Powstanie listopadowe ( )

Transkrypt

1 Powstanie listopadowe ( ) Spis treści: Część I: Wybuch powstania listopadowego 1. W przededniu wybuchu powstania 2. Powstanie listopadowe 3. Udział ludu warszawskiego w powstaniu 4. Władza w rekach sił konserwatywnych 5. Sprawa chłopska podczas powstania Część II: Wojna z Rosją 6. Bitwa Olszynkę Grochowską 7. Bitwa pod Iganiami i Ostrolęką 8. Obrona Warszawy 9. Udział w powstaniu Emilii Plater 10. Upadek powstania 11. Znaczenie powstania Część I: Wybuch powstania listopadowego 1.W przededniu wybuchu powstania: W lipcu 1830 roku wybuchła rewolucja przeciw królowi, pragnącemu wzmocnić tam władzę szlachty i duchowieństwa, Do podobnych wydarzeń doszło w Belgii, gdzie mieszkańcy powstali przeciwko Holendrom i utworzyli własne niepodległe państwo, Wiadomości z zagranicy odbiły się szerokim echem w Królestwie, Wśród młodzieży warszawskiej, postępowej inteligencji i ludu stolicy zapanowały nastroje rewolucyjne, Na rogach ulic zaczęły pojawiać się hasła wzywające Polaków do walki, Tymczasem rozeszła się także wieść, że car zamierza wysłać wojska polskie i rosyjskie do tłumienia rewolucji na Zachodzie, Spiskowcy postanowili dłużej nie czekać zwłaszcza, że policja wpadła na trop związku i groziło im aresztowanie, 2.Powstanie listopadowe: Wybuchło w nocy 29 listopada 1830 roku Sygnałem do rozpoczęcia powstania miał być pożar starego browaru na Solcu, ale znak ten zawiódł, gdyż ogień rozniecono z opóźnieniem, a ponadto został wkrótce ugaszony, To było przyczyną, że dwie grupy, na które powstańcy byli podzieleni, nie wystąpiły jednocześnie Cywilni spiskowcy studenci i literaci uderzyli na Belweder chcąc zabić lub uwięzić Wielkiego Księcia Konstantego, jednak zdołał on się ukryć,

2 W tym samym czasie z gmachu szkoły podchorążych, która znajdowała się w Łazienkach, wybiegli podchorążowie z okrzykami: Do broni i ruszyli w stronę Starego Miasta. Jednym z podchorążych, który zorganizował spisek był Piotr Wysocki, Odpowiedzią była tylko głucha cisza, gdyż przezorni bogaci mieszczanie i arystokracja, obawiając się powstańców i nie chcąc brać udziału w powstaniu, zamykała bramy i okiennice, 3.Udział ludu warszawskiego w powstaniu: W ciągu najbliższych godzin od wybuchu tylko część wojska wystąpiła po stronie powstańców, Generałowie polscy próbowali przeszkodzić dalszej walce, Powstanie uratował dopiero lud Warszawy mieszkańcy ubogich uliczek Starego Miasta i Powiśla, Kilkutysięczny tłum podążył za powstańcami pod Arsenał, gdzie znajdował się ogromny skład broni, Arsenał zdobyto, Uzbrojona ludność stanęła obok oddziałów powstańczych, Po całonocnych potyczkach wojska rosyjskie dowodzone przez Konstantego wycofały się, a Warszawa była wolna, 4.Władza w rękach sił konserwatywnych: Powstańcy nie ujęli władzy w swoje ręce, ponieważ czekali na decyzje rządu Królestwa, Rząd zebrał się niezwłocznie, ale do powstania nie przystąpił, a nawet potępił je w imieniu cara Mikołaja i wezwał ludność do zachowania spokoju, Wówczas rewolucjoniści zawiązali nowe Towarzystwo Patriotyczne, na czele którego stanął Joachim Lelewel wybitny polski historyk i działacz demokratyczny, Towarzystwo zażądało zerwania układów z carem i utworzenia Rządu Tymczasowego. Wkrótce taki rząd utworzono, a przewagę w nim uzyskali przedstawiciele arystokracji i członkowie poprzedniego rządu Królestwa, którzy w większości byli przeciwni powstaniu. Jednak pod naciskiem ludu Rząd Tymczasowy uznał powstanie. Na początku grudnia 1830 roku kierownictwo nad powstaniem objął gen. Józef Chłopicki podobnie jak wielu innych wyższych rangą dowódców nie wierzył w powodzenie powstania i nawiązał rokowania z carem. Kiedy car zażądał złożenia broni i czekania carskich rozkazów, Chłopicki zrzekł się swej funkcji, Od 18 grudnia 1830 roku obradował w Warszawie sejm, a przewagę w nim miała szlachta. W końcu stycznia 1831 roku Towarzystwo Patriotyczne zorganizowało w Warszawie wielką manifestację ku czci dekabrystów. W pochodzie niesiono portrety powieszonych z rozkazu cara rewolucjonistów oraz sztandary polskie i rosyjskie z napisami Za naszą wolność i waszą.

3 Pod wpływem tej manifestacji sejm zdecydował się ostatecznie zerwać z caratem i ogłosił detronizację (czyli zrzucenie z tronu Mikołaja I). Oznaczało to wojnę z Rosją. Sejm wybrał również Rząd Narodowy, którego prezesem został książę Adam Czartoryski. 5.Sprawa chłopska podczas powstania listopadowego: Część posłów wniosła na obrady sejmu projekt reform w sprawie chłopskiej, który przewidywał tylko oczynszowanie chłopów w dobrach narodowych. Jednak nawet tak ograniczone próby reform napotkały sprzeciw w izbie poselskiej, Większość posłów uważała, że rozwiązanie sprawy chłopskiej należy zostawić dziedzicom do ich własnego uznania. W ten sposób sejm nie zdobył się na uchwalenie żadnej ustawy mogącej przynieść ulgę chłopom, Tak jak dotychczas, za chłopa służącego w wojsku, żona i dzieci musiały odrabiać pańszczyznę. Taka sytuacja powodowała, ze chłopi coraz niechętnie zgłaszali się do szeregów powstańczych, ZAPAMIĘTAJ DATĘ: 29 listopada 1830 r. Część II: wojna z Rosją 6.Bitwa o Olszynkę Grochowską Na początku lutego 1831 roku armia rosyjska przekroczyła ganice Królestwa. Liczyła ona 115 tyś. ludzi i 336 armat. Polacy mogli jej się przeciwstawić 54 tyś. ludzi i 140 działami. Wódz rosyjski Dybicz maszerował wprost na Warszawę, licząc na szybkie zwycięstwo, Jeden z doborowych oddziałów carskich został wkrótce rozbity przez polską kawalerię w bitwie pod Stoczkiem, na płd-wsch od Warszawy. 25 lutego stoczono krwawą bitwę pod Grochowem. Najbardziej zacięte walki toczyły się o mały lasek porosły olchami, zwany Olszynką Grochowską. Stanowił on ważny punkt w obronie stolicy. Kilka razy Olszynka przechodziła z rąk do rąk. Pod Olszynką wojskiem polskim dowodził gen. Chłopicki. Bitwa przyniosła wielkie straty obu stronom, lecz gdy rannego Chłopickiego zniesiono z pola bitwy, Olszynka została stracona, a wojska polskie wycofały się na szańce Pragi, Wojska rosyjskie także odniosły bardzo duże straty i musiały się wycofać nie atakując Warszawy, 7.Bitwa pod Iganiami i Ostrołęką: Ponad miesiąc trwała przerwa w działaniach wojennych, którą polski wódz naczelny gen. Jan Skrzynecki próbował wykorzystać na pertraktacje z Dybiczem, ale nie przyniosły one rezultatów,

4 Pod koniec marca wojska polskie przeszły do ataku według planu gen. Prądzyńskiego. W ciągu kilku tygodni oddziały polskie odniosły szereg zwycięstw, Największe znaczenie miało zwycięstwo pod Iganiami (koło Siedlec), gdzie straty wojsk rosyjskich wyniosły 4500 ludzi przy stracie 500 rannych i zabitych ze strony polskiej, Wódz naczelny nie potrafił wykorzystać tego zwycięstwa, ponieważ on i wielu innych generałów nadal nie wierzyli w powodzenie powstania. Zamiast ścigać nieprzyjaciela wycofał wojska polskie spod Siedlec z powrotem pod Warszawę, Wojska polskie znowu przez cały miesiąc stały bezczynnie. Wreszcie pod wodzą gen. Skrzyneckiego w maju 1831 roku wyruszyły w kierunku Łomży, 26 maja 1831 roku doszło do wielkiej bitwy pod Ostrołęką nad Narwią. Po zaciętej walce, mimo bohaterskiej postawy, Polacy bitwę przegrali, Szczególnym bohaterstwem wyróżniła się artyleria konna dowodzona przez płk. Józefa Bema. Wojska polskie ponownie wycofały się pod Warszawę, a klęska pod Ostrołęką zachwiała wiarę w zwycięstwo nawet u tych, którzy dotychczas niezłomnie w nie wierzyli. 8.Obrona Warszawy: Nowy wódz armii rosyjskiej gen. Paskiewicz przeprawił się pod Nieszawą przez Wisłę, aby zaskoczyć atakiem stolicę od zachodu i północy, Oburzony niedołęstwem dowództwa polskiego lud warszawski wystąpił na ulice, domagając się ustąpienia rządu i ukarania zdrajców, 15 sierpnia 1831 roku powieszono kilku generałów i wyższych oficerów posądzonych o zdradę i kilkunastu szpiegów rosyjskich, Na początku września rozpoczął się ostatni bój o Warszawę. Armia carska była dwukrotnie liczniejsza od polskiej, Główne walki toczyły się o przedmieście Warszawy Wolę, Mimo zaciętego oporu wojska i ludności cywilnej Wola została zdobyta. Na jej szańcach zginął bohaterską śmiercią gen. Józef Sowiński uczestnik powstania kościuszkowskiego, 9.Udział w powstaniu Emilii Plater: W grudniu 1830 roku wieść o wybuchu powstania dotarła na Litwę i Żmudź. Pierwszą inicjatorką powstania na Litwie była Emilia Plater, lecz jako kobieta nie została dopuszczona do narad komitetu kierującego w Wilnie, Sama podjęła plan zdobycia Dyneburga. Sformowała oddział partyzancki, który liczył 280 strzelców, kilkuset chłopów kosynierów i 60 kawalerzystów,

5 Emilia ostatecznie, w wyniku pogarszającej się sytuacji militarnej, zrezygnowała z ataku na Dyneburg. W zaciętych walkach pod Ucianą i Oniksztami jej oddział poniósł znaczne straty w zabitych i rannych, 30 kwietnia 1831 roku przyłączyła się do oddziału Karola Załuskiego, W czerwcu 1831 roku gen. Chłapowski nadał Plater stopień kapitana i powierzył dowództwo 1 kompanii Piechoty Litewskiej. 25 czerwca na czele swojej kompani zdobyła Rosienie, Kiedy gen. Chłapowski postanowił złożyć broń, Emilia w przebraniu chłopskim przez 10 dni szła do Królestwa. Podczas wyczerpującej wędrówki rozchorowała się. Mimo troskliwej opieki zmarła 23 grudnia 1831 roku, 10.Upadek powstania: 7 września 1831 roku dowództwo poddało stolicę, a wojsko polskie wraz z rządem opuściło Warszawę, Przez kilka tygodni członkowie rządu przebywali w okolicach Zakroczymia i Płocka, a potem przeszli granicę pruską i złożyli broń, Oddziały polskie znajdujące się w południowej części Królestwa przekroczyły granicę austriacką. W ten sposób powstanie ostatecznie upadło, Na przebiegu powstania odcisnęło piętno jego arystokratyczno-szlacheckie kierownictwo, które przez cały czas zachowywało chwiejną postawę, Rząd powstańczy nie potrafił i nie chciał sprawiedliwie rozwiązać sprawy chłopskiej, nie zdołał pozyskać szerokich mas ludu do udziału w powstaniu, co stało się jedną z głównych przyczyn jego upadku, 11.Znaczenie powstania: Mimo poniesionej klęski powstanie zapisało chlubną kartę w historii walk narodowowyzwoleńczych, Naród polski przez 10 miesięcy toczył walkę z największą potęga militarną Europy Rosją, Powstanie uwięziło główne siły rosyjskie na terenie Polski, co uratowało rewolucję francuską i belgijską, Pobudziło rozwój ruchów demokratycznych i liberalnych w Europie, szczególnie w Niemczech i we Włoszech, W stosunku do uczestników powstania carat zastosował surowe kary. Nastąpiły liczne aresztowania i zesłania. Wielu działaczy było zmuszonych opuścić kraj, Car zlikwidował konstytucję ograniczając w ten sposób autonomię Królestwa, wyższe władze obsadzał Rosjanami i zaprowadzał zasady panujące w Rosji, Car zlikwidował polski sejm i wojsko oraz odrębny skarb, zamknął główne instytucje naukowe i oświatowe Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Warszawie, Uniwersytety w Warszawie i Wilnie, słynne Liceum Krzemienieckich,

6 Ludność Królestwa musiała zapłacić kontrybucję i utrzymywać z własnych środków stutysięczną armię carską przebywającą tu na stałe, Symbolem ucisku carskiego była budowa w Warszawie twierdzy Cytadeli spełniającej zarazem funkcje więzienia. Jej zadaniem było utrzymywać w posłuszeństwie buntownicze miasto. Czy wiesz, że: Powstanie listopadowe wywołało oddźwięk w wielu krajach. Na wieść o wybuchu powstania francuski poeta Kazimierz Delavigne (czyt. Delawiń) napisał pieśń, którą nazwał Warszawianką na wzór francuskiej Marsylianki. Pieśń ta śpiewana jest po dzień dzisiejszy: Oto dziś dzień krwi i chwały Oby dniem wskrzeszenia był, W gwiazdę Francji orzeł biały Patrząc lot swój w niebo wzbił, A nadzieją podniecany Woła do nas z górnych stron: Powstań Polsko, skrusz kajdany, Dziś twój triumf albo zgon, Hej, kto Polak na bagnety, Żyj swobodo, Polsko żyj. Takim hasłem cnej podniety Trąbo nasza, wrogom grzmij! Koniec! Dziękuję za uwagę!!! Praca składa się z ok słów. Masz propozycje tematu, zainteresowała Cię jakaś prezentacja, interesuje Cię praca na jakiś temat napisz: odrobione5@gmail.com