ŚWIAT WARTOŚCI DZIECI KOŃCZĄCYCH EDUKACJĘ PRZEDSZKOLNĄ

Transkrypt

1 ŚWIAT WARTOŚCI DZIECI KOŃCZĄCYCH EDUKACJĘ PRZEDSZKOLNĄ Jolanta Malanowska Powiatowy Ośrodek Edukacji w Środzie Śląskiej

2 WYCHOWANIE DLA WARTOŚCI Potrzeby dziecka w wieku przedszkolnym potrzebuje punktu oparcia, pewnej stałości i pewności, która pozwoli czuć mu się dobrze i bezpiecznie w dynamicznie rozwijającym się świecie Odpowiedzią na te potrzeby są wartości. W przedszkolu dziecko ma odkrywać co dla niego jest ważne, cenne, wartościowe, następnie odkryć na czym polega ta wartość, by wreszcie ją urzeczywistniać, realizować w swoim życiu (K.Ostrowska)

3 POJĘCIE WARTOŚCI Aspekt filozoficzny cechy przypisywane rzeczom lub zjawiskom; Aspekt psychologiczny wartością jest to wszystko, co dla człowieka jest ważne, cenne w różnych okresach jego życia; Aspekt socjologiczny wartości mają wymiar społeczny i spostrzegane są jako przedmioty i przekonania o nienormatywnym charakterze, a także jako idee, sądy, zachowania oraz cech poszczególnych grup społecznych lub całego społeczeństwa

4 WARTOŚCI W EDUKACJI Odnoszą się do tego, co ceni człowiek, lub grupa społeczna, uważane jest za ważne i w ten sam sposób przeżywane. Do wdrożenia tego, co cenione, służą przekonania i przeżycia (K.Denek). W edukacji przedszkolnej wartości występują jako system norm, które rzutują na poczynania nauczycieli i dzieci, a służą rozwojowi i sprzyjają ciągłemu wzbogacaniu ich osobowości, nadając nowy wymiar procesowi wychowawczo dydaktycznemu w przedszkolu.

5 Tak wprowadzając wartości dajemy dziecku szansę na kształtowanie aktywnego i prawidłowego procesu poznawczego, w którym mają możliwość podejmowania decyzji i dokonywania wyborów. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyciel zdawał sobie sprawę z tego, jakie wartości kształtuje, czy są one zgodne z jego preferencjami, gdyż do nich odwołuje się w procesie edukacyjnym.

6 Aby dzieci włączyły określone wartości w strukturę własnego doświadczenia, trzeba już od najmłodszych lat wprowadzać je w sytuacje aksjologiczne (aksjologia- nauka o wartościach, ogólna teoria wartości). Zadaniem rozwojowym dzieci jest zrozumienie tych sytuacji i podjęcie odpowiednich decyzji związanych z ich rozwiązaniem, przewidywanie skutków własnych decyzji i odpowiedzialności związanej z ich podejmowaniem.

7 W takim modelu wychowawczym naszym (ludzi dorosłych) celem jest pomóc dziecku utworzyć własny świat wartości, który ujawnia się w preferowanym przez nich modelu orientacji życiowej (T. Janczur). Zakłada się w nim prymat osoby ludzkiej nad takimi wartościami jak: mieć, chcieć, działać.

8 WARTOŚCI SOBIE, A ŻYCIE SOBIE Dzieje się tak dlatego, że wartości preferowane przez dzieci znajdują się często w opozycji do wartości ogólnoludzkich, humanistycznych, uniwersalnych. Np. dzieci za ważną wartość uznają prawdę i dobroć, ale w stosunku do rówieśników i dorosłych są opryskliwe, niegrzeczne, złośliwe, czy okłamują ich. Jak to zrobić, aby wartości przyjęte przez dzieci za ważne stały się drogowskazem w ich życiu i byciu?

9 ZAŁOŻENIA BADAWCZE POZNAĆ ŚWIAT WARTOŚCI DZIECI Starano się rozwiązać problem badawczy, który zawierał się w pytaniu Jaki jest świat wartości dzieci 6-letnich uczęszczających do przedszkola w średnim mieście? Dzieci poprzez rysunek miały odpowiedzieć na następujące pytania: 1. Czego nigdy nie chciałbyś stracić? 2. Co najbardziej chciałbyś mieć? 3. Po stracie czego płakałbyś najbardziej?

10 WARTOŚCI PREFEROWANE PRZEZ DZIECI KOŃCZĄCYCH EDUKACJĘ PRZEDSZKOLNĄ 42% - rodzina (zwłaszcza mama) 28% - zabawki (zwłaszcza te ożywione w wyobraźni dziecka, przyjaciele, pocieszyciele) 16% - rówieśnicy (takie wskazania dali przede wszystkim jedynacy) 12% - Bóg ( efekt religijności rodziny i katechezy w przedszkolu) 10% - ulubione zwierzę domowe (piesek, kot) 8% - pieniądze (szczególnie dzieci z rodzin ubogich lub bardzo zamożnych) 6% - zdrowie (dzieci, które często chorowały, lub miały chorych w rodzinie) 5% - miłość i bezpieczeństwo Badania przeprowadzono na grupie 106 dzieci w wieku 6 lat w 2010 roku.

11 PODSUMOWANIE Czynnikiem, który różnicuje świat wartości dziecka u progu szkoły, są warunki środowiskowe. To co jest ważne dla dziecka najczęściej wynika z wartości preferowanych przez rodzinę i najbliższe mu środowisko.

12 PRZEDSZKOLE I SZKOŁA WSPOMAGA WYCHOWANIE DZIECKA Jeśli WSPOMAGA to znaczy realizuje cele wychowawcze rodziców i kształtuje u dzieci rozwój wartości ważnych dla rodziców. Dlatego koniecznym jest zapytać rodziców jakie są ich cele wychowawcze, jakie chcieliby widzieć swoje dziecko w przyszłości? Taka diagnoza pozwoli na stworzenie planu opartego na wartościach (zgodnie z podstawą programową) i zapewni dobrą współpracę z rodzicami.

13 NASZ ŚWIAT WARTOŚCI W życiu pełnimy najróżniejsze role, z jednych wywiązujemy się lepiej, z innych gorzej, ale przede wszystkim jesteśmy ludźmi wychowanymi w pewnych wartościach i to nasze WARTOŚCI KIERUJĄ WYBORAMI jakie podejmujemy. One decydują o jakości naszego życia, dążeniach, relacjach społecznych. Proszę zastanowić się co tak naprawdę jest dla Państwa ważne, pomoże w tym kwestionariusz.

14 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ