URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE

Transkrypt

1 URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel Internet: Informacja sygnalna - Nr 1 Data opracowania - luty 2014 r. PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ W REJESTRZE REGON W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM Stan na koniec 2013 r. Źródłem prezentowanych danych jest krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej, zwany dalej rejestrem REGON, prowadzony przez Prezesa GUS w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 591 z późniejszymi zmianami) oraz o przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz. U. Nr 69, poz. 763 z późniejszymi zmianami). Obowiązkowi wpisu do rejestru podlegają: - osoby prawne (np. spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), - jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (np. spółki cywilne, wspólnoty mieszkaniowe, jednostki budżetowe), - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, - jednostki lokalne (zakłady, oddziały, filie) wyżej wymienionych podmiotów. Dane prezentowane są w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 (PKD 2007). Nie obejmują jednostek lokalnych oraz indywidualnych gospodarstw rolnych. Ich aktualność jest ściśle związana ze zmianami zgłaszanymi przez same podmioty. W województwie małopolskim według stanu w końcu grudnia 2013 r. w rejestrze REGON zarejestrowanych było 351,1 tys. podmiotów gospodarki narodowej, tj. o 2,2% więcej niż przed rokiem. Sektor prywatny skupiał 343,1 tys. podmiotów (97,7% ogólnej ich liczby), a sektor publiczny 8,0 tys. (2,3%). W porównaniu z końcem 2000 r. w województwie małopolskim liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych wzrosła o 39,5%, głównie z powodu rozwoju sektora prywatnego. Połowa podmiotów sektora prywatnego prowadziła działalność w następujących sekcjach PKD: handel; naprawa pojazdów samochodowych (26,2% podmiotów sektora prywatnego), budownictwo (13,7%) i przetwórstwo przemysłowe (10,1%). Wyżej wymienione trzy sekcje skupiały łącznie 50,0% firm. Natomiast podmioty sektora publicznego działały przede wszystkim w sekcjach PKD, takich jak: edukacja (58,3% ogółu podmiotów sektora publicznego), obsługa rynku nieruchomości (10,6%) oraz administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (9,1%). W ujęciu rocznym wzrosła liczba podmiotów sektora prywatnego o 2,3%, a podmiotów sektora publicznego - spadła o 1,8%. Rozpatrując łączną liczbę zarejestrowanych podmiotów, dominowały następujące sekcje PKD: - handel; naprawa pojazdów samochodowych - 89,9 tys. (wzrost o 0,7% w skali roku),

2 budownictwo - 47,2 tys. (wzrost o 2,3% w odniesieniu do roku 2012), - przetwórstwo przemysłowe - 34,5 tys. (wzrost o 1,9% w ujęciu rocznym), - działalność profesjonalna, naukowa i techniczna - 32,0 tys. (wzrost o 5,0% w porównaniu ze stanem w końcu 2012 r.). Udział podmiotów z sekcji handel; naprawa pojazdów samochodowych w ogólnej liczbie jednostek prawnych zmalał w skali roku do 25,6%, tj. o 0,4 p. proc., wzrósł natomiast udział podmiotów należących do sekcji działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 0,2 p. proc. do 9,1%) i nieznacznie (o 0,1 p. proc.) - udział podmiotów należących do sekcji budownictwo (do 13,5%). Wykr.1. Struktura podmiotów gospodarki narodowej według sektorów własności i sekcji w 2013 r. Według kryterium liczby pracujących 1 przeważały podmioty bardzo małe - mikroprzedsiębiorstwa (o liczbie pracujących do 9 osób), których było w końcu 2013 r. 335,3 tys. Podmiotów o liczbie pracujących osób w bazie REGON znajdowało się 13,0 tys., a jednostek średnich i dużych (o liczbie pracujących powyżej 50 osób) - 2,8 tys. W porównaniu ze stanem w końcu 2012 r. odnotowano wzrost liczby mikroprzedsiębiorstw - o 2,4%, a spadek liczby małych podmiotów o liczbie pracujących osób - o 0,7% oraz podmiotów średnich i dużych - łącznie o 1,3%. Wykr.2. Struktura podmiotów gospodarki narodowej według przewidywanej liczby pracujących w 2013 r. 1 Liczby faktycznej lub przewidywanej w momencie rejestracji lub po wprowadzanych przez podmiot zmianach.

3 - 3 - Pod względem formy prawnej przeważały osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, które stanowiły prawie trzy czwarte ogółu podmiotów. W końcu grudnia 2013 r. w rejestrze REGON figurowało 261,6 tys. takich osób, wobec 257,5 tys. przed rokiem (wzrost o 1,6%). Równocześnie, w końcu omawianego okresu rejestr obejmował 89,5 tys. osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, a ich liczba wzrosła w ujęciu rocznym o 4,2%. REGON obejmował 29,4 tys. spółek handlowych, czyli o 10,2% więcej w skali roku. Natomiast liczba spółek cywilnych wyniosła 27,8 tys. i tym samym nieznacznie spadła w stosunku do poprzedniego roku (o 0,1%). Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, których było 23,1 tys., stanowiły 78,6% wszystkich zarejestrowanych spółek handlowych. Wśród ogółu spółek handlowych odnotowano 4,5 tys. spółek z udziałem kapitału zagranicznego, tj. więcej o 6,6% w porównaniu z 2012 r. Ponadto, według stanu w końcu 2013 r. w rejestrze znajdowało się 1127 spółdzielni (1119 w końcu 2012 r.), 21 przedsiębiorstw państwowych (24), 1483 fundacje (1306), 8660 stowarzyszeń (8293) i 297 organizacji społecznych (tyle, co przed rokiem). Spośród ujętych w rejestrze spółek handlowych 81,1% stanowiły spółki kapitałowe, a 18,9% - spółki osobowe. Wykr.3. Struktura spółek handlowych według form organizacyjno-prawnych w 2013 r. W porównaniu ze stanem w końcu 2012 r. odnotowano wzrost spółek handlowych według wszystkich form organizacyjno-prawnych, i tak: - komandytowo-akcyjnych o 59,5% (z 370 w końcu 2012 r. do 590 według stanu w końcu 2013 r.), - komandytowych o 19,5% (odpowiednio z 1183 do 1414), - partnerskich o 11,1% (z 144 do 160), - z ograniczoną odpowiedzialnością o 10,4% (z do 23124), - akcyjnych o 2,6% (z 726 do 745), - jawnych o 2,0% (z 3336 do 3403). W ujęciu terytorialnym według podregionów w końcu grudnia 2013 r. najwięcej podmiotów było zarejestrowanych z terenu Krakowa - 35,5% ogółu, tj. 124,5 tys. jednostek prawnych, następnie 19,3% z podregionu krakowskiego (67,8 tys.), 18,6% z podregionu nowosądeckiego (65,5 tys.), 17,5%

4 - 4 - z oświęcimskiego (61,4 tys.), a pozostałe 9,1% (31,9 tys.) pochodziło z podregionu tarnowskiego. Wśród powiatów ziemskich największą liczbę podmiotów odnotowano w krakowskim (27,2 tys.), wadowickim (16,0 tys.) i nowotarskim (14,8 tys.), a najmniejszą w dąbrowskim, proszowickim i miechowskim (odpowiednio: 3,0 tys., 3,3 tys. i 4,3 tys.). W skali roku wzrosła liczba podmiotów gospodarczych we wszystkich podregionach i powiatach województwa. Największy wzrost zaobserwowano w podregionie krakowskim - o 3,1%, a zwłaszcza w powiatach: proszowickim (o 4,5%), wielickim (o 4,1%) i krakowskim (o 3,2%) oraz w podregionie m. Kraków - o 2,7%. Liczba podmiotów w podregionie tarnowskim wzrosła o 2,4%, przy czym najbardziej w powiecie tarnowskim (o 3,9%) i brzeskim (o 3,3%). W podregionie nowosądeckim odnotowano zwiększenie liczby podmiotów o 1,9%, na co wpływ miał wzrost ich liczby szczególnie w powiecie nowosądeckim (o 3,3%). Natomiast w podregionie oświęcimskim liczba podmiotów na przestrzeni roku zwiększyła się o 0,7%, w tym najbardziej w powiecie chrzanowskim - o 1,3%. Wśród miast na prawach powiatu, Kraków jako stolica województwa małopolskiego jest nadal zdecydowanie najatrakcyjniejszym miejscem do prowadzenia działalności gospodarczej ze względu m.in. na jakość kapitału ludzkiego, rozwiniętą bazę turystyczną i rozbudowaną infrastrukturę. W Krakowie liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych wyniosła 124,5 tys. i wzrosła w skali roku o 2,7%. W Tarnowie wyniosła ona w końcu omawianego okresu 11,2 tys. i zwiększyła się w stosunku do poprzedniego roku o 0,7%, a w Nowym Sączu - 9,5 tys., tj. odpowiednio o 0,6% więcej. Największa koncentracja podmiotów gospodarki narodowej, wyrażająca się w ich liczbie na 1 km 2, występuje na terenie Krakowa (gdzie w 2013 r. na 1 km 2 przypadało ich 381; w 2012 r ), a także w dwóch pozostałych miastach na prawach powiatu: Nowym Sączu jednostki na 1 km 2 i Tarnowie Wśród powiatów ziemskich, podobnie jak rok wcześniej, omawiany wskaźnik był najwyższy w: oświęcimskim (35), chrzanowskim i wielickim (po 31) oraz wadowickim (25) i tym samym przekroczył średnią wojewódzką wynoszącą 23 podmioty na 1 km 2 (tyle samo, co rok wcześniej). Natomiast najniższym wskaźnikiem cechowały się, podobnie jak przed rokiem, powiaty: dąbrowski i miechowski (po 6) oraz proszowicki, gorlicki i tarnowski (po 8 podmiotów na 1 km 2 ). Wykr.4. Podmioty gospodarki narodowej na 1 km 2 powierzchni a według powiatów w 2013 r.

5 - 5 - O poziomie przedsiębiorczości w danym rejonie świadczy również liczba podmiotów przypadająca na 1000 ludności zamieszkałej na tym terenie. Średnio dla województwa małopolskiego wyniosła ona 104 podmioty gospodarki narodowej na 1000 ludności. Najwyższy wskaźnik odnotowano w Krakowie (164) i w powiecie tatrzańskim (145), co związane jest m.in. z rozwojem turystyki, a najniższy w powiatach: dąbrowskim i tarnowskim (odpowiednio: 51 i 57). Terytorialne rozmieszczenie podmiotów wskazuje na to, że jest ich więcej na obszarach zurbanizowanych, dysponujących lepszą infrastrukturą i wyższym poziomem kapitału ludzkiego sprzyjającemu rozwojowi przedsiębiorczości. Wykr.5. Podmioty gospodarki narodowej na 1000 ludności a według powiatów w 2013 r. W 2013 r. zarejestrowano 31,2 tys. nowych podmiotów gospodarczych, w tym 25,8 tys. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i 3,2 tys. spółek handlowych. Najwięcej nowych podmiotów zarejestrowano w sekcjach: handel; naprawa pojazdów samochodowych - 7,7 tys. podmiotów (24,6% ogółu nowo zarejestrowanych podmiotów), budownictwo - 5,2 tys. (16,8%), działalność profesjonalna, naukowa i techniczna - 3,1 tys. nowych jednostek (10,0%). Wyżej wymienione sekcje PKD skupiały łącznie ponad połowę (51,4%) ogółu nowo zarejestrowanych podmiotów. W ciągu omawianego roku wyrejestrowano 23,3 tys. jednostek prawnych z terenu województwa małopolskiego, w tym 21,7 tys. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i 0,4 tys. spółek handlowych. Największą liczbę zlikwidowanych podmiotów odnotowano w sekcjach: handel; naprawa pojazdów samochodowych - 7,1 tys. (30,5% ogółu wyrejestrowanych), budownictwo - 4,2 tys. (18,1%) oraz przetwórstwo przemysłowe - 2,1 tys. (8,9%). Te trzy sekcje skupiały łącznie 57,5% ogółu wyrejestrowanych podmiotów gospodarczych. Według stanu w dniu 31 XII 2013 r. działalność zawiesiło 35,0 tys. podmiotów gospodarki narodowej, tj. o 19,2% więcej niż przed rokiem, w tym 34,5 tys. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i spółek handlowych.

6 Tabl Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według form prawnych i sekcji w 2013 r. SEKCJE a - w liczbach bezwzględnych b =100 Ogółem Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej w tym spółki handlowe spółki cywilne przedsiębiorstwa państwowe spółdzielnie Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 1 OGÓŁEM... a b 102,2 104,2 87,5 110,2 99,9 100,8 101,6 w tym: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo... a b 92,8 103,1 x 119,1 98,5 99,3 91,3 Przemysł... a b 102,3 104,9 90,9 109,3 100,2 96,0 101,5 w tym przetwórstwo przemysłowe... a b 101,9 103,8 100,0 107,5 100,3 95,8 101,3 Budownictwo... a b 102,3 104,8 85,7 108,0 100,6 98,0 101,9 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... a b 100,7 102,8 66,7 107,5 99,9 101,7 100,1 Transport i gospodarka magazynowa... a b 100,1 104,4 100,0 111,9 97,7 100,0 99,7 Zakwaterowanie i gastronomia. a b 102,2 104,2 x 110,0 101,1 120,0 101,6 Informacja i komunikacja... a b 106,8 124,5 x 113,9 96,4 100,0 106,0 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa... a b 101,5 111,4 x 120,7 96,8 100,0 100,2 Obsługa rynku nieruchomości.. a b 103,9 104,4 100,0 110,2 100,2 100,4 102,3 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna... a b 105,0 105,7 100,0 110,8 100,3 102,8 104,9 Administrowanie i działalność wspierająca... a b 105,5 111,8 x 118,5 104,6 116,7 103,9 Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne... a b 100,1 100,1 x 120,0 100,0 x 100,0 Edukacja... a b 102,1 101,0 x 115,0 98,1 116,7 103,6 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna... a b 104,9 104,0 x 112,3 99,0 130,0 105,0 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją... a b 103,3 103,3 x 117,1 100,2 100,0 103,4 Pozostała działalność usługowa... a b 103,3 104,8 x 120,4 97,7 118,2 101,7 1 Bez osób prowadzących wyłącznie indywidualne gospodarstwa rolne.

7 - 7 - Tabl.2. Podmioty gospodarki narodowej według podregionów i powiatów w 2013 r. PODREGIONY POWIATY a - w liczbach bezwzględnych b =100 Ogółem Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej w tym spółki handlowe w tym z udziałem kapitału zagranicznego Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 1 WOJEWÓDZTWO... a b 102,2 104,2 110,2 106,6 101,6 Podregion krakowski... a b 103,1 104,7 112,9 106,1 102,7 Powiaty: bocheński... a b 102,5 103,4 112,3 108,3 102,2 krakowski... a b 103,2 105,0 113,5 106,6 102,7 miechowski... a b 101,8 104,1 112,2 108,3 101,3 myślenicki... a b 102,3 103,5 110,3 103,4 102,0 proszowicki... a b 104,5 104,9 111,8 118,2 104,4 wielicki... a b 104,1 106,1 114,1 104,0 103,6 Podregion m. Kraków... a b 102,7 105,1 110,3 107,4 101,5 Miasto na prawach powiatu Kraków... a b 102,7 105,1 110,3 107,4 101,5 Podregion nowosądecki... a b 101,9 103,3 109,0 106,6 101,6 Powiaty: gorlicki... a b 102,7 101,6 107,4 112,0 103,0 limanowski... a b 101,8 103,3 109,9 109,5 101,5 nowosądecki... a b 103,3 104,5 110,7 104,2 103,0 nowotarski... a b 101,7 103,0 107,4 104,2 101,4 tatrzański... a b 101,0 102,6 106,4 108,3 100,6 Miasto na prawach powiatu Nowy Sącz... a b 100,6 104,2 110,6 107,2 99,3 Podregion oświęcimski... a b 100,7 102,5 108,5 103,3 100,2 Powiaty: chrzanowski... a b 101,3 103,2 107,2 103,1 100,7 olkuski... a b 100,1 101,1 104,2 102,8 99,8

8 - 8 - Tabl.2. Podmioty gospodarki narodowej według podregionów i powiatów w 2013 r. (dok.) PODREGIONY POWIATY a - w liczbach bezwzględnych b =100 Ogółem Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej w tym spółki handlowe w tym z udziałem kapitału zagranicznego Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 1 Podregion oświęcimski (dok.) Powiaty (dok.): oświęcimski... a b 101,0 102,3 107,6 100,0 100,6 suski... a b 100,6 101,9 108,0 103,7 100,3 wadowicki... a b 100,6 103,3 114,1 106,6 99,9 Podregion tarnowski... a b 102,4 102,6 108,5 98,1 102,3 Powiaty: brzeski... a b 103,3 104,7 115,7 106,7 102,9 dąbrowski... a b 101,3 99,9 104,0 100,0 101,7 tarnowski... a b 103,9 103,7 111,6 97,1 104,0 Miasto na prawach powiatu Tarnów... a b 100,7 101,5 106,2 97,2 100,3 1 Bez osób prowadzących wyłącznie indywidualne gospodarstwa rolne. Podsumowując, można stwierdzić, że: liczba podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie małopolskim w końcu grudnia 2013 r. zwiększyła się o 2,2% w porównaniu do stanu sprzed roku, ponad 1/4 podmiotów w województwie (25,6%) prowadziła działalność w sekcji PKD handel; naprawa pojazdów samochodowych, a ich udział w ogólnej liczbie zarejestrowanych podmiotów był nieco wyższy niż przed rokiem, wzrosła w skali roku zarówno liczba zarejestrowanych osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (o 1,6%), jak i spółek handlowych (o 10,2%) oraz spółdzielni (o 0,8%), w ujęciu terytorialnym nadal najwięcej podmiotów (35,5% ogółu jednostek prawnych w województwie małopolskim) działało na terenie Krakowa, największą rotacją podmiotów gospodarczych, tj. liczbą nowo zarejestrowanych i wyrejestrowanych podmiotów cechowały się nadal sekcje: handel; naprawa pojazdów samochodowych i budownictwo. Szczegółowe dane w ujęciu terytorialnym znajdą Państwo w publikacji Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie małopolskim, 2013 r., na stronie internetowej Urzędu Statystycznego w Krakowie. Opracowanie: Anna Dziedzic, Dział Opracowań Regionalnych, tel , w. 25 Naliczenie tablic: Barbara Czernecka, Dział Udostępniania Informacji, tel