OBYWATEL W DEMOKRATYCZNEJ POLSCE

Transkrypt

1 ... imię i nazwisko ucznia czas trwania konkursu: 45 minut maks. liczba punktów: nazwa i adres szkoły OBYWATEL W DEMOKRATYCZNEJ POLSCE KONKURS WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017 Życzymy powodzenia! 1

2 1. Zaznacz krzyżykiem konstytucje, które zostały uchwalone w okresie międzywojennym (2p.) Konstytucje Konstytucja kwietniowa Konstytucja PRL Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja marcowa X 2. Uzupełnij poniższe zdania dotyczące trybu wprowadzania zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. (3p.) 1. Projekt ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej może przedłożyć co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów lub Senat, lub Jeżeli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdziału I, II lub XII Konstytucji, wyżej wymienione podmioty mogą zażądać, w terminie 45 dni od dnia uchwalenia ustawy przez Senat, przeprowadzenia... zatwierdzającego. 3. Z wnioskiem w tej sprawie podmioty te zwracają się do Przyporządkuj zasadom państwa demokratycznego (1-4) odpowiadające im zapisy w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (a d). (4p.) 1) Zasada suwerenności narodu 2) Zasada państwa prawa 3) Zasada podziału władzy 4) Zasada pluralizmu politycznego a) Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na [...] równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. b) Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. c) Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. d) Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Odp.: Jednym z elementów charakteryzujących państwo demokratyczne jest: (1p.) a) kontrola wszystkich dziedzin życia społecznego b) podporządkowanie instytucji społecznych władzy państwowej c) swoboda zrzeszania się obywateli i działalności politycznej d) wymuszenie zachowań oczekiwanych przez władze 2

3 5. Spośród poniżej wymienionych czynników wskaż te, które mogą sprzyjać utrwalaniu demokracji, oraz te, które mogą stanowić zagrożenie dla współczesnej demokracji. Wpisz odpowiednie liczby do tabeli. (6p.) Czynniki: 1. Izolacja władzy od społeczeństwa 2. Kryzys ekonomiczny 3. Decentralizacja władzy 4. Jawność życia publicznego 5. Zagrożenie wojną 6. Zaangażowanie obywateli w życie publiczne Czynniki sprzyjające utrwalaniu demokracji Czynniki stanowiące zagrożenie dla współczesnej demokracji 6. Polityka to: (1p.) a) sztuka rządzenia państwem b) ogół norm regulujących stosunki między ludźmi c) zasada nakazująca przekazanie każdemu tego, co słusznie mu się należy d) kształtowanie osobowości przez przekazywanie wartości, norm i wzorców 7. Ważność wyborów do Sejmu i Senatu w Polsce stwierdza: (1p.) a) Naczelny Sąd Administracyjny b) Państwowa Komisja Wyborcza c) Sąd Najwyższy d) Trybunał Konstytucyjny 8. Uporządkuj chronologicznie, według okresu pełnienia funkcji, podane poniżej nazwiska Prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej. We właściwe rubryki w tabeli wpisz numery od 1 do 5. (5p.) Prezydenci RP Aleksander Kwaśniewski Bronisław Komorowski Lech Kaczyński Lech Wałęsa Wojciech Jaruzelski Kolejność 3

4 9. Poniższe zdjęcia przedstawiają polskich polityków, którzy sprawowali urząd prezydenta lub premiera. Wpisz w odpowiednie miejsca ich imiona i nazwiska. (8p.) Uzupełnij tabelę. (6p.) Organ konstytucyjny Sejm Prezydent RP Prezes Sądu Najwyższego Rzecznik Praw Obywatelskich Rzecznik Praw Dziecka Prezes Najwyższej Izby Kontroli Czas trwania kadencji (w latach) 4

5 11. Do wymienionych organów władzy w Polsce dobierz zgodne z ich kompetencjami akty prawne. We wskazane miejsca wpisz właściwe numery. (4p.) Organy władzy: a) Minister Edukacji Narodowej... b) Minister Pracy i Polityki Społecznej... c) Minister Sprawiedliwości... d) Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji... Akty prawne: 1. Rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów (...) w szkołach publicznych. 2. Rozporządzenie w sprawie legitymacji służbowych policjantów. 3. Rozporządzenie w sprawie składek na ubezpieczenia społeczne. 4. Rozporządzenie w sprawie utworzenia sądów pracy i sądów ubezpieczeń społecznych. 12. Na podstawie fragmentów Ustawy o partiach politycznych i własnej wiedzy wskaż dwa argumenty świadczące o tym, że zdobycie przez partię polityczną mandatów poselskich nie jest warunkiem koniecznym uzyskania przez nią subwencji z budżetu państwa. (2p.) Art Partia polityczna, która: 1. w wyborach do Sejmu, samodzielnie tworząc komitet wyborczy, otrzymała w skali kraju co najmniej 3% ważnie oddanych głosów na jej okręgowe listy kandydatów na posłów albo 2. w wyborach do Sejmu weszła w skład koalicji wyborczej, której okręgowe listy kandydatów na posłów otrzymały w skali kraju co najmniej6% ważnie oddanych głosów, ma prawo do otrzymywania przez okres kadencji Sejmu, w trybie i na zasadach określonych w niniejszej ustawie, subwencji z budżetu państwa na działalność statutową, zwanej dalej subwencją. Źródło: Dz.U. 2001, Nr 79, poz W Polsce Trybunał Konstytucyjny składa się z sędziów wybieranych na 9-letnią kadencję. Organem, który dokonuje ich wyboru jest: (1p.) a) Sejm b) Senat c) Krajowa Rada Sądownictwa d) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 5

6 14. Uzupełnij zdania zgodnie z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. (5p.) 1. Władzę sądowniczą w Polsce sprawują sądy i Postępowanie sądowe jest co najmniej Sędziowie są powoływani przez..., na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. 4. Do sądów powszechnych zalicza się sądy rejonowe, okręgowe i Nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania sprawuje Rozwiń skróty poniższych związków zawodowych i partii politycznych: (4p.) NSZZ Solidarność -. OPZZ - PSL -.. ZNP Rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. (4p.) Zdanie Środki masowego przekazu są często nazywane trzecią władzą w państwie. Kontrolna funkcja środków masowego przekazu polega na tym, że przedstawiciele władz w każdej chwili mogą skontrolować wszystkie stacje radiowe i telewizyjne. PBS to instytucja zajmująca się badaniem opinii społecznej. Nadzór nad Centrum Badania Opinii Społecznej sprawuje Prezes Rady Ministrów. Prawda lub fałsz 17. Rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. (4p.) Zdanie Organ stanowiący samorządu terytorialnego na szczeblu województwa nosi nazwę sejmiku województwa. Prowadzenie przez gminę akt stanu cywilnego mieszkańców należy do jej zadań własnych. Województwo ma charakter rządowo-samorządowy, a władzę sprawują tam organy samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej. Wojewoda pełni funkcję przewodniczącego zarządu województwa. Prawda lub fałsz 6

7 18. Podpisz województwa na mapie Polski. (4p.) 7