Hormony Gruczoły dokrewne
|
|
- Maria Walczak
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Hormony Gruczoły dokrewne Dr n. biol. Urszula Wasik Zakład Biologii Medycznej HORMON Przekazuje informacje między poszczególnymi organami regulują wzrost, rozwój organizmu efekt biologiczny - niewielkie stężenie Budowa hormonów pochodne amin zbudowane z aminokwasów (peptydowe, białkowe hormony) pochodne cholesterolu (androgeny, kortyzol) adrenalina oksytocyna kortyzol hormon wzorstu 1
2 Oddziaływanie hormonów na komórki hormon błona komórkowa receptor przekaźniki II-rzędu ATP białka efektorowe EKSPRESJA GENÓW METABOLIZM KSZTAŁT KOMÓRKI, RUCH Szlak sygnałowy insuliny Cell Signaling: 2
3 Hormony steroidowe hormon A. B. receptor błona komórkowa receptor ATP EKSPRESJA GENÓW jądro komórkowe RECEPTORY podział ze względu na sposób aktywacji Kinazy Fosforylacja modyfikacja potranslacyjna białka seryna treonina adapaproject.org tyrozyna 3
4 RECEPTORY podział ze względu na sposób aktywacji 1. Metabotropowe - sprzężone z białkiem G 2. Związane z kinazą tyrozynową lub serynowotreoninową mogą być sprzężone z białkiem Ras 3. Wewnątrzkomórkowe RECEPTORY rodzaje 1. Metabotropowe - sprzężone z białkiem G 2. Związane z kinazą tyrozynową lub serynowotyrozynową mogą być sprzężone z białkiem Ras 3. Wewnątrzkomórkowe Receptory zależne od białka G - metabotropowe aktywacja RECEPTOR heterotrimeryczne białko G SYGNAŁ 4
5 RECEPTORY rodzaje 1. Metabotropowe - sprzężone z białkiem G 2. Związane z kinazą tyrozynową lub serynowotreoninową mogą być sprzężone z białkiem Ras 3. Wewnątrzkomórkowe 2. Receptory związane z kinazą tyrozynową lub kinazą serynowo-treoninową receptor kinazy tyrozynowej HORMON ŚR. ZEWN. CYTOZOL domena fosforylująca NIEAKTYWNY aktywacja AKTYWNY AKTYWNY 1. Receptory zależne od białka G - metabotropowe 2. Receptory związane z kinazą tyrozynową lub kinazą serynowotreoninową 5
6 RECEPTORY rodzaje 1. Metabotropowe - sprzężone z białkiem G 2. Związane z kinazą tyrozynową lub serynowotreoninową mogą być sprzężone z białkiem Ras 3. Wewnątrzkomórkowe 3. Receptor wewnątrzkomórkowy hormon steroidowy jądro receptor hormonreceptor białko błona komórkowa cytoplazma 6
7 RECEPTORY czas odpowiedzi milisekundy sekundy melatonina, adrenalina minuty insulina godziny steroidy, tyroksyna EKSPRESJA GENÓW METABOLIZM KSZTAŁT KOMÓRKI, RUCH Produkcja hormonów GRUCZOŁY DOKREWNE Silnie unaczynione Pozbawione przewodów wyprowadzających 7
8 GRUCZOŁY DOKREWNE NADNERCZA SZYSZYNKA - melatonina GRASICA tymulina tymozyna tymostymulina mineralokortykosteroidy glikokortykoidy androgeny adrenalina noradrenalina tyroksyna (T4) trijodotyronina (T3) TARCZYCA kalcytonina parathormon - PRZYTARCZYCE insulina glukagon somatostatyna testosteron estrogeny progesteron TRZUSTKA JAJNIKI, JĄDRA PODWZGÓRZE liberyny statyny Kontrola wydzielania hormonalnego typu dokrewnego PRZYSADKA 7 GRUCZOŁ DOKREWNY Hormony przysadki Skrót 1. adrenokortykotropina ACTH 2. tyreotropina TSH 3. prolaktyna PRL 4. hormon wzrostu (somatotropina) 5. folikulotropina (gonadotropina) 6. lutotropina (gonadotropina) GH FSH LH 7. endorfiny PEA PRZYSADKA MÓZGOWA lejek wyniosłość pośrodkowa skrzyżowanie wzrokowe pochewka włóknista część gruczołowa część nerwowa 8
9 HORMONY PODWZGÓRZA kortykoliberyna tyreoliberyna gonadoliberyna somatoliberyna somatostatyna wazopresyna oksytocyna prolaktoliberyna prolaktostatyna melanoliberyna melanostatyna Kontrola wydzielania dokrewnego 1. typu podwzgórze-przysadka (hormonalny) 2. typu nerwowego 3. regulacja metaboliczna Kontrola wydzielania dokrewnego 2. typu nerwowego 9
10 Kontrola wydzielania dokrewnego 3. regulacja metaboliczna Gospodarka hormonalna w sporcie Hormon wzrostu Hormon wzrostu insulinopodobny czynnik wzrostu 1 (IGF1) zwiększenie masy mięśni i szybkości ich przyrostu o 15-30% 10
11 Miostatyna Miostatyna hormon tkankowy uznawana jest za jeden z najsilniejszych czynników katabolicznych hamujących rozwój mięśni szkieletowych i rozrost ogólnej tkanki mięśniowej. kontrola miostatyna-/- Lee SJ, McPherron AC. Regulation of myostatin activity and muscle growth. Proc Natl Acad Sci U S A Jul 31;98(16): Epub 2001 Jul 17. Kortyzol vs. testosteron i estrogeny cholesterol pregnenolon DHEA progesteron androstendion estron aldosteron kortyzol testosteron DHT 5 alfa reduktaza estradiol Syty czy głodny??? LEPTYNA tk. tłuszczowa GRELINA żołądek 11
12 LEPTYNA leptyna podwzgórze spożycie pokarmu tk. tłuszczowa Pole Brzuszne Nakrywki - dopamina Leptyna vs. maraton LEPTYNA szybkość wytrzymałość 12
Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.
Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. dr Magdalena Markowska Zakład Fizjologii Zwierząt, UW
dr Magdalena Markowska Zakład Fizjologii Zwierząt, UW Układ wydzielania wewnętrznego wraz z układem nerwowym wpływa na koordynację i optymalizację przebiegu procesów fizjologicznych przez co umożliwia
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka
Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony Gruczoły dokrewne człowieka PRZYSADKA mózgowa Przysadka mózgowa jest gruczołem wielkości ziarna grochu
Bardziej szczegółowoREGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW
REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW Regulacja nerwowa wpływ układu wegetatywnego na czynność endokrynną gruczołów wydzielania dokrewnego wytwarzanie i uwalnianie hormonów z zakończeń neuronów np.wazopresyny
Bardziej szczegółowoRegulacja hormonalna
Regulacja hormonalna Rodzaje gruczołów wydzielania zewnętrznego egzokrynowe wydzielania wewnętrznego endokrynowe różnice üposiadają przewody wyprowadzające üz reguły nie są silnie ukrwione ünie posiadają
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE UKŁADU NERWOWEGO I HORMONALNEGO
UKŁAD HORMONALNY materiały do sprawdzianu PORÓWNANIE UKŁADU NERWOWEGO I HORMONALNEGO Układ nerwowy Układ hormonalny Cząsteczki sygnałowe funkcjonują w układach regulujących podstawowe czynności życiowe
Bardziej szczegółowoHORMONY REGULACJA METABOLIZMU
HORMONY REGULACJA METABOLIZMU Kryteria podziału hormonów budowa: białkowe (peptydowe), pochodne aminokwasów, sterydowe, pochodne kwasów tłuszczowych miejsce wytwarzania: gruczoły dokrewne, tkankowe mechanizm
Bardziej szczegółowoV REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY
V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek
Bardziej szczegółowoRAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM 1 09-13.04.2018 Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna
Bardziej szczegółowoPrzełożyłA: Monika Kilis
PrzełożyłA: Monika Kilis Tytuł oryginału: Hashimoto Symptome richtig erkennen, Ursachen und Therapien finden, Selbsthilfeangebote nutzen Redaktor prowadząca: Aneta Bujno Redakcja: Juliusz Poznański Korekta:
Bardziej szczegółowoUkład hormonalny, hormony
Układ hormonalny, hormony Ziemowit Ciepielewski Hormony to wytwarzane przez organizm, niezbędne dla procesów przemiany materii związki, których zadaniem jest koordynowanie procesów chemicznych zachodzących
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego
Gruczoły wydzielania wewnętrznego Przysadka mózgowa Wyspy trzustkowe Jądro Tarczyca przytarczyce n Jajnik Nadmercza Komórki gruczołowe pochodzenie nabłonkowe. Kształt wieloboczny, przynajmniej jedna powierzchnia
Bardziej szczegółowoProfil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoUkład hormonalny. ESPZiWP
Układ hormonalny ESPZiWP W organizmie zwierzęcia znajdują się liczne gruczoły, których zadaniem jest produkcja substancji chemicznych, zwanych hormonami. Są to tzw. gruczoły wydzielania wewnętrznego, zwane
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY cz. 2. Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe
Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe UKŁAD DOKREWNY cz. 2 Elementy składowe: komórki dokrewne kapilary okienkowe włókna nerwowe Typy komórek dokrewnych
Bardziej szczegółowoGruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze
Gruczoły - zespoły komórek nabłonkowych o specjalizacji wydzielniczej Gruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze Gruczoły zewnątrzwydzielnicze kierują wydzielinę do określonego miejsca przez przewody wyprowadzające
Bardziej szczegółowoANATOMIA Układ hormonalny, hormony
ANATOMIA Układ hormonalny, hormony wytwarzane przez organizm, niezbędne dla procesów przemiany materii związki, których zadaniem jest koordynowanie procesów chemicznych zachodzących w komórkach Prowadzący:
Bardziej szczegółowoUKŁAD HORMONALNY. opracowanie: Robert Duszyński
UKŁAD HORMONALNY opracowanie: Robert Duszyński 1 CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Hormony w organizmach żywych pełnią rolę regulacyjną, będąc ważnym mechanizmem homeostazy. Wraz z układem nerwowym i regulacją na
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY cz. 2. beta. delta. alfa
Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe, zlokalizowane na terenie zrazików, otoczone przez struktury części zewnątrzwydzielniczej UKŁAD DOKREWNY cz. 2
Bardziej szczegółowoANATOMIA Układ hormonalny, hormony
ANATOMIA Układ hormonalny, hormony wytwarzane przez organizm, niezbędne dla procesów przemiany materii związki, których zadaniem jest koordynowanie procesów chemicznych zachodzących w komórkach Prowadzący:
Bardziej szczegółowoSygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa
Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Informator (przekaźnik) pierwotny czynnik fizyczny lub chemiczny będący nośnikiem
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY (Cz. I)
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY (Cz. I) endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna
Bardziej szczegółowoSygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa
Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Informator (przekaźnik) pierwotny czynnik fizyczny lub chemiczny będący nośnikiem
Bardziej szczegółowoSygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa
Informator (przekaźnik) pierwotny czynnik fizyczny lub chemiczny będący nośnikiem informacji odebranej przez komórkę. Sygnalizacja międzykomórkowa i wewnątrzkomórkowa Receptor cząsteczka chemiczna ( peptyd
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY (Cz. I)
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY (Cz. I) endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa autoregulacja Charakter chemiczny hormonów: peptydy/białka
Bardziej szczegółowoMODUŁ: HOMEOSTAZA. METABOLIZM Zakres wiedzy wymaganej przed przystąpieniem do seminariów: I. Materiał dotyczący tematu z poziomu rozszerzonego
MODUŁ: HOMEOSTAZA. METABOLIZM Zakres wiedzy wymaganej przed przystąpieniem do seminariów: I. Materiał dotyczący tematu z poziomu rozszerzonego biologii szkoły średniej II. Układu podwzgórze- przysadka
Bardziej szczegółowoGRUCZOŁY WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO
GRUCZOŁY WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO Przysadka mózgowa Tarczyca przytarczyce Komórki gruczołowe pochodzenie nabłonkowe. Kształt wieloboczny, przynajmniej jedna powierzchnia komórki ma kontakt z naczyniem
Bardziej szczegółowoCzęść gruczołowa przysadki: część obwodowa (dalsza, płat przedni) część pośrednia. część guzowa. Część nerwowa przysadki: szypuła
Gruczoły dokrewne Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoV REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY
V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY Zadanie 1. Na rysunku przedstawiającym budowę neuronu zaznacz elementy wymienione poniżej, wpisując odpowiednie symbole literowe. Następnie wskaż za pomocą strzałek kierunek
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA zbiór zadań
1 BIOLOGIA zbiór zadań matura 2018 tom II Zacznij od robienia tego, co konieczne; potem zrób to, co możliwe; nagle odkryjesz, że dokonałeś niemożliwego. Św. Franciszek z Asyżu. 2 Tom 2 zbioru zadań zawiera
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA ZBIÓR ZADAŃ
1 BIOLOGIA ZBIÓR ZADAŃ Matura 2019 Tom II Zacznij od robienia tego, co konieczne; potem zrób to, co możliwe; nagle odkryjesz, że dokonałeś niemożliwego. Św. Franciszek z Asyżu 2 Tom 2 zbioru zadań zawiera
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. (endokrynowy, hormonalny) ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Układ dokrewny (endokrynowy, hormonalny) DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Układ dokrewny Układ dokrewny jest układem wydzielania
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego
Gruczoły wydzielania wewnętrznego Przysadka mózgowa Wyspy trzustkowe Tarczyca przytarczyce Nadmercza Komórki gruczołowe pochodzenie nabłonkowe. Kształt wieloboczny, przynajmniej jedna powierzchnia komórki
Bardziej szczegółowoPrzysadka mózgowa. Przysadka mózgowa
Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 1 Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 2 Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 3 Przysadka mózgowa K. kwasochłonne GH i PRL K. zasadochłonne TSH, FSH, LH, ACTH K. chromofobne
Bardziej szczegółowoNukleotydy w układach biologicznych
Nukleotydy w układach biologicznych Schemat 1. Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy Schemat 2. Dinukleotyd NADP + Dinukleotydy NAD +, NADP + i FAD uczestniczą w procesach biochemicznych, w trakcie których
Bardziej szczegółowoGRUCZO Y WYDZIELANIA DOKREWNEGO
22 GRUCZO Y WYDZIELANIA DOKREWNEGO Funkcjonowanie i rozwój organizmu wielokomórkowego uwarunkowane jest przepływem informacji pomiędzy tworzącymi go komórkami. Umożliwia on koordynację ich funkcji poprzez
Bardziej szczegółowoHORMONY REGULACJA METABOLIZMU
HORMONY REGULACJA METABOLIZMU Schematy w regulacji metabolizmu interakcje allosteryczne fosfofruktokinaza, karboksylaza acetylo-coa trwają krótko modyfikacje kowalencyjne fosforylaza glikogenowa i fosforylacja-
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu.
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa autoregulacja Charakter chemiczny hormonów: peptydy/białka
Bardziej szczegółowoCENNIK BADANIA LABORATORYJNE*
CENNIK BADANIA LABORATORYJNE* W ofercie szpitala GeoMedical znajduje się ponad 1500 badań laboratoryjnych. Poniżej wybrany zakres badań, w sprawie cen badań nie wykazanych poniżej oraz ich możliwości wykonania,
Bardziej szczegółowoGruczoły zewnątrzi. wewnątrzwydzielnicze
Gruczoły - zespoły komórek nabłonkowych o specjalizacji wydzielniczej Gruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze Gruczoły zewnątrzwydzielnicze kierują wydzielinę do określonego miejsca przez przewody wyprowadzające
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu.
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa autoregulacja Charakter chemiczny hormonów: peptydy/białka
Bardziej szczegółowoHORMONY STERYDOWE I PODOBNIE DZIAŁAJĄCE
HORMONY STERYDOWE I PODOBNIE DZIAŁAJĄCE Są to związki należące do grupy steroidów, które charakteryzują się wykazywaniem istotnych aktywności biologicznych typu hormonalnego. Docierając do komórki docelowej,
Bardziej szczegółowoTEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK
TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK Temat: Układ nerwowy i hormonalny Zadanie 1. Zaznacz poprawną odpowiedź. Co to są hormony? a) związki chemiczne wytwarzane w gruczołach łojowych, które regulują pracę
Bardziej szczegółowoCytokiny jako nośniki informacji
Wykład 2 15.10.2014 Cytokiny jako nośniki informacji Termin cytokiny (z greckiego: cyto = komórka i kinos = ruch) określa dużą grupę związków o różnym pochodzeniu i budowie, będących peptydami, białkami
Bardziej szczegółowoKlinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych UM w Poznaniu
RDTL dostęp do terapii na przykładzie raka tarczycy Marek Ruchała Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych UM w Poznaniu HORMON- chemiczny nośnik informacji przekazywanej pomiędzy
Bardziej szczegółowoMECHANIZMY WZROSTU i ROZWOJU ROŚLIN
MECHANIZMY WZROSTU i ROZWOJU ROŚLIN Jaka jest rola kinaz MA (generalnie)? Do czego służy roślinom (lub generalnie) fosfolipaza D? Czy u roślin występują hormony peptydowe? Wymień znane Ci rodzaje receptorów
Bardziej szczegółowoHomeostaza. Homeostaza - szum pojęciowy - przykład z EM PWN Kontrola stanu
Homeostaza Kontrola stanu Homeostaza - szum pojęciowy - przykład z EM PWN 2000 HOMEOSTAZA [gr. homoios ~ jednakowy, stasis - stałość]: 1) fizjol. Pojęcie (wprowadzone przez C. Bernarda i W.B. Cannona)
Bardziej szczegółowoMEDYCYNA ROZRODU Z SEKSUOLOGIĄ RÓŻNICOWANIE PŁCIOWE
MEDYCYNA ROZRODU Z SEKSUOLOGIĄ RÓŻNICOWANIE PŁCIOWE Różnicowaniem płciowym nazywamy procesy zachodzące w okresie płodowym, które na podstawie płci genetycznej doprowadzają do powstania różnic w budowie
Bardziej szczegółowoGRUCZOŁY WEWNĄTRZWYDZIELNICZE
GRUCZOŁY WEWNĄTRZWYDZIELNICZE Przysadka mózgowa Wyspy trzustkowe Tarczyca przytarczyce Nadnercza Komórki gruczołowe pochodzenie nabłonkowe. Kształt wieloboczny, przynajmniej jedna powierzchnia komórki
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja hormonów ze względu na budowę chemiczną: Wyróżniamy cztery główne rodzaje hormonów ze względu na budowę chemiczną:
FIZJOLOGIA UKŁADU WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO POJĘCIA OGÓLNE, PODWZGÓRZE, PRZYSADKA, TARCZYCA, NADNERCZA, PODSTAWY REGULACJI GOSPODARKI WAPNIOWO-FOSFORANOWEJ FIZJOLOGIA OGÓLNA POJĘCIA PODSTAWOWE Definicja
Bardziej szczegółowoCENNIK BADANIA LABORATORYJNE*
CENNIK BADANIA LABORATORYJNE* W ofercie szpitala GeoMedical znajduje się ponad 1500 badań laboratoryjnych. Poniżej wybrany zakres badań, w sprawie cen badań nie wykazanych poniżej oraz ich możliwości wykonania,
Bardziej szczegółowoHormony i leki działające na czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego. Paweł Petryszyn Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej UM we Wrocławiu
Hormony i leki działające na czynność gruczołów wydzielania wewnętrznego Paweł Petryszyn Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej UM we Wrocławiu 1 Podwzgórze Hormony hipofizotropowe (wpływają na czynność
Bardziej szczegółowoT: Zaburzenia układu wewnątrzwydzielniczego 12.12.2007
1 PATOFIZJOLOGIA T: Zaburzenia układu wewnątrzwydzielniczego 12.12.2007 1. Hormon substancja aktywna biologicznie, w organizmie spełnia rolę pewnego przekaźnika informacji a) podział ze względu na rodzaj
Bardziej szczegółowogrupa a Klasa 7. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0 1)
grupa a Regulacja nerwowo-hormonalna 37 pkt max... Imię i nazwisko Poniższy test składa się z 20 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź.... Za rozwiązanie
Bardziej szczegółowoPrzekazywanie sygnału. Układy utrzymujące homeostazę
Przekazywanie sygnału Układy utrzymujące homeostazę Homeostaza Homeostaza-utrzymanie względnie stałego składu środowiska wewnętrznego organizmu, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu: -
Bardziej szczegółowoKrystyna Skwarło-Sońta Zakład Fizjologii Zwierząt Wykład
Krystyna Skwarło-Sońta Zakład Fizjologii Zwierząt kss25@biol.uw.edu.pl Wykład 1. 09.10.2014 Przestrzeń zewnątrzkomórkowa, z którą komórki wymieniają gazy, metabolity i informację stanowi ŚRODOWISKO WEWNĘTRZNE
Bardziej szczegółowoDZIAŁ I. Zalecane źródła informacji Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Red. Stanisław J. Konturek, Elservier Urban&Partner 2007
DZIAŁ I. PODSTAWY REGULACJI I KONTROLI CZYNNOŚCI ORGANIZMU. TKANKI POBUDLIWE. Ćw. 1. Fizjologia jako nauka o homeostazie. (1-2 X 2012) 1. Wprowadzenie do przedmiotu. 2. Fizjologia i jej znaczenie w naukach
Bardziej szczegółowoNeurofizjologia WYKŁAD 14 Ośrodkowa regulacja funkcji biologicznych kręgowców. Rola podwzgórza.
Neurofizjologia WYKŁAD 14 Ośrodkowa regulacja funkcji biologicznych kręgowców. Rola podwzgórza. Prof. dr hab. Krzysztof Turlejski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Podwzgórze: układ integrujący
Bardziej szczegółowoPrzysadka mózgowa. - powstaje z dwóch odrębnych zawiązków i składa się z dwóch części
Gruczoły dokrewne Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony Charakter chemiczny hormonów: peptydy/białka pochodne aminokwasów: - aminy (np. adrenalina) - hormony tarczycy (T3 i T4) steroidy
Bardziej szczegółowoRok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek,
PROWADZĄCY: Prof. Nadzieja Drela - koordynator Dr Magdalena Markowska - koordynator Dr Paweł Majewski Prof. Krystyna Skwarło-Sońta Rok akad. 2013/2014 Semestr zimowy, czwartek, 8.30-10 Wpływ stresu na
Bardziej szczegółowoHomeostaza 1. Biologiczne podstawy zachowania dla studentów psychologii. PŁ, KFZiE, UŚ 2008/2009. Homeostaza
Homeostaza 1 Biologiczne podstawy zachowania dla studentów psychologii PŁ, KFZiE, UŚ 2008/2009 Homeostaza Proces i stan zachowania przez układ względnie stabilnych własności wskutek rownowaŝenia się przepływów
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA zbiór zadań
1 BIOLOGIA zbiór zadań matura 2017 poziom rozszerzony tom 1 Zacznij od robienia tego, co konieczne; potem zrób to, co możliwe; nagle odkryjesz, że dokonałeś niemożliwego. Św. Franciszek z Asyżu. 2 Tom
Bardziej szczegółowoStres DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Stres DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydatkowanie energii Wszystkie narządy i układy potrzebują energii do działania Nie wszystkie narządy i
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... 13. 1. Podstawy fizjologii wysiłku Jan Górski... 15
Spis treści Przedmowa........................... 13 1. Podstawy fizjologii wysiłku Jan Górski.......... 15 1.1. Narząd ruchu........................ 15 1.1.1. Mięśnie szkieletowe.................. 15 1.1.1.1.
Bardziej szczegółowoBIOLOGIA klasa VII
2017-09-01 BIOLOGIA klasa VII Treści nauczania z podstawy programowej przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII DLA KLASY VII I. Organizacja i chemizm życia. Uczeń: 1) przedstawia hierarchiczną
Bardziej szczegółowoZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCZNEGO Podręcznik dla studentów
ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCZNEGO Podręcznik dla studentów ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCIKIES Podręcznik dla studentów Pod redakcją dr n. med. Bożeny Czarkowskiej-Pączek prof. dr. hab. n. med. Jacka
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13
SPIS TREŚCI Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii I. TKANKI CZŁOWIEKA (dr Joanna Kaźmierczak) 17 1. Tkanka nabłonkowa 17 1.1. Nabłonek pokrywający 18 1.2. Nabłonek gruczołowy
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI PSYCHICZNYCH 1.1. ZMYSŁY CHEMICZNE (R.7.3) 1.2. REGULACJA WEWNĘTRZNA (R.10) Zakład Psychofizjologii UJ ZMYSŁY CHEMICZNE Chemorecepcja: smak,
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć z Farmakologii w semestrze VIII dla studentów Wydz. Farmacji 2016/17
Harmonogram zajęć z Farmakologii w semestrze VIII dla studentów Wydz. Farmacji 2016/17 WYKŁADY 02. 03. 2017 (gr. AE) Chemioterapia cz. III: pochodne nitrofuranu, sulfonamidy, nitroimidazole, chinolony,
Bardziej szczegółowodr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny DOPING GENOWY 3 CIEMNA STRONA TERAPII GENOWEJ
dr hab. prof. AWF Agnieszka Zembroń-Łacny DOPING GENOWY 3 CIEMNA STRONA TERAPII GENOWEJ KOMÓRKI SATELITARNE (ang. stem cells) potencjał regeneracyjny mięśni HIPERTROFIA MIĘŚNI University College London,
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
1 WK Układ wewnątrzwydzielniczy Klasyfikuj prace ogólne dotyczące układu wewnątrzwydzielniczego i chorób układu wewnątrzwydzielniczego u dzieci w WS 330. Opieka pielęgniarska nad pacjentami z chorobami
Bardziej szczegółowoRegulacja aktywności układu odpornościowego przez układ neuroendokrynowy
Regulacja aktywności układu odpornościowego przez układ neuroendokrynowy Interakcje układu odpornościowego z układem neuroendokrynowym w warunkach niezależnych i zależnych od aktywacji antygenowej Nadzieja
Bardziej szczegółowoTHE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE
THE UNFOLDED PROTEIN RESPONSE Anna Czarnecka Źródło: Intercellular signaling from the endoplasmatic reticulum to the nucleus: the unfolded protein response in yeast and mammals Ch. Patil & P. Walter The
Bardziej szczegółowoW 1878 Claude Bernard fizjolog francuski stwierdził: stałość środowiska wewnętrznego jest warunkiem swobodnego i niezależnego życia
HOMEOSTAZA Skąd wzięła się nazwa homeostaza? W 1878 Claude Bernard fizjolog francuski stwierdził: stałość środowiska wewnętrznego jest warunkiem swobodnego i niezależnego życia najważniejsze funkcje organizmu
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
Bardziej szczegółowoTransmisja informacji (powtórzenie)
Transmisja informacji (powtórzenie) Gabriel Nowak Definicje Ŝycia śycie jako ciągły przepływ informacji Zakład Cytobiologii i Histochemii, Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński Przepływ informacji
Bardziej szczegółowoZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ
ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ 17-OH progesteron po obc. 17-OH progesteron Alfa1 kwaśna glikoproteina Adrenalina - Osocze Adrenalina - DZM Alfafetoproteina Przeciwciała antykardiolipinowe IgG,IgM Albuminy
Bardziej szczegółowoFizjologia cyklu miesiączkowego. Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Warszawski Uniwersytet Medyczny
Fizjologia cyklu miesiączkowego Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Warszawski Uniwersytet Medyczny Cykl miesiączkowy Hormony chemiczne nośniki informacji przekazywanej między komórkami organizmu poprzez
Bardziej szczegółowoWPŁYW NIEDOBORU HORMONU WZROSTU NA ROZWÓJ STRUKTUR MÓZGU, FUNKCJI POZNAWCZYCH ORAZ MOTORYCZNYCH."
WPŁYW NIEDOBORU HORMONU WZROSTU NA ROZWÓJ STRUKTUR MÓZGU, FUNKCJI POZNAWCZYCH ORAZ MOTORYCZNYCH." Sympozjum Neuronauka a dziecko 9.03.2013 Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego Natalia Bezniakow
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoMechanizmy homeostazy
80 Mechanizmy homeostazy W organizmie nieustannie zachodzi ogromna ilość procesów biologicznych, wymagających względnie stałych warunków. Oznacza to, że parametry określające stan środowiska wewnętrznego
Bardziej szczegółowoCZYNNIK HORMONALNY W OŚWIETLENIU WNĘTRZA
Zbigniew TURLEJ Edmund LISAK CZYNNIK HORMONALNY W OŚWIETLENIU WNĘTRZA STRESZCZENIE Właściwe oświetlenie wnętrza wywodzi się z natury. Rytm dnia i nocy razem z porami roku tworzą zawsze zmienną 24-godzinną
Bardziej szczegółowoUKŁAD DOKREWNY. Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony. parakrynowa. autokrynowa. endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu
Typy sygnalizacji międzykomórkowej wykorzystującej hormony komórki posiadające hormon naczynie receptory dla hormonu UKŁAD DOKREWNY endokrynowa (dokrewna) dalekiego zasięgu parakrynowa lokalna autokrynowa
Bardziej szczegółowoBadania laboratoryjne
1 17 OH Progesteron 8 2 A - amylaza 656 3 ACTH 16 4 AFP 4 5 ALAT 27 864 6 Albumina 64 7 Aldosteron 8 8 ANA1 160 9 ANA2 76 10 Androstendion 164 11 anty - Rh 428 12 Anty-CCP 220 13 Antygen HE4 4 14 Antykoagulant
Bardziej szczegółowoROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI
ROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI Michał M. Dyzma PLAN REFERATU Historia badań nad wapniem Domeny białek wiążące wapń Homeostaza wapniowa w komórce Komórkowe rezerwuary wapnia Białka buforujące Pompy wapniowe
Bardziej szczegółowoCennik badań. 2 Białko w moczu 1 7.00 zł. 3 Białko w dobowej zbiórce moczu 1 6.00 zł. 4 Glukoza w moczu 1 6.00 zł
Cennik badań 1. Analityka lekarska 2. Hematologia - serologia - koagulologia 3. Biochemia kliniczna enzymy, witaminy 4. Hormony markery nowotworowe 5. Przeciwciała autoprzeciwciała 6. Immunoserologia chorób
Bardziej szczegółowoFormularz cenowy Załącznik nr 3
Formularz cenowy Załącznik nr 3 Pakiet nr 1 - chemia kliniczna, koagulologia i białka 1. Lipaza w surowicy 3 2. Cholinesteraza 2 3. Haptoglobina 1 4. Proteinogram 40 5. Homocysteina 21 6. Immunoglobulina
Bardziej szczegółowoMolekuły Miłości. Borys Palka Katarzyna Pyzik. www.agh.edu.pl
Molekuły Miłości Borys Palka Katarzyna Pyzik www.agh.edu.pl Zakochanie Przyczyną Hormonalnych Zmian Grupa zakochanych, 24 osoby (12 mężczyzn, 12 kobiet ) Grupa kontrolna, 24 osoby (12 mężczyzn, 12 kobiet)
Bardziej szczegółowoPATOFIZJOLOGIA ZABURZEŃ UKŁADU WEWNĄTRZWYDZIELNICZEGO I CUKRZYCY
KATEDRA I ZAKŁAD PATOFIZJILOGII mgr Marta Ciszewicz PATOFIZJOLOGIA ZABURZEŃ UKŁADU WEWNĄTRZWYDZIELNICZEGO I CUKRZYCY Hormon: aktywna biologicznie substancja, wydzielana przez gruczoły dokrewne do krwi,
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoRegulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza.
Regulacja nerwowo-hormonalna 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. 2. Zaznacz nazwę struktury, która koordynuje działalność wszystkich
Bardziej szczegółowoZadanie 1 - Badania specjalistyczne
Zadanie 1 - Badania specjalistyczne Rodzaj badania wynik w dniach 1. 17-OH Progesteron 7 25 2. ACTH (hormon adenokortykotropowy) 7 30 3. AFP (alfa-fetoproteina) 5 30 4. AMH 7 30 5. Aldosteron 7 5 6. Alfa1
Bardziej szczegółowoBudowa i funkcja nerki: angioarchitektonika nerki, budowa nefronu.
Materiał obowiązujący na ćwiczenia: 1. Nerka Budowa i funkcja nerki: angioarchitektonika nerki, budowa nefronu. Filtracja kłębkowa - siły napędowe filtracji, czynniki wpływające, pomiar GFR, klirens. Przepływ
Bardziej szczegółowoCena: ACE24 Michał Kleszcz Straszęcin 295k Straszęcin VAT: PL
www.twoje-odzywki.pl ACE24 Michał Kleszcz Straszęcin 295k 39-218 Straszęcin VAT: PL8722344523 Olimp Glutamine Xplode 4...3...2...1...0 XPLODE!!! GLUTAMINE Xplode POCZUJ RÓŻNICĘ! NAJBARDZIEJ INNOWACYJNY
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ANALIZ LEKARSKICH SP ZOZ MSW w Zielonej Górze ul. Wazów 42
BADANIA PODSTAWOWE Nazwa badania Materiał Czas oczekiwania na wynik (dni robocze) HEMATOLOGIA I KOAGULOLOGIA Morfologia DIFF Krew EDTA Morfologia CBC Krew EDTA OB Krew cytrynianowa Płytki krwi na cytrynian
Bardziej szczegółowo