Obrona lotniska. CAW, kol. 60/14

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Obrona lotniska. CAW, kol. 60/14"

Roman Wolski
8 lat temu
Przeglądów:

1 Janusz Gzyl KOLEKCJA FOTOGRAFII PRZEWRÓT MAJOWY 1926 R. Jedną z kolekcji wyodrębnionych z zasobu ikonograficznego Pracowni Zbiorów Specjalnych Centralnego Archiwum Wojskowego, jest kolekcja Nr 60 Przewrót majowy 1926 r. Ilustruje ona zamach stanu przeprowadzony przez zwolenników marszałka Józefa Piłsudskiego, który doprowadził do obalenia dotychczasowej władzy i przejęcia steru rządów przez piłsudczyków. Tak jak większość materiałów ikonograficznych CAW fotografie wchodzące w skład kolekcji Nr 60 zgromadzone zostały w latach 30. ubiegłego wieku przez Archiwum Wojskowe. W latach 70., w ramach prowadzonych w CAW prac porządkowych nad rozsypem fotografii, wydzielono i utworzono kolekcję Przewrót majowy 1926 r. W 2005 roku przystąpiono do jej opracowania. W trakcie prac uzupełniono i poprawiono opisy fotografii sporządzone jeszcze w okresie międzywojennym. Zdjęć nie brakowano. Kolekcji nadano układ chronologiczny. Po opracowaniu liczy ona 79 jednostek inwentarzowych. Zdjęcia zgromadzone w tej kolekcji pozwalają prześledzić przebieg przewrotu majowego od chwili spotkania marszałka Piłsudskiego z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim na moście Poniatowskiego w Warszawie, przez walki uliczne i pogrzeby ofiar, po wybór Ignacego Mościckiego na prezydenta RP. 267

Ilustruje ona zamach stanu przeprowadzony przez zwolenników marszałka Józefa Piłsudskiego, który doprowadził do obalenia dotychczasowej władzy i przejęcia steru rządów przez piłsudczyków.

2 Kolekcję otwierają najbardziej znane i rozpowszechnione zdjęcia związane z tym wydarzeniem, przedstawiające marszałka Józefa Piłsudskiego udającego się w towarzystwie gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, ppłk. Kazimierza Stamirowskiego i Maurycego hrabiego Potockiego na rozmowy z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim. Następna grupa, to fotografie przedstawiające m.in. oficerów sztabu Marszałka, oddziały walczące na ulicach Warszawy oraz oficerów internowanych przez oddziały stojące po stronie J. Piłsudskiego. Kolejna grupa to zdjęcia z pogrzebów żołnierzy poległych po obu stronach w walkach ulicznych. Kolekcję zamykają zdjęcia związane z wyborem Ignacego Mościckiego na prezydenta RP. Większość zdjęć wchodzących w skład kolekcji wykonana została przez firmę Photo-Plat oraz przez fotografów: Mariana Fuksa i R. Waltera. Uzupełnieniem kolekcji Przewrót majowy 1926 r. jest 30 fotografii związanych tematycznie z wydarzeniami majowymi 1926 r., które znajdują się w kolekcji Nr 66 Józef Piłsudski. * * * 268

oficerów sztabu Marszałka, oddziały walczące na ulicach Warszawy oraz oficerów internowanych przez oddziały stojące po stronie J. Piłsudskiego.

3 Marszałek Józef Piłsudski w towarzystwie gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, ppłk. Kazimierza Stamirowskiego, por. Mariana Żebrowskiego, mjr. Włodzimierza Jaroszewicza i por. Michała Galińskiego udaje się na rozmowę z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim na most Poniatowskiego. CAW, kol. 60/1 Marszałek J.Piłsudski na moście Poniatowskiego podczas wypadków majowych. Po lewej: red. Hering i Maurycy hr. Potocki. Po prawej gen. G. Orlicz-Dreszer. CAW, kol. 60/2 269

Michała Galińskiego udaje się na rozmowę z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim na most Poniatowskiego. CAW, kol.

4 Oddziały walczące po stronie Marszałka Piłsudskiego. Stanowisko karabinu maszynowego na moście Poniatowskiego. CAW, kol. 60/10 Obrona lotniska. CAW, kol. 60/14 270

5 Wojsko w Wilanowie. CAW, kol. 60/20 Atak wojsk rządowych na oddziały marszałka J. Piłsudskiego. CAW, kol. 60/22 271

6 Wojsko na moście Kierbedzia. CAW, kol. 60/24 Oddziały rządowe na Krakowskim Przedmieściu. CAW, kol. 60/28 272

7 Punkt obserwacyjny na rogu Al. Ujazdowskich. CAW, kol. 60/32 Grupa ludzi obserwująca zza węgła działania wojskowe. CAW, kol. 60/38 273

8 Gen. Marian Kukiel i mjr Bolesław Zaleski - internowani w Wilanowie. CAW, kol. 60/42 Aresztowani oficerowie znajdujący się pod opieką mjr. Zygmunta Wendy: od lewej chor. Dziennik, por. Bułkowski, kpt. Kruk-Śmigla, por. Sabkiewicz, kpt. Trząsiński, por. Żebski, kpt. Pawlik, por. Niezabitowski, por. Dobrski, kpt. Zdorz, kpt. Fich. CAW, kol. 60/47 274

Zygmunta Wendy: od lewej chor. Dziennik, por. Bułkowski, kpt. Kruk-Śmigla, por.

9 Generał Tadeusz Rozwadowski internowany w Wilanowie. CAW, kol. 60/48 Bratnia mogiła poległych. CAW, kol. 60/54 275

10 Duchowni prawosławni podczas pogrzebu ofiar żołnierzy i cywili poległych w czasie walk. CAW, kol. 60/57 Zgromadzenie Narodowe podczas wyboru prezydenta RP. CAW, kol. 60/64 276

11 Zgromadzenie Narodowe podczas wyboru prezydenta RP. Zaprzysiężenie prezydenta Ignacego Mościckiego. CAW, kol. 60/66 Prezydent Ignacy Mościcki udaje się w towarzystwie premiera prof. Kazimierza Bartla do Sejmu. CAW, kol. 60/69 277

60/66 Prezydent Ignacy Mościcki udaje się w towarzystwie

12 Gen. Roman Górecki na czele oficerów Warszawskiego Garnizonu melduje ks. J. Poniatowskiemu o wyborze Józefa Piłsudskiego na prezydenta RP. CAW, kol. 60/75 22 pp na dziedzińcu Zamku Królewskiego. CAW, kol. 60/77 278

Podobne dokumenty

KOLEKCJA FOTOGRAFII JÓZEF PIŁSUDSKI

Janusz Gzyl KOLEKCJA FOTOGRAFII JÓZEF PIŁSUDSKI Jedną z kolekcji fotografii przechowywanych w Centralnym Archiwum Wojskowym jest kolekcja Józef Piłsudski (CAW, kol. 66). Początków jej gromadzenia należy