawia wpływ Bizancjum i Niemiec na pierwsze państwa słowiańskie przedstawia hipotezy dotyczące powstania państwa polskiego wyjaśnia znaczenie rolę odgrywało papiestwo w czasach Karola Wielkiego i Ottona III; wskazuje podobieństwa i różnice rozumie i wyjaśnia istotę uniwersalizmu Ottonów dokonuje oceny systemu feudalnego i lennego dostrzega i wyjaśnia wzajemne zależności miedzy systemem feudalnym i lennym rozumie i wyjaśnia wpływ systemu feudalnego i lennego na gospodarkę, kulturę i ustrój państw średniowiecznej Europy omawia genezę powstania pierwszych państw słowiańskich omawia podobieństwa i różnice w kształtowaniu się państw słowiańskich potrafi uzasadnić tezę, że państwo polskie powstało przez podbój wewnętrzny plemienia Polan 6

7 władcami legendarnymi a historycznymi zna przyczyny i skutki przyjęcia chrztu przez Mieszka I zna obowiązki ludności w państwie wczesnopiastowskim i potrafi je wymienić zna najważniejszych urzędników w państwie Piastów i potrafi ich wymienić potrafi połączyć urzędnika i opis jego kompetencji zna przyczyny i skutki zjazdu gnieźnieńskiego zna przyczyny i skutki wojny polsko niemieckiej potrafi wymienić postanowienia pokoju w Budziszynie przez Mieszka I wymienia hipotezy dotyczące powstania państwa polskiego opisuje system społeczny, gospodarczy i polityczny państwa Mieszka I wymienia urzędy lokalne i centralne w państwie Piastów i ich kompetencje skutki zjazdu gnieźnieńskiego skutki wojny polsko niemieckiej ; potrafi przedstawić jej przebieg skutki wyprawy przeciwko Rusi w 1018 r. przedstawia schemat organizacji Kościoła w przyjęcia chrztu, utworzenia biskupstwa misyjnego w Poznaniu i bitwy pod Cedynią omawia uwarunkowania polit., gosp., społ. i kult. przyjęcia chrztu przez Mieszka I oraz bliskie i dalekosiężne skutki wyjaśnia pozycję księcia w państwie wczesnopiastowskim wyjaśnia jaką rolę w państwie polskim odgrywała drużyna charakteryzuje strukturę społeczną w państwie Mieszka I wyjaśnia uwarunkowania misji św. Wojciecha wyjaśnia genezę zjazdu gnieźnieńskiego i jego polityczne i gospodarcze skutki potrafi scharakteryzować ustrój polityczny i administracyjny w państwie Piastów omawia wojnę polsko niemiecką przedstawia uwarunkowania polit., gosp. i społ. ekspansji Bolesława rozumie znaczenie potrafi znaleźć argumenty potwierdzające tezę, ze Mieszko I był pierwszym polskim władcą historycznym ocenia decyzję przyjęcia chrztu przez Mieszka I wyjaśnia znaczenie przyjęcia chrześcijaństwa przez Polskę potrafi ocenić politykę zagraniczną Mieszka I wyjaśnia zależność miedzy pozycją księcia, a rolą drużyny potrafi uzasadnić patrymonialny charakter monarchii Bolesława potrafi ocenić zjazd gnieźnieński ocenia politykę zagraniczną Bolesława omawia wewnętrzne i zewnętrzne znaczenie koronacji Bolesława 7

8 zna przyczyny i skutki kryzysu państwa polskiego w XI w. wymienia etapy kryzysu państwa polskiego zgodnie z chronologią zna działania podjęte przez Kazimierza Odnowiciela i potrafi przedstawić je zgodnie z chronologią zna działania podjęte przez Bolesława Śmiałego i potrafi ułożyć je zgodnie z chronologią wie dlaczego został obalony Bolesław Śmiały zna najważniejsze wydarzenia z panowania Władysława Hermana; potrafi je ułożyć zgodnie Polsce po zjeździe gnieźnieńskim skutki kryzysu państwa polskiego w XI w. opisuje kryzys państwa polskiego w XI w. opisuje działania podjęte przez Kazimierza Odnowiciela po powrocie do kraju; wymienia jego reformy opisuje politykę zagraniczną Bolesława Śmiałego wymienia przyczyny obalenia króla Bolesława Śmiałego opisuje panowanie Władysława Hermana; wie jaką rolę odgrywali w nim możni koronacji Bolesława wyjaśnia polityczne, gospodarcze, społeczne i religijne uwarunkowania kryzysu państwa polskiego w XI w. omawia przebieg i skutki, wewnętrzne i zewnętrzne kryzysu charakteryzuje politykę Kazimierza Odnowiciela i rozumie jej znaczenie dla odbudowy państwowości polskiej potrafi wyjaśnić dlaczego Bolesław Śmiały przystąpił do obozu gregoriańskiego wyjaśnia przyczyny i skutki polityki zagranicznej Bolesława Śmiałego omawia politykę Bolesława Śmiałego oraz jej skutki wewnętrzne i zewnętrzne przedstawia przyczyny i skutki wzrostu znaczenia możnowładztwa w czasach Władysława potrafi uzasadnić tezę, że genezy kryzysu państwa pol. należy szukać w sukcesach polityki Bolesława ocenia, czy można było uniknąć kryzysu w XI w. omawia znaczenie kryzysu dla położenia międzynarodowego państwa polskiego wyjaśnia przyczyny udzielenia pomocy państwu polskiemu przez cesarza i księcia ruskiego potrafi znaleźć argumenty potwierdzające tezę, że Kazimierz Odnowiciel był bardzo dobrym politykiem potrafi porównać politykę Bolesława i Bolesława Śmiałego podaje podobieństwa i różnice potrafi ustosunkować się do sporu miedzy biskupem Stanisławem, a królem Bolesławem i uzasadnić swoją opinię przedstawia proces wzrostu znaczenia możnowładztwa w Polsce potrafi ocenić politykę 8

9 z chronologią zna przyczyny wojny między Zbigniewem a Bolesławem Krzywoustym po śmierci Władysława Hermana zna przyczyny, przebieg i skutki wojny z Niemcami w 1109 r. zna ziemie, które Krzywousty przyłączyć podczas swego panowania zna przyczyny wydania statutu przez Bolesława Krzywoustego zna postanowienia statutu i potrafi je wymienić wymienia przyczyny sporu między Zbigniewem i Bolesławem Krzywoustym opisuje przebieg sporu miedzy braćmi skutki wojny z Henrykiem V (1109) opisuje przebieg wojny polsko niemieckiej opisuje podboje Bolesława Krzywoustego skutki wydania statutu przez B. Krzywoustego wymienia jego postanowienia Hermana omawia uwarunkowania polityczne, gospodarcze i społeczne sporu miedzy Zbigniewem a B. Krzywoustym wyjaśnia przyczyny i skutki polityki B. Krzywoustego wobec Niemiec i Pomorza potrafi wyjaśnić dlaczego wyprawa Henryka V zakończyła się klęską wyjaśnia przyczyny i skutki wydania statutu przez B. Krzywoustego omawia postanowienia statutu B. Krzywoustego wewnętrzną Władysława Hermana wyjaśnia znaczenie niezależności arcybiskupstwa gnieźnieńskiego dla dziejów Polski potrafi ocenić politykę zagraniczną Bolesława Krzywoustego potrafi ocenić decyzję B. Krzywoustego o wydaniu statutu omawia znaczenie statutu B. Krzywoustego potrafi porównać politykę B., B. Śmiałego i B. Krzywoustego 9