Aktualna sytuacja prawna dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Warszawa, 25 listopada 2014 r.

Transkrypt

1 Aktualna sytuacja prawna dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Warszawa, 25 listopada 2014 r.

2 Regulacje prawne ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty akty wykonawcze do ustawy - rozporządzenia ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania

3 Wybrane regulacje prawne rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października 2013 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. poz. 1257) rozporządzenie MEN z 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz ośrodkach (Dz. U. z 2014 r. poz. 392) rozporządzenie MEN z 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 414) rozporządzenie MEN z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad organizowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim (Dz. U. poz. 529) rozporządzenie MEN z 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych (Dz. U. Nr 109, poz. 631)

4 Wybrane regulacje prawne rozporządzenie MEN z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych (Dz. U. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.) rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz.204) rozporządzenie MEN z 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.) rozporządzenie MEN z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 532) rozporządzenie MEN z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych (Dz. U. poz. 199) rozporządzenie MEN z dnia 8 marca 2013 r. w sprawie organizacji kształcenia oraz warunków i form realizowania specjalnych działań opiekuńczo-wychowawczych w szkołach specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych i jednostkach pomocy społecznej (Dz. U. poz. 380) rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2014 r. w sprawie sposobu i trybu organizowania indywidualnego rocznego przygotowania przedszkolnego oraz indywidualnego nauczania (Dz. U. poz. 1157)

5 Specjalne potrzeby edukacyjne zaburzenia komunikacji językowej niepełnosprawność choroby przewlekłe specyficzne trudności w uczeniu się szczególne uzdolnienia niepowodzenia edukacyjne zagrożenie niedostosowaniem społecznym niedostosowanie społeczne zaniedbania środowiskowe trudności adaptacyjne inne sytuacja kryzysowa lub traumatyczna

6 Wczesne wspomaganie rozwoju art. 71b ust. 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października 2013 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. poz. 1257)

7 Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka możliwość organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w systemie oświaty od 2005 roku prowadzone w celu pobudzania psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do rozpoczęcia nauki w szkole

8 Pomoc psychologiczno-pedagogiczna Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 532)

9 Na czym polega pomoc psychologicznopedagogiczna? rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb uczniów rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów, w tym ich zainteresowań i uzdolnień wspieraniu rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych

10 Kto rozpoznaje potrzeby uczniów? Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce rozpoznają odpowiednio indywidualne: potrzeby rozwojowe i edukacyjne możliwości psychofizyczne uczniów, w tym ich zainteresowania i uzdolnienia.

11 Jak potrzeby uczniów są rozpoznawane? Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą w szczególności: w przedszkolu obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna); w szkole obserwację pedagogiczną, w trakcie bieżącej pracy z uczniami, mającą na celu rozpoznanie u uczniów: - trudności w uczeniu się, w tym w przypadku uczniów klas I III szkoły podstawowej ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się, a także - szczególnych uzdolnień; w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej doradztwo edukacyjnozawodowe.

12 Z czyjej inicjatywy udzielana jest pomoc? ucznia rodziców ucznia dyrektora nauczyciela, wychowawcy grupy wychowawczej lub specjalisty prowadzącego zajęcia z uczniem pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania lub higienistki szkolnej poradni psychologiczno-pedagogicznej asystenta edukacji romskiej pomocy nauczyciela pracownika socjalnego asystenta rodziny kuratora sądowego

13 Kto udziela pomocy? nauczyciel specjalista m.in.: psycholog pedagog logopeda doradca zawodowy terapeuta pedagogiczny

14 Z kim przedszkole/szkoła/placówka współpracuje? rodzicami poradniami psychologicznopedagogicznymi placówkami doskonalenia nauczycieli innymi przedszkolami, szkołami i placówkami organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży

15 W jakich formach udzielana jest pomoc w przedszkolu? Dzieciom w trakcie bieżącej pracy oraz w formie: zajęć rozwijających uzdolnienia zajęć specjalistycznych porad i konsultacji Rodzicom i nauczycielom w formie: porad i konsultacji warsztatów i szkoleń

16 W jakich formach udzielana jest pomoc w szkole? Uczniom w trakcie bieżącej pracy oraz w formie: klas terapeutycznych zajęć rozwijających uzdolnienia zajęć dydaktyczno-wyrównawczych zajęć specjalistycznych zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej (gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne) porad i konsultacji Rodzicom i nauczycielom w formie: porad i konsultacji warsztatów i szkoleń

17 Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia Przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, z późn. zm.). Dostosowanie wymagań edukacyjnych: dopasowanie formy i sposobu realizacji zajęć edukacyjnych do specyfiki potrzeb i możliwości ucznia, uwzględnienie stwierdzonych trudności w uczeniu się oraz zaleceń zawartych w opiniach lub orzeczeniach wydanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, zastosowanie do sformułowanych wymagań edukacyjnych, takich kryteriów, które uwzględniają możliwości i ograniczenia, a więc dysfunkcje oraz mocne strony rozwoju i funkcjonowania dziecka.

18 Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego na podstawie tego orzeczenia oraz ustaleń zawartych w indywidualnym programie edukacyjnoterapeutycznym, opracowanym dla ucznia na podstawie przepisów w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie posiadającego orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania na podstawie tego orzeczenia; posiadającego opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, o specyficznych trudnościach w uczeniu się lub inną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej na podstawie tej opinii; nieposiadającego orzeczenia lub opinii wymienionych powyżej, który objęty jest pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole na podstawie ustaleń związanych z udzielaniem mu tej pomocy.

19 Centralna Komisja Egzaminacyjna Komunikaty dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w sprawie sposobu dostosowania warunków i form przeprowadzania w danym roku szkolnym sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego lub egzaminu maturalnego do potrzeb uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym Uczniowie niepełnosprawni Uczniowie niedostosowani społecznie lub zagrożeni niedostosowaniem społecznym Uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania Uczniowie (słuchacze) chorzy lub niesprawni czasowo Uczniowie (słuchacze) ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, w tym: dysleksją, dysgrafią, dysortografią, dyskalkulią Uczniowie (słuchacze), którzy w danym roku szkolnym są objęci pomocą psychologicznopedagogiczną w szkole ze względu na trudności adaptacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą, zaburzenia komunikacji językowej lub ze względu na sytuację kryzysową lub traumatyczną

20 Uczeń niepełnosprawny w edukacji System oświaty zapewnia: możliwość specjalnej organizacji nauki i metod pracy (kształcenia specjalnego) w różnych formach: ogólnodostępnych, integracyjnych, specjalnych prawo rodziców (opiekunów prawnych) do wyboru formy kształcenia zindywidualizowany proces kształcenia - dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów zajęcia rewalidacyjne i pomoc psychologicznopedagogiczną *ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)

21 Poradnie psychologiczno-pedagogiczne - regulacje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. poz. 199)

22 Zadania poradni diagnozowanie udzielanie pomocy bezpośredniej realizacja zadań profilaktycznych oraz wspierających wychowawczą i edukacyjną funkcję przedszkola/szkoły: rozpoznawanie potrzeb dziecka rozwiązywanie problemów dydaktycznowychowawczych organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej opracowanie i realizacja indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych oraz indywidualnych programów zajęć rewalidacyjnowychowawczych wspomaganie przedszkoli, szkół i placówek

23 Zadania poradni Diagnozowanie dzieci jest prowadzone w szczególności w celu: określenia indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka wyjaśnienia mechanizmów jego funkcjonowania w odniesieniu do zgłaszanego problemu wskazania sposobu rozwiązania problemu

24 Zadania poradni Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana bezpośrednio dzieciom i młodzieży oraz rodzicom polega w szczególności na: prowadzeniu terapii dzieci i młodzieży oraz ich rodzin; udzielaniu wsparcia dzieciom i młodzieży wymagającym pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; udzielaniu pomocy rodzicom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży oraz w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych i wychowawczych.

25 Zadania poradni Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w szczególności w formie: indywidualnych lub grupowych zajęć terapeutycznych dla dzieci i młodzieży; terapii rodziny; grup wsparcia; prowadzenia mediacji; interwencji kryzysowej; warsztatów; porad i konsultacji; wykładów i prelekcji; działalności informacyjno-szkoleniowej.

26 Realizacja potrzeb wczesne wspomaganie rozwoju - przygotowanie dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole, wsparcie rodziny orzeczenie - podstawa właściwej organizacji kształcenia dziecka i zapewnienia mu odpowiedniego wsparcia oraz finansowania opinia - podstawa określenia trudności i sposobów realizacji potrzeb dobre orzeczenie/dobra opinia - dobra diagnoza, wykorzystanie możliwości w zakresie indywidualizacji kształcenia Rola poradni nie kończy się na wydaniu orzeczenia lub opinii Współpraca z rodzicami

27 Dziękuję za uwagę Departament Zwiększania Szans Edukacyjnych tel