KARTA DOKUMENTACYJNA GEOSTANOWISKA

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KARTA DOKUMENTACYJNA GEOSTANOWISKA"

Wanda Tomaszewska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Informacje ogólne Numer KDG: Nazwa obiektu: Odsłonięcie utworów piaszczystych miocenu w Lipowcu 2. Typ obiektu geostanowiska: odsłonięcie geologiczne sztuczne 3. Współrzędne (WGS84): Długość: 50 37' 50,785 Szerokość: 22 52' 26, Przynależność geograficzna 4.1. Miejscowość: Lipowiec 4.2. Województwo 4.3. Powiat 4.4 Gmina lubelskie biłgorajski Tereszpol (gm. wiejska) 5. Kraina geograficzna: Roztocze Środkowe; 6. Opis lokalizacji terenu: odkrywka (kopanka) piasków zlokalizowana po N stronie drogi asfaltowej Lipowiec-Lipowiec Góry, tuż powyżej dolnych zabudowań wsi 7. Forma własności terenu: nieokreślona 8. Numer i nazwa arkusza mapy 1:50k: Tereszpol Cechy fizyczne obiektu geostanowiska Cecha Wartość liczbowa JM Długość: od: 6 do: 8 m Szerokość: od: 0 do: 0 m Wysokość: od: 10 do: 12 m Powierzchnia: 60 m^2 Objętość: 0 m^3 Wysokość n.p.m.: 262 m Inne mierzalne cechy: odsłonięcie sztuczne długości (szerokości) ok. 6m i wysokości do 12m, w obrębie stromego stoku

4 Gmina lubelskie biłgorajski Tereszpol (gm. wiejska) 5. Kraina geograficzna: Roztocze Środkowe; 6.

2 Aktualny stan obiektu 1. Forma własności obiektu: nieokreślona 2. Status: poza obszarem chronionym 3. Uwagi dot. statusu: unikalne odsłonięcie kompleksu piaszczystego miocenu, z licznymi strukturami sedymentacyjnymi, godne ochrony jako stanowisko dokumentacyjne - wymaga jednak ochrony czynnej (sztuczne odsłanianie utworów oraz usuwanie rośłinności) 4. Stan zachowania obiektu: wymaga prac zabezpieczających; 5. Położenie: na szlaku turystycznym 6. Dostępność: łatwo dostępny 7. Uwagi: kopanka położona przy czarnym szlaku turystycznym, w sąsiedztwie wygodnej drogi asfaltowej 8. Ekspozycja: dobrze wyeksponowany 9. Ranga obiektu: regionalna Ocena atrakcyjności turystycznej [0-10]: Ocena atrakcyjności dydaktycznej [0-10]: Ocena atrakcyjności naukowej [0-10]: Pozostałe uwagi: obiekt atrakcyjny z punktu widzenia naukowego - zmienność utworów piaszczystych (piaski zielone z glaukonitem, piaski białe kwarcowe i żółte kwarcowe), jak też bogactwo struktur sedymentacyjnych powoduje, że stanowisko może być wykorzystane do nauczania sedymentologii Charakterystyka geologiczna geostanowiska 1. Regiony strukturalne: zapadlisko przedkarpackie; 2. Wiek geologiczny: baden; 3.1. Litologia: Piaski (piaski, piaski z...); 3.2. Forma rzeźby terenu: skarpa; 3.3. Geneza: morska; Strona 2

odsłanianie utworów oraz usuwanie rośłinności) 4. Stan zachowania obiektu: wymaga prac zabezpieczających; 5. Położenie: na szlaku turystycznym 6. Dostępność: łatwo dostępny 7.

3 4. Uwagi: Odsłonięcie piasków znajduje się we wsi Lipowiec, po północnej stronie drogi Lipowiec Góry - Lipowiec. Ma ono wysokość ok m i szerokości 6-8 m. W spągu kompleksu piaszczystego odsłaniają się zielonkawoszare piaski kwarcowe z glaukonitem, bezstrukturalne, drobnoziarniste, o łącznej miąższości około 6m. W ich środkowych partiach występuje około 2 m kompleks kremowych piasków kwarcowych z charakterystycznymi warstwowaniami przekątnymi rynnowymi. Kilka poziomów ciemnoszarych mułowców o miąższości od 10 do 40 cm znajduje się jako przeławicenia w obrębie piasków. Piaski te są utworem osadzanym podczas transgresji morza w miocenie. Ponad nimi występuje kompleks żółtych i rdzawych piasków bezstrukturalnych o miąższości ok. 4 m. Cechy osadu i obecne tu struktury sedymentacyjne (warstwowania przekątne) sugerują na depozycję w strefie falowania morza mioceńskiego. Wiercenia (rdzeniowane) wykonane w sąsiedztwie kopanki wskazują, że spąg piasków oliwkowozielonych z glaukonitem, występuje tu na głębokości ok. 7 m poniżej powierzchni terenu (lokalnie piaski są przeławicone iłem), zaś w spągu kompleksu piaszczystego są utwory ilaste (ok. 1.5m miąższości), zalegające bezpośrednio na utworach kredowych. W trakcie budowy drogi z Lipowca - Góry do Czarnegostoku (która przecina kompleks utworów piaszczystych) w obrębie piasków zostały znalezione niewielkie fragmenty skrzemieniałego drewna. Skrzemieniałe drewno mioceńskie (zazwyczaj fragmnety cypryśników z rodzaju Taxodioxylon), jest największą osobliwością Roztocza, zaś jego obfite nagromadzenia występują w okolicy Hrebennego i Rawy Ruskiej. Stanowisko Lipowiec jest jednym z najdalej na północ wysuniętym miejscem występowania tej osobliwości przyrodniczej. Opracowanie Data wykonania: Wykonał/li: Włodzimierz Margielewski; Dokumentacja graficzna Data / Autor Tytuł Zdjęcie Widok odsłonięcia utworów piaszczystych w Lipowcu Profil utworów piaszczystych Lipowca, ze zdjęciami charakterystycznych kompleksów: A - zielone piaski kwarcowe z glaukonitem; B - mułowiec (w różnych poziomach); C - białe piaski kwarcowe przekątnie warstwowane; D - białe piaski kwarcowe bezstrukturalne (wg. Krąpiec i in., 2010) Strona 3

W ich środkowych partiach występuje około 2 m kompleks kremowych piasków kwarcowych z charakterystycznymi warstwowaniami przekątnymi rynnowymi.

4 Warstwowania przekątne w obrębie białych piasków tworzących środkową część kompleksu piaszczystego w Lipowcu Zestawy warstwowań przekątnych rynnowych w piaskach kwarcowych (białych) tworzących środkową część kompleksu piaszczystego w odkrywce w Lipowcu Strona 4

warstwowań przekątnych rynnowych w piaskach kwarcowych (białych)

5 Bibliografia L.P. Autor Tytuł Publikacja Rok wydania Uwagi ISBN 2 Maruszczak H. Skamieniałe szczątki lasu mioceńskiego na Roztoczu (Polska SE i Ukraina NW) 1 Buraczyński J. (red.) Roztocze Środowisko przyrodnicze 3 Popielski W. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski, skala 1: , arkusz Tereszpol 4 Popielski W. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, skala 1: , arkusz Tereszpol 5 Wysocka A. Klastyczne utwory badeńskie Roztocza - przebieg sedymentacji w północnej marginalnej strefie basenu zapadliska przedkarpackiego Przegląd Geologiczny 49, 6: Wyd. Lubelskie, Lublin, ss. 341 Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, ss. 35 Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa Przegląd Geologiczny 54, 5: Wzmianka o znalezisku skrzemienialego drewna w utworach piaszczystych kompleksu Lipowca w trakcie budowy drogi Lipowiec-Góry - Czarnystok 2002 Informacje odnośnie do charakterystyki utworów transgresywnych miocemu 1995 Informacje dotyczące piaszczystych utworów transgresywnych miocenu na Roztoczu, wzmianka o kompleksie piaszczystym Lipowca 1996 Mapa z zasięgiem utworów piaszczystych Lipowca 2006 Strona 5

Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, skala 1: 50 000, arkusz Tereszpol 5 Wysocka A.

6 6 Krąpiec M., Jankowski L., Mapa geologiczno- Państwowy Instytut 2010 opis stanowiska Margielewski W. & turystyczna Geologiczny, Państwowy Krąpiec P. Roztoczańskiego Parku Instytut Badawczy, Narodowego, skala 1: 30 Warszawa 2010 ( mapa 000, wraz z częścią wraz z częścią tekstową: tekstową ss. 17) Strona 6

& turystyczna Geologiczny, Państwowy Krąpiec P.

Podobne dokumenty

KARTA DOKUMENTACYJNA GEOSTANOWISKA

KARTA DOKUMENTACYJNA GEOSTANOWISKA Informacje ogólne Numer KDG: 2316 1. Nazwa obiektu: Wąwóz lessowy Jedliczny Dół w Turzyńcu 2. Typ obiektu geostanowiska: elementy rzeźby - formy denudacyjne 3. Współrzędne (WGS84): Długość: 50 38' 09,180