Internetowy test wiedzy i postaw wobec HIV/ AIDS

Transkrypt

1 Internetowy test wiedzy i postaw wobec HIV/ AIDS Raport z badania ilościowego Lipiec

2 Spis treści Cele i metodologia badania...3 Podsumowanie...4 Prezentacja wyników...6 Cechy społeczno demograficzne respondentów

3 Cele i metodologia badania Badanie Internetowy test wiedzy i postaw wobec HIV/ AIDS zrealizowano w dniach 9-12 lipca 2004 roku. Celem badania było sprawdzenie poziomu wiedzy użytkowników Internetu na temat zagrożenia, jakim jest HIV, zbadanie postaw wobec tego zjawiska oraz osób zakażonych, a także określenie zachowań związanych z ochroną przed zakażeniem. Badanie zrealizowano za pomocą ankiety internetowej wyświetlanej losowo wybranym użytkownikom witryn skupionych w sieci GRP Net. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej metodologii doboru próby, każdy respondent mógł wziąć udział w badaniu tylko jeden raz. Ogółem uzyskano 997 ankiet wypełnionych przez respondentów mających co najmniej 15 lat, przy współczynniku response rate (iloraz liczby zaproszeń do wypełnienia ankiety oraz liczby wypełnionych ankiet ) wynoszącym 2,6%. W pytaniach dotyczących zachowań seksualnych zastosowano filtr, dzięki któremu tą część kwestionariusza wyświetlano tylko użytkownikom pełnoletnim (N= 857). W celu zapewnienia maksymalnej reprezentatywności wyników badania zastosowano wagę analityczną w oparciu o strukturę społeczno demograficzną użytkowników Internetu w Polsce (Badanie TNS OBOP, Maj 2004). 3

4 Podsumowanie (1) Jak wynika z badań, najbardziej niepożądaną osobą w sąsiedztwie osób biorących udział w badaniu jest ktoś z przeszłością kryminalną (27,7% wskazań). Taki sam odsetek stwierdził, że żadna z wymienionych osób nie przeszkadzałaby im. Na osoby zakażone wirusem HIV - jako najmniej pożądaną osobę w sąsiedztwie wskazało jedynie 4,1% badanych. Badanym nie przeszkadzałoby również, gdyby w pobliżu ich domu siedzibę miała organizacja pozarządowa skupiająca osoby zakażone wirusem HIV. Ośrodek taki w pobliżu miejsca zamieszkania byłby najbardziej niechcianą ze wszystkich wymienionych rodzajów działalności jedynie dla 2,8% respondentów. Zdecydowana większość badanych wie, czym jest HIV (poprawnej odpowiedzi udzieliło 80% respondentów), poprzez jakie drogi dochodzi do zakażenia wirusem oraz jakie sytuacje stwarzają bezpośrednie ryzyko zakażenia. Relatywnie duże zróżnicowanie odpowiedzi zanotowano natomiast w pytaniu dotyczącym najczęstszej przyczyny zakażenia. Blisko połowa badanych (46%) była zdania, że przyczyną tą jest dożylne przyjmowanie narkotyków, a jedna czwarta że najwięcej osób zakaża się poprzez kontakty homoseksualne. Istnieje wiele stereotypów na temat HIV i AIDS, które chociaż nie mają wiele wspólnego z prawdą, są powszechnie przyjmowane za fakty. Wśród tego rodzaju opinii ujętych w badaniu największą akceptację zyskało przekonanie, że prezerwatywa w 100% chroni przed zakażeniem (25%) oraz, że wirus może być przenoszony przez komary (21,3%). Badanych podzieliło pytanie o ryzyko zakażenia przy oddawaniu krwi. Ponad połowa z nich była zdania, że sytuacja taka stanowi zagrożenie, co jest prawdą jedynie w odniesieniu do nielicznych krajów na świecie. 4

5 Podsumowanie (2) O ile zamieszkiwanie w sąsiedztwie osoby zakażonej wirusem HIV nie budzi większych sprzeciwów wśród badanych, gorzej wygląda akceptacja działalności zawodowej osób zakażonych. Prawie 40% badanych nie poszłoby do restauracji wiedząc, że pracująca tam kucharka jest zakażona wirusem HIV, a blisko 45% w analogicznej sytuacji zrezygnowałoby z usług stomatologa. Jednocześnie 46,5% uważa, że kobieta zakażona wirusem HIV ma prawo do macierzyństwa. Taka postawa może świadczyć o tym, że akceptacja osób zakażonych ogranicza się w znacznym stopniu do sytuacji, kiedy nie ingerują oni bezpośrednio w nasze życie, nawet jeżeli ingerencja ta nie stwarza dla nas bezpośredniego zagrożenia. Spośród pełnoletnich respondentów, którzy zadeklarowali, że utrzymują kontakty seksualne (75,1% pełnoletnich badanych), zdecydowana większość (82,7%) posiada stałą partnerkę lub partnera. Jednak prawie jedna piąta (18,6%) przyznała, że w ciągu ostatnich trzech miesięcy odbyła stosunek płciowy z nową partnerką lub partnerem bez zabezpieczenia. 21,2 % badanych przyznaje, że poszukiwało w przeszłości informacji na temat HIV/ AIDS w Internecie, jednak tylko nie więcej niż 3% z nich pamięta, że trafiło na strony zawierające najwięcej informacji na ten temat w języku polskim ( lub 27,4% korzystających z Internetu odpowiedziało, że po udziale w ankiecie zamierza w przyszłości poszerzyć swoją wiedzę o HIV/ AIDS. Można więc przypuszczać, że sam udział w badaniu uświadomił części badanych jak niewiele wiedzą o tym problemie. 5

6 Której z wymienionych osób najbardziej nie chciał(a)byś mieć za sąsiada? Osoba zakażona wirusem HIV 4,1% Żyd 2,7% Czarnoskóry 1,9% Świadek Jehowa 4,2% Prostytutka 6,8% Osoba z przeszłością kryminalną 27,7% Homoseksualista 12,1% Nie wiem/ Trudno pow. 13,8% Żadna z wymienionych osób 26,6% 6

7 Jaka działalność najbardziej przeszkadzałaby Ci w pobliżu Twojego domu? Żadna z wymienionych 7,4% Nie wiem/ Trudno pow. 11,5% Klub dla homoseksualistów 18,3% Organizacja pozarząd. skupiająca osoby zakażone wirusem HIV 2,8% "Dom publiczny" 20,5% Punkt leczenia uzależnionych od narkotyków 4,2% Nocna dyskoteka 35,3% 7

8 Czym jest HIV? Wirus Brodawczaka Ludzkiego 0,1% Ludzki Wirus Zakażenia Wewnętrznego 11,8% Inne 1,0% Ludzki Wirus Upośledzenia Odporności 80,0% Nie wiem/ Trudno pow. 3,2% Rodzaj nowotworu 2,2% Wirusowe zapalenie wątroby 1,7% 8

9 Drogi zakażenia wirusem HIV krew 94,9 kontakty seksualne 92,2 ślina 27,5 pot 2,9 wspólne używanie naczyń kuchennych 2,8 dotyk 0,3 Nie wiem/ Trudno powiedzieć 0, Uwaga: Odsetki nie sumują się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrać kilka odpowiedzi 9

10 Sytuacje stwarzające bezpośrednie ryzyko zakażenia wirusem HIV stosunek płciowy stosowanie wspólnych igieł 92,1 87,6 seks oralny 56,8 poród 37,2 ukąszenie komara picie z jednego naczynia 7,4 13,1 korzystanie ze wspólnej toalety 5,6 wspólny sen w tym samym łóżku podanie ręki Nie wiem/ Trudno powiedzieć 1,2 0,2 0, Uwaga: Odsetki nie sumują się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrać kilka odpowiedzi 10

11 Najczęstsza przyczyna zakażenia wirusem HIV kontakty heteroseksualne 16,2% Nie wiem/ Trudno pow. 6,8% kontakty biseksualne 5,3% wykonywanie tatuaży 1,4% kontakty homoseksualne 24,5% przyjmowanie narkotyków drogą dożylną 46% 11

12 Fakty i stereotypy na temat HIV Czy prezerwatywa chroni w 100% przed zakażeniem wirusem HIV? Czy pigułki antykoncepcyjne chronią przed zakażeniem wirusem HIV? 9 1,4 5, ,2 Tak Nie Nie wiem Czy można zakazić się wirusem HIV oddając krew? 10, ,1 6,6 Czy wirus HIV może przenikać przez nieuszkodzoną skórę? 12 81,4 21,3 Czy komary przenoszą wirusa HIV? 27,7 51 Czy obecnie medycyna umożliwia całkowite wyleczenie z HIV? 5,0 10,6 84,

13 Akceptacja osób zakażonych HIV Czy korzystał(a)byś z usług restauracji wiedząc że pracująca tam kucharka jest zakażona wirusem HIV? 31,6 28,6 39,9 Czy skorzystał(a)byś z usług stomatologa wiedząc że leczy on w swoim gabinecie osoby zakażone HIV? 23,7 31,7 44,6 Czy Twoim zdaniem kobieta zakażona wirusem HIV ma prawo do macierzyństwa? 26 27,5 Tak Nie 46,5 Nie wiem/trudno powiedzieć

14 Zachowania związane z życiem seksualnym Utrzymywanie stosunków seksualnych Nie 24,9% Nie 17,3% Posiadanie stałego partnera/ partnerki N = 857 (Tylko respondenci pełnoletni) Tak 75,1% N = 644 (Respondenci Tak 82,7% utrzymujący kontakty seksualne) Stosunek seksualny w ciągu ost. 3 m-cy z nowym partnerem/ partnerką bez zabezpieczenia Nie 80,5% Nie pamiętam 0,9% Tak 18,6% Źródło: Gemius S.A, N = 644 (Respondenci utrzymujący kontakty seksualne) 14

15 Czy kiedykolwiek poszukiwałe(a)ś informacji o HIV/AIDS w Internecie? Nie pamiętam/nie wiem 5,2% Tak 21,2% Nie 73,6% 15

16 Czy w ostatnim roku odwiedziłe(a)ś którąś z wymienionych niżej stron? 0,7 2,2 3,0 Nie odwiedziłe(a) żadnej z tych stron 86,8 Nie wiem/ Nie pamiętam 8, Uwaga: Odsetki nie sumują się do 100 ponieważ respondenci mogli wybrać kilka odpowiedzi 16

17 Zamiar poszerzenia wiedzy o HIV/AIDS po wypełnieniu ankiety Nie wiem/ Trudno pow. 39,2% Tak 27,4% Nie 33,4% 17

18 Cechy społeczno demograficzne respondentów 18

19 Płeć Kobiety 45,5% Mężczyźni 54,5% 19

20 Wiek 40,0% 35,0% 34,9% 30,0% 25,0% 22,6% 20,0% 15,0% 14,0% 11,9% 11,6% 10,0% 5,0% 4,9% 0,0%

21 Wykształcenie 25,0% 20,0% 19,1% 15,0% 16,2% 14,6% 10,0% 10,8% 7,3% 6,0% 10,5% 9,0% 5,0% 1,3% 2,4% 2,7% 0,0% niepełne podstawowe podstawowe zasadnicze zawodowe niepełne średnie ogólnokształcące niepełne średnie zawodowe średnie ogólnokształcące średnie zawodowe pomaturalne niepełne wyższe licencjat wyższe 21

22 Stan cywilny rozwiedzion(a)y/ w separacji 2,7% wdowa/wdowiec 0,8% zamężna/żonaty 34,5% panna/kawaler 56,7% mieszkający z partnerem/ partnerką 5,3% 22

23 Wielkość miejsca zamieszkania wieś 18,0% miasto pow. 500 tys.- 18,5% miasto do100 tys. 35,5% miasto tys. - 28,0% 23