Sześciolatek w szkole. Aldona Bystrzyńska Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna nr 3 w Gdańsku

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sześciolatek w szkole. Aldona Bystrzyńska Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna nr 3 w Gdańsku"

Adrian Rudnicki
8 lat temu
Przeglądów:

1 Sześciolatek w szkole Aldona Bystrzyńska Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna nr 3 w Gdańsku

2 Koncepcja gotowości szkolnej Gotowość szkolna ma wielowymiarowy charakter, wyznaczony przez zadania rozwojowe (A. Brzezińska 1991, R. Stefańska-Klar 2000) i obszary aktywności dziecka w środowisku przedszkolnym Gotowość do uczenia się jest wyrażana chęcią, zainteresowaniem, wytrwałością pomimo trudności i osiąganiem przez dziecko nieznacznych choćby postępów (E. Hurlock 1985) Gotowość szkolna to pojęcie związane z rozwojem dziecka ale kryteria gotowości są pochodną systemu edukacji; zadań, programów, warunków, wymagań nauczyciela i oczekiwań rodziców (E. Gruszczyk - Kolczyńska 1994, B. Wilgocka - Okoń 2003)

3 Sześciolatek jest innym jakościowo dzieckiem niż siedmiolatek i pięciolatek: * inaczej się uczy * ma inne możliwości, a od nich zależy bezpośrednio stopień przystosowania się dziecka do wymagań szkoły

4 W wieku 5,6-6,6 lat występuje tzw. Skok rozwojowy, czyli szybkie zmiany rozwojowe w krótkim czasie (przyspieszone dojrzewanie). Dokonuje się on dzięki procesom dojrzewania biologicznego i nabywania doświadczeń (dziecko potrzebuje do czegoś dojrzeć, aby się tego czegoś nauczyć). SIEDMIOLATEK TO DZIECKO PO ZMIANACH SZEŚCIOLATEK TO DZIECKO PRZED LUB W TRAKCIE ZMIAN

5 DZIECI DO OKOŁO 6 LAT: * uczą się okazjonalnie głównie w zabawie i przez zabawę * mają mimowolną uwagę i pamięć * kierują się emocjami, a nie normami i obowiązkiem U DZIECI PO ZMIANACH ROZWOJOWYCH: * występują początki uczenia się zamierzonego * występują początki uwagi i pamięci dowolnej * początki kontroli emocji i początki poczucia obowiązkowości

6 PRAWIDŁOWOŚCI W ROZWOJU FIZYCZNYM Występuje silna potrzeba ruchu ("głód" ruchu) nad którą dziecko słabo panuje. Często zmienia pozycję ciała (kładzie się, podpiera). Może narzekać na ból ręki podczas czynności manualnych i grafomotorycznych, mieć kłopot w utrzymaniu się w liniaturze. Może mieć kłopot z oceną stosunków przestrzennych i kierunkowych (np. gubić się w szkole). Mało odporny na choroby i zmęczenie, szybko wyczerpuje się energetycznie i reaguje w sytuacjach przeciążenia w specyficzny sposób np. wzmożoną aktywnością ruchową, werbalną, gwałtownymi reakcjami emocjonalnymi (brak rezerw energetycznych, szczególnie: glukozy i magnezu).

7 KIERUNEK ZMIAN ROZWOJOWYCH Wzrost kompetencji ruchowych i ogólnej sprawności w zakresie małej i dużej motoryki (ruchy są szybsze, bardziej płynne, celowe i skoordynowane). Skutkuje to min. poszerzeniem umiejętności manualnych, grafomotorycznych, samoobsługowych, poprawą orientacji w otoczeniu (dojrzewanie układu nerwowegookolice ruchowe kory mózgowej). Zmiany w budowie ciała, wadze, proporcjach ciała. Zwiększenie twardości kości i wzrost siły mięśni. Wzrost odporności na choroby i zmęczenie. Wzrost sprawności narządów zmysłów (bardziej zróżnicowane są reakcje na bodźce lepszy ich odbiór z otoczenia-dojrzewanie układu nerwowego). Wzrost sprawności narządów mowy.

8 PRAWIDŁOWOŚCI W ROZWOJU INTELEKTUALNYM Dziecko ma trudności z kierowaniem procesami poznawczymi (spostrzega, koncentruje uwagę, zapamiętuje silne i subiektywnie atrakcyjne bodźce tj. skupia się na tym, co lubi, zapamiętuje to, co dla niego ważne, ciekawe). Mimo posiadania wielu informacji dziecko nie potrafi jeszcze nimi operować stąd wyciąga subiektywne, niepełne i często nieprawdziwe wnioski. Myślenie konkretno-wyobrażeniowe przedoperacyjne tj. dokonuje się za pomocą obrazów i przebiega częściowo w umyśle, a częściowo w konkretnym działaniu. Lepiej wnioskuje na podstawie obserwacji

9 PRAWIDŁOWOŚCI W ROZWOJU INTELEKTUALNYM Rzadko potrafi przewidzieć skutki swego działania (osiągnięcie rozwojowe częściej występujące u dzieci u progu 7 roku). Chce się głównie bawić (uczenie niezamierzone-każda aktywność zabawowa zachęca do słuchania, działania, pokonywania przeszkód). W działaniu kieruje się własnymi potrzebami i chęciami nie zawsze zgodnymi z intencją dorosłego.

10 KIERUNEK ZMIAN ROZWOJOWYCH Wzrost sprawności procesów poznawczych, od których zależy powodzenie w nauce- dojrzewają struktury kory mózgowej odpowiedzialne za czynności szkolne tj. spostrzeganie analityczno-syntetyczne wzrokowe i słuchowe, uwaga, pamięć oraz odpowiedzialnych za procesy myślowe. Wzrost umiejętności kierowania przez dziecko procesami poznawczymi (dojrzewa kora mózgowa). Dzieci przechodzą od zabawy, która była dotychczas główną formą aktywności i uczenia się do intencjonalnego zdobywania wiedzy.

11 PRAWIDŁOWOŚCI W ROZWOJU EMOCJONALNO-SPOŁECZNYM 5-6 latki są jeszcze bardzo pobudliwe, mają trudności w kontroli ekspresji emocji i kontroli zachowań, emocje przejawiają się w zachowaniach i są spontaniczne, gwałtowne, zmienne i nietrwałe (niepełna dojrzałość układu nerwowego i niewykształcone jeszcze procesy hamowania). Niska umiejętność przestrzegania w praktyce reguł zachowania, zwłaszcza w spontanicznym działaniu i pod wpływem emocji. Czasem trudność z zauważaniem potrzeb innych (egocentryzm). Trudności ze współdziałaniem ze względu na silną potrzebę rywalizacji.

12 PRAWIDŁOWOŚCI W ROZWOJU EMOCJONALNO-SPOŁECZNYM Istotne stają się wzmocnienia społeczne (uwaga nauczyciela ma moc wzmacniania zachowań!). Doświadczanie niepowodzeń wywołuje silne nieprzyjemne emocje, które dziecko słabo kontroluje (zróżnicowane przejawy w zachowaniu). Słabe poczucie obowiązku np. nie zawsze potrafi na polecenie zmobilizować się do pracy. Mała odporność na stres łatwo występują jeszcze w tym wieku zaburzenia wegetatywne głównie typu pokarmowego, zaburzenia snu.

13 KIERUNEK ZMIAN ROZWOJOWYCH Wzrost równowagi uczuciowej, nabywanie umiejętności opanowania emocji i kontrolowania ekspresji emocji tj. zachowań (dojrzewanie układu nerwowego - sprawniej przebiegają procesy pobudzenia i hamowania). Wzrost umiejętności społecznych - nawiązywanie i utrzymywanie prawidłowych relacji z dorosłymi i rówieśnikami w oparciu o znajomość i umiejętność stosowania norm społecznych, umiejętność współdziałania oraz skuteczniejsze funkcjonowanie w sytuacjach społecznych i zadaniowych. Rozwój uczuć wyższych (empatia, współczucie).

14 JAKIE SĄ WIĘC TE SZEŚCIOLATKI??? CHCĄ SIĘ GŁÓWNIE BAWIĆ każda forma zabawowa zachęca je do: słuchania, działania, pokonywania przeszkód BARDZO DOBRZE REAGUJĄ NA ZACHĘTY, POCHWAŁY przy niepowodzeniach odmawiają działania ZMĘCZONE, ŚPIĄCE LUB GŁODNE STAJĄ SIĘ NIEZNOŚNE nie uświadamiają sobie jeszcze przyczyn swego zachowania; po zjedzeniu czegoś lub po krótkim odpoczynku szybko się regenerują ŁATWO ROZPRASZAJĄ SIĘ CHCĄC JE SKONCENTROWAĆ TRZEBA BYĆ AKTOREM POTRAFIĄ BYĆ UPARTE ARGUMENTY LOGICZNE NIE SKUTKUJĄ kierują się własnymi chęciami SĄ UFNE I ŁATWOWIERNE, PODATNE NA EMOCJONALNIE PODANE INFORMACJE MAJĄ JESZCZE MAGICZNE MYŚLENIE

15 SZEŚCIOLATKI SĄ JESZCZE EGOCENTRYCZNE muszą mieć dużo doświadczeń w obszarze: moje, by móc zrozumieć obszar czyjeś (uczucia, zachowanie, punkt widzenia itp.) DZIECI MAJĄ POCZĄTKI TAKICH UCZUĆ JAK: współczucie, chęć pomocy, pocieszenie, itp.; rozumieją smutek, radość, płacz, ale jeszcze NIE POTRAFIĄ PRZEWIDYWAĆ SKUTKÓW SWOICH ZACHOWAŃ W TYM ZAKRESIE! Dlatego jakość doświadczeń wyniesiona z domu rodzinnego oraz naśladowanie zachowań nauczyciela są bardzo ważne! Niezwykle istotne jest tłumaczenie, DLACZEGO należy uważać, BY NIE KRZYWDZIĆ INNYCH.

16 WARTO PAMIĘTAĆ Rozwój dziecka jest psychoruchowy tzn. poszczególne obszary wzajemnie na siebie oddziałują: - właściwy przebieg rozwoju poznawczego nie gwarantuje powodzenia w nauce, ale stwarza podstawy do zdobywania wiedzy istotny jest przebieg rozwoju emocjonalno-społecznego i fizycznego - rozwój poznawczy i fizyczny dziecka ma znaczenie w procesie nawiązywania relacji i radzenia sobie z emocjami Sytuacja sześciolatka różni się zasadniczo od sytuacji pięciolatka i siedmiolatka, o rok dojrzewania biologicznego i rok różnych jakościowo doświadczeń w obszarze rozwoju fizycznego, intelektualnego i emocjonalno-społecznego

17 Dziękuję

Podobne dokumenty

Praca z dzieckiem sześcioletnim Konferencja Sześciolatek w szkole 17.12.2012 rok

Praca z dzieckiem sześcioletnim Konferencja Sześciolatek w szkole 17.12.2012 rok Iwona Bilska Sześciolatek a siedmiolatek We wrześniu 2014 roku wszystkie dzieci sześcioletnie obowiązkowo rozpoczną naukę