Kuratorium Oświaty w Kielcach

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kuratorium Oświaty w Kielcach"

Patrycja Żurawska
5 lat temu
Przeglądów:

1 Programy z zakresu profilaktyki zdrowotnej, bezpieczeństwa i higieny w środowisku szkolnym rekomendowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej Bożena Kropisz starszy wizytator Kuratorium Oświaty w Kielcach 1

2 Projekt europejski HEPS (Healthy Eating and Physical Activity in Schools) Zdrowe Żywienie i Aktywność Fizyczna w Szkole realizowany był w latach przez zespół specjalistów w dziedzinie promocji zdrowia w szkole z uniwersytetów, instytutów naukowych i agencji rządowych z 12 krajów (w tym także z Polski), w ramach Programu Zdrowia Publicznego Unii Europejskiej. 2

3 Podstawowym powodem do rozpoczęcia projektu HEPS była zwiększająca się gwałtownie częstość występowania nadwagi oraz otyłości u dzieci i młodzieży. Szacuje się, że nadwagę ma co czwarte dziecko w Europie. Podstawą zapobiegania temu poważnemu problemowi zdrowotnemu i społecznemu oraz leczenia osób z nadwagą jest zmiana sposobu żywienia i zwiększenie aktywności fizycznej. 3

4 Istotą projektu HEPS (Zdrowe Żywienie i Aktywność Fizyczna w Szkole) jest całościowe podejście do zdrowia w szkole, budowanie polityki szkoły w zakresie promocji zdrowia (a nie działania cząstkowe i akcyjne) z naciskiem na zdrowe żywienie i aktywność fizyczną. 4

5 W zapobieganiu nadwadze i otyłości oraz wspieraniu dzieci i młodzieży z nadwagą w jej redukowaniu bardzo ważną rolę mają do spełnienia szkoły. Szkoła jest miejscem, w którym można w bardzo różnorodny sposób wpływać na kształtowanie właściwych zachowań zdrowotnych uczniów (w tym w zakresie żywienia i aktywności fizycznej) oraz umożliwić ich praktykowanie w codziennym życiu. Szkoła może też zachęcać rodziców do zmiany własnych zachowań zdrowotnych i swoich dzieci. 5

6 Choroba otyłości wśród dzieci narasta. W roku 1995 problem nadwagi i otyłości dotyczył ok. 9% dzieci w wieku szkolnym. Badania przeprowadzone w latach przez Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka pokazały, że nadwagę lub otyłość miało ponad 16% dzieci i młodzieży w wieku 7-18 lat (18,7% chłopców i 14,1% dziewcząt). Najgorzej było w szkołach podstawowych, w których aż 22% chłopców i 18% dziewcząt miało nadmierną masę ciała (w gimnazjach odpowiednio 15% (chł.) i 13% (dz.), w szkołach ponadgimnazjalnych 17% (chł.) i 10% (dz.)). Najnowsze badania Instytutu Żywności i Żywienia ( z 2016 r.) pokazują, że otyłość występuje już u 22,3% uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Źródłohttp: : 6

7 Dlaczego dzieci tyją? Tylko w ok. 5% przypadków otyłość u dzieci jest wynikiem np. zaburzeń hormonalnych, uszkodzenia układu nerwowego, czy długotrwałego stosowania niektórych leków. To tzw. otyłość wtórna. Pozostałe 95% to otyłość będąca konsekwencją niezdrowego trybu życia w tym nieodpowiedniej diety, w której dominuje wysoko przetworzona żywność, bogata w tłuszcz i cukier, oraz niskiej aktywności fizycznej. W mniejszym stopniu o rozwoju nadwagi lub otyłości decydują geny, choć wielu z nas, nieświadomych czym jest choroba otyłości wyjaśnia nadwagę, otyłość swoją i swoich dzieci właśnie "skłonnościami rodzinnymi". Źródło: 7

8 Główne problemy zdrowotne związane z otyłością i nadwagą Cukrzyca typu 2, Choroby sercowo-naczyniowe na tle miażdżycy i nadciśnienie tętnicze, Choroby układu oddechowego (zespół bezdechu nocnego), Niektóre nowotwory złośliwe, Problemy zwyrodnieniowe kości, Problemy behawioralno-emocjonalne. Otyłość może powodować nękanie i stygmatyzację otyłych dzieci, prowadzić do słabej socjalizacji i być przyczyną gorszych wyników w nauce. Ponadto przeprowadzone badania wskazują, że otyłość wieku dziecięcego odciska trwały ślad na zdrowiu w wieku dorosłym, nawet jeżeli z czasem wskaźnik masy ciała (BMI) ulegnie poprawie. 8

9 W Polsce założenia projektu HEPS, dostosowane do sytuacji i potrzeb naszego kraju, wdrożono pilotażowo w szkołach promujących zdrowie w latach pod nazwą Ruch i zdrowe żywienie w szkole. W ramach realizacji programu podjęto działania na poziomie krajowym i wojewódzkim, w tym: zorganizowano szkolenia dla liderów projektu oraz wojewódzkich koordynatorów szkół promujących zdrowie, którzy prowadzą szkolenia dla zainteresowanych rad pedagogicznych. 9

10 W latach odbywały się kolejne edycje programu Ruch i zdrowe żywienie. Odbiorcami byli przedstawiciele szkół promujących zdrowie z wojewódzkim lub krajowym certyfikatem szkoła promująca zdrowie. W sumie przeszkolono 112 osób. W 2018 roku zaplanowano kolejną edycję programu. Organizacja projektu w szkołach promujących zdrowie koordynowana jest przez Zespół ds. Promocji Zdrowia w Szkole Ośrodka Rozwoju Edukacji. 10

11 Wyniki po pilotażu: Po ponad dwuletniej realizacji projektu - we wszystkich szkołach uczestniczących w programie Ruch i zdrowe żywienie w szkole w większości wskaźników wyniki się poprawiły lub pozostały na poprzednim poziomie. Znaczące, korzystne zmiany nastąpiły w obszarach: 1. Podejście do zdrowego żywienia w szkole: zjadanie pierwszego śniadania w domu, zjadanie drugiego śniadania lub obiadu w szkole. 2. Edukacja żywieniowa w społeczności szkolnej: zmniejszenie się odsetka dzieci spożywających słodycze i napoje gazowane, zwiększenie się odsetka dzieci jedzących min raz dziennie owoce i / lub warzywa. 11

12 Znaczące, korzystne zmiany nastąpiły w obszarach: 1. Podejście doaktywności fizycznej w szkole (lekcje wf): zwiększenie odsetka uczniów uczestniczących systematycznie w lekcjach wf, zwiększenie odsetka uczniów, którzy lubią lekcje wf. 2. Aktywność fizyczna w codziennym życiu (poza lekcjami wf): zwiększenie się odsetka dzieci aktywnie spędzających czas wolny, zwiększenie się odsetka dzieci biorących udział w zajęciach pozalekcyjnych oferujących aktywne formy spędzania wolnego czasu. 12

13 Rządowy program Bezpieczna + realizowany w latach Wsparcie finansowe (ze środków budżetu państwa) organów prowadzących szkoły (z wyłączeniem przedszkoli, szkół policealnych, pomaturalnych oraz szkół dla dorosłych) na realizację działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa uczniów, zarówno w szkole, jak i poza nią oraz budowanie pozytywnego klimatu szkoły, w szczególności w realizacji przedsięwzięć: 1) promujących aktywność uczniów, mających na celu zwiększenie otwartości szkoły na współpracę z otoczeniem, kształtowanie w uczniach aktywnej, otwartej, prospołecznej postawy; 2) wychowawczych, w tym rozwijających umiejętności psychospołeczne, takie jak komunikacyjne, kształtujące więzi interpersonalne między uczniami; 13

14 3) włączających uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w życie społeczne; 4) umożliwiających nabycie umiejętności pracy z dziećmi i młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; 5) antydyskryminacyjnych, w tym służących przeciwdziałaniu agresji rówieśniczej powodowanej stereotypami i uprzedzeniami; 6) związanych z wdrażaniem programu mediacji rówieśniczych oraz programów profilaktycznych ukierunkowanych na rozwiązywanie konfliktów z wykorzystaniem metody mediacji i negocjacji; 7) integrujących z lokalnym środowiskiem. 14

15 Organ prowadzący szkołę może otrzymać wsparcie finansowe jeden raz w odniesieniu do danej szkoły. Wsparcia finansowego udziela się pod warunkiem zapewnienia przez organ prowadzący własnego wkładu finansowego w wysokości co najmniej 20% kosztów realizacji zadania. Oceny formalnej i merytorycznej złożonych przez organy prowadzące wniosków dokonuje Zespół powołany przez wojewodę. Decyzję o udzieleniu wsparcia finansowego organom prowadzącym, wskazując szkoły, które otrzymują środki budżetu państwa w ramach wsparcia finansowego podejmuje wojewoda. W roku 2015 na realizację programu rząd przeznaczył 15 mln zł. Na każdy kolejny rok (2016, 2017, 2018) zostanie przeznaczone po 20 mln zł. Szczegółowe informację dotyczące składania wniosków zamieszczane są w stosownym czasie na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Kielcach. 15

16 Rok Realizacja Programu Bezpieczna + w województwie świętokrzyskim. Liczba organów prowadzących Liczba szkół Kwota które otrzymały wsparcie ,00 zł ,00 zł ,00 zł. RAZEM ,00 zł. 16

17 Dziękuję za uwagę. 17

Podobne dokumenty

Ruch i zdrowe żywienie w szkole

Ruch i zdrowe żywienie w szkole Program HEPS (Healthy Eating and Physical Activity in Schools) Co wiemy o programie geneza, analiza zasobów. Program HEPS Projekt był realizowany w latach 2009-2011 przez