JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA MIESZANKA PALIWOWA - ZASILANIE PALIWEM ZASILANIE PALIWEM - OSPRZĘT DIESEL UKŁAD ZAPŁONOWY - UKŁAD WTRYSKU

Transkrypt

1 Silnik i osprzęt JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA GÓRA I PRZÓD SILNIKA MIESZANKA PALIWOWA - ZASILANIE PALIWEM ZASILANIE PALIWEM - OSPRZĘT DIESEL OCHRONA ŚRODOWISKA ROZRUCH ŁADOWANIE UKŁAD ZAPŁONOWY - UKŁAD WTRYSKU UKŁAD CHŁODZENIA - UKŁAD WYDECHOWY - ZBIORNIK - ZAWIESZENIE SILNIKA BG0A - BG0B - BG0D - BG0G - KG0A - KG0B - KG0D - KG LISTOPAD 2000 EDITION POLONAISE "Metody napraw zalecane przez producenta w niniejszej dokumentacji zostały opracowane na podstawie warunków technicznych obowiązujących w dniu redagowania tekstu. Mogą one ulec zmianom w przypadku wprowadzania przez producenta modyfikacji procesu produkcji różnych podzespołów i akcesoriów pojazdów tej marki". RenaulT 2000 Wszelkie prawa autorskie są zastrzeżone dla Renault. Przedruk lub tłumaczenie, nawet częściowe, niniejszego dokumentu, jak również używanie systemu numerów katalogowych części zamiennych są zabronione bez wcześniejszej pisemnej zgody Renault.

2 Silnik i osprzęt Spis treści Strona Strona 10 JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA 13 ZASILANIE PALIWEM - OSPRZĘT DIESEL Identyfikacja 10-1 Zużycie oleju 10-2 Ciśnienie oleju 10-3 Silnik - Skrzynia biegów 10-4 Miska olejowa Wspornik wielofunkcyjny Pompa olejowa GÓRA I PRZÓD SILNIKA Rolka napinacza paska rozrządu 11-1 Pasek rozrządu 11-2 Uszczelki głowicy Wałki rozrządu MIESZANKA PALIWOWA - DOŁADOWANIE MIESZANKA PALIWOWA Dane techniczne 12-1 Tłumik szmerów powietrza 12-7 Wlot powietrza 12-9 Filtr powietrza Obudowa filtra powietrza Obudowa przepustnicy z silnikiem Kolektor ssący Rampa wtryskowa Dolny kolektor ssący Kolektor wylotowy Kolektor wylotowy przedni Kolektor wylotowy tylny Kolektory System wyłączania silnika ZASILANIE PALIWEM Cechy szczególne 13-1 Rampa wtrysku / wtryskiwacze 13-3 Kontrola ciśnienia zasilania 13-6 Kontrola wydatku pompy zasilającej 13-8 Urządzenie antyperkolacyjne 13-9 OSPRZĘT SILNIKA DIESEL Dane techniczne Cechy szczególne Czystość Rozmieszczenie elementów Lampka kontrolna wtrysku Funkcja blokady rozruchu Strategia wtrysku / klimatyzacja Korekta obrotów biegu jałowego Sterowanie grzaniem świec żarowych Regulator / Ogranicznik prędkości Świece żarowe Grzałka nurkowa Pompa niskiego ciśnienia (pompa tłocząca) Filtr paliwa Kontrole ciśnienia i przepływu oleju napędowego Pompa wysokiego ciśnienia Rampa wtrysku Wtryskiwacze Czujnik ciśnienia Regulator ciśnienia Potencjometr pedału gazu Zcentralizowany system kontroli temperatury wody Moduł elektroniczny DOŁADOWANIE Zawór regulacyjny ciśnienia Regulacja ciśnienia Turbosprężarka Wymiennik powietrza 12-35

3 Spis treści Strona Strona OCHRONA ŚRODOWISKA Pochłanianie oparów benzyny 14-1 Recyrkulacja gazów spalinowych E.G.R ROZRUCH ŁADOWANIE 17 UKŁAD ZAPŁONOWY - UKŁAD WTRYSKU (CIĄG DALSZY) Diagnostyka wykrywania opuszczania zapłonu Diagnostyka katalizatora Diagnostyka sondy Lambda Moduł elektroniczny Alternator 16-1 Rozrusznik 16-8 UKŁAD ZAPŁONOWY - UKŁAD WTRYSKU UKŁAD ZAPŁONOWY Zapłon statyczny 17-1 Świece 17-3 UKŁAD WTRYSKU Rozmieszczenie elementów 17-4 Potencjometr pedału gazu Moduł elektroniczny Cechy szczególne Funkcja blokady rozruchu Strategia wtrysk/klimatyzacja Obudowa przepustnicy z silnikiem Korekta obrotów biegu jałowego Regulacja składu mieszanki Korekcja dostosowawcza składu mieszanki Zcentralizowany system kontroli temperatury wody GCTE Koło zmiany fazy rozrządu Regulator / ogranicznik prędkości Cechy szczególne systemu "On Board Diagnostic" Warunki prowadzenia diagnostyki "On Board Diagnostic" UKŁAD CHŁODZENIA - UKŁAD WYDECHOWY - ZBIORNIK - ZAWIESZENIE SILNIKA UKŁAD CHŁODZENIA Dane techniczne 19-1 Wlewanie płynu - odpowietrzanie 19-2 Kontrola 19-3 Schemat 19-4 Termostat 19-8 Chłodnica 19-9 Pompa wody UKŁAD WYDECHOWY Wiadomości ogólne Rura wydechowa Tłumik środkowy i katalizator Katalizator Katalizator wstępny przedni Katalizator wstępny tylny ZBIORNIK Zbiornik paliwa Rura wlewu paliwa Czujnik poziomu Pompa i czujnik poziomu Filtr benzyny ZAWIESZENIE SILNIKA Zawieszenie elastyczne 19-45

4 110 JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA 10 Identyfikacja Typ pojazdu Silnik Skrzynia biegów Automatyczna skrzynia biegów Pojemność skokowa (cm 3 ) Średnica tłoka (mm) Skok tłoka (mm) Stopień sprężania XG0A K4M710 JH3 DP ,5 80,5 10/1 XG0B F4P770 F4P771 JR5 DP ,7 83 9,8/1 XG0G F9Q750 PK /1 XG0D L7X731 - SU ,6 10,9/1 Podręczniki napraw odpowiednie dla poszczególnych typów silnika: Dokumentacja Mot. K4M Silnik K4M F4P F9Q L7X X Mot. F4 Mot. F9Q (Wysokociśnieniowy common rail) X X Mot. L7X X 10-1

5 JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA 10 Zużycie oleju PROCEDURA POMIARU ZUŻYCIA OLEJU SILNIKOWEGO a) Napełnienie do poziomu maxi Czynność powinna być wykonywana przy rozgrzanym silniku (działającym zespole wentylatora) i po odczekaniu 15 minut na całkowite przelanie oleju do miski olejowej. Dokonać wzrokowej kontroli przy pomocy bagnetu pomiarowego. Uzupełnić do poziomu maxi. "Zapieczętować" korek spustowy (kropla farby na korku wlewu i korku spustowym miski olejowej), by móc później sprawdzić, czy nie był odkręcany. b) Eksploatacja przez klienta Wymagać od klienta wymiany oleju po okresie eksploatacji odpowiadającym przejechaniu około km lub przed osiągnięciem poziomu mini. c) Uzupełnienie do poziomu maxi Czynność powinna być wykonywana przy rozgrzanym silniku (działającym zespole wentylatora) i po odczekaniu 15 minut. Dokonać wzrokowej kontroli przy pomocy bagnetu pomiarowego. Uzupełnić do poziomu maxi. Zanotować ilość oleju i przebieg kilometrów począwszy od ostatniego uzupełnienia oleju do poziomu maxi. d) Pomiar zużycia oleju ZUŻYCIE OLEJU = Ilość oleju wlanego przy uzupełnieniu poziomu (w litrach) km (w tysiącach) 10-2

6 JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA 10 Ciśnienie oleju NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE Mot : Mot Zestaw do kontroli ciśnienia oleju ' Złącze do pomiaru ciśnienia NIEZBĘDNE WYPOSAŻENIE Tuleja o długości 22 mm KONTROLA Kontrolę ciśnienia oleju należy przeprowadzać przy rozgrzanym silniku (około 80 C). Skład zestawu Mot KONTROLA SILNIKA Silniki K4M i F4P Bieg jałowy 1 bar 3000 tr/min 3 bary Silnik L7X Bieg jałowy 2 bary 3000 tr/min 5 barów Silnik F9Q 1000 tr/min 1,2 bara 3000 tr/min 3,5 bara ZASTOSOWANIE Silniki K4M i F4P Silnik F9Q Silnik L7X B + F B + F F+Mot Podłączyć manometr zamiast czujnika ciśnienia oleju. 10-3

7 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA 10 Silnik - Skrzynia biegów NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE Mot Mot Mot Mot Szczypce do pierścieni zaciskowych Zestaw do wyciągania śrub niezrywalnych Szczypce dystansowe do pierścieni zaciskowych T. Av. 476 Ściągacz przegubów kulistych Podnośnik MOMENTY DOKRĘCANIA (w dan.m) Śruby kolumienki zacisku hamulca 0,7 Śruby z nakrętkami dolnych części amortyzatorów 18 Nakrętka dolnego przegubu kulistego 11 Śruba mocująca osłonę półosi 3 Nakrętka drążka stabilizatora poprzecznego 4,4 Nakrętka przegubu kierowniczego 3,7 Śruby mocujące wkładkę wygłuszającą 2,1 Śruba mocująca górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5 Śruba mocująca do nadwozia ogranicznik wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1 Śruba mocująca do silnika uchwyt zawieszenia wahadłowego 6,2 Śruba mocująca drążek reakcyjny silnika: do ramy silnika w silnikach: K4M-F4P F9Q-L7X 10,5 10,5 18 Śruby mocujące podłużnice aluminiowe do dolnego wzmocnienia 4,4 Śruby mocujące ściągi podłużnic aluminiowych 4,4 Śruby koła 10,5 Zapoznać się z procedurą zakładania opaski opisaną w rozdziale 02 "Podnośnik kolumnowy". Wymontować: akumulator, przednie koła, osłonę pod silnikiem, fartuchy przeciwbłotne prawy i lewy, jak również osłony boczne. Spuścić płyny z następujących układów: układu klimatyzacji przy użyciu urządzenia specjalistycznego, układu chłodzenia poprzez dolny przewód giętki chłodnicy, skrzyni biegów i silnika w razie potrzeby. Z prawej strony pojazdu Wymontować: zacisk hamulca (po wcześniejszym wymontowaniu sprężyny przytrzymującej) i zaczepić go do sprężyny zawieszenia, czujnik ABS, nakrętkę dolnego przegubu kulistego (w razie potrzeby użyć klucza ampulowego przyciętego na wymiar X = 22 mm w celu unieruchomienia przegubu), DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Podczas wykonywania tej operacji, konieczne jest przymocowanie pojazdu do podnośnika za pomocą opaski, w celu utrzymania równowagi

8 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Silnik - Skrzynia biegów 10 górne mocowanie drążka stabilizatora poprzecznego i poluzować dolne mocowanie, obie śruby mocujące uchwyt mocowania półosi do wspornika podpory pośredniej (silniki F9Q i L7X), przegub kierowniczy za pomocą przyrządu T. Av. 476, śruby mocujące z nakrętką dolnej części amortyzatora. Wymontować: osłonę chłodnicy, a także zderzak, płytkę przekaźników w punktach (2) i odczepić wsporniki bezpieczników (3), skrzynkę akumulatora w punktach (4), Odłączyć półoś, po czym wymontować zespół piasty połączony z półosią. Z lewej strony pojazdu Wymontować: zacisk hamulca i zaczepić go do sprężyny zawieszenia, czujnik ABS, nakrętkę dolnego przegubu kulistego (w razie potrzeby użyć klucza ampulowego przyciętego na wymiar X = 22 mm do unieruchomienia przegubu), górne mocowanie drążka stabilizatora poprzecznego i poluzować dolne mocowanie, przegub kierowniczy za pomocą przyrządu T. Av. 476, mocowania osłony półosi (jeśli pojazd jest wyposażony w skrzynię biegów mechaniczną), śruby mocujące z nakrętką dolnej części amortyzatora. Odłączyć półoś, po czym wymontować zespół piasty połączony z półosią. W tym celu, przewiercić trzy śruby niezrywalne wprowadzając wiertło 5 mm w oś śruby. Następnie, wymontować śruby za pomocą przyrządu Mot Odłączyć światła przeciwmgielne w punkcie (1)

9 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Silnik - Skrzynia biegów 10 Wymontować rurkę wlewu przy zbiorniku płynu do spryskiwaczy szyb. Odpiąć: zbiornik układu wspomagania i wymontować jego wspornik, wiązkę przewodów elektrycznych na górnej belce poprzecznej. mocowanie (5) komputera wtrysku, jak również mocowanie (6), złącza (7), mocowania plecionek połączeń masowych (8), po czym wymontować wspornik komputera (9), Odłączyć: złącza reflektorów zespolonych, złącze włącznika pokrywy silnika (zależnie od wyposażenia). Wymontować: dwa górne prowadniki (A) zderzaka, a następnie odpiąć spinkę (B) przy każdym reflektorze, trzy śruby (2) mocujące przy każdym reflektorze, oba reflektory, zespół tłumika szmerów ssania (Silniki K4M-F4P) lub obudowę filtru powietrza (Silniki F9Q-L7X) i kanał wlotu powietrza, dolne mocowania chłodnicy, jak również górny przewód giętki, złącza przy zespole wentylatora i skraplacz, mocowania przewodów klimatyzacji do kompresora i zbiornik osuszający. UWAGA: należy koniecznie założyć we właściwy sposób korki na przewody oraz rozprężacz, by zapobiec przedostaniu się wilgoci do układu poprzeczkę górną wyjmując przewód otwierania pokrywy silnika, 10-6

10 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Silnik - Skrzynia biegów 10 Wymontować zespół chłodzenia. Odłączyć: Silniki F4P-K4M-L7X złącze, jak również przewód przy elektrozaworze odpowietrzania pochłaniacza, przewód paliwowy na wysokości górnego drążka wspornika silnika. Silnik F9Q przewody paliwowe w punktach (3), jak również złącze filtru oleju napędowego, odpiąć je, a potem odsunąć na bok, Cechy szczególne pojazdów wyposażonych w skrzynię biegów mechaniczną Wymontować: siłownik sprzęgła zdejmując spinki (C), element lub elementy sterujące skrzyni biegów. Skrzynia biegów JH3-JR5 Wszystkie typy przewód podciśnieniowy serwa hamulca, przewody giętkie przy zbiorniku wyrównawczym, przewody elastyczne ogrzewania przy bloku wypływu wody z głowicy. Cechy szczególne pojazdów wyposażonych w automatyczną skrzynię biegów Odłączyć: Przegub kulisty (1) przewodu przełącznika wielofunkcyjnego, przewód (2) przełącznika wielofunkcyjnego odblokowując ogranicznik osłony przewodu. UWAGA: podczas tej operacji nie wolno poruszyć pomarańczowego pierścienia. Możliwe jest jego pęknięcie przy demontażu lub montażu. W danym przypadku nie trzeba wymieniać przewodu sterującego, ponieważ brak tej części nie powoduje zakłócenia w działaniu systemu. 10-7

11 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Silnik - Skrzynia biegów 10 Skrzynia biegów PK6 mocowania rury wydechowej (Silniki K4M, F4P, F9Q), mocowania oziębiacza układu wspomagania kierownicy do dolnej poprzeczki, podłużnice (1), a także poprzeczkę (2). Wszystkie typy Wymontować: śrubę mocującą (3) i poluzować śrubę(4), przewód elastyczny powrotny przy zbiorniku układu wspomagania kierownicy po opróżnieniu zbiornika, przewody układu wspomagania kierownicy na przekładni kierowniczej, złącze sondy Lambda, następnie odpiąć wiązkę (silniki K4M - F4P),

12 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Silnik - Skrzynia biegów 10 Silnik L7X Wymontować: mocowania kolektora, kolektor przesuwając go w stronę akumulatora, złącza (3) sond Lambda, mocowania (4) katalizatora wstępnego, nakrętki mocowania katalizatora/katalizatora wstępnego przechodząc przez ramę silnika (zastosować długą tuleję, po czym przyczepić katalizatory (A) do nadwozia, mocowanie (5), po czym wyjąć katalizator wstępny, 10-9

13 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Silnik - Skrzynia biegów 10 złącza (6) sond Lambda, mocowania (7) katalizatora wstępnego, podkładkę (8). wkładkę wygłuszającą (4), śruby mocujące drążek (5), następnie wymontować zespół zawieszenia elastycznego-ogranicznika wychylenia, Ustawić podnośnik warsztatowy. Podnieść zespół silnik-skrzynia biegów przy użyciu podnośnika. Wymontować: nakrętkę (3) przy pomocy wybijaka z brązu, którym należy wybić sworzeń, 10-10

14 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Silnik - Skrzynia biegów 10 dolną belkę poprzeczną (A). UWAGA: należy wymienić siłownik sprzęgła po wymianie mechanizmu sprzęgła, by zapobiec wszelkim ewentualnym wyciekom. Dolać płynu hamulcowego do zbiornika. Odpowietrzyć układ hydrauliczny: podłączyć do otworu (C) przewód połączony ze zbiornikiem napełnionym płynem hamulcowym, podnieść spinkę (2), odpiąć przewód na pierwszym rowku odpowiadającym pierwszej uszczelce okrągłej, zainstalować aparat do odpowietrzania typu Arc 50, uruchomić aparat do odpowietrzania, zaczekać na całkowite ujście powietrza z układu hydraulicznego, przypiąć przewód do siłownika sprzęgła. UWAGA: belka ta jest jednym z elementów zapewniających sztywność konstrukcji komory silnika. W związku z tym, zawsze przed rozpoczęciem naprawy belki, należy koniecznie podnieść silnik ze znajdujących się na niej punktów podparcia. Przy pomocy podnośnika warsztatowego wyjąć zespół silnik - skrzynia biegów. WAŻNE: zamontować ponownie dolną belkę poprzeczną po wyjęciu zespołu silnika-skrzyni biegów. MONTAŻ Ustawić zespół silnik-skrzynia biegów postępując zgodnie z metodą stosowaną podczas demontażu. Zamontować: wspornik lewego zawieszenia elastycznego, wspornik prawego zawieszenia elastycznego, drążek reakcyjny silnika. Uzupełnić płyn hamulcowy do właściwego poziomu. Sprawdzić prawidłowe działanie zespołu sprzęgła. Zapoznać się z rozdziałem 19 "Zawieszenie elastyczne" w celu zastosowania właściwych momentów dokręcania. Szczególny sposób postępowania z siłownikiem sprzęgła w przypadku rozdzielania silnika-skrzyni biegów. WAŻNE: nie należy nakładać smaru na wał wyjściowy ze skrzyni biegów, by nie dopuścić do uszkodzenia siłownika

15 WSZYSTKIE TYPY SILNIKÓW JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Silnik - Skrzynia biegów 10 Przy montażu wykonać takie same czynności jak przy demontażu, w odwrotnej kolejności. Wymienić śruby niezrywalne na nowe śruby niezrywalne. Napełnić: skrzynię biegów wlewając olej do pełna, silnik w razie potrzeby wlewając olej do pełna, układ chłodzenia silnika przez wlanie płynu do pełna i odpowietrzenie (patrz rozdział 19 "Wlewanie płynu odpowietrzanie"), układ wspomagania kierownicy wykonując wlewanie płynu i odpowietrzanie, układ klimatyzacji przy użyciu urządzenia specjalistycznego, Zamontować śruby mocujące zacisków używając środka Loctite FRENBLOC i dokręcić je właściwym momentem. WAŻNE: Po ponownym zamontowaniu reflektorów zespolonych, należy obowiązkowo przeprowadzić ich regulację: ustawić pojazd na płaskim podłożu. ustawić element sterujący regulacji na 0. przystąpić do regulacji. Jeżeli pojazd jest wyposażony w reflektory z żarówkami ksenonowymi, konieczne jest ustawienie parametrów początkowych systemu i przeprowadzenie regulacji reflektorów (zapoznać się z rozdziałem "reflektory z żarówkami ksenonowymi, ustawienie parametrów początkowych systemu"). UWAGA: w reflektorach wyposażonych w żarówki ksenonowe, zakazane jest doprowadzanie do świecenia żarówki, jeżeli nie jest ona wstawiona w reflektor (niebezpieczne dla oczu). UWAGA: dokręcić dobrze elastyczny przewód hamulcowy oraz wiązkę przewodów czujnika ABS. Kilkakrotnie wcisnąć pedał hamulca, by tłoki zetknęły się z klockami hamulcowymi

16 SILNIK K4M 110 JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA 10 Miska olejowa MOMENT DOKRĘCANIA (w dan.m) Śruba miski olejowej 1,4 DEMONTAŻ Demontaż miski olejowej nie nastręcza szczególnych trudności. REPOSE2 Nałożyć środek RHODORSEAL 5661 w punktach (A) z każdej strony łożyska Nr 1 oraz w punktach (B) na obudowie zakończenia wału korbowego. Zamontować miskę olejową wraz z nową uszczelką dokręcając wstępnie momentem 0,8 dan.m, następnie wykonać dokręcanie ("ślimakowe") momentem 1,4 dan.m

17 SILNIKI F4P - F9Q JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Miska olejowa 10 MOMENT DOKRĘCANIA (w dan.m) Śruby miski olejowej 1,4 Zamontować miskę olejową wraz z nową uszczelką dokręcając wstępnie momentem 0,8 dan.m, a następnie wykonać dokręcanie końcowe momentem 1,4 dan.m w niżej zalecanej kolejności. DEMONTAŻ Demontaż miski olejowej nie nastręcza szczególnych trudności. MONTAŻ Nałożyć odrobinę środka RHODORSEAL 5661 w punktach (A) (z każdej strony łożyska Nr 1) i w punktach (B) (w miejscu stykania się obudowy zakończenia wału korbowego i bloku cylindrów)

18 SILNIK L7X JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Miska olejowa 10 MOMENT DOKRĘCANIA (w dan.m) Śruby miski olejowej 0,8 Demontaż-montaż miski olejowej nie nastręcza szczególnych trudności. Przyłożyć śruby i dokręcać je momentem 0,8 dan.m w następującej kolejności: UWAGA: szczelność miski olejowej jest zapewniona przez uszczelkę z tworzywa kompozytowego, która nadaje się do wielokrotnego demontażu. Jeśli uszczelka zostanie uszkodzona, może być częściowo naprawiana przy użyciu środka uszczelniającego AUTOJOINT OR

19 SILNIKI K4M - F4P - F9Q JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA 10 Wspornik wielofunkcyjny MOMENTY DOKRĘCANIA (w dan.m) Silnik K4M i F4P Śruby mocujące wspornik wielofunkcyjny 4,4 Śruby dolnego mocowania wspornika wielofunkcyjnego (wyłącznie K4M) 2,1 DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Odłączyć akumulator. Wymontować: alternator (patrz rozdział 16 "Alternator"), mocowania pompy wspomagania kierownicy i odsunąć ją, mocowania kompresora klimatyzacji i zaczepić go do poprzeczki górnej. Silnik F9Q * Wyłącznie Silnik K4M. MONTAŻ Zamontować wspornik dokręcając śruby momentem. Zapoznać się z rozdziałem 07 "Naciąg paska klinowego osprzętu" na temat procedury naciągu. Przystąpić do montażu wykonując czynności demontażu w odwrotnej kolejności

20 SILNIK L7X JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA 10 Pompa olejowa MOMENT DOKRĘCANIA (w dan.m) Śruby pompy olejowej 0,8 DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Odłączyć akumulator. Wymontować: pasek rozrządu (patrz metoda opisana w rozdziale 11 "Pasek rozrządu"), blokadę wału korbowego, dolną rolkę nawijacza rozrządu, koło zębate wału korbowego, mocowania wsporników kompresora, pompę olejową

21 SILNIK L7X JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Pompa olejowa 10 UWAGA: szczelność pompy olejowej jest zapewniona przez uszczelkę z tworzywa kompozytowego, która nadaje się do wielokrotnego demontażu. Jeśli uszczelka zostanie uszkodzona, może być naprawiana częściowo przy użyciu środka uszczelniającego AUTOJOINT OR

22 SILNIK L7X JEDNOSTKA NAPĘDOWA I DÓŁ SILNIKA Pompa olejowa 10 MONTAŻ Zamontować pompę olejową. Wsunąć śruby i dokręcać momentem 0,8 dan.m w następującej kolejności: Zamontować pasek rozrządu (patrz metoda opisana w rozdziale 11 "Pasek rozrządu"). UWAGA: w celu dokonania wymiany pompy olejowej, należy koniecznie ją napełnić

23 SILNIK F9Q 111 GÓRA I PRZÓD SILNIKA 11 Rolka napinacza paska rozrządu NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE Mot Mot Mot Mot Blokada Górnego Martwego Punktu Wspornik silnika Przyrząd do kontroli naciągu paska Przyrząd do wstępnego naciągania paska NIEZBĘDNE WYPOSAŻENIE Klucz do dokręcania kątowego MOMENTY DOKRĘCANIA (w dan.m i/lub w ) Nakrętka rolki napinacza 5 Śruby wspornika rolki napinacza 1 Śruba mocująca koło pasowe wału korbowego ±15 Śruby mocujące górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5 Śruby mocujące wkładkę wygłuszającą 2,1 Śruby mocujące do nadwozia ogranicznik wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1 Śruby mocujące do silnika uchwyt zawieszenia elastycznego 6,2 Śruby kół 10,5 MONTAŻ Zamontować: wspornik rolki napinacza dokręcając śruby momentem 1 dan.m, pasek rozrządu (patrz rozdział 11 "Pasek rozrządu"). DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Odłączyć akumulator. Wymontować: pasek rozrządu (patrz rozdział 11 "Pasek rozrządu"), obie śruby wspornika rolki napinacza. 11-1

24 SILNIK F9Q GÓRA I PRZÓD SILNIKA 11 Pasek rozrządu NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE Mot Mot Mot Mot Blokada Górnego Martwego Punktu Wspornik silnika Przyrząd do pomiaru naciągu paska Przyrząd do wstępnego naciągania paska klinowego NIEZBĘDNE WYPOSAŻENIE Klucz do dokręcania kątowego MOMENTY DOKRĘCANIA (w dan.m i/lub w ) Zdjąć korek blokady GMP. Nakrętka rolki napinacza 5 Śruba mocująca koło pasowe wału korbowego ±15 Śruby mocujące górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5 Śruby mocujące wkładkę wygłuszającą 2,1 Śruby mocujące do nadwozia ogranicznik wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1 Śruby mocujące do silnika uchwyt zawieszenia elastycznego 6,2 Śruby kół 10,5 DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Odłączyć akumulator. Wymontować: osłonę silnika, prawe przednie koło. prawy fartuch przeciwbłotny, jak również osłonę boczną, osłonę pod silnikiem, pasek napędowy akcesoriów patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów", podłużnicę z aluminium, jak również ściąg podłużnicy przy nadwoziu z prawej strony pojazdu. Odczepić filtr oleju napędowego od wspornika, odpiąć przewody paliwowe i odsunąć zespół. 11-2

25 SILNIK F9Q GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Założyć wspornik silnika Mot razem z paskami przytrzymującymi. Ustawienie rozrządu Obracać wał korbowy zgodnie z ruchem wskazówek zegara (strona rozrządu), a kiedy tylko znak (1) na kole pasowym wału rozrządu pojawi się w okienku (2) obudowy rozrządu, nacisnąć na blokadę GMP Mot aż do zablokowania wału korbowego (znak na kole pasowym wału rozrządu powinien znajdować się mniej więcej pośrodku okienka). Poluzować śrubę (5), po czym wymontować śruby (6) drążka reakcyjnego silnika. Wymontować: wkładkę wygłuszającą (3), śruby mocujące drążek (4), następnie rozłożyć zespół zawieszenie-ogranicznik wychylenia. 11-3

26 SILNIK F9Q GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Wymontować: napinacz paska klinowego akcesoriów (3), jak również rolkę nawijacza (4), koło pasowe akcesoriów wału korbowego przez zablokowanie koła zamachowego silnika, obudowę rozrządu od dołu pojazdu (opuścić silnik przy użyciu wspornika silnika Mot. 1453). UWAGA: wykonać znak ołówkiem na wewnętrznej obudowie rozrządu naprzeciw znaku na kole pasowym wału rozrządu. 11-4

27 SILNIK F9Q GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Zwolnić rolkę napinacza odkręcając nakrętkę (5), po czym wymontować pasek rozrządu. Zamontować pasek rozrządu postępując zgodnie z metodą opisaną w rozdziale 07 "Naciąg paska rozrządu". Wymontowanego paska nie należy ponownie zakładać; należy go wymienić. WAŻNE: wyjąć podkładkę 4 wchodzącą w skład zestawu Mot przed założeniem koła pasowego. Śruba koła pasowego akcesoriów wału korbowego powinna być koniecznie dokręcona momentem 2 dan.m oraz kątowo o 115 ±15. UWAGA: konieczne jest dokręcenie nakrętki rolki napinacza momentem, aby nie dopuścić do poluzowania, które mogłoby doprowadzić do uszkodzenia silnika.'' Przystąpić do montażu wykonując czynności demontażu w odwrotnej kolejności. Zamontować wspornik zawieszenia elastycznego z prawej strony, jak również drążek reakcyjny silnika (patrz rozdział 19 "Zawieszenie elastyczne", w którym podano momenty dokręcania). 11-5

28 SILNIK F4P GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot Blokada wałków dla paska zębatego Blokada Górnego Martwego Punktu Przyrząd do dokręcania nawijacza paska rozrządu Wspornik silnika Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego na wałek rozrządu ssania Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego na wałek rozrządu wydechu Przyrząd do ustawiania wałków rozrządu Blokada kół pasowych wałów rozrządu NIEZBĘDNE WYPOSAŻENIE Klucz do dokręcania kątowego MOMENTY DOKRĘCANIA (w dan.m i/lub w ) Założyć wspornik silnika Mot z opaskami przytrzymującymi de. Śruba rolki napinacza 4,5 Śruby koła pasowego wału korbowego ±15 Nakrętka rolki napinacza 2,8 Śruby mocujące górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5 Śruby mocujące do silnika uchwyt zawieszenia elastycznego 6,2 Śruby mocujące do nadwozia ogranicznik wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1 Śruby mocujące wkładkę wygłuszającą 2,1 Śruby kół 10,5 DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Odłączyć akumulator. Wymontować: prawe przednie koło. fartuch przeciwbłotny przedni prawy, osłonę pod silnikiem. 11-6

29 SILNIK F4P GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Wymontować: wkładkę wygłuszającą (1), śruby mocujące drążek(2), a następnie wymontować zespół zawieszenie elastyczne-ogranicznik wychylenia, Wymontować: korki uszczelniające wałków rozrządu, zatyczkę blokady GMP pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"). Odłączyć złącza (3). Odpiąć: wiązkę przewodów elektrycznych na górnej obudowie rozrządu i odsunąć zespół, przewód paliwowy na obudowie środkowej rozrządu. 11-7

30 SILNIK F4P GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Ustawienie rozrządu Obracać silnik zgodnie z ruchem zegara (od strony rozrządu) w taki sposób, by ustawić rowki wałków rozrządu do dołu, na wpół poziomo, jak pokazano na rysunku poniżej. Następnie wprowadzić blokadę GMP Mot tak by znalazła się między otworem do wyważania a rowkiem do ustawiania wału korbowego. 11-8

31 SILNIK F4P GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Lekko obracać silnik, w tym samym kierunku, aż blokada Mot zostanie wprowadzona w punkt do regulacji. Rowki wałków rozrządu powinny być, w punkcie do regulacji, ułożone poziomo, z przesunięciem osi do dołu jak pokazano na rysunku poniżej. Prawidłowe położenie Nieprawidłowe położenie (blokada znajduje się w otworze do wyważania). 11-9

32 SILNIK F4P GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Wymontować: koło pasowe wału korbowego zablokowując koło zamachowe silnika przy pomocy śrubokrętu, górną obudowę (1), obudowę środkową rozrządu (2)

33 SILNIK F4P GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Poluzować pasek rozrządu odkręcając nakrętkę (1) rolki napinacza. W celu zdjęcia paska rozrządu, wymontować rolkę nawijacza (2) i bardzo uważać, by nie spadło przy tym koło zębate wału korbowego (nie posiadające zaczepu). Wymontować koło zębate rozrządu wału korbowego

34 SILNIK F4P GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 UWAGA: konieczne jest odtłuszczenie czopu wału korbowego, otworu koła zębatego wału korbowego i powierzchni podparcia koła pasowego, aby zapobiec poślizgowi rozrządu, który mógłby spowodować uszkodzenie silnika. MONTAŻ Podczas wymiany paska klinowego rozrządu, należy koniecznie wymienić rolki napinacza i nawijacza rozrządu. Zamontować: Pasek rozrządu (należy koniecznie postępować zgodnie z metodą opisaną w rozdziale 07 "Procedura naciągu paska rozrządu"), pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"), zatyczkę blokady Górnego Martwego Punktu nakładając niewielką ilość środka RHODORSEAL 5661 na gwintowanie, nowe korki uszczelniające: wałka rozrządu ssania (Mot. 1487), wałka rozrządu wydechu (Mot. 1488). zawieszenie elastyczne z prawej strony dokręcając właściwym momentem (patrz rozdział 19 "Zawieszenie elastyczne")

35 SILNIK K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot Blokada wałków dla paska zębatego Przyrząd do dokręcania rolki nawijacza paska rozrządu Wspornik silnika Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego na wałek rozrządu ssania Przyrząd do zakładania korka na wałek rozrządu zaworów wylotowych Blokada Górnego Martwego Punktu Blokada kół pasowych wałów rozrządu Przyrząd do ustawiania wałków rozrządu NIEZBĘDNE WYPOSAŻENIE Klucz do dokręcania kątowego MOMENTY DOKRĘCANIA (w dan.m i/lub w ) Śruby mocujące górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5 Śruba rolki napinacza 4,5 Śruby koła pasowego wału korbowego ±15 Nakrętka rolki napinacza 2,8 Śruby mocujące wkładkę wygłuszającą 2,1 Śruby mocujące do silnika uchwyt zawieszenia elastycznego 6,2 Śruby mocujące do nadwozia ogranicznik wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1 Śruby kół 10,5 Wymontować: prawe przednie koło. nadkole przednie prawe, osłonę pod silnikiem. Założyć wspornik silnika Mot stosując opaski przytrzymujące. DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Odłączyć akumulator

36 SILNIK K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Wymontować: wkładkę wygłuszającą (1), śruby mocujące drążek (2), po czym wymontować zespół zawieszenia elastycznego-ogranicznika wychylenia, Wymontować: korki uszczelniające wałków rozrządu, zatyczkę blokady Górnego Martwego Punktu. pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"). Odłączyć złącza (3). Odpiąć: wiązkę przewodów elektrycznych na górnej obudowie rozrządu i odsunąć zespół, przewód paliwowy na środkowej obudowie rozrządu

37 SILNIK K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Ustawienie rozrządu Rowki na wałkach rozrządu należy skierować do dołu, jak pokazano na poniższym rysunku. Wkręcić blokadę Górnego Martwego Punktu Mot następnie wykonać obrót silnikiem zgodnie z ruchem zegara (od strony rozrządu), aby doprowadzić powoli i bez szarpnięć wał korbowy do oparcia się na blokadzie. Wymontować: koło pasowe wału korbowego zablokowując koło zamachowe silnika przy pomocy śrubokrętu, górną obudowę (1), środkową obudowę rozrządu (2). Sprawdzić, czy położenie rowków wałków rozrządu jest identyczne, jak położenie pokazane na rysunku poniżej

38 SILNIK K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Pasek rozrządu 11 Poluzować pasek rozrządu odkręcając nakrętkę (1) rolki napinacza. Aby wyjąć pasek rozrządu, wymontować rolkę nawijacza (2) za pomocą przyrządu Mot MONTAŻ Podczas wymiany paska rozrządu, należy koniecznie wymienić rolki napinacza i nawijacza rozrządu. Zamontować: pasek klinowy rozrządu (należy postępować zgodnie z metodą opisaną w rozdziale 07 "Procedura naciągu paska klinowego rozrządu"), Pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"), nowe korki uszczelniające: wałka rozrządu ssania (Mot. 1487), wałka rozrządu wydechu (Mot. 1488). UWAGA: konieczne jest odtłuszczenie czopu wału korbowego, otworu koła zębatego wału rozrządu oraz powierzchni podparcia koła pasowego wału korbowego w celu uniknięcia zjawiska ślizgania między rozrządem i wałem rozrządu, co mogłoby spowodować zniszczenie silnika. zawieszenie elastyczne z prawej strony dokręcając momentem (patrz rozdział 19 "Zawieszenie elastyczne")

39 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA 11 Uszczelki głowicy NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot MOMENTY DOKRĘCANIA (w dan.m) Nakrętka napinacza rozrządu 2,5 Śruby kół zębatych wałków rozrządu 1 Śruby mocowania płytki wspornika rolki napinacza 2,5 Śruby mocujące górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5 Śruby mocujące do silnika uchwyt zawieszenia elastycznego 6,2 Śruby mocujące do nadwozia ogranicznik wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1 Śruby mocujące wkładkę wygłuszającą 2,1 Śruba mocująca koło pasowe wału korbowego 2,5 Śruby pokrywy wału rozrządu 1 Śruby kół 10,5 Przyrząd do unieruchomienia piast wału rozrządu wydechu Blokada kół zębatych wałków rozrządu i wału korbowego Blokada do kontroli ustawienia kół zębatych wałków rozrządu i wału korbowego Szpilkę przytrzymującą pasek rozrządu Wspornik silnika Przyrząd do pomiaru naciągu paska Przyrząd do unieruchomienia piast wałka rozrządu ssania Wymontować: prawe przednie koło. prawy przedni fartuch przeciwbłotny, jak również osłonę boczną, wspornik zbiornika układu wspomagania kierownicy, ozdobną osłonę, Pasek napędowy akcesoriów (patrz metoda opisana w rozdziale 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"), obudowę pokrywę wału rozrządu (A) odłączając złącze (1), które następnie należy odpiąć od obudowy pokrywy wału rozrządu oraz przewód (2). DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Odłączyć akumulator

40 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Założyć wspornik silnika. Wymontować: wkładkę wygłuszającą (3), śruby mocujące drążek (4), po czym wymontować zespół zawieszenia elastycznego- ogranicznik wychylenia

41 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Wymontować: napinacz dynamiczny paska akcesoriów w punkcie (5), koło pasowe pompy wspomagania układu kierowniczego (6), osłony rozrządu (A) i (B), koło pasowe wału korbowego (7), dolną obudowę rozrządu (C)

42 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 osłonę z blachy (8). Obracać silnik zgodnie z kierunkiem działania, aby zablokować koło zębate wału korbowego, jak również wałki rozrządu za pomocą blokady Mot

43 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 W tym celu, należy poluzować śruby kół zębatych wałków rozrządu (1) i obracać piasty wałków rozrządu przy użyciu narzędzia Mot (piasta wałka rozrządu wydechu) oraz narzędzia Mot (piasta wałka rozrządu ssania), aby ułatwić założenie blokad

44 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Poluzować rolkę napinacza odkręcając nakrętkę (2). Poluzować śruby (3) płytki wspornika rolki napinacza, po czym wymontować śrubę (4). Za pomocą kwadratu 9,53 mm obrócić płytkę (5) w celu wymontowania paska rozrządu

45 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 MONTAŻ Upewnić się co do prawidłowego zablokowania wałków rozrządu, jak również wału korbowego. Zwrócić uwagę, by występ (6) rolki napinacza był właściwie ułożony w rowku (7)

46 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Dokręcić śruby (2) momentem 1 dan.m następnie poluzować o 45. Obracać koła zębate wałków rozrządu zgodnie z ruchem zegara aż znajdą się w łożysku w kształcie owalu. Dokręcić śruby (1) momentem 0,5 dan.m, następnie poluzować o

47 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Naciągnąć pasek rozrządu na koło zębate wału korbowego i unieruchomić za pomocą przyrządu Mot

48 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Założyć pasek na rolkę nawijacza (3) upewniając się, że taśma (D) paska jest dobrze napięta. Obracać lekko koło zębate wału rozrządu (4) w kierunku przeciwnym do ruchu zegara, aby nasunąć pasek na koło zębate. Wykonać tę samą czynność przy kołach zębatych (5), (6) i (7). WAŻNE: Wartość przesunięcia kątowego koła zębatego względem paska rozrządu nie powinna być większa od wartości jednego ząbka. Sprawdzić, czy koła zębate wałków rozrządu nie znajdują się w łożysku w kształcie owalu; w przeciwnym wypadku powtórzyć czynność zakładania paska rozrządu. Naciągnąć jednocześnie pasek na rolki (8) i (9) oraz koło zębate (10). Za pomocą kwadratu 9,53 mm obrócić płytkę (11), by założyć pasek rozrządu, a następnie zamontować śrubę w punkcie (12). Dokręcić śruby (12) i (13) momentem 2,5 dan.m

49 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Wymontować przyrząd Mot Napiąć pasek przyrządem Mot obracając rolkę napinacza w kierunku wskazanym strzałką za pomocą kwadratu 6,35 mm, aż do otrzymania zalecanej wartości montażowej: 106±4 Hz. Dokręcić nakrętkę rolki napinacza momentem 1 dan.m. UWAGA: podczas obracania rolki napinacza, nigdy nie należy przekroczyć punktu oporu(a) napinacza

50 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Dokręcić śruby kół zębatych wałków rozrządu momentem 1 dan.m zaczynając od wału rozrządu (4). Wymontować blokady do ustawiania wałków rozrządu i wału korbowego. Wykonać dwa obroty silnikiem. Zablokować jedynie wał korbowy przy użyciu blokady Mot Poluzować nakrętkę rolki napinacza o 1/4 obrotu i zrównać ze sobą znaki (1) i (2), a następnie dokręcić nakrętkę (3) momentem 2,5 dan.m. Wymontować blokadę do regulacji wału korbowego

51 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 Wykonać dwa obroty silnikiem zgodnie z kierunkiem działania silnika. Sprawdzić, czy znaki (1) i (2) rolki napinacza ustawiły się w jednej linii, w przeciwnym razie ponownie przeprowadzić naciąg. W tym celu, odkręcić rolkę napinacza o 1/4 obrotu i zrównać znaki na rolce za pomocą kwadratu 6,35 mm. Zablokować kolejno przy użyciu blokad Mot. 1430: wał korbowy, wałki rozrządu (4), (5), (6) i (7). WAŻNE: jeżeli blokada Mot nie daje się wprowadzić w przeznaczone dla niej gniazdo, należy odkręcić o 45 śruby (1) koła zębatego wałków rozrządu. jeżeli blokada Mot nie daje się wprowadzić w przeznaczone dla niej gniazdo, to operację zablokowania wałków rozrządu ułatwi odkręcenie o 45 śrub (1) i obrócenie piast wałków rozrządu za pomocą przyrządu Mot lub Mot Dokręcić śruby (1) momentem 1 dan.m zaczynając od koła zębatego (4) potem (5), (6) i (7). Wymontować blokady Mot wałków rozrządu i wału korbowego

52 SILNIK L7X GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelki głowicy 11 KONTROLA USTAWIENIA ROZRZĄDU Wykonać dwa obroty silnikiem. Przyłożyć a potem stopniowo dokręcać śruby mocujące obudowę-pokrywę wału rozrządu w niżej zalecanej kolejności: Włożyć blokadę Mot do ustawiania wału korbowego. Sprawdzić, czy blokada do kontroli ustawienia Mot wchodzi swobodnie w otwory do blokad głowic aż do oparcia się na kołach zębatych wałków rozrządu. Dokręcić śruby momentem 1 dan.m. Przystąpić do montażu wykonując czynności demontażu w odwrotnej kolejności. Zamontować pasek napędowy akcesoriów (patrz metoda opisana w rozdziale 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"). W przeciwnym wypadku, powtórzyć czynności montażu paska rozrządu. Wyjąć blokadę do ustawiania wału korbowego

53 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA 11 Uszczelka głowicy NIEZBĘDNE NARZĘDZIA SPECJALISTYCZNE Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot Mot Silnik K4M: Mot Mot Mot Silnik F4P: Mot Mot Mot Mot Mot Mot Blokada wałków dla paska zębatego rozrządu Szczypce do pierścieni zaciskowych Wspornik silnika do napraw Szczypce dystansowe do pierścieni zaciskowych Wspornik silnika Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego wałków rozrządu ssania Przyrząd do zakładania korka uszczelniającego wałków rozrządu wydechu Przyrząd do ustawiania wałków rozrządu Blokada Górnego Martwego Punktu Blokada kół pasowych wałków rozrządu Przyrząd do zakładania uszczelek wałków rozrządu Blokada Górnego Martwego Punktu Blokada kół pasowych wałków rozrządu Przyrząd do zakładania uszczelki wałków rozrządu wydechu Przyrząd do montażu uszczelki elektrozaworu koła zmiany fazy wałków rozrządu Przyrząd do zakładania uszczelki wałka rozrządu ssania NIEZBĘDNE WYPOSAŻENIE Przyrządy do prób głowicy Klucz do dokręcania kątowego 11-31

54 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 MOMENTY DOKRĘCANIA (w dan.m lub/i w ) Śruba rolki napinacza 4,5 Śruba koła pasowego wału korbowego ±15 Nakrętka rolki napinacza 2,8 Śruba pokrywy głowicy 1,2 Śruba mocująca osadnik oleju 1,3 Śruby mocujące do silnika uchwyt zawieszenia elastycznego 6,2 Śruby mocowania do nadwozia ogranicznika wychylenia zawieszenia elastycznego 2,1 Śruby mocujące górny drążek zawieszenia elastycznego 10,5 Śruby mocujące wkładkę wygłuszającą 2,1 Śruby dolnego kolektora ssącego 2,1 Śruby cewek 1,3 Śruby dolnego kolektora ssącego 0,9 Śruby obudowy przepustnicy 1,5 Śruby obudowy filtra powietrza 0,9 Śruby koła 10,5 Silnik F4P: Nakrętka koła pasowego wałka rozrządu wydechu 3+90 Śruby koła zmiany fazy wału rozrządu 10 Silnik K4M: Nakrętka koła pasowego wału rozrządu 3+84 DEMONTAŻ Ustawić pojazd na dwukolumnowym podnośniku. Wymontować: pasek rozrządu (patrz metoda opisana w rozdziale 11 "Pasek rozrządu"), osłonę pod silnikiem

55 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Wstawić wspornik silnika do napraw Mot między dolną belkę poprzeczną a prawą półramę silnika. Zlać płyn z układu chłodzenia (przez dolny przewód giętki chłodnicy)

56 SILNIKI F4P - K4M WARTOŚCI REGULACYJNE 11 Uszczelka głowicy Wymontować koła pasowe wałków rozrządu. Silnik F4P Przygotowanie przyrządu Mot Zdjąć górne kółko zębate ze wspornika. Metoda luzowania koła pasowego wałka rozrządu wydechu i koła zmiany fazy wałka rozrządu ssania. Czynność ta jest wykonywana za pomocą przyrządu Mot oraz Mot Wstawić w przeznaczone miejsce kółko zębate przyrządu Mot (wykorzystując ponownie obie podkładki i nakrętkę z przyrządu Mot. 1509)

57 SILNIKI F4P - K4M WARTOŚCI REGULACYJNE Uszczelka głowicy 11 Założyć: nasadkę (1) z przyrządu Mot na sworzeń (2), górną śrubę (3) ustawiając jednocześnie nasadkę (4) z przyrządu Mot między przyrządem a pokrywą głowicy (nie blokować śruby). przyrząd Mot w sposób pokazany na poniższym rysunku, nakrętkę z kołnierzem (5) od przyrządu Mot

58 SILNIKI F4P - K4M WARTOŚCI REGULACYJNE Uszczelka głowicy 11 Dokręcić nakrętkę z kołnierzem (6) i śrubę (7), po czym doprowadzić do zetknięcia kółek zębatych przyrządu Mot z kołami pasowymi wałków rozrządu dokręcając przy tym nakrętki (8) momentem 8 dan.m. Wymontować: zaślepkę koła zmiany fazy wałka rozrządu ssania za pomocą klucza ampulowego 14 mm, nakrętkę koła pasowego wału rozrządu wydechu, śrubę koła zmiany fazy wału rozrządu ssania

59 SILNIKI F4P-K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA 11 Uszczelka głowicy Silnik K4M Wymontować koła pasowe wałków rozrządu za pomocą przyrządu Mot (zastosować mocowania obudowy rozrządu do przymocowania Mot. 1490). Odłączyć: złącze (3) jak również złącza cewek zapłonowych, przewód podciśnieniowy serwa hamulca przy kolektorze ssącym, obudowę filtra powietrza w punkcie (4). Wymontować: linkę gazu, osłonę ochronną rampy wtrysku, przewód zasilania paliwem przy rampie wtrysku i odsunąć go, mocowanie uchwytu (1) i odsunąć go UWAGA: należy bardzo uważać na wyjście podciśnieniowe prowadzące od kolektora ssącego do wspomagania układu hamowania. Uszkodzenie tego wyjścia wiąże się z koniecznością wymiany kolektora. Przesunąć obudowę filtra powietrza na prawo, by umożliwić jej wyjęcie. Obudowa filtra powietrza może przejść między wnęką przedniej szyby, silnikiem a zespołem wspomagającym hamowania.

60 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Wymontować: podpórkę (A), rurę wydechową, obudowę przepustnicy w punktach (5), 11-38

61 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 złącze sondy Lambda katalizatora, uchwyt podnoszenia (6), rozdzielacz powietrza, cewki zapłonowe, osadnik oleju, 11-39

62 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 uchwyt podnoszenia od strony koła zamachowego silnika, śruby pokrywy-głowicy, następnie odspajać ją w położeniu pionowym uderzając w "ucha" oznaczone (1) wybijakiem z brązu i podważyć śrubokrętem w punktach (2) (założyć osłonę na śrubokręt, co pozwoli uniknąć uszkodzenia powierzchni aluminiowych)

63 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 wałki rozrządu wraz z zapadkami, przewody giętkie bloku wypływu wody z głowicy, jak również złącze sondy temperatury wody, mocowania wspornika wiązki przewodów elektrycznych w punktach (10), 11-41

64 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 głowicę. CZYSZCZENIE Należy unikać zarysowania płaszczyzny uszczelniającej ostrymi narzędziami. Zastosować środek Décapjoint w celu rozpuszczenia przyklejonych pozostałości uszczelki. Zalecane jest wykonywanie niżej opisanej czynności w rękawicach ochronnych: Nałożyć środek na miejsca do oczyszczenia, odczekać około 10 minut, następnie usunąć zanieczyszczenia przy pomocy drewnianej szpachelki. Zwracamy uwagę, że czynność ta powinna być wykonywana ze szczególną starannością, by nie dopuścić do przedostania się zanieczyszczeń do kanałów doprowadzania oleju (kanały znajdujące się w bloku cylindrów oraz w głowicy). KONTROLA PŁASZCZYZNY GŁOWICY Sprawdzić, czy nie występuje odkształcenie płaszczyzny uszczelki. Maksymalne dopuszczalne odkształcenie: 0,05 mm. Szlifowanie głowicy jest niedozwolone. Wykonać próbę głowicy w celu wykrycia ewentualnego zarysowania: za pomocą przyrządu do prób głowicy (zawierającego pojemnik oraz zestaw dopasowany do głowicy, korek, płytkę uszczelniającą, zaślepkę). Atestowany pojemnik do prób głowicy ma nr kat

65 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 MONTAŻ Podczas demontażu-montażu głowicy, należy przestrzegać następujących zasad: konieczne jest napełnienie dźwigienek zaworowych, gdyż po upływie dłuższego czasu mogą one być opróżnione. W celu sprawdzenia, czy wymagają napełnienia, nacisnąć od góry dłonią na dźwigienkę w punkcie (A) i jeśli tłok dźwigienki zagłębia się, należy zanurzyć ją w zbiorniku napełnionym olejem napędowym, po czym ponownie zamontować

66 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Sprawdzić: czy osłona termiczna wydechu jest prawidłowo ustawiona między sondą Lambda a kolektorem (by zapobiec powstaniu efektu kominowego, który mógłby spowodować uszkodzenie połączeń górnej sondy), ustawienie w jednej linii (A) dolnego kolektora ssącego i głowicy (od strony rozrządu) po upewnieniu się, że zaczepy (B) prawidłowo stykają się z zaczepami pokrywy głowicy. Dokręcanie dolnego kolektora ssącego należy wykonywać z zastosowaniem momentu 2,1 dan.m. Ustawić tłoki w połowie skoku, by nie dopuścić do ich zetknięcia z zaworami podczas ponownego montażu wałków rozrządu. Założyć uszczelkę głowicy, a potem głowicę. Przeprowadzić kontrolę śrub, a następnie dokręcanie głowicy (patrz rozdział 07 "Dokręcanie głowicy")

67 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Zamontować: zapadki, wałki rozrządu smarując łożyska. UWAGA: nie wolno nanosić oleju na powierzchnię uszczelki pokrywy głowicy. Silnik K4M Wałki rozrządu są identyfikowane poprzez oznakowanie (A). Silnik F4P Wałki rozrządu są identyfikowane po mocowaniach kół pasowych. Zasady mocowania kół pasowych: F G wałek rozrządu wydechu wałek rozrządu ssania Informacje dotyczące oznakowania: znaki (B) i (C) służą wyłącznie dostawcy, znak (D) służy do identyfikacji wałków rozrządu: AM = Ssanie M = Wydech 11-45

68 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Ułożyć rowki wałków rozrządu w sposób pokazany na poniższym rysunku: UWAGA: powierzchnie uszczelki powinny być czyste, suche i odtłuszczone (unikać śladów palców). Nanieść za pomocą wałka (do obrzutki) środek Loctite 518 na powierzchnię uszczelki pokrywy głowicy, aż nabierze ona czerwonawej barwy

69 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Zamontować pokrywę głowicy dokręcając ją momentem. Metoda dokręcania Montaż Kolejność dokręcania śrub Kolejność odkręcania śrub Moment dokręcania (w dan.m) Czynność nr ,8 Czynność nr 2 1 do do i 24-1,2 Czynność nr Czynność nr ,

70 SILNIKI F4P-K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 UWAGA: powierzchnie uszczelki powinny być czyste, suche i odtłuszczone (unikać śladów palców). Nanieść za pomocą wałka (do obrzutki) środek Loctite 518 na powierzchnię uszczelki osadnika oleju, aż nabierze ona czerwonawej barwy. Zamontować osadnik oleju i dokręcić momentem 1,3 dan.m w zalecanej kolejności

71 SILNIKI F4P-K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Wymiana uszczelki elektrozaworu sterowania (Silnik F4P) wykonywana jest za pomocą przyrządu Mot

72 SILNIKI F4P-K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Zamontować: cewki dokręcając je momentem 1,3 dan.m, dolny kolektor ssący (wyposażony w nowe uszczelki) dokręcając jego śruby momentem 0,9 dan.m w zalecanej kolejności, obudowę przepustnicy dokręcając śruby momentem 1,5 dan.m, obudowę filtra powietrza dokręcając śruby momentem 0,9 dan.m

73 SILNIKI F4P-K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Wymiana uszczelek wałków rozrządu. Silnik F4P Zakładanie uszczelniacza wałka rozrządu wydechu za pomocą przyrządu Mot z wykorzystaniem starej nakrętki (1). UWAGA: aby możliwe było użycie przyrządu Mot. 1517, należy koniecznie powiększyć otwór do średnicy 13 mm. Silnik K4M Zakładanie uszczelek wałków rozrządu za pomocą przyrządu Mot Wykorzystać wymontowane wcześniej nakrętki (3). Montaż uszczelniacza koła zmiany fazy rozrządu ssania za pomocą przyrządu Mot.1517 używając starej śruby (2)

74 SILNIKI F4P - K4M GÓRA I PRZÓD SILNIKA Uszczelka głowicy 11 Ustawienie rozrządu UWAGA: konieczne jest odtłuszczenie czopu wału korbowego, otworu koła zębatego rozrządu, powierzchni podparcia koła pasowego, jak również zakończeń wałków rozrządu (od strony rozrządu) oraz otworów kół zębatych wałków rozrządu, by zapobiec poślizgowi rozrządu, który mógłby doprowadzić do uszkodzenia silnika. Zamontować: pasek rozrządu (należy koniecznie postępować zgodnie z metodą opisaną w rozdziale 07 "Procedura naciągu paska rozrządu"), pasek napędowy akcesoriów (patrz rozdział 07 "Naciąg paska klinowego akcesoriów"), nowe korki uszczelniające: wałka rozrządu ssania (Mot. 1487), wałka rozrządu wydechu (Mot. 1488). zawieszenie elastyczne z prawej strony dokręcając je momentem (patrz rozdział 19 "Zawieszenie elastyczne"). Przystąpić do montażu wykonując czynności demontażu w odwrotnej kolejności. Napełnić i odpowietrzyć układ chłodzenia (patrz rozdział 19 "Wlewanie płynu - odpowietrzanie")