Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny roczne z historii dla klasy 6 Wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji. Ocena bardzo dobra

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny roczne z historii dla klasy 6 Wymagania na poszczególne oceny Temat lekcji Ocena Ocena Ocena dostateczna Ocena dobra niedostateczna dopuszczająca Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: 1. Wielkie odkrycia geograficzne średniowiecz ne wyobrażenia o Ziemi przyczyny wypraw żeglarskich na przełomie XV i XVI w. najważniejsz e wyprawy przełomu XV i XVI w. oraz ich dowódcy Indie, Amerykę podaje przykłady towarów sprowadzanych z Indii (przyprawy, jedwab) Krzysztofa Kolumba jako odkrywcę Ameryki podaje rok odkrycia Ameryki (1492 r.) i określa, w którym wieku doszło do tego wydarzenia Rozdział I. Narodziny nowożytnego świata nowości w technice żeglarskiej, które umożliwiły dalekomorskie wyprawy się terminami: karawela, kompas podaje lata pierwszej wyprawy dookoła Ziemi ( r.) i określa, w którym wieku doszło do tego wydarzenia wskazuje Ferdynanda Magellana jako dowódcę wyprawy dookoła świata i przedstawia jej znaczenie podaje przyczyny wielkich odkryć geograficznych mapie trasy najważniejszych wypraw przełomu XV i XVI w. oraz wymienia ich dowódców (Krzysztof Kolumb, Ferdynand Magellan, Vasco da Gama, Bartłomiej Diaz) terminem: tubylec dlaczego ludność tubylczą Ameryki nazwano Indianami Ocena bardzo dobra Uczeń: przyczyny poszukiwania morskiej drogi do Indii podaje i zaznacza na osi czasu daty wypraw Bartłomieja Diaza i Vasco da Gamy terminem: astrolabium dlaczego Krzysztof Kolumb i Ferdynand Magellan skierowali swoje wyprawy drogą na zachód Ocena celująca Uczeń: tłumaczy pochodzenie nazwy Ameryka wskazuje związek między wynalazkami z dziedziny żeglugi a podejmowaniem dalekich wypraw morskich 1

2 2. Skutki odkryć geograficzny ch cywilizacje prekolumbijs kie i ich dokonania podbój Ameryki przez Hiszpanów i Portugalczyk ów oraz jego następstwa zmiany w życiu ludzi w wyniku odkryć geograficzny ch nazwy rdzennych ludów Ameryki (Majowie, Aztekowie i Inkowie) przy pomocy nauczyciela posługuje się terminami: Stary Świat, Nowy Świat podaje przykłady towarów, które przewożono między Ameryką a Europą się terminem: cywilizacje prekolumbijskie tereny zamieszkałe przez Majów, Azteków i Inków dokonania rdzennych ludów Ameryki po jednym pozytywnym i negatywnym skutku wielkich odkryć geograficznych wskazuje odkrycie Ameryki jako początek epoki nowożytnej terminami: kolonia, niewolnik, plantacja politykę Hiszpanów i Portugalczyków w Nowym Świecie tłumaczy przyczyny przewagi Europejczyków nad tubylczą ludnością Ameryki opowiada o sytuacji niewolników na plantacjach w Ameryce w jaki sposób w Ameryce pojawiła się ludność afrykańska terminami: antyk, humanizm epokę renesansu nazwę nowej epoki pozytywne i negatywne skutki wielkich odkryć geograficznych terminem: konkwistador opisuje działalność konkwistadorów i wymienia najbardziej znanych konkwistadorów (Hernán Cortez, Francisco Pizarro) mapie tereny skolonizowane przez Hiszpanów i Portugalczyków zmiany w życiu ludzi w wyniku odkryć geograficznych na podstawie mapy nazwy współczesnych państw położonych na obszarach dawniej zamieszkiwanych przez cywilizacje prekolumbijskie 3. Renesans narodziny nowej epoki renesans cechy charakterysty czne epoki humaniści i ich poglądy ideał zaznacza na osi czasu epokę renesansu Jana Gutenberga jako wynalazcę druku wskazuje Leonarda da Vinci jako człowieka renesansu i określa dwie trzy się terminem: renesans, podaje czas trwania epoki renesansu ideał człowieka w epoce odrodzenia i wyjaśnia termin: człowiek renesansu wpływ wynalezienia druku na rozprzestrzenianie się idei renesansu poglądy humanistów wskazuje Erazma z Rotterdamu jako wybitnego humanistę i przedstawia jego poglądy porównuje pracę kopisty z pracą w średniowiecznej drukarni 2

3 człowieka w dobie renesansu wynalezienie druku i jego znaczenie dziedziny jego zainteresowań opisuje dokonania Leonarda da Vinci i uzasadnia słuszność twierdzenia, że był on człowiekiem renesansu 4. Kultura renesansu w Europie renesansowa radość życia architektura renesansu wybitni twórcy odrodzenia i ich dzieła wskazuje Włochy jako kolebkę renesansu, Leonarda da Vinci i Michała Anioła jako wybitnych twórców włoskiego odrodzenia w czym przejawiała się renesansowa radość życia się terminem: mecenat wybitnych twórców epoki odrodzenia i podaje przykłady ich dzieł sztukę renesansową, wskazując główne motywy podejmowane przez twórców, terminem: fresk, podaje przykład dzieła wykonanego tą techniką terminami: attyka, arkada, kopuła do opisu budowli renesansowych terminem: perspektywa podaje przykłady dzieł, w których zastosowano perspektywę 5. Reformacja czas wielkich zmian wskazuje wystąpienie Marcina Lutra jako początek reformacji się terminami: reformacja, protestanci określa początek terminami: pastor, celibat, zbór poglądy Marcina Lutra opisuje poglądy głoszone przez Jana Kalwina wskazuje zmiany 3

4 kryzys Kościoła katolickiego Marcin Luter i jego poglądy reformacja i jej następstwa terminem: odpust wyznania protestanckie reformacji (1517 r.) i zaznacza tę datę na osi czasu wskazuje sprzedaż odpustów jako jedną z przyczyn reformacji wyznania protestanckie i podaje ich założycieli wskazuje objawy kryzysu w Kościele katolickim jako przyczynę reformacji opisuje okoliczności powstania anglikanizmu skutki reformacji postanowienia pokoju w Augsburgu (1555 r.) i wyjaśnia zasadę czyj kraj, tego religia na mapie podział religijny Europy wprowadzone w liturgii protestanckiej 6. Kontrreform acja postanowieni a soboru trydenckiego działalność jezuitów wojna trzydziestolet nia i jej następstwa terminem: sobór przy pomocy nauczyciela przedstawia przyczyny zwołania soboru w Trydencie wskazuje zakon jezuitów jako instytucję powołaną do walki z reformacją oblicza, jak długo obradował sobór trydencki i zaznacza to na osi czasu (daty się terminami: kontrreformacja, seminarium duchowne zadania seminariów duchownych w dobie kontrreformacji cel założenia zakonu jezuitów Ignacego Loyolę jako założyciela zakonu jezuitów postanowienia soboru trydenckiego terminami: heretyk, inkwizycja, indeks ksiąg zakazanych cel utworzenia inkwizycji i indeksu ksiąg zakazanych działalność zakonu jezuitów zasady obowiązujące jezuitów przyczyny wybuchu wojny trzydziestoletniej podaje datę podpisania pokoju westfalskiego (1648 r.) i jego najważniejsze postanowienia 4

5 powinny być podane przez nauczyciela) Rozdział II. W Rzeczypospolitej szlacheckiej 1. Demokracja szlachecka szlachta i jej zajęcia prawa i obowiązki szlachty sejm walny i sejmiki ziemskie terminami: szlachta, herb, szabla prawa szlachty odziedziczone po rycerskich przodkach zajęcia szlachty ilustracji postać szlachcica się terminami: demokracja szlachecka, przywilej, magnateria, szlachta średnia, szlachta zagrodowa, gołota izby sejmu walnego zróżnicowanie stanu szlacheckiego funkcjonowanie zasady liberum veto prawa i obowiązki szlachty, terminem: pospolite ruszenie wskazuje wpływ przywilejów szlacheckich na pozycję tego stanu podaje i zaznacza na osi czasu datę uchwalenia konstytucji Nihil novi (1505 r.), określa wiek, w którym doszło do tego wydarzenia prawa otrzymane przez szlachtę na mocy konstytucji Nihil novi terminami: sejm walny, sejmiki ziemskie decyzje podejmowane na sejmie walnym rolę sejmików ziemskich i zakres ich uprawnień skład izb sejmu walnego w jaki sposób doszło do ukształtowania się demokracji szlacheckiej porównuje parlamentaryzm Rzeczypospolitej XVI XVII w. z parlamentaryzmem współczesnej kto sprawował władzę w Rzeczypospolitej 5

6 2. W folwarku szlacheckim folwark szlachecki gospodarcza działalność szlachty spław wiślany statuty piotrkowskie 3. W czasach ostatnich Jagiellonów ostatni Jagiellonowi e na tronie wojna z zakonem krzyżackim hołd pruski i jego postanowieni terminami: folwark, dwór na podstawie ilustracji z podręcznika wymienia elementy wchodzące w skład folwarku szlacheckiego opisuje zajęcia chłopów i mieszczan ostatnich władców z dynastii Jagiellonów: Zygmunta I Starego i Zygmunta Augusta podaje i zaznacza na osi czasu datę hołdu pruskiego (1525 r.), określa wiek, w którym doszło do tego wydarzenia obrazie Jana Matejki Hołd się terminami: spław wiślany, szkuta, spichlerz, pańszczyzna gospodarczą działalność szlachty Pomorze Gdańskie i najważniejsze porty położone nad Wisłą towary wywożone z i sprowadzane do kraju Prusy Książęce, Prusy Królewskie, Inflanty opisuje zależność Prus Książęcych od przyczyny najazdu Iwana Groźnego na Inflanty najważniejsze zabudowania folwarku i wskazuje ich funkcje przyczyny i sposoby powiększania się majątków szlacheckich tłumaczy, dlaczego szlachta uchwaliła ustawy antychłopskie i antymieszczańskie przyczyny wojny z zakonem krzyżackim ( r.) państwa walczące o Inflanty i wskazuje sporne terytorium na mapie skutki rywalizacji, Szwecji, Moskwy i Danii o Inflanty znaczenie odzyskania przez Polskę Pomorza Gdańskiego dla rozwoju gospodarki najważniejsze ustawy wymierzone przeciw chłopom i mieszczanom następstwa ożywienia gospodarczego terminem: hołd lenny postanowienia hołdu pruskiego (1525 r.) i jego skutki wpływ ustaw antychłopskich i antymieszczańskich na położenie tych grup społecznych i rozwój polskiej gospodarki opisuje korzyści i zagrożenia wynikające z postanowień hołdu pruskiego politykę wschodnią ostatnich Jagiellonów i jej następstwa 6

7 a polityka wschodnia ostatnich Jagiellonów 4. Odrodzenie na ziemiach polskich idee renesansowe w Polsce literatura polskiego renesansu i jej twórcy renesansowy Wawel Jagiellonów odkrycie Mikołaja Kopernika 5. Rzeczpospoli ta Obojga Narodów geneza unii lubelskiej postanowieni pruski postaci Zygmunta Starego i Albrechta Hohenzollerna Mikołaja Kopernika jako twórcę teorii heliocentrycznej wskazuje Wawel jako przykład budowli renesansowej w Polsce terminem: włoszczyzna i wskazuje jego pochodzenie Lublin i Rzeczpospolitą Obojga Narodów obrazie Jana Matejki Unia lubelska postać Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego jako twórców literatury renesansowej w Polsce przyczyny twórczości literackiej w języku polskim odkrycie Mikołaja Kopernika i pokazuje różnice między teorią polskiego astronoma a dotychczas obowiązującą koncepcją budowy wszechświata się terminami: unia personalna, unia realna nazwę Rzeczpospolita Obojga Narodów terminami: arras, krużganki, mecenat krótko twórczość Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego opisuje Wawel jako przykład architektury renesansu w Polsce uzasadnia tezę, że Mikołaj Kopernik był człowiekiem renesansu przywołuje Galileusza jako zwolennika teorii Kopernika postanowienia unii lubelskiej strukturę narodową i wyznaniową I Rzeczypospolitej terminami: teoria geocentryczna, teoria heliocentryczna przyczyny rozwoju kultury renesansowej w Polsce zasługi ostatnich Jagiellonów dla rozwoju renesansu poglądy Andrzeja Frycza Modrzewskiego jako pisarza politycznego doby renesansu opisuje skutki utworzenia Rzeczypospolitej Obojga Narodów korzyści płynące z wielokulturowości dlaczego XVI stulecie nazwano złotym wiekiem w historii opisuje wybraną budowlę renesansową w swoim regionie korzyści i zagrożenia wynikające z utworzenia Rzeczypospolitej Obojga Narodów 7

8 a unii lubelskiej struktura narodowa i wyznaniowa I Rzeczpospoli tej Zygmunta II Augusta jako autora i pomysłodawcę unii podaje i zaznacza na osi czasu datę podpisania unii lubelskiej (1569 r.), określa wiek, w którym doszło do tego wydarzenia Królestwo e i Wielkie Księstwo Litewskie analizuje wygląd herbu I Rzeczypospolitej i porównuje go z herbem Królestwa ego mapie Wołyń, Podole i Ukrainę 6. Państwo bez stosów Rzeczpospoli ta państwem wielowyznan iowym Akt konfederacji warszawskiej reformacja w Polsce wskazuje wielowyznaniowość I Rzeczypospolitej terminem: tolerancja zauważa potrzebę poszanowania odmienności religijnej i kulturowej wyznania zamieszkujące Rzeczpospolitą Obojga Narodów wskazuje cel podpisania konfederacji warszawskiej podaje i zaznacza na osi czasu datę podpisania konfederacji warszawskiej (1573 r.), określa wiek, w którym doszło do tego wydarzenia co oznacza, że Polska była nazywana państwem bez postanowienia konfederacji warszawskiej terminem: innowierca nazywa świątynie różnych wyznań mapie Raków i Pińczów jako ważne ośrodki reformacji w Polsce omawia wkład innych wyznań w rozwój szkolnictwa I Rzeczypospolitej terminami: katolicyzm, judaizm, luteranizm, prawosławie strukturę wyznaniową I Rzeczypospolitej kim byli arianie i przedstawia zasady ich religii tłumaczy przyczyny niechęci szlachty polskiej wobec arian nazywa i wskazuje na mapie ziemie zamieszkałe przez przedstawicieli poszczególnych wyznań związek między narodowością a wyznawaną religią wśród mieszkańców I Rzeczypospolitej 8

9 stosów 7. Pierwsza wolna elekcja przyczyny elekcyjności tronu polskiego przebieg pierwszej wolnej elekcji Artykuły henrykowski e i pacta conventa następstwa wolnych elekcji terminem: elekcja krótko opisuje, dlaczego polskich władców zaczęto wybierać drogą wolnej elekcji wskazuje Henryka Walezego jako pierwszego króla elekcyjnego się terminami: wolna elekcja, bezkrólewie podaje i zaznacza na osi czasu datę pierwszej wolnej elekcji opisuje przebieg pierwszego bezkrólewia i wyjaśnia, kim był interrex zasady wyboru monarchy na podstawie obrazu Canaletta opisuje miejsce i przebieg wolnej elekcji skutki wolnych elekcji warunki, które musieli spełnić królowie elekcyjni terminami: Artykuły henrykowskie, pacta conventa wpływ Artykułów henrykowskich i pacta conventa na pozycję monarchy w Rzeczypospolitej Rozdział III. W obronie granic Rzeczypospolitej 1. Wojny z Rosją wojny Stefana Batorego o Inflanty dymitriada i polska interwencja Inflanty i Carstwo Rosyjskie Stefana Batorego jako kolejnego po Henryku Walezym władcę opisuje, w jakim celu została utworzona piechota wybraniecka, jak zakończyły się wojny o Inflanty prowadzone przez Stefana Batorego podaje i zaznacza na osi czasu datę bitwy przyczyny najazdu Iwana Groźnego na Inflanty terminami: piechota wybraniecka, dymitriada, Kreml, opisuje przyczyny poparcia Dymitra Samozwańca przez magnatów i duchowieństwo wskazuje przyczyny obalenia Dymitra Samozwańca ocenia politykę Zygmunta III wobec Rosji postanowienia pokoju w Polanowie 9

10 w Rosji pokój w Polanowie 2. Początek wojen ze Szwecją Wazowie na tronie przyczyny wojen ze Szwecją wojna o Inflanty walka o ujście Wisły skutki wojen polskoszwedzkich w I poł. terminem: hetman elementy uzbrojenia husarza i pokazuje je na ilustracji Szwecję, Inflanty i Wisłę stolice (Gniezno, Kraków, Warszawa) pod Kłuszynem (1610 r.), określa wiek, w którym doszło do tego wydarzenia opowiada o znaczeniu bitwy pod Kłuszynem przywołuje Stanisława Żółkiewskiego jako dowódcę bitwy pod Kłuszynem Moskwę i Kłuszyn Kircholm i Pomorze Gdańskie podaje datę bitwy pod Kircholmem (1605 r.) i nazwisko dowódcy polskich wojsk (Jan Karol Chodkiewicz) dlaczego przeniesiono stolicę z Krakowa do Warszawy bojar opisuje następstwa dymitriady mapie tereny przyłączone przez Polskę w wyniku interwencji w Rosji (po pokoju w Polanowie i Jamie Zapolskim) przyczyny wojen polsko-szwedzkich w XVII w. terminem: cło opowiada przebieg wojny o Inflanty mapie Oliwę podaje datę bitwy pod Oliwą (1627 r.) i wyjaśnia znaczenie tego starcia cel polskiej interwencji w Rosji podaje datę podpisania pokoju w Polanowie (1634 r.) dlaczego Zygmunt III Waza utracił tron Szwecji przyczyny zablokowania ujścia Wisły przez Szwedów tłumaczy, dlaczego Polska często nie wykorzystywała swoich sukcesów militarnych postanowienia i podaje daty podpisania rozejmu w Starym Targu (1629 r.) i Sztumskiej Wsi (1635 r.) 10

11 XVII w. Warszawa stolicą 3. Powstanie Chmielnickie go sytuacja Kozaków zaporoskich powstanie Kozaków na Ukrainie ugoda w Perejasławiu wskazuje Bohdana Chmielnickiego jako przywódcę powstania Kozaków na Ukrainie elementy uzbrojenia Kozaków i pokazuje je na ilustracji rozpoznaje na ilustracji Kozaka wśród przedstawicieli innych grup społecznych kim byli Kozacy się terminem: Zaporoże Ukrainę, Zaporoże i Dzikie Pola podaje i zaznacza na osi czasu datę wybuchu powstania kozackiego (1648 r.) kim byli Kozacy rejestrowi zajęcia i sytuację Kozaków mapie najważniejsze bitwy powstania (Żółte Wody, Korsuń, Beresteczko) uzasadnia tezę, że powstanie Chmielnickiego było wojną domową przyczyny wybuchu powstania na Ukrainie omawia główne etapy powstania dlaczego powstanie Chmielnickiego przerodziło się w wojnę polskorosyjską mapie Perejasław podaje i zaznacza na osi czasu datę ugody w Perejasławiu (1654 r.) przyczyny wojen polsko-szwedzkich przyczyny początkowych niepowodzeń Rzeczypospolitej w czasie potopu skutki powstania Chmielnickiego wskazuje rozejm w Andruszowie jako moment zakończenia powstania i wojny polsko-rosyjskiej (1667 r.) ocenia politykę szlachty wobec Kozaków 4. Potop szwedzki przyczyny wojen Rzeczypospo litej ze Szwecją najazd Szwedów na terminem: potop szwedzki wskazuje Stefana Czarnieckiego jako bohatera walk ze Szwedami obronę postaci Stefana Czarnieckiego i Augustyna Kordeckiego uzasadnia znaczenie bohaterskiej obrony Częstochowy dla prowadzenia dalszej terminem: wojna podjazdowa przyczyny prowadzenia wojny podjazdowej przez Polskę skutki potopu szwedzkiego wskazuje zagrożenie płynące dla Rzeczypospolitej z powodu utraty lenna pruskiego 11

12 Polskę w latach postawa społeczeństw a polskiego wobec najeźdźcy skutki potopu Jasnej Góry jako przełomowy moment potopu szwedzkiego Częstochowę i Inflanty dlaczego najazd Szwedów nazwano potopem na ilustracji uzbrojenie piechoty szwedzkiej walki z najeźdźcą podaje i zaznacza na osi czasu daty potopu szwedzkiego ( r.) oraz pokoju w Oliwie (1660 r.) postępowanie Szwedów wobec ludności polskiej mapie Lwów i Prusy Książęce zobowiązania Jana Kazimierza złożone podczas ślubów lwowskich szwedzkiego postanowienia pokoju w Oliwie 5. Wojny z Turcją imperium osmańskie przyczyny wojen Rzeczypospo litej z Turcją w XVII w. wojna o Mołdawię najazd Turków na Polskę w II poł. XVIII w. i jego skutki odsiecz terminami: sułtan, husarz, janczar podaje przyczyny wyprawy Jana III Sobieskiego pod Wiedeń Wiedeń się terminami: islam, wezyr postaci Jana III Sobieskiego i Kara Mustafy podaje i zaznacza na osi czasu daty bitwy pod Chocimiem (1673 r.) oraz odsieczy wiedeńskiej (1683 r.) skutki wojen z Turcją Podole, Chocim i Kamieniec Podolski terminami: haracz, ekspansja podaje i zaznacza na osi czasu daty najazdu tureckiego i oblężenia Kamieńca Podolskiego (1672 r.) mapie tereny, na których toczyła się wojna (Podole) oraz miejsca najważniejszych wydarzeń (Cecora omawia przyczyny wojen polsko-tureckich w XVII w. walkę Rzeczypospolitej o Mołdawię hetmanów Stanisława Żółkiewskiego i Jana Karola Chodkiewicza oraz bitwy z Turcją, w których dowodzili (Cecora 1620 r., obrona Chocimia 1621 r.) opisuje postanowienia traktatu w Buczaczu następstwa wojen polsko-tureckich w XVII w. 12

13 wiedeńska Jana III Sobieskiego 6. Kryzys Rzeczypospo litej skutki wojen prowadzonyc h przez Rzeczpospoli tą w XVII w. sytuacja politycznogospodarcza kraju na przełomie XVII i XVIII w. XVII stulecie jako czas wielu konfliktów wojennych prowadzonych przez Rzeczpospolitą państwa, z którymi Rzeczpospolita prowadziła wojny w XVII w. skutki wojen toczonych przez Rzeczpospolitą w XVII w., w tym m.in. wyniszczenie kraju i straty terytorialne Kamieniec Podolski, Chocim) przyczyny początkowych niepowodzeń wojsk polskich w walce z Turkami w II poł. XVII w. terminem: liberum veto mapie tereny utracone przez Rzeczpospolitą (Inflanty, Podole, Prusy Książęce, część Ukrainy) przyczyny uzależnienia od obcych państw funkcjonowanie aparatu władzy na przełomie XVII i XVIII w., zwracając uwagę na słabość władzy królewskiej, zrywanie sejmów i wzrost znaczenia magnaterii wskazuje objawy kryzysu państwa podaje przyczyny i objawy kryzysu gospodarczego przyczyny rokoszu Lubomirskiego dlaczego w Rzeczypospolitej coraz większą rolę zaczynali odgrywać magnaci wskazuje postać Władysława Sicińskiego, który w 1652 r. doprowadził do pierwszego w historii zerwania sejmu 13

14 7. Barok i sarmatyzm barok epoka kontrastów cechy charakterysty czne stylu barokowego architektura i sztuka barokowa Sarmaci i ich obyczaje opowiada o sposobach spędzania czasu wolnego przez szlachtę na przełomie XVII i XVIII w. wskazuje pozytywne i negatywne cechy szlachty polskiej tego okresu najwybitniejsze dzieła sztuki barokowej w Polsce i Europie (np. Wersal, pałac w Wilanowie) się terminem: barok zaznacza na osi czasu epokę baroku dwie trzy cechy charakterystyczne architektury barokowej z ilustracji przedstawiających zabytki wybiera te, które zostały zbudowane w stylu barokowym czym były kalwarie malarstwo i rzeźbę epoki baroku ideologię sarmatyzmu pochodzenie terminu sarmatyzm znaczenie określenia złota wolność szlachecka opisuje strój sarmacki na podstawie ilustracji terminami: putto, ornament genezę epoki baroku wskazuje wpływ rosnącej pobożności na architekturę i sztukę epoki wskazuje następstwa bezkrytycznego stosunku szlachty do ustroju państwa na czym polega związek kultury barokowej z ruchem kontrreformacyjnym barok jako epokę kontrastów Rozdział III. W obronie granic Rzeczypospolitej 1. Wojny z Rosją wojny Stefana Batorego o Inflanty dymitriada i polska interwencja w Rosji pokój w Inflanty i Carstwo Rosyjskie Stefana Batorego jako kolejnego po Henryku Walezym władcę terminem: hetman opisuje, w jakim celu została utworzona piechota wybraniecka, jak zakończyły się wojny o Inflanty prowadzone przez Stefana Batorego podaje i zaznacza na osi czasu datę bitwy pod Kłuszynem (1610 r.), określa wiek, w przyczyny najazdu Iwana Groźnego na Inflanty terminami: piechota wybraniecka, dymitriada, Kreml, bojar opisuje opisuje przyczyny poparcia Dymitra Samozwańca przez magnatów i duchowieństwo wskazuje przyczyny obalenia Dymitra Samozwańca cel polskiej interwencji ocenia politykę Zygmunta III wobec Rosji postanowienia pokoju w Polanowie 14

15 Polanowie 2. Początek wojen ze Szwecją Wazowie na tronie przyczyny wojen ze Szwecją wojna o Inflanty walka o ujście Wisły skutki wojen polskoszwedzkich w I poł. XVII w. Warszawa elementy uzbrojenia husarza i pokazuje je na ilustracji Szwecję, Inflanty i Wisłę stolice (Gniezno, Kraków, Warszawa) którym doszło do tego wydarzenia opowiada o znaczeniu bitwy pod Kłuszynem przywołuje Stanisława Żółkiewskiego jako dowódcę bitwy pod Kłuszynem Moskwę i Kłuszyn Kircholm i Pomorze Gdańskie podaje datę bitwy pod Kircholmem (1605 r.) i nazwisko dowódcy polskich wojsk (Jan Karol Chodkiewicz) dlaczego przeniesiono stolicę z Krakowa do Warszawy następstwa dymitriady mapie tereny przyłączone przez Polskę w wyniku interwencji w Rosji (po pokoju w Polanowie i Jamie Zapolskim) przyczyny wojen polsko-szwedzkich w XVII w. terminem: cło opowiada przebieg wojny o Inflanty mapie Oliwę podaje datę bitwy pod Oliwą (1627 r.) i wyjaśnia znaczenie tego starcia w Rosji podaje datę podpisania pokoju w Polanowie (1634 r.) dlaczego Zygmunt III Waza utracił tron Szwecji przyczyny zablokowania ujścia Wisły przez Szwedów tłumaczy, dlaczego Polska często nie wykorzystywała swoich sukcesów militarnych postanowienia i podaje daty podpisania rozejmu w Starym Targu (1629 r.) i Sztumskiej Wsi (1635 r.) 15

16 stolicą 3. Powstanie Chmielnickie go sytuacja Kozaków zaporoskich powstanie Kozaków na Ukrainie ugoda w Perejasławiu wskazuje Bohdana Chmielnickiego jako przywódcę powstania Kozaków na Ukrainie elementy uzbrojenia Kozaków i pokazuje je na ilustracji rozpoznaje na ilustracji Kozaka wśród przedstawicieli innych grup społecznych kim byli Kozacy się terminem: Zaporoże Ukrainę, Zaporoże i Dzikie Pola podaje i zaznacza na osi czasu datę wybuchu powstania kozackiego (1648 r.) kim byli Kozacy rejestrowi zajęcia i sytuację Kozaków mapie najważniejsze bitwy powstania (Żółte Wody, Korsuń, Beresteczko) uzasadnia tezę, że powstanie Chmielnickiego było wojną domową przyczyny wybuchu powstania na Ukrainie omawia główne etapy powstania dlaczego powstanie Chmielnickiego przerodziło się w wojnę polskorosyjską mapie Perejasław podaje i zaznacza na osi czasu datę ugody w Perejasławiu (1654 r.) przyczyny wojen polsko-szwedzkich skutki powstania Chmielnickiego wskazuje rozejm w Andruszowie jako moment zakończenia powstania i wojny polsko-rosyjskiej (1667 r.) ocenia politykę szlachty wobec Kozaków 4. Potop szwedzki przyczyny wojen terminem: potop szwedzki postaci Stefana Czarnieckiego i Augustyna terminem: wojna podjazdowa skutki potopu szwedzkiego wskazuje zagrożenie płynące 16

17 Rzeczypospo litej ze Szwecją najazd Szwedów na Polskę w latach postawa społeczeństw a polskiego wobec najeźdźcy skutki potopu wskazuje Stefana Czarnieckiego jako bohatera walk ze Szwedami obronę Jasnej Góry jako przełomowy moment potopu szwedzkiego Częstochowę i Inflanty dlaczego najazd Szwedów nazwano potopem na ilustracji uzbrojenie piechoty szwedzkiej Kordeckiego uzasadnia znaczenie bohaterskiej obrony Częstochowy dla prowadzenia dalszej walki z najeźdźcą podaje i zaznacza na osi czasu daty potopu szwedzkiego ( r.) oraz pokoju w Oliwie (1660 r.) postępowanie Szwedów wobec ludności polskiej przyczyny prowadzenia wojny podjazdowej przez Polskę mapie Lwów i Prusy Książęce zobowiązania Jana Kazimierza złożone podczas ślubów lwowskich przyczyny początkowych niepowodzeń Rzeczypospolitej w czasie potopu szwedzkiego postanowienia pokoju w Oliwie dla Rzeczypospolitej z powodu utraty lenna pruskiego 5. Wojny z Turcją imperium osmańskie przyczyny wojen Rzeczypospo litej z Turcją w XVII w. wojna o Mołdawię najazd Turków na terminami: sułtan, husarz, janczar podaje przyczyny wyprawy Jana III Sobieskiego pod Wiedeń Wiedeń się terminami: islam, wezyr postaci Jana III Sobieskiego i Kara Mustafy podaje i zaznacza na osi czasu daty bitwy pod Chocimiem (1673 r.) oraz odsieczy wiedeńskiej (1683 r.) terminami: haracz, ekspansja podaje i zaznacza na osi czasu daty najazdu tureckiego i oblężenia Kamieńca Podolskiego (1672 r.) mapie tereny, na omawia przyczyny wojen polsko-tureckich w XVII w. walkę Rzeczypospolitej o Mołdawię hetmanów Stanisława Żółkiewskiego i Jana Karola Chodkiewicza oraz opisuje postanowienia traktatu w Buczaczu następstwa wojen polsko-tureckich w XVII w. 17

18 Polskę w II poł. XVIII w. i jego skutki odsiecz wiedeńska Jana III Sobieskiego 6. Kryzys Rzeczypospo litej skutki wojen prowadzonyc h przez Rzeczpospoli tą w XVII w. sytuacja politycznogospodarcza kraju na przełomie XVII i XVIII w. XVII stulecie jako czas wielu konfliktów wojennych prowadzonych przez Rzeczpospolitą państwa, z którymi Rzeczpospolita prowadziła wojny w XVII w. skutki wojen z Turcją Podole, Chocim i Kamieniec Podolski skutki wojen toczonych przez Rzeczpospolitą w XVII w., w tym m.in. wyniszczenie kraju i straty terytorialne których toczyła się wojna (Podole) oraz miejsca najważniejszych wydarzeń (Cecora Kamieniec Podolski, Chocim) przyczyny początkowych niepowodzeń wojsk polskich w walce z Turkami w II poł. XVII w. terminem: liberum veto mapie tereny utracone przez Rzeczpospolitą (Inflanty, Podole, Prusy Książęce, część Ukrainy) przyczyny uzależnienia od obcych państw bitwy z Turcją, w których dowodzili (Cecora 1620 r., obrona Chocimia 1621 r.) funkcjonowanie aparatu władzy na przełomie XVII i XVIII w., zwracając uwagę na słabość władzy królewskiej, zrywanie sejmów i wzrost znaczenia magnaterii wskazuje objawy kryzysu państwa podaje przyczyny i objawy kryzysu gospodarczego przyczyny rokoszu Lubomirskiego dlaczego w Rzeczypospolitej coraz większą rolę zaczynali odgrywać magnaci wskazuje postać Władysława Sicińskiego, który w 1652 r. doprowadził do pierwszego w historii zerwania sejmu 18

19 7. Barok i sarmatyzm barok epoka kontrastów cechy charakterysty czne stylu barokowego architektura i sztuka barokowa Sarmaci i ich obyczaje opowiada o sposobach spędzania czasu wolnego przez szlachtę na przełomie XVII i XVIII w. wskazuje pozytywne i negatywne cechy szlachty polskiej tego okresu najwybitniejsze dzieła sztuki barokowej w Polsce i Europie (np. Wersal, pałac w Wilanowie) się terminem: barok zaznacza na osi czasu epokę baroku dwie trzy cechy charakterystyczne architektury barokowej z ilustracji przedstawiających zabytki wybiera te, które zostały zbudowane w stylu barokowym czym były kalwarie malarstwo i rzeźbę epoki baroku ideologię sarmatyzmu pochodzenie terminu sarmatyzm znaczenie określenia złota wolność szlachecka opisuje strój sarmacki na podstawie ilustracji terminami: putto, ornament genezę epoki baroku wskazuje wpływ rosnącej pobożności na architekturę i sztukę epoki wskazuje następstwa bezkrytycznego stosunku szlachty do ustroju państwa na czym polega związek kultury barokowej z ruchem kontrreformacyjnym barok jako epokę kontrastów Rozdział IV. Od absolutyzmu do republiki 1. Monarchia absolutna we Francji Edykt nantejski i jego skutki umacnianie władzy monarchy we Francji krótko opisuje zakres władzy króla w monarchii absolutnej przywołuje postać Ludwika XIV jako władcy absolutnego Francję się terminem: monarchia absolutna uprawnienia monarchy absolutnego dlaczego Ludwika XIV określano mianem Króla Słońce terminami: manufaktura, cło, import, eksport dlaczego Francja była europejską potęgą, w terminem: hugenoci opisuje, jak zakończyły się wojny religijne we Francji (przywołuje Edykt nantejski) omawia politykę gospodarczą działania kardynała Richelieu zmierzające do wzmocnienia pozycji monarchy wskazuje pozytywne i negatywne strony panowania Ludwika 19

20 rządy absolutne Ludwika XIV Francja potęgą militarną i gospodarczą wskazuje czas panowania Ludwika XIV (XVII w.) opisuje życiu w Wersalu w czasach Ludwika XIV jaki sposób doszło do wzmocnienia władzy królewskiej we Francji ministra Colberta opowiada o twórczości Moliera XIV 2. Monarchia parlamentarn a w Anglii absolutyzm angielski konflikt Karola I z parlamentem dyktatura Olivera Cromwella ukształtowan ie się monarchii parlamentarn ej Anglię i Londyn przy pomocy nauczyciela posługuje się terminem: parlament wskazuje organy władzy w monarchii parlamentarnej się terminem: monarchia parlamentarna wskazuje Anglię jako kraj o ustroju monarchii parlamentarnej i krótko charakteryzuje postaci Karola I Stuarta, Olivera Cromwella i Wilhelma Orańskiego zakres władzy dyktatora przyczyny konfliktu Karola I z parlamentem Deklarację praw narodu angielskiego ustrój monarchii parlamentarnej terminami: purytanie, nowa szlachta, rojaliści postać Olivera Cromwella i jego dokonania wskazuje 1689 r. jako czas ukształtowania się monarchii parlamentarnej w Anglii główne etapy kształtowania się monarchii parlamentarnej w Anglii porównuje ustrój monarchii parlamentarnej i monarchii absolutnej 3. Oświecenie w Europie ideologia terminem: oświecenie zaznacza na osi się terminem: klasycyzm przykłady ideologię oświecenia postaci Woltera i Jana Jakuba Rousseau wskazuje wpływ dokonań naukowych i technicznych na 20

21 oświecenia wybitni myśliciele doby oświecenia trójpodział władzy według Monteskiusz a najważniejsz e dokonania naukowe oświecenia architektura oświeceniow a czasu epokę oświecenia podaje przykład dokonania naukowego lub technicznego epoki oświecenia (np. termometr lekarski, maszyna parowa) budowli klasycystycznych w Polsce i Europie styl klasycystyczny z ilustracji przedstawiających zabytki wybiera te, które zostały zbudowane w stylu klasycystycznym najważniejsze dokonania naukowe i techniczne epoki oświecenia tłumaczy, dlaczego nowa epoka w kulturze europejskiej została nazwana oświeceniem postać Monteskiusza i wyjaśnia, na czym polegała opracowana przez niego koncepcja trójpodziału władzy terminem: ateizm omawia koncepcję umowy społecznej zaproponowaną przez Jana Jakuba Rousseau przyczyny krytyki absolutyzmu i Kościoła przez filozofów doby oświecenia zmiany w życiu ludzi zasługi Denisa Diderota dla powstania Wielkiej encyklopedii francuskiej 4. Nowe potęgi europejskie absolutyzm oświecony narodziny potęgi Prus monarchia austriackich Habsburgów Rosję, Austrię i Prusy w XVIII w. Marię Teresę, Józefa II, Piotra I i Fryderyka Wielkiego jako władców Austrii, Rosji i Prus wskazuje Rosję, się terminami: absolutyzm, absolutyzm oświecony podaje przykłady reform w monarchiach absolutyzmu oświeconego wskazuje wpływ ideologii oświecenia na reformy przeprowadzone w Rosji, Austrii i Prusach dlaczego monarchowie absolutyzmu oświeconego nazywali siebie reformy przeprowadzone w Rosji, Austrii i Prusach wpływ reform na wzrost znaczenia tych państw opisuje skutki porównuje monarchię absolutną z monarchią absolutyzmu oświeconego podaje daty powstania Królestwa Pruskiego (1701 r.) 21

22 Cesarstwo Rosyjskie w XVIII w. Austrię i Prusy jako potęgi europejskie XVIII stulecia reformy w krajach absolutyzmu oświeconego Petersburg jako nową stolicę Rosji sługami ludu związki między pojawieniem się nowych potęg w Europie Środkowej a sytuacją w Rzeczypospolitej uzyskania przez Rosję dostępu do Bałtyku i Cesarstwa Rosyjskiego (1721 r.) 5. Stany Zjednoczone Ameryki kolonie brytyjskie w Ameryce Północnej konflikt kolonistów z rządem brytyjskim wojna o niepodległoś ć Stanów Zjednoczony ch ustrój polityczny USA Stany Zjednoczone określa czas powstania Stanów Zjednoczonych Tadeusza Kościuszkę i Kazimierza Pułaskiego jako polskich bohaterów walki o niepodległość USA przywołuje postać Jerzego Waszyngtona jako pierwszego prezydenta USA się terminami: kolonia, konstytucja kolonie brytyjskie w Ameryce Północnej strony konfliktu w wojnie o niepodległość Stanów podaje i zaznacza na osi czasu datę uchwalenia konstytucji USA pierwszej takiej ustawy na świecie (1787 r.) dlaczego Amerykanie mówią w języku angielskim porównuje pierwszą flagę USA z flagą współczesną, wskazując zauważone podobieństwa i różnice przyczyny wybuchu wojny między kolonistami a rządem brytyjskim opisuje wydarzenie zwane bostońskim piciem herbaty terminem: bojkot podaje i zaznacza na osi czasu datę powstania Stanów Zjednoczonych (4 lipca 1776 r.) znaczenie Deklaracji niepodległości udział Polaków w walce o najważniejsze etapy walki o niepodległość USA mapie Boston, Filadelfię i Yorktown omawia zasługi Jerzego Waszyngtona dla powstania USA opisuje idee oświeceniowe zapisane w konstytucji USA miejsca związane z udziałem Polaków w wojnie o niepodległość USA terminami: Kongres, Izba Reprezentantów charakteryzuje ustrój polityczny USA 22

23 niepodległość USA 1. Rzeczpospoli ta pod rządami Wettinów unia personalna z Saksonią początek ingerencji Rosji w sprawy podwójna elekcja w 1733 r. rządy Augusta III projekty reform Rzeczypospo litej 2. Pierwszy rozbiór Stanisław August Poniatowski Augusta II Mocnego i Augusta III Sasa jako monarchów sprawujących władzę w Polsce na początku XVIII w. opisuje konsekwencje wyboru dwóch władców jednocześnie terminem: rozbiory podaje i zaznacza na osi czasu datę Rozdział V. Upadek Rzeczypospolitej się terminami: unia personalna, anarchia Saksonię przyczyny anarchii w Polsce Stanisława Konarskiego jako reformatora Rzeczypospolitej i krótko opisuje propozycje jego reform postać Stanisława Augusta Poniatowskiego ziemie utracone przez terminami: konfederacja, liberum veto, wolna elekcja, przywileje, złota wolność szlachecka sens powiedzeń: Od Sasa do Lasa i Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa postać Stanisława Leszczyńskiego projekty reform w I poł. XVIII w. opisuje okoliczności wyboru Stanisława Augusta na króla reformy genezę i postanowienia sejmu niemego podaje i zaznacza na osi czasu datę obrad sejmu niemego (1717 r.) przyczynę ingerencji Rosji w sprawy opisuje pozytywne i negatywne skutki rządów Augusta III terminem: prawa kardynalne podaje datę zawiązania okres rządów Augusta II Mocnego wskazuje reformy niezbędne dla wzmocnienia Rzeczypospolitej przyczyny zawiązania konfederacji barskiej 23

24 królem pierwsze reformy nowego władcy konfederacja barska I rozbiór 3. Kultura polskiego oświecenia literatura okresu oświecenia Teatr Narodowego i jego zadania mecenat Stanisława Augusta Poniatowskie go pierwszego rozbioru (1772 r.) państwa, które dokonały pierwszego rozbioru i wskazuje je na mapie przywołuje postać Stanisława Augusta Poniatowskiego jako ostatniego króla wskazuje Stanisława Augusta jako oświeceniowego mecenasa sztuki podaje przykład zasług ostatniego króla dla rozwoju kultury polskiej terminem: szkoła parafialna podaje przykłady przedmiotów nauczanych w Polskę podczas pierwszego rozbioru przyczyny pierwszego rozbioru ocenia postawę Tadeusza Rejtana się terminami: ambasador, emigracja się terminem: obiady czwartkowe przyczyny powołania Komisji Edukacji Narodowej wskazuje cel wychowania i edukacji młodzieży w XVIII w. Stanisława Augusta w celu naprawy oświaty i gospodarki w II poł. XVIII w. wskazuje następstwa konfederacji barskiej porównuje postawy rodaków wobec rozbioru państwa na podstawie analizy obrazu Jana Matejki Rejtan Upadek architekturę i sztukę klasycystyczną podaje przykłady budowli klasycystycznych twórczość Ignacego Krasickiego zadania Teatru Narodowego i czasopisma Monitor konfederacji barskiej (1768 r.) cel walki konfederatów barskich opowiada o przebiegu i decyzjach sejmu rozbiorowego pisarzy politycznych II poł. XVIII w. (Hugo Kołłątaj, Stanisław Staszic) oraz ich propozycje reform zasługi Stanisława Augusta dla rozwoju kultury i sztuki oświecenia malarzy tworzących w Polsce (Canaletto, Marcello twórczość Juliana Ursyna Niemcewicza i Wojciecha Bogusławskiego podaje przykłady budowli klasycystycznych w swoim regionie 24

25 architektura i sztuka klasycystycz na w Polsce reforma szkolnictwa w Polsce 4. Sejm Wielki i Konstytucja 3 Maja reformy Sejmu Wielkiego Konstytucja 3 Maja wojna polskorosyjska w 1792 r. drugi rozbiór szkołach parafialnych terminem: konstytucja podaje i zaznacza na osi czasu datę uchwalenia Konstytucji 3 maja (1791 r.) państwa, które dokonały drugiego rozbioru na obrazie Jana Matejki Konstytucja 3 maja 1791 roku wskazuje współtwórców konstytucji: Stanisława Augusta Poniatowskiego i Stanisława Małachowskiego podaje i zaznacza na osi czasu daty obrad Sejmu Wielkiego ( r.) i drugiego rozbioru (1793 r.) najważniejsze reformy Sejmu Czteroletniego najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja (zniesienie liberum veto i wolnej elekcji) ziemie utracone przez Polskę podczas drugiego rozbioru omawia zmiany wprowadzone w polskim szkolnictwie przez KEN postać Stanisława Małachowskiego opisuje sytuację w Polsce po pierwszym rozbiorze podaje cel obrad Sejmu Wielkiego okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i podaje jej datę (1792 r.) mapie Targowicę, Dubienkę i Zieleńce Bacciarelli) dlaczego obrazy Canaletta są ważnym źródłem wiedzy historycznej opisuje najważniejsze reformy Sejmu Czteroletniego ustrój polityczny wprowadzony przez Konstytucję 3 maja genezę ustanowienia Orderu Virtuti Militari opisuje przebieg wojny polskorosyjskiej (1792 r.), postanowienia sejmu w Grodnie zmiany wprowadzone przez Konstytucję 3 maja i wskazuje ich skutki 25

26 5. Powstanie kościuszkow skie i trzeci rozbiór wybuch powstania kościuszkow skiego Uniwersał połaniecki przebieg powstania trzeci rozbiór 1. Rewolucja francuska sytuacja we Francji przed wybuchem rewolucji burżuazyjnej stany terminami: naczelnik, kosynierzy, zaborcy wskazuje Tadeusza Kościuszkę jako naczelnika powstania państwa, które dokonały trzeciego rozbioru postać Tadeusza Kościuszki się terminem: insurekcja podaje i zaznacza na osi czasu daty insurekcji kościuszkowskiej (1794 r.) oraz trzeciego rozbioru (1795 r.) przyczyny wybuchu i upadku powstania kościuszkowskiego Kraków i tereny utracone przez Polskę podczas trzeciego rozbioru postać Wojciecha Bartosa opowiada o bitwie pod Racławicami i przedstawia jej znaczenie mapie Racławice i Połaniec dlaczego Kościuszko zdecydował się wydać Uniwersał połaniecki wskazuje następstwa upadku powstania kościuszkowskiego Rozdział VI. Rewolucja francuska i okres napoleoński Francję i Paryż się terminami: przyczyny wybuchu burżuazja, Stany rewolucji Generalne burżuazyjnej terminami: i opisuje położenie konstytucja, charakteryzuje stany stanów społecznych rewolucja, Bastylia społeczne we Francji we Francji podaje wydarzenie, podaje i zaznacza na zadania które rozpoczęło osi czasu datę Konstytuanty terminem: uniwersał zapisy Uniwersału połanieckiego opisuje przebieg powstania kościuszkowskiego i podaje jego najważniejsze wydarzenia w kolejności chronologicznej mapie Maciejowice i przedstawia znaczenie tej bitwy dla losów powstania sytuację we Francji przez wybuchem rewolucji opisuje decyzje Konstytuanty podjęte po wybuchu rewolucji i wskazuje ich przyczyny najważniejsze przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII w. okoliczności i cel powstania Zgromadzenia Narodowego ponadczasowe znaczenie Deklaracji praw 26

27 społeczne we Francji wybuch rewolucji francuskiej uchwalenie Deklaracji praw człowieka i obywatela Francja monarchią konstytucyjn ą 2. Republika Francuska Francja republiką terror jakobinów upadek rządów jakobinów rewolucję francuską dlaczego Francuzi obchodzą swoje święto narodowe 14 lipca terminami: gilotyna, terror okoliczności stracenia Ludwika XVI wybuchu rewolucji burżuazyjnej we Francji (14 lipca 1789 r.) postać Ludwika XVI przyczyny obalenia władzy Ludwika XVI się terminem: republika postać Maksymiliana Robespierre a państwa, z którymi walczyła rewolucyjna Francja najważniejsze zapisy Deklaracji praw człowieka i obywatela terminem: monarchia konstytucyjna terminami: jakobini, dyrektoriat opisuje rządy jakobinów dlaczego rządy jakobinów nazwano Wielkim Terrorem, w jaki sposób jakobinów odsunięto od władzy rządy dyrektoriatu podaje datę uchwalenia konstytucji francuskiej (1791 r.) ustrój Francji po wprowadzeniu konstytucji terminem: radykalizm na przykładzie postaci Maksymiliana Robespierre a sens powiedzenia: Rewolucja pożera własne dzieci skutki rządów jakobinów przyczyny upadku rządów jakobinów człowieka i obywatela dlaczego jakobini przejęli rządy we Francji ocenia terror jako narzędzie walki politycznej 27

28 3. Epoka Napoleona Bonapartego obalenie rządów dyrektoriatu Napoleon Bonaparte cesarzem Francuzów Kodeks Napoleona Napoleon u szczytu potęgi krótko postać Napoleona Bonapartego jako cesarza Francuzów i wybitnego dowódcę określa I poł. XIX w. jako epokę napoleońską na infografice uzbrojenie żołnierzy epoki napoleońskiej państwa, z którymi toczyła wojny napoleońska Francja podaje datę decydującej bitwy pod Austerlitz i wskazuje tę miejscowość na mapie się terminem: zamach stanu okoliczności przejęcia władzy przez Napoleona tereny zależne od Francji położenie Francji w Europie podczas rządów dyrektoriatu terminem: blokada kontynentalna przyczyny wprowadzenia blokady kontynentalnej przeciw Anglii Kodeks Napoleona i podaje datę jego uchwalenia (1804 r.) reformy wprowadzone przez Napoleona terminami: taktyka spalonej ziemi, wojna podjazdowa, abdykacja strategię obronną przyczyny niezadowolenia społecznego podczas rządów dyrektoriatu etapy kariery Napoleona podaje datę koronacji cesarskiej Napoleona (1804 r.) dlaczego Napoleon koronował się na cesarza Francuzów podaje datę pokoju w Tylży (1807 r.) i przedstawia jego postanowienia opisuje okoliczności powstania i charakter Związku Reńskiego 4. Upadek Napoleona wyprawa na Rosję odwrót Wielkiej Armii bitwa pod terminem: Wielka Armia Rosję i Moskwę opisuje, jak zakończyła się przyczyny wyprawy Napoleona na Rosję opisuje, w jakich warunkach atmosferycznych wycofywała się Wielka Armia omawia przebieg kampanii rosyjskiej Napoleona podaje datę bitwy pod Borodino (1812 r.) mapie Borodino przyczyny klęski Napoleona 28

29 Lipskiem i klęska cesarza 5. Legiony e we Włoszech Polacy po utracie niepodległoś ci utworzenie Legionów ch we Włoszech organizacja i zasady życia legionowego udział legionistów w wojnach napoleońskic h wyprawa Napoleona na Rosję państwa zaborcze kim byli Jan Henryk Dąbrowski i Józef Wybicki podaje nazwę hymnu i wskazuje jego związek z Legionami mi we Włoszech dlaczego bitwa pod Lipskiem została nazwana bitwą narodów państwa koalicji antyfrancuskiej, Elbę i Lipsk się terminami: legiony, emigracja podaje i zaznacza na osi czasu datę utworzenia Legionów ch we Włoszech (1797 r.) Włochy, Francję i San Domingo cel utworzenia Legionów ch i opisuje walki z ich udziałem Rosji opisuje skutki wyprawy Napoleona na Rosję podaje datę bitwy pod Lipskiem (1813 r.) skutki klęski Napoleona pod Lipskiem dlaczego Polacy wiązali nadzieję na niepodległość z Napoleonem opisuje udział legionistów w wojnach napoleońskich powody wysłania legionistów na San Domingo omawia, jak przebiegał odwrót Wielkiej Armii opisuje położenie ludności polskiej po utracie niepodległości zasady obowiązujące w Legionach ch dlaczego Legiony były szkołą patriotyzmu i demokracji wskazuje, w jaki sposób i skąd rekrutowano żołnierzy do polskich oddziałów wojskowych 29

30 6. Księstwo Warszawskie utworzenie Księstwa Warszawskie go konstytucja Księstwa Warszawskie go Polacy pod rozkazami Napoleona upadek Księstwa Warszawskie go Księstwo Warszawskie podaje przyczyny likwidacji Księstwa Warszawskiego okoliczności utworzenia Księstwa Warszawskiego, Tylżę podaje i zaznacza na osi czasu daty utworzenia i likwidacji Księstwa Warszawskiego (1807 r., 1815 r.) postać księcia Józefa Poniatowskiego okoliczności powiększenia terytorium Księstwa Warszawskiego mapie Raszyn znaczenie mitu napoleońskiego dla podtrzymania pamięci o Legionach omawia zapisy konstytucji Księstwa Warszawskiego wskazuje związek między zapisami konstytucji Księstwa Warszawskiego a ideami rewolucji francuskiej mapie Somosierrę opowiada o szarży polskich szwoleżerów pod Somosierrą i wskazuje jej znaczenie dla toczonych walk bitwy stoczone przez napoleońską Francję z udziałem Polaków podaje datę bitwy pod Raszynem (1809 r.) 30