WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO (WSDZ) w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych. w Łabiszynie

Transkrypt

1 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO (WSDZ) w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Łabiszynie Osoby odpowiedzialne za realizację WSDZ: dyrektor szkoły, doradca zawodowy, pedagog szkolny, wychowawcy klas, nauczyciel informatyki, nauczyciel bibliotekarz, kierownik szkolenia praktycznego, nauczyciel podstaw przedsiębiorczości. Instytucje współuczestniczące: Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Żninie, Powiatowy Urząd Pracy w Żninie, Młodzieżowe Centrum Planowania Kariery w Bydgoszczy, OHP w Bydgoszczy, Izby Rzemieślnicze, zakłady pracy młodocianych pracowników.

2 PODSTAWOWE PRZEPISY PRAWA POLSKIEGO I UNIJNEGO DOTYCZĄCE DORADZTWA ZAWODOWEGO regulujące kwestie udzielania pomocy w wyborze zawodu, kierunku kształcenia oraz wprowadzające doradztwo zawodowe do szkół: Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356). Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego, uchwalone przez Komisję Europejską w 2000 r. jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej. Zdecydowana większość państw Unii Europejskiej już od dawna stosuje to zalecenie w praktyce. Rezolucja Rady Unii Europejskiej z 18 Maja /04 jest to najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego. wszyscy obywatele Europy powinni mieć dostęp do usług związanych z poradnictwem, informacją zawodową i planowaniem kariery na każdym etapie swojego życia zawodowego oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 ze zm.) zobowiązuje placówki oświatowe do "przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia". Również ramowe statuty szkół ponadpodstawowych nakładają na dyrektorów i rady pedagogiczne "obowiązek organizacji wewnątrzszkolnego systemu poradnictwa.

3 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 przyjęta przez Radę Ministrów 8 lipca 2003 r. jako jeden z priorytetów uznaje tworzenie zasobów informacyjnych w zakresie kształcenia ustawicznego i rozwoju zasobów doradczych.

4 WSTĘP Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego stwarza uczniowi realną możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej, poznania siebie i własnych predyspozycji zawodowych, zasad rządzących rynkiem pracy, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy oraz zaplanowania własnej kariery zawodowej. Jest to ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do planowania swojej ścieżki rozwoju zawodowego i dalszego kierunku kształcenia. Określa role i zadania osób realizujących zadania z zakresu doradztwa zawodowego, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, formy i metody pracy.

5 1. Główne cele programu a) przygotowanie młodzieży zespołu szkół ponadgimnazjalnych do podjęcia decyzji o dalszym kształceniu i przyszłej aktywności zawodowej, b) wyposażenie uczniów w umiejętności służące podejmowaniu właściwych decyzji życiowych, c) określenie własnych predyspozycji i zainteresowań, d) przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, e) tworzenie i systematyczna aktualizacja bazy edukacyjno-informacyjnej z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego, f) gromadzenie informacji dotyczących trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia, g) pomoc nauczycielom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu, h) współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, i) współpraca z przedstawicielami różnego typu szkół oraz grup zawodowych, j) organizacja wycieczek do zakładów pracy. 2. Szczegółowe cele programu zdefiniowane wobec zaangażowanych podmiotów: a) Uczniowie 1) Poznanie siebie, samodiagnoza preferencji i zainteresowań zawodowych; 2) Kształtowanie umiejętności planowania dalszego rozwoju edukacyjno-zawodowego kontynuowania nauki w szkołach programowo wyższych; 3) Podejmowanie decyzji zawodowych i edukacyjnych z uwzględnieniem swego stanu fizycznego i zdrowotnego; 4) Kształtowanie odpowiedzialności za własny rozwój zawodowy;

6 5) Kształtowanie umiejętności określania swoich celów życiowych, sprawnego komunikowania, autoprezentacji, radzenia sobie ze stresem 6) Określenie swojego potencjału jako podstawy do kształtowania przyszłości; 7) Uświadomienie uczniom konieczności konfrontowania wiedzy o zawodach z wiedzą o sobie i aktualnymi trendami na rynku pracy; 8) Wyrobienie w uczniach pozytywnych postaw wobec pracy; 9) Konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów; 10) Pomoc w budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno zawodowego; 11) Przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, adaptacja do nowych warunków, bezrobocie. b) Rodzice 1) Dostarczenie informacji o zawodach, aktualnych trendach na rynku pracy; 2) Dostarczenie wiedzy o dziecku, jego umiejętnościach, preferowanych, wartościach, zdolnościach, zainteresowaniach, mocnych i słabych stronach; 3) Zapoznanie rodziców z problematyką wyboru zawodu i możliwościami dalszego kształcenia; 4) Dostarczenie informacji o ścieżkach edukacyjnych, przeciwwskazaniach zdrowotnych; c) Nauczyciele 1) Uświadomienie nauczycielom konieczności wplatania w treści przedmiotowe tematyki z zakresu orientacji zawodowej; 2) Pomoc nauczycielom w realizacji tematów z zakresu problematyki wyboru zawodu i możliwości kształcenia w ramach lekcji przedmiotowych; 3) Wypracowanie materiałów pomocniczych do prowadzenia zajęć z orientacji

7 zawodowej na godzinach wychowawczych i spotkaniach z rodzicami. 3. Plan realizacji programu a) Poradnictwo grupowe Tematyka zajęć realizowana jest w trzech blokach tematycznych: I Rozwój samopoznania W obszarze tym realizuje się następującą tematykę: realizm w ocenie własnych zdolności i możliwości, system wartości funkcjonujący w poszczególnych sferach życia, zainteresowania i kierunki aktywności, ocena stanu zdrowotnego. II Poznanie zawodów W obszarze tym realizuje się tematy: charakterystyka poszczególnych zawodów, przygotowanie do roli pracownika, zawody przyszłości, oczekiwania pracodawców. III Planowanie kariery W obszarze tym realizuje się następującą tematykę: planowanie własnych działań, umiejętność podejmowania decyzji, gdzie i jak poszukiwać informacji o możliwości dalszej edukacji oraz o przyszłej pracy, znaczenie motywacji w życiu człowieka. I. Rozwój samopoznania 1.Tematy do wyboru w miarę potrzeb: a) Moje uzdolnienia i predyspozycje; b) Określenie własnych zainteresowań; c) Moje cechy osobowościowe; d) Moje aspiracje, dążenia, ambicje; e) Mój warsztat pracy;

8 f) Predyspozycje zdrowotne i ich wpływ na wybór zawodu; g) Mój temperament; h) Kształcenie umiejętności pracy w zespole; i) Asertywność akceptacja siebie i akceptacja innych; j) Źródła stresu, techniki relaksacyjne; k) Problematyka motywacji; l) Umiejętność prowadzenia negocjacji. 2. Przewidywane osiągnięcia Uczeń: a) potrafi określić swoje predyspozycje i uzdolnienia, b) potrafi określić swoje zainteresowania i ich znaczenie przy wyborze zawodu, c) potrafi określić swoje mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia dla własnego rozwoju, d) poznaje swoją osobowość, ma świadomość znaczenia osobowości przy wyborze zawodu, e) umie określić własne aspiracje, ambicje i dążenia, f) zna znaczenie wymagań zdrowotnych do wykonywania określonego zawodu, g) Rozumie, jak ważne dla własnego rozwoju teraźniejszego i przyszłego jest ciągłe kształcenie i doskonalenie, h) ma świadomość znaczenia umiejętności interpersonalnych, i) zna problematykę motywacji, j) zna źródła stresu, wie jak sobie radzić ze stresem.

9 II. Poznanie zawodów 1. Tematy do wyboru w miarę potrzeb: a) Rodzaje spotykanych zawodów; b) Charakterystyka poszczególnych zawodów: - wymagania, - poznanie środowiska pracy, - zadania i czynności, - szanse zatrudnienia, - placówki zajmujące się kształceniem w poszczególnych zawodach, c) Źródła informacji o dalszym kształceniu. 2. Przewidywane osiągnięcia Uczeń: a) zna podstawowe podziały zawodów, b) zna wymagania, środowisko pracy i czynności interesujących go zawodów, c) orientuje się w szansach zatrudnienia w poszczególnych zawodach, d) wie gdzie może się kształcić aby wykonywać dany zawód, e) potrafi skorzystać z wybranego przez siebie źródła informacji dotyczącego dalszego kształcenia. III. Planowanie kariery 1. Tematy do wyboru w miarę potrzeb: a) Poznanie sieci szkół ponadgimnazjalnych i wyższych w okolicy, b) Podejmowanie decyzji; c) Określenie drogi prowadzącej do zawodu;

10 d) Umiejętność właściwego zarządzania czasem warunkiem sukcesu; e) Oczekiwania pracodawców wobec pracowników czytanie ofert pracy; umiejętności uniwersalne; f) Jak szukać pracy?; g) Autoprezentacja czyli moc pierwszego wrażenia; h) Dokumenty CV, list motywacyjny; i) Zarządzanie jakością co to takiego?; j) Problem bezrobocia przyczyny, skutki, rejestracja,. 2. Przewidywane osiągnięcia Uczeń: 2. Przewidywane osiągnięcia Uczeń: a) posiada orientację w zakresie kształcenia ponadgimnazjalnego, b) rozumie potrzebę i konieczność dalszego kształcenia, c) zna zasady rządzące podejmowaniem decyzji, d) zna podstawowe pojęcia związane z zarządzaniem jakością, e) wie jak pisze się CV i list motywacyjny, f) wie jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej, g) zna źródła informacji o ofertach pracy, h) ma świadomość problemu bezrobocia. b) Poradnictwo indywidualne 1. Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom; 2. Kierowanie uczniów w szczególnych przypadkach do specjalistów.

11 4. Współpraca z zaangażowanymi podmiotami a) rodzice 1. Prezentacja założeń pracy informacyjno doradczej szkoły na rzecz uczniów; 2. Włączenie rodziców jako przedstawicieli różnych zawodów do działań z zakresu poradnictwa zawodowego; 3. Uświadomienie rodzicom ich wpływu na decyzje edukacyjno-zawodowe ich dzieci - rodzic jako pierwszy doradca zawodowy swego dziecka; 4. Przedstawienie aktualnej oferty edukacyjnej szkolnictwa ponadgimnazjalnego; 5. Konsultacje z rodzicami uczniów, którzy mają różnorodne problemy. 6. Zajęcia psychoedukacyjne służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci; 7. Gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno zawodowych; 8. Przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy; 9. Przedstawienie uzyskania kwalifikacji zgodnie z potrzebami rynku pracy. b) instytucje pozaszkolne wspomagające orientację edukacyjno-zawodową 1. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, 2. OHP, 3. Powiatowy i Wojewódzki Urząd Pracy, 4. Izba Rzemieślnicza, 5. Zakłady pracy c) Rada Pedagogiczna 1. Utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu

12 doradztwa zawodowego; 2. Określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok nauki; 3. Realizacja działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika; 4. Identyfikacja potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej szkoły do zmian na rynku pracy. 5. Formy doradztwa zawodowego adresowane do: a) uczniów Forma/zagadnienie Osoba odpowiedzialna Data realizacji Podpis osoby odpowiedzialnej Zajęcia warsztatowe służące rozbudzeniu świadomości konieczności planowania rozwoju i kariery Zajęcia warsztatowe służące samopoznaniu i określeniu predyspozycji wyznaczających rozwój zawodowy i karierę zawodową Zajęcia warsztatowe uczące umiejętności redagowania dokumentów aplikacyjnych Pedagog, wychowawcy Pedagog, wychowawcy Nauczyciel języka polskiego, nauczyciel podstaw przedsiębiorczości, nauczyciel informatyki

13 Zajęcia służące zapoznaniu z obowiązującym prawem pracy Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów oraz firm; wycieczki do zakładów pracy Tworzenie informacji o lokalnych firmach i pracodawcach Kierownik szkolenia praktycznego, nauczyciel podstaw przedsiębiorczości, nauczyciel wos - u Kierownik szkolenia praktycznego Kierownik szkolenia praktycznego Organizowanie drzwi otwartych szkoły Kierownik szkolenia praktycznego, wyznaczeni nauczyciele Gromadzenie i udostępnianie informacji dotyczących zawodów, rynku pracy, możliwości dalszego kształcenia i zatrudnienia; problem bezrobocia Zajęcia doskonalące umiejętności w zakresie autoprezentacji, komunikacji interpersonalnej i współdziałania Kierownik szkolenia praktycznego, wychowawcy klas Pedagog, wychowawcy klas, kierownik szkolenia praktycznego Zajęcia poświęcone informacjom na temat Kierownik szkolenia praktycznego,

14 zawodów, kwalifikacji i stanowisk pracy oraz możliwości uzyskania kwalifikacji zgodnie z potrzebami rynku pracy Praca i kształcenie w Unii Europejskiej Pomoc w planowaniu dalszej ścieżki kariery zawodowej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na uczniów wymagających specjalistycznego wsparcia (ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia, poziomu intelektualnego) Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie procedury, rozwiązywanie zadań wychowawcy klas Nauczyciel wos u Indywidualna praca pedagoga Kierownik szkolenia praktycznego, nauczyciel podstaw przedsiębiorczości b) rodziców Forma/zagadnienie Osoba odpowiedzialna Data realizacji Podpis osoby odpowiedzialnej Tworzenie możliwości indywidualnej rozmowy z osobami realizującymi zadania z zakresu Pedagog, wychowawcy

15 doradztwa zawodowego Organizowanie drzwi otwartych Kierownik szkolenia praktycznego, wyznaczeni nauczyciele Gromadzenie i udostępnianie informacji dotyczących zawodów, rynku pracy, możliwości dalszego kształcenia i zatrudnienia oraz możliwości uzyskania nowych kwalifikacji i umiejętnośći Kierownik szkolenia praktycznego Spotkania z kierownikiem szkolenia praktycznego w trakcie zebrań ogólnych Kierownik szkolenia praktycznego c) nauczycieli

16 1. Tworzenie warunków do wymiany doświadczeń i dzielenia się wiedzą. 2. Śledzenie losów zawodowych absolwentów. 3. Organizowanie drzwi otwartych, promocja szkoły. 6. Sposoby realizacji działań doradczych: a) lekcje wychowawcze, b) lekcje przedmiotowe, c) zastępstwa na lekcjach przedmiotowych, d) zajęcia pozalekcyjne, e) wycieczki, f) indywidualne porady, g) spotkania. 7. Efekty działalności Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego a) Uczniowie znają siebie, swoje mocne strony, cechy psychiczne (osobowość). b) Uczniowie zdobędą informacje o różnych zawodach.

17 c) Uczniowie będą lepiej przygotowani do wejścia na rynek pracy. d) Uczniowie poznają środowisko pracy, zadania i czynności związane z wykonywanymi zawodami e) Uczniowie zdobędą wiedzę na temat wykonywanych zawodów, używanych narzędzi pracy, predyspozycji niezbędnych do wykonywania danego zawodu. f) Uczniowie poznają rynek pracy. g) Uczniowie potrafią efektywnie komunikować się ze sobą. h) Uczniowie zdobędą umiejętność komunikowania się z ludźmi (przedstawicielami różnych zawodów). i) Uczniowie potrafią prezentować siebie jako wykonawcy określonego zawodu. j) Uczniowie potrafią zaprezentować swoje umiejętności. k) Uczniowie rozpoznają swoje predyspozycje niezbędne do wykonywania określonych czynności. l) Uczniowie łatwiej podejmują decyzje o dalszym kształceniu. ł) Uczniowie zdobędą wiedzę o systemie szkolnictwa ponadgimnazjalnego typach i rodzajach szkół. m) Uczniowie posiadają informacje o zasadach rekrutacji do poszczególnych typów szkół.

18 n) Uczniowie zdobędą wiedzę dotyczącą radzenia sobie w sytuacjach trudnych np. przystosowanie się do nowych warunków pracy. o) Uczniowie będą dokonywać selekcji informacji związanych z rynkiem pracy. p) Rodzice i nauczyciele uzyskają pomoc i wsparcie w zakresie wiedzy zawodoznawczej. r) Rodzice i nauczyciele uzyskają rzetelną informację o rynku pracy, o możliwości kształcenia młodzieży. s) Uzyskanie przez rodziców indywidualnych porad zawodowych. 8. Monitoring i ewaluacja Ewaluacja Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa jest niezbędna, aby działania wszystkich osób realizujących były zgodne z oczekiwaniami i potrzebami uczniów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Łabiszynie. W tym celu potrzebne będzie: obserwacja własna zajęć grupowych i indywidualnych, śledzenie losów absolwentów, sprawozdanie z realizacji Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego. Uchwałą Rady Pedagogicznej nr 7/2017/2018 z dnia r. zatwierdzono do realizacji.