Stres w pracy? Nie, dziękuję!

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Stres w pracy? Nie, dziękuję!"

Łukasz Romanowski
8 lat temu
Przeglądów:

Psychologii i Socjologii Pracy Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy

1 Najważniejsze informacje i wyniki badań nt. stresu zawodowego. Metody i techniki radzenia sobie ze stresem Dr Dorota Żołnierczyk Zreda Pracownia Psychologii i Socjologii Pracy Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Bezpieczeństwo i zdrowie w pracy dotyczy każdego. Jest dobre dla ciebie. Dobre dla firmy.

2 STRES Zespół reakcji psychofizjologicznych organizmu na wymagania środowiska, które przekraczają możliwości organizmu lub są na granicy tych możliwości STRES W PRACY Stres związany z pracą pojawia się wtedy, gdy wymagania stawiane pracownikowi przekraczają jego możliwości (zasoby).

tych możliwości STRES W PRACY Stres związany z pracą pojawia się

3 Źródła stresu: niepewność zatrudnienia zmiany w organizacji przeciążenie/niedociążenie pracą stosunki międzyludzkie, brak rozwoju kariery, konflikt praca-rodzina, środowisko fizyczne,

PRZYCZYNY STRESU Niepewność pracy i zagrożenia płynące z restrukturyzacji Restrukturyzacja a zdrowie pracownika: główne skutki i mechanizmy psychologiczne.

4 PRZYCZYNY STRESU Niepewność pracy i zagrożenia płynące z restrukturyzacji Restrukturyzacja a zdrowie pracownika: główne skutki i mechanizmy psychologiczne. Zadanie realizowane w CIOP-PIB - projekt międzynarodowy PSYRES ( ) Pracownicy z firm restrukturyzowanych mieli: mniejsze zadowolenie z pracy, wyższy poziom stresu, niższy wskaźnik zdolności do pracy, dłuższe absencje chorobowe Istotne predyktory samopoczucia: informacja i wsparcie kierownictwa i przełożonego włączanie pracowników (partycypacja) zaufanie

Zadanie realizowane w CIOP-PIB - projekt międzynarodowy PSYRES (2009-2010) Pracownicy z firm restrukturyzowanych mieli: mniejsze

5 PRZYCZYNY STRESU Stres w pracy? Nie, dziękuję! Nadmierne obciążenie pracą, presja czasu Ile godzin tygodniowo poświęca Pan/i na swoją pracę? (q18) Czechy 41,1% Irlandia 23,8% Polska 23,15 Włochy 23,0% Niemcy 20,3% Holandia 16,7% Francja 16,3% Finlandia 13,4%

PRZYCZYNY STRESU Brak równowagi PRACA - DOM Konflikt praca - rodzina, kiedy mamy poczucie, że praca zawodowa zaburza życie rodzinne oraz Konflikt rodzina - praca, kiedy występuje poczucie, że życie

6 PRZYCZYNY STRESU Brak równowagi PRACA - DOM Konflikt praca - rodzina, kiedy mamy poczucie, że praca zawodowa zaburza życie rodzinne oraz Konflikt rodzina - praca, kiedy występuje poczucie, że życie rodzinne uniemożliwia efektywną i satysfakcjonującą pracę zawodową. Konflikt praca-rodzina jest istotnie bardziej nasilony. Oba rodzaje konfliktu korelują ze sobą i są istotnymi predyktorami samopoczucia psychicznego i fizycznego, a także zadowolenia z pracy.

efektywną i satysfakcjonującą pracę zawodową. Konflikt praca-rodzina jest istotnie bardziej nasilony.

7 PRZYCZYNY STRESU Nękanie lub molestowanie psychiczne, mobbing Mobbing definiuje się jako występowanie sytuacji, w których pracownicy przez dłuższy czas są narażeni na powtarzające się, niepożądane zachowania wymierzone przeciwko nim przez przełożonych, podwładnych bądź współpracowników. Ukrywanie informacji, Zlecanie pracy poniżej kompetencji Odbieranie odpowiedzialności Szerzenie plotek i pogłosek o pracowniku Ignorowanie i bojkotowanie pracownika Krzyczenie, okazywanie złości, wściekłości Nieustannie krytykowanie pracy i wysiłków Nadmierne kontrolowanie pracy Obciążanie nadmierną ilością pracy Grożenie użyciem przemocy fizycznej

Ukrywanie informacji, Zlecanie pracy poniżej kompetencji Odbieranie odpowiedzialności Szerzenie plotek i pogłosek o pracowniku Ignorowanie i bojkotowanie

8 Struktura Kwestionariusza ORM do oceny ryzyka mobbingu (Warszewska-Makuch, 2010, CIOP-PIB) Niepewność pracy Jasność roli i kontrola Obciążenie pracą Relacje z bezpośred. przełożonym Ryzyko Mobbingu (41 pytań) Kultura organizacyjna Klimat społeczny Przywództwo Szkolenia

kontrola Obciążenie pracą Relacje z bezpośred.

osiągnięć i współzawodnictwa, tendencja do dominacji i sprawowania

9 UWARUNKOWANIA STRESU Różnice indywidualne a stres w pracy Neurotyczność, lęk, reaktywność Wzór zachowania A silna potrzeba osiągnięć i współzawodnictwa, tendencja do dominacji i sprawowania kontroli nad otoczeniem, agresywność, wrogość, szybkość działania, pośpiech, niecierpliwość.

10 KONSEKWENCJE STRESU Długotrwały stres wypalenie zawodowe Objawy wypalenia zawodowego: systematyczne obniżanie się efektywności pracy wyczerpanie emocjonalne depersonalizacja brak satysfakcji z pracy

11 KONSEKWENCJE STRESU Konsekwencje zdrowotne zdrowie psychiczne, choroby układu krążenia, dolegliwości mięśniowo-szkieletowe problemy immunologiczne Inne dolegliwości

12 KONSEKWENCJE STRESU Straty materialne i finansowe wzrost absencji spadek produktywności wzrost liczby wypadków wyższa fluktuacja zwiększone koszty funkcjonowania organizacji

SPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE STRESEM na poziomie organizacji Elastyczny czas pracy niższy poziom stresu w pracy, lepsze zdrowie psychiczne u pracowników, którzy posiadają elastyczny czas pracy w

13 SPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE STRESEM na poziomie organizacji Elastyczny czas pracy niższy poziom stresu w pracy, lepsze zdrowie psychiczne u pracowników, którzy posiadają elastyczny czas pracy w porównaniu do tych, którzy mają sztywne godziny pracy Autentyczne przywództwo lepsze zdrowie psychiczne, niższy poziom narażenia na mobbing wśród pracowników, których przełożeni posiadają więcej cech autentycznego przywódcy

tych, którzy mają sztywne godziny pracy Autentyczne przywództwo lepsze zdrowie psychiczne, niższy

14 Europejskie podejście do zarządzania ryzykiem psychospołecznym w miejscu pracy (Psychosocial Risk Management European Framework- PRIMA-EF)

publikacji British Standard Institiution jest prezentacja wzorców działań w obszarze zarządzania ryzykiem

15 Standard dotyczący zarządzania ryzykiem psychospołecznym w miejscu pracy opublikowany przez British Standard Institiution Publicly Available Specification (PAS) for psychosocial risk management Celem tej publikacji British Standard Institiution jest prezentacja wzorców działań w obszarze zarządzania ryzykiem psychospołecznym. Stanowi ona tzw. miękkie prawo, standard do publicznej dyskusji (Publicly Available Specification)

SPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE STRESEM na poziomie pracowników doskonalenie umiejętności, wzbogacanie zasobów: dobra komunikacja społeczna i asertywność, zarządzanie czasem,

16 SPOSOBY RADZENIA SOBIE ZE STRESEM na poziomie pracowników doskonalenie umiejętności, wzbogacanie zasobów: dobra komunikacja społeczna i asertywność, zarządzanie czasem, empatia i udzielanie wsparcia, interwencje oparte na uważności dla kierowników średniego szczebla, interwencje przeciwdziałające wypaleniu zawodowemu, zdrowy tryb życia.

empatia i udzielanie wsparcia, interwencje oparte na uważności dla kierowników

17 Polska 49,5% Finlandia 73,8% Holandia 61,9% Irlandia 82,9% Włochy 41,7% Niemcy 46,6% Francja 58,5% Czechy 67,3% Eurofound 2010

18 Ryzyko psychospołeczne i stres zawodowy w pracy DZIENNIKARZY Dziennikarze są zaniedbywaną grupą zawodową. Ilość artykułów naukowych w bazie EBSCO na temat stresu zawodowego : - Dziennikarzy = 12 - Nauczycieli = Kierowców = Strażaków = 38 PTSD (Zespół stresu pourazowego): - Dziennikarzy = 20 - Nauczycieli = Kierowców = 32 - Strażaków = 50

Ilość artykułów naukowych w bazie EBSCO na temat stresu zawodowego : - Dziennikarzy = 12

Ryzyko psychospołeczne i stres zawodowy w pracy DZIENNIKARZY Badania w polskiej populacji (Najder, Merecz-Kot; 2014) (211 dziennikarzy radiowych, prasowych i telewizyjnych) Stresogenne cechy pracy:

19 Ryzyko psychospołeczne i stres zawodowy w pracy DZIENNIKARZY Badania w polskiej populacji (Najder, Merecz-Kot; 2014) (211 dziennikarzy radiowych, prasowych i telewizyjnych) Stresogenne cechy pracy: Praca obciążająca emocjonalnie: 79,6% Możliwość zetknięcia się z ekstremalnymi i nieprzewidywalnymi reakcjami ludzkimi: 50,24% Praca wymagająca wysiłku umysłowego Brak możliwości przewidzenia, co zdarzy się kolejnego dnia Dziennikarze wykazali istotnie mniej dni absencji w porównaniu z całą populacją. Ryzyko skutków stresu nie wiąże się z treścią pracy, lecz z kontekstem organizacyjnym i społecznym.

nieprzewidywalnymi reakcjami ludzkimi: 50,24% Praca wymagająca wysiłku umysłowego Brak możliwości przewidzenia, co zdarzy się kolejnego dnia

Style radzenia sobie ze stresem DZIENNIKARZY Badania w polskiej populacji (Godziebiewska, 2009) (40 dziennikarzy, 20 nauczycielek) Dziennikarze radzą sobie ze stresem za pomocą stylu skoncentrowanego

20 Style radzenia sobie ze stresem DZIENNIKARZY Badania w polskiej populacji (Godziebiewska, 2009) (40 dziennikarzy, 20 nauczycielek) Dziennikarze radzą sobie ze stresem za pomocą stylu skoncentrowanego na zadaniu Dziennikarki najczęściej wybierały styl zorientowany na emocje Nauczycielki najczęściej wybierały styl zorientowany na unikanie Dziennikarki uzyskały najwyższe wyniki w skali poszukiwania grozy i przygód.

zadaniu Dziennikarki najczęściej wybierały styl zorientowany na emocje Nauczycielki najczęściej

21 Dziękuję za uwagę! Wykorzystane plakaty pochodzą z ogólnopolskich konkursów na plakat bezpieczeństwa pracy Stres (1997), Kultura pracy (2008), Stres XXI wieku (2013), organizowanych przez CIOP-PIB

Podobne dokumenty

Psychospołeczne zagrożenia w miejscu

Psychospołeczne zagrożenia w miejscu pracy i metody ich oceny Anna Łuczak Wrocław 27 maja 2015 POWODY dla których należy! (warto?) oceniać stres i psychospołeczne zagrożenia w miejscu pracy Europejska