SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2011 R. Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).

Transkrypt

1 1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2011 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie krajowym brutto 1 oraz w Polsce, która zajmowała 21 miejsce pod względem wielkości PKB. KOD KRAJ PKB w mld USD AU AUSTRALIA BR BRAZYLIA CA KANADA CH SZWAJCARIA 636 CN CHINY DE NIEMCY ES HISZPANIA FR FRANCJA ID INDONEZJA 846 IN INDIE IT WŁOCHY JP JAPONIA KR REPUBLIKA KOREI MX MEKSYK NL NIDERLANDY 840 PL POLSKA 514 RU ROSJA SA ARABIA SAUDYJSKA 578 TR TURCJA 778 UK WIELKA BRYTANIA US STANY ZJEDNOCZONE Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).

2 2 T. 01. LUDNOŚĆ WYKRES 01. LUDNOŚĆ WEDŁUG KONTYNENTÓW W 2011 R. (według ONZ, wariant średnioroczny) w tys. Ś W I A T Europa; 10,6% Australia i Oceania; 0,5% OECD EU (27) AU BR CA CH CN DE Azja; 60,3% Ameryka Środkowa i Południowa; 8,6% Afryka; 15,0% Ameryka Północna; 5,0% ES FR ID IN IT JP KR MX NL PL RU SA TR UK Według szacunków ONZ liczba ludności na świecie w 2011 r. wyniosła mln, tj. o 1,1% więcej niż przed rokiem oraz o 7,2% więcej niż w 2005 r. Regionem o największej liczbie mieszkańców była Azja, której ludność stanowiła 60,3% globalnej populacji (tj mln osób), jednak pomimo zwiększenia się liczby ludności (o 6,7% w porównaniu z 2005 r.), udział populacji Azji w świecie zmniejszył się w tym okresie o 0,3 p.proc. Drugim kontynentem pod względem liczby ludności była Afryka, której mieszkańcy w 2011 r. stanowili 15,0% ludności świata (tj mln osób) i było to o 1,0 p.proc. więcej niż w 2005 r. Jednocześnie w tym regionie notowano największy przyrost liczby mieszkańców zarówno w stosunku do 2005 r. (o 14,8%), jak również w skali roku (o 2,3%). Blisko 11% ogółu populacji stanowili mieszkańcy Europy (tj. 739 mln osób), jednak udział tego kontynentu w ogólnej liczbie ludności świata (pomimo wzrostu liczby Europejczyków o 1,2%) zmniejszył się w porównaniu z 2005 r. o 0,6 p.proc. Populacja Ameryki Środkowej i Południowej wyniosła 597 mln osób, co stanowiło 8,6% ludności świata, natomiast Ameryki Północnej 348 mln (5,0%), przy czym w porównaniu z 2005 r. wzrost liczby mieszkańców wyniósł odpowiednio 7,1% i 5,6%. Tak jak w latach poprzednich, w 2011 r. najmniej zaludniona była Australia i Oceania, której ludność stanowiła jedynie 0,5% (tj. 37 mln) ludności świata, przy czym w stosunku do 2005 r. liczba mieszkańców wzrosła na tym kontynencie o 10,9%, natomiast w porównaniu do roku poprzedniego o 1,6%. US

3 3 WYKRES 02. DYNAMIKA LICZBY LUDNOŚCI W 2011 R. Czynnikiem bardzo silnie wpływającym na rozmiary gospodarki jest pote ncjał demograficzny danego kraju. W 2011 r. największą liczbę ludności notowano w Chinach (1 348 mln osób) oraz Indiach (1 241 mln osób), a mieszkańcy tych krajów stanowili odpowiednio 19,3% oraz 17,8% globalnej populacji. Trzecim krajem pod względem zaludnienia były Stany Zjednoczone, których 313 mln mieszkańców stanowiło 4,5% ludności świata. Do krajów o wysokiej liczbie ludności należały w 2011 r. również Indonezja (242 mln osób), Brazylia (197 mln osób) oraz Rosja (143 mln osób), a udział w ogólnej liczbie ludności tych państw wynosił odpowiednio: 3,5%, 2,8% oraz 2,0%. Spośród omawianych krajów największa gęstość zaludnienia obserwowana jest w Republice Korei oraz Niderlandach, gdzie na 1 km 2 przypada odpowiednio 486 i 401 osób. Relatywnie dużym zagęszczeniem ludności (w granicach osób) charakteryzują się Włochy, Niemcy, Wielka Brytania, Japonia oraz Indie. Najmniej mieszkańców na 1 km 2 przypada w Australii i Kanadzie (po 3 osoby) oraz w Rosji (8 osób). W Polsce gęstość zaludnienia wynosi 119 osób na 1 km 2. Spośród krajów o największym udziale w ogólnoświatowym PKB, największy wzrost liczby mieszkańców w okresie obserwowano w Arabii Saudyjskiej (o 16,8%). W znacznym stopniu zwiększyła się w 2011 r. w porównaniu z 2005 r. liczba ludności Australii oraz Indii (odpowiednio o 10,8% i o 8,9%). W ww. krajach notowano bardzo wysoki wzrost liczby mieszkańców również w skali roku (o 1,5% i o 1,4%). W stosunku do 2005 r. w niewielkim stopniu zwiększyła się liczba ludności Japonii (o 0,1%) oraz Polski (o 0,4%). W latach obniżeniu uległa liczba ludności Rosji (o 0,7%) oraz Niemiec (o 0,5%). Kraje te w 2011 r. notowały spadek liczby ludności również w skali roku (odpowiednio o 0,1% i 0,2%). 2007=100

4 4 WYKRES 03. STRUKTURA GEOGRAFICZNA ŚWIATOWEGO PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO W 2011 R. (ceny bieżące) WYKRES 04. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO NA 1 MIESZKAŃCA WEDŁUG PARYTETU SIŁY NABYWCZEJ 2 W 2011 R. Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego produkt krajowy brutto na świecie w 2011 r. w cenach bieżących wyniósł 69,7 mld USD. Ponad 77% globalnego PKB zostało wytworzone przez 21 omawianych krajów, z czego 33,4% przez 2 kraje o najwyższym PKB. Największy wpływ na kształtowanie się światowej gospodarki miały niezmiennie Stany Zjednoczone, przy czym w ostatnich latach ich udział w globalnym PKB stopniowo spadał (z 22,2% w 2005 r. do 19,1% w 2011 r.). Na drugim miejscu znalazły się Chiny, których znaczenie w tworzeniu światowego PKB sukcesywnie rosło (z 9,4% w 2005 r. do 14,3% w 2011 r.). Nieznaczny wzrost udziału w porównaniu do notowanego w 2010 r. obserwowano także w Indiach, Arabii Saudyjskiej i Turcji (w granicach 0,2 0,1 p.proc.) Wpływ Polski na światową gospodarkę pozostał na poziomie z 2010 r. i wyniósł 1,0%. W 2011 r. utrzymały się znaczne rożnice w wielkości produktu krajowego brutto na 1 mieszkańca (według parytetu siły nabywczej) pomiędzy omawianymi krajami, a pozycja większości z nich nie uległa zmianie w porównaniu do zajmowanej w 2010 r. Spośród omawianych krajów najwyższy poziom PKB per capita tradycyjnie odnotowano w Stanach Zjednoczonych (48,4 tys. USD). Wysoką wartość tego wskaźnika obserwowano także w Szwajcarii (43,4 tys. USD) oraz Niderlandach (42,2 tys. USD). W Polsce PKB na 1 mieszkańca w 2011 r. ukształtował się na poziomie 20,3 tys. USD. Podobnie jak w poprzednich latach, do krajów o najniższej wartości PKB per capita należały Indie (3,7 tys. USD), Indonezja (4,7 tys. USD) oraz Chiny (8,4 tys. USD). 2 Jednostką stosowaną przez MFW jest dolar międzynarodowy.

5 5 T. 02. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (ceny stałe) WYKRES 05. DYNAMIKA PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO (2007=100) rok poprzedni = 100 Ś W I A T 104,5 105,2 105,4 102,8 99,4 105,3 103,9 OECD 102,5 103,0 102,7 100,1 96,2 103,0. EU (27) 102,2 103,6 103,4 100,5 95,8 102,0 101,6 AU 103,1 102,7 104,7 102,5 101,4 102,5 102,0 BR 103,2 104,0 106,1 105,2 99,7 107,5 102,7 CA 103,0 102,8 102,2 100,7 97,2 103,2 102,5 CH 102,6 103,6 103,6 102,1 98,1 102,7 101,9 CN 111,3 112,7 114,2 109,6 109,2 110,4 109,2 DE 100,8 103,9 103,4 100,8 94,9 103,6 103,1 ES 103,6 104,1 103,5 100,9 96,3 99,9 100,7 FR 101,9 102,7 102,2 99,8 97,4 101,4 101,7 ID 105,7 105,5 106,3 106,0 104,6 106,2 106,5 IN 109,0 109,5 110,0 106,2 106,6 110,6 107,2 IT 100,9 102,2 101,7 98,8 94,5 101,8 100,4 JP 101,3 101,7 102,2 99,0 94,5 104,4 99,3 KR 104,0 105,2 105,1 102,3 100,3 106,3 103,6 MX 103,2 105,1 103,2 101,2 93,7 105,5 104,0 NL 102,0 103,4 103,9 101,8 96,5 101,6 101,3 PL 103,6 106,2 106,8 105,1 101,6 103,9 104,3 RU 106,4 108,2 108,5 105,2 92,2 104,3 104,3 SA 105,6 103,2 102,0 104,2 100,1 104,6 106,8 TR 108,4 106,9 104,7 100,7 95,2 109,0 108,5 UK 102,1 102,6 103,5 98,9 95,6 102,1 100,7 W 2011 r. w większości krajów o najwyższym udziale w światowym PKB obserwowano spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego w porównaniu z notowanym przed rokiem, co związane było m.in. z trudną sytuacją w obszarze finansów oraz narastającymi problemami społeczno-gospodarczymi krajów wysoko rozwiniętych. W rezultacie produkt krajowy brutto na świecie ogółem zwiększył się o 3,9% w skali roku wobec wzrostu o 5,3% w roku poprzednim (po spadku o 0,6% w 2009 r.). Wśród omawianych krajów najwyższą dynamiką charakteryzowały się Chiny (wzrost o 9,2%), Turcja (o 8,5%), Indie (o 7,2%), a także Arabia Saudyjska (o 6,8%) i Indonezja (o 6,5%), przy czym w dwóch ostatnich krajach nastąpiło przyspieszenie tempa wzrostu PKB w porównaniu z notowanym przed rokiem. Do krajów, w których w 2011 r. obserwowano poprawę dynamiki należały również Polska (wzrost odpowiednio o 4,3% wobec 3,9%), Francja (o 1,7% wobec 1,4%) oraz Hiszpania (o 0,7% wobec spadku o 0,1%). Relatywnie wysokim tempem wzrostu gospodarczego charakteryzowały się ponadto Rosja, Meksyk, Republika Korei oraz Niemcy (w granicach 4,3% 3,1%). W wyniku zniszczeń wywołanych trzęsieniem ziemi i tsunami w trudnej sytuacji znalazła się Japonia, gdzie w 2011 r. notowano spadek produktu krajowego brutto w skali roku (o 0,7%). W okresie PKB na świecie zwiększył się o 11,7%. We Włoszech, a także w Japonii, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii poziom PKB był niższy w 2011 r. niż w przedkryzysowym 2007 r. W Stanach Zjednoczonych PKB wzrósł zaledwie o 0,8%. Tylko niewiele szybciej rozwijały się Niderlandy (wzrost o 1,1%) i Niemcy (o 2,1%). Wysoki wzrost obserwowano w Brazylii, Polsce, Arabii Saudyjskiej i Indonezji, ale najbardziej dynamicznie rozwijały się gospodarki chińska i indyjska, gdzie wzrost PKB w stosunku do 2007 r. wyniósł odpowiednio 44,5% i 34,3%. US 103,1 102,7 101,9 99,7 96,5 103,0 101,7

6 6 T. 03. WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH - CPI WYKRES 06. DYNAMIKA PKB oraz CEN ŚWIATOWYCH (2005=100) rok poprzedni = = =100 Ś W I A T 103,7 103,7 104,0 106,0 102,5 103,7 104,8 127,4 OECD 102,6 102,6 102,5 103,7 100,5 101,9 102,9 115,0 EU (27) 102,3 102,3 102,4 103,7 100,9 102,0 103,1 115,3 AU 102,7 103,5 102,3 104,4 101,8 102,8 103,4 119,7 BR 106,9 104,2 103,6 105,7 104,9 105,0 106,6 134,1 CA 102,2 102,0 102,1 102,4 100,3 101,8 102,9 112,0 CH 101,2 101,1 100,7 102,4 99,5 100,7 100,2 104,7 CN 101,8 101,5 104,8 105,9 99,3 103,3 105,4 121,8 DE 101,5 101,6 102,3 102,6 100,4 101,1 102,3 110,7 ES 103,4 103,5 102,8 104,1 99,7 101,8 103,2 116,0 FR 101,7 101,7 101,5 102,8 100,1 101,5 102,1 110,1 ID 110,5 113,1 106,4 110,2 104,4 105,1 105,4 153,4 IN 104,2 105,8 106,4 108,3 110,9 112,0 108,9 164,8 IT 102,0 102,1 101,8 103,3 100,8 101,5 102,8 113,0 JP 99,7 100,2 100,1 101,4 98,7 99,3 99,7 99,3 KR 102,8 102,2 102,5 104,7 102,8 102,9 104,0 120,7 MX 104,0 103,6 104,0 105,1 105,3 104,2 103,4 128,5 NL 101,7 101,2 101,6 102,5 101,2 101,3 102,3 110,5 PL 102,2 101,3 102,4 104,2 103,8 102,6 104,2 120,0 RU 112,7 109,7 109,0 114,1 111,7 106,9 108,4 176,5 SA 100,6 102,3 104,1 109,9 105,1 105,4 105,0 136,1 TR 108,2 109,6 108,8 110,4 106,3 108,6 106,5 161,7 UK 102,0 102,3 102,3 103,6 102,2 103,3 104,5 119,6 US 103,4 103,2 102,9 103,8 99,6 101,6 103,2 115,2 Ceny towarów i usług konsumpcyjnych na świecie w 2011 r. wzrosły w skali roku o 4,8% (wobec 3,7% w 2010 r.). W grupie omawianych krajów najwyższą dynamikę cen obserwowano w Indiach (wzrost o 8,9%), Rosji (o 8,4%), Brazylii (o 6,6 %) oraz w Turcji (o 6,5%), przy czym w Indiach oraz Turcji nastąpiło wyhamowanie tempa wzrostu cen względem roku poprzedniego. Stosunkowo niewielki (w przedziale 2,1%-2,9%) wzrost cen w skali roku notowano we Francji, w Niemczech, Niderlandach, we Włoszech, a także w Kanadzie. W Stanach Zjednoczonych CPI zwiększył się o 3,2% w 2011 r., przy czym znacznie powyżej wskaźnika ogółem kształtowała się dynamika w zakresie paliw i nośników energii. W Polsce obserwowano przyspieszenie tempa wzrostu cen konsumpcyjnych w skali roku (wzrost o 4,2% wobec 2,6% w 2010 r.). Spośród analizowanych, państwem o najniższej inflacji była Szwajcaria (wzrost cen o 0,2%), gdzie utrzymujący się wysoki wzrost cen paliw i nośników energii był równoważony pogłębiającym się spadkiem cen żywności. Wśród omawianych krajów spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2011 r. obserwowano jedynie w Japonii, gdzie wyniósł on 0,3% w skali roku (wobec 0,7% przed rokiem).

7 7 WYKRES 07. PRODUKCJA oraz CENY WYBRANYCH SUROWCÓW I ZBÓŻ Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego w 2011 r. przeciętne ceny większości surowców były wyższe niż przed rokiem. Cena baryłki ropy naftowej (APSP 3 ) wynosiła 104,0 USD wobec 79,0 USD w 2010 r. (wzrost o 31,6%), natomiast za tonę węgla kamiennego (eksportowanego z Australii) płacono 129,6 USD (wobec 106,0 USD w roku poprzednim) tj. o 22,3% więcej. Bardzo wzrosły ceny gazu ziemnego za 1000 m 3 płacono w 2011 r. o 28,9% więcej przeciętnie 381,5 USD (wobec 296,0 USD przed rokiem). W 2011 r., podobnie jak przed rokiem, utrzymywał się wzrost cen metali na rynkach światowych. Cena tony cyny była wyższa o 27,9% i kształtowała się na poziomie 26,0 tys. USD (wobec 20,0 tys. USD w 2010 r.), za tonę miedzi trzeba było zapłacić 17,0% więcej (8,8 tys. USD wobec 7,5 tys. USD), a za tonę niklu 5,0% (22,9 tys. USD wobec 21,8 tys. USD). W niewielkim stopniu zwiększyła się cena aluminium i wyniosła 2,4 tys. USD (wobec 2,2 tys. w roku poprzednim). Koszt tony cynku pozostał na poziomie sprzed roku i wyniósł średnio 2,2 tys. USD. W 2011 r. na światowym rynku zbóż cena pszenicy uległa znacznemu wzrostowi w skali roku (o 41,4%) i wyniosła 316,2 USD za tonę (wobec 223,7 USD w 2010 r.). Wzrosły również ceny pozostałych zbóż; tona kukurydzy oraz jęczmienia podrożały odpowiednio o ponad 55% oraz ponad 30%. Najwolniej rosły ceny ryżu (6,0% w skali roku). 3 Average Petroelum Spot Price - przeciętna cena ważona liczona dla agregatu składającego się z następujących typów ropy naftowej: Brent, Dubai i West Texas Intermediate

8 8 T. 04. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA (wyrównana sezonowo; ceny stałe) WYKRES 08. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA W 2011 R. (wyrównana sezonowo, ceny stałe 2007=100) rok poprzedni = = ,0 125,0 120,0 115,0 Ś W I A T OECD 102,4 103,8 103,3 98,0 87,8 108,0 103,2 102,8 EU(27) 101,4 104,1 103,7 98,3 86,3 106,7 103,3 100,9 AU 101,6 102,0 102,9 102,4 98,3 104,4 98,9 109,2 BR 103,1 102,8 106,0 103,1 92,6 110,5 100,3 115,4 CA 102,0 99,4 99,2 95,5 88,5 106,1 103,6 91,6 CH 102,7 107,8 109,5 101,3 92,1 106,3 100,9 118,2 CN 111,6 112,9 114,9 109,9 108,7... DE 103,8 106,2 106,9 100,2 82,7 111,6 108,8 114,3 ES 100,7 103,9 102,1 92,7 84,2 100,8 98,6 82,3 FR 99,9 100,5 101,3 97,5 87,2 105,0 102,3 92,9 ID b 101,2 98,4 105,6 103,0 101,2 104,6 105,6 119,6 IN 108,8 110,4 110,4 104,8 106,6 110,6.. IT 99,2 103,6 101,8 96,6 81,2 106,7 100,1 88,4 JP 101,4 104,3 102,8 96,8 78,7 116,0 97,5 92,4 KR 106,3 108,4 106,9 103,4 99,9 116,3 106,9 148,8 MX 102,8 105,7 102,0 99,9 92,3 106,2 104,0 109,8 NL 100,3 102,1 104,0 100,8 92,7 107,6 99,5 106,2 PL 103,7 112,0 109,3 102,7 96,2 111,1 106,9 143,6 RU 105,2 106,4 106,9 100,6 90,7 108,3 104,8 117,7 SA TR 103,8 107,3 107,0 99,4 90,1 113,1 108,9 126,8 UK 99,2 100,1 100,5 97,3 90,9 102,1 99,3 90,3 US 103,3 102,2 102,5 96,5 88,6 105,4 104,1 98,2 a Z wartości dodanej brutto przemysłu. b Przetwórstwo przemysłowe. 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 Po głębokich spadkach obserwowanych w 2009 r. i wysokim wzroście w 2010 r., w 2011 r. w większości omawianych krajów notowano wzrost produkcji przemysłowej w stosunku do poprzedniego roku, jednak jego skala była niższa niż w 2010 r. W największym stopniu zwiększyła się produkcja w Turcji (o 8,9%), Niemczech (o 8,8%), Polsce oraz Republice Korei (po 6,9%). Relatywnie wysoki wzrost produkcji przemysłowej odnotowano również w Meksyku, Stanach Zjednoczonych oraz Rosji (w granicach 4,0% 4,8%). Wyniki produkcji w przemyśle były słabsze niż w 2010 r. w Japonii (spadek o 2,5% wobec wzrostu o 16,0% w 2010 r.), Hiszpanii (spadek o 1,4% wobec wzrostu o 0,8%), Australii (spadek o 1,1% wobec wzrostu o 4,4%), Wielkiej Brytanii (spadek o 0,7% wobec wzrostu o 2,1%) oraz Niderlandach (spadek o 0,5% wobec wzrostu o 7,6%). Produkcja przemysłowa w 2011 r. w porównaniu z notowaną w 2005 r. rosła najszybciej w Republice Korei, Polsce oraz Turcji (odpowiednio o 48,8%, 43,6% oraz o 26,8%). Spośród ww. krajów jedynie w Turcji notowano wzrost we wszystkich sekcjach przemysłu. W sekcji górnictwo spadek obserwowano w Republice Korei (o 19,2% w skali roku) oraz Polsce (o 10,8%), przy czym w drugim z tych krajów obniżeniu uległa również produkcja w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 1,0%). Spadki te zostały jednak złagodzone bardzo wysokim wzrostem w sekcji przetwórstwo przemysłowe. Negatywne tendencje obserwowano w Hiszpanii i we Włoszech, gdzie produkcja przemysłowa obniżyła się o odpowiednio 17,7% i 11,6%, w tym znacznie zmniejszyła się produkcja w przetwórstwie przemysłowym stosownie o 19,1% i 11,1%.

9 9 T. 05. STOPA BEZROBOCIA a WYKRES 09. STOPA BEZROBOCIA W 2011 R. (zmiana w p.proc. w stosunku do 2007 r.) w % Ś W I A T OECD 6,6 6,1 5,6 6,0 8,1 8,3 8,0 EU (27) 9,0 8,3 7,2 7,1 9,0 9,7 9,7 AU 5,0 4,8 4,4 4,2 5,6 5,2 5,1 BR 9,3 9,6 8,9 7,3 7,7 6,3 5,7 CA 6,8 6,3 6,0 6,1 8,3 8,0 7,5 CH ,5 4,1 CN 4,2 4,1 4,0 4,2... DE 11,3 10,3 8,7 7,5 7,8 7,1 5,9 ES 9,2 8,5 8,3 11,3 18,0 20,1 21,6 FR 9,3 9,3 8,4 7,8 9,5 9,8 9,7 ID 10,8 10,4 9,4 8,4 8,0 7,3 6,7 IN IT 7,7 6,8 6,1 6,7 7,8 8,4 8,4 JP 4,4 4,1 3,8 4,0 5,1 5,1 4,6 KR 3,7 3,5 3,3 3,2 3,7 3,7 3,4 MX 3,6 3,6 3,7 4,0 5,5 5,4 5,2 NL 5,3 4,3 3,6 3,1 3,7 4,5 4,5 PL 17,8 13,9 9,6 7,1 8,2 9,7 9,7 RU. 7,2 6,1 6,3 8,5 7,5 6,6 SA. 6,3 5,7 5,1... TR 9,2 8,8 8,8 9,7 12,6 10,7 8,8 UK 4,8 5,4 5,3 5,7 7,6 7,8 8,0 US 5,1 4,6 4,6 5,8 9,3 9,6 9,0 W grupie krajów o największym poziomie PKB w 2011 r. do najwyższych należał wskaźnik bezrobocia w Hiszpanii (21,6%), Francji i Polsce (po 9,7%) oraz w Stanach Zjednoczonych (9,0%), przy czym spośród ww. państw jedynie w Stanach Zjednoczonych i we Francji notowano poprawę w tym zakresie w skali roku (odpowiednio o 0,6 p.proc. i 0,1 p.proc.). Do krajów o najniższej stopie bezrobocia należały natomiast Republika Korei (3,4%), Szwajcaria (4,1%) oraz Niderlandy (4,5%). W 2011 r. w większości omawianych krajów skala bezrobocia była większa niż notowana w przedkryzysowym 2007 r. W największym stopniu stopa bezrobocia wzrosła w Hiszpanii (o 13,3 p.proc.), Stanach Zjednoczonych (o 4,4 p.proc.) oraz Wielkiej Brytanii (o 2,7 p.proc.). Wyraźny spadek tego wskaźnika notowano natomiast w Brazylii (o 3,2 p.proc.), Niemczech (o 2,8 p.proc.) oraz Indonezji (o 2,7 p.proc.). W analizowanej grupie krajów najwyższą stopę bezrobocia osób młodych w 2011 r. notowano w Hiszpanii (46,4%), gdzie w porównaniu z 2007 r. jej wzrost (o 28,2 p.proc.) również był najwyższy spośród omawianych państw. W Polsce w tym okresie bezrobocie młodzieży zwiększyło się (z 21,7% do 25,8%). Relatywnie w najmniejszym stopniu problem bezrobocia osób w wieku lata dotyczył Niderlandów, Japonii oraz Niemiec, gdzie wartość wskaźnika w 2011 r. wyniosła odpowiednio 7,6%, 8,2% i 8,6%, przy czym tylko w Niemczech była niższa od notowanej w 2007 r. (o 3,3 p.proc.). W porównaniu z 2007 r. stopa bezrobocia osób w tej grupie wieku zmniejszyła się w 2011 r. także w Brazylii (o 6,7 p.proc.) oraz Turcji (o 1,3 p.proc.) i wyniosła odpowiednio 14,5% i 18,5%. a Ludność w wieku 15 lat i więcej.

10 10 T. 06. WSPÓŁCZYNNIK AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ a WYKRES 10. DYNAMIKA LICZBY PRACUJĄCYCH W 2011 R. (2007=100) w % Ś W I A T OECD 59,9 60,1 60,2 60,3 60,1 60,0 60,1 EU (27) 56,9 57,2 57,3 57,5 57,5 57,5 57,5 AU 64,4 64,8 65,2 65,5 65,5 65,5 65,6 BR 62,1 62,6 62,6 62,6 62,2 62,5 62,3 CA 67,1 67,0 67,4 67,7 67,2 67,0 66, CH 67,0 67,4 67,6 68,2 68,2 67,8 68,0 CN DE 58,4 59,0 59,1 59,2 59,4 59,5 60,1 ES 56,7 57,7 58,2 59,1 59,3 59,3 59,4 FR 56,4 56,3 56,4 56,5 56,8 56,7 56,5 ID 67,4 66,4 66,8 67,3 67,4 67,8. IN IT 49,1 49,2 48,9 49,3 48,6 48,4 48,4 JP 60,4 60,5 60,5 60,4 60,2 60,0 61,1 KR 62,0 61,9 61,8 61,5 60,8 61,0 61,1 MX 59,3 60,2 60,2 60,0 60,0 59,7 59,8 NL 64,9 65,3 66,1 66,6 66,8 65,1 64,8 PL 54,9 54,0 53,7 54,2 54,9 55,7 56,1 RU. 66,1 67,1 67,7 67,8 67,7 68,3 SA TR 46,4 46,3 46,3 46,8 47,9 48,8 49,8 UK 62,3 62,7 62,5 62,8 62,6 62,4 62,5 US 66,0 66,2 66,1 66,0 65,4 64,7 64,1 Współczynnik aktywności zawodowej w większości krajów o najwyższym poziomie PKB nie zmieniał się istotnie w okresie , choć obserwowano jego zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi krajami. Największy odsetek aktywnych zawodowo w 2011 r. odnotowano w Rosji (68,3%), Szwajcarii (68,0%), Kanadzie (66,8%) oraz Australii (65,6%). Najniższy poziom wskaźnika obserwowano we Włoszech (48,4%) i w Turcji (49,8%). W Polsce w 2011 r. kształtował się on na poziomie 56,1% i był o 1,2 p.proc. wyższy niż w 2005 r. W 2011 r. w większości analizowanych krajów obserwowano wzrost liczby pracujących w porównaniu z rokiem poprzednim, przy czym jego dynamika była zróżnicowana w poszczególnych państwach. W porównaniu z 2010 r., największy wzrost liczby pracujących odnotowano w Turcji (o 6,5%), a także w Niemczech (o 2,6%) oraz Indonezji (o 2,5%). W Polsce liczba pracujących w tym okresie zwiększyła się o 1,1% (wzrost o ok. 170 tys. osób). W Stanach Zjednoczonych obserwowano nieznaczną poprawę dynamiki liczby pracujących (o 0,6%), natomiast w Japonii pogorszenie o 2,3%. Spośród krajów europejskich największy spadek liczby pracujących w analizowanym okresie dotyczył Hiszpanii (o 1,9%). W porównaniu z przedkryzysowym 2007 r., w jedenastu krajach notowano wzrost liczby pracujących. Wysoką dynamiką charakteryzowała się Turcja, Indonezja oraz Brazylia (wzrost odpowiednio o 15,8%, 11,9% i 10,0%). Relatywnie wysoki wzrost notowano również w Niemczech, Polsce, Australii oraz Meksyku (w granicach 4,6%-8,2%). Znacznie poniżej poziomu z 2007 r., utrzymywała się liczba pracujących w Hiszpanii (o 11,1% mniej), a także w Japonii i Stanach Zjednoczonych (odpowiednio o 4,7% i 4,2%). a Ludność w wieku 15 lat i więcej.

11 11 WYKRES 11. STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW TOWAROWYCH HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2011 R. [w %] EKSPORT W 2011 r., podobnie jak w latach poprzednich, największy udział w obrotach towarowych handlu zagranicznego miały Stany Zjednoczone (10,4% wobec 10,8% w 2010 r.), które nieznacznie wyprzedzały Chiny (10,1% wobec 9,9% w 2010 r.). Wysoki udział w globalnym handlu miały również Niemcy kształtował się on na poziomie zbliżonym do obserwowanego w 2010 r. i wyniósł 7,6%. Kolejne miejsca zajmowały Japonia (4,7%), Francja (3,6%), Wielka Brytania (3,1%). Udział Polski w globalnych obrotach handlu zagranicznego, podobnie jak przed rokiem, wyniósł 1,1%. W strukturze geograficznej obrotów towarowych handlu zagranicznego krajem o największym udziale w światowym eksporcie w 2011 r. były Chiny (10,6%, wobec 10,5% w 2010 r.), które wyprzedzały Stany Zjednoczone (8,3% w 2011 r. i 8,5% w 2010 r.). W globalnym eksporcie znaczący udział (8,2%) miały również Niemcy, który w porównaniu z 2010 r. zmniejszył się CA; 2,5% UK; 2,7% RU; 2,9% IT; 2,9% KR; 3,1% NL; 3,1% FR; 3,2% JP; 4,6% Pozostałe kraje (nie ujęte w analizie); 35,5% DE; 8,2% US; 8,3% Inne; 12,4% CN; 10,6% MX; 1,9% ES; 1,7% BR; 1,4% ID; 1,1% TR; 0,8% IN; 1,7% AU; 1,5% CH; 1,2% PL; 1,0% o 0,2 p.proc. W 2011 r., podobnie jak przed rokiem, kolejne miejsca zajmowały Japonia, Francja, Niderlandy oraz Republika Korei, a wartość towarów eksportowanych za granicę wahała się od 4,6% do 3,1% globalnego eksportu. Udział Polski w globalnym eksporcie wyniósł 1,0% (spadek IMPORT o 0,1 p.proc względem 2010 r.) dając Polsce, podobnie jak przed rokiem, 19 lokatę. W 2011 r., podobnie jak w poprzednich latach, największy udział w światowym imporcie miały Stany Zjednoczone, przy czym udział importu towarów zmniejszył się w porównaniu z 2010 r. (z 13,0% do 12,6%). Na drugim miejscu znalazły się Chiny, dla których wartość towarów sprowadzanych z zagranicy wzrosła do 9,7% wartości globalnego importu. Podobnie jak w przypadku eksportu, kolejne miejsca pod względem udziału w światowym imporcie w 2011 r. zajmowały Niemcy (7,0%), Japonia (4,8%) oraz Francja (3,9%). Do światowej czołówki ES; 2,0% IN; 2,5% CA; 2,5% NL; 2,8% KR; 2,9% IT; 3,1% Pozostałe kraje (nie ujęte w analizie); 31,2% Inne; 11,4% MX; 2,0% RU; 1,7% AU; 1,4% TR; 1,3% BR; 1,2% 10 najważniejszych importerów należały także Wielka Brytania, Włochy, Republika Korei, UK; 3,6% PL; 1,2% Niderlandy, oraz Kanada. Spośród omawianych krajów, najmniejszy udział w globalnym imporcie miała Arabia Saudyjska (0,6%). Polska, podobnie jak w 2010 r., uplasowała się na 18 miejscu pod FR; 3,9% JP; 4,8% DE; 7,0% CN; 9,7% US; 12,6% CH; 1,1% SA; 0,6% ID; 1,0% względem wartości importu (stanowiła 1,2% światowego importu).

12 12 T. 07. DYNAMIKA EKSPORTU (z USD, ceny bieżące) rok poprzedni = = =100 Ś W I A T 114,1 115,6 115,5 115,6 77,4 121,7 119,2 173,4 OECD 109,4 113,3 114,5 111,5 77,9 117,2 116,2 153,5 EU (27) 107,9 113,5 116,5 111,1 77,4 112,1 117,0 149,2 AU 122,5 116,5 114,4 132,7 82,2 138,0 127,9 256,7 BR 122,6 116,3 116,6 123,2 77,3 132,0 128,2 218,4 CA 118,0 108,4 106,9 108,6 69,4 122,9 117,0 125,7 CH 107,0 112,4 116,3 116,4 87,0 111,3 120,3 177,2 CN 128,4 127,2 125,6 117,3 84,1 131,3 120,3 249,3 DE 107,5 114,7 118,0 109,6 77,2 112,6 117,0 150,9 ES 104,9 111,7 115,7 112,5 79,5 111,5 121,2 156,2 FR 105,0 110,6 112,2 110,6 78,1 108,3 112,8 131,0 ID 122,9 119,0 114,0 118,3 85,7 132,1 127,5 231,6 IN 130,0 122,3 123,3 129,7 84,7 133,2 135,7 299,2 IT 105,5 111,6 120,1 109,0 74,6 109,9 117,0 140,2 JP 105,2 108,7 110,4 109,5 74,3 132,6 106,9 138,3 KR 112,0 114,4 114,2 113,6 85,7 129,0 119,3 195,7 MX 113,1 117,1 108,6 107,3 78,7 129,8 117,3 163,4 NL 110,0 114,2 119,3 113,6 79,8 114,0 114,4 161,0 PL 119,2 124,4 125,1 121,6 81,1 116,8 117,1 209,8 RU 132,9 124,8 116,8 132,9 64,5 131,8 129,9 213,9 SA 143,4 116,9 110,4 134,3 61,4 130,6.. Eksport na świecie w 2011 r. wzrósł w stosunku do 2010 r. o 19,2%, a w porównaniu z 2007 r. o 29,8%. W największym stopniu zwiększyła się wartość towarów eksportowanych przez Indie (o 35,7%) oraz Rosję, Brazylię, Australię i Indonezję (w granicach 29,9% 27,5%), przy czym dla ww. krajów wartość eksportu w 2011 r. była wyższa niż w 2007 r. W Rosji decydujący wpływ na dynamikę eksportu w 2011 r. miały towary z sekcji dotyczącej paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych (SITC 3). Bardzo wysoki wzrost (o 79,2 % w skali roku) obserwowano w drugiej pod względem udziału w rosyjskim eksporcie sekcji SITC 9, grupującej towary i transakcje niesklasyfikowane w SITC. W Brazylii i Australii na zwiększenie wartości eksportu ogółem wpłynęły przede wszystkim towary z sekcji 2+4 tj. surowce niejadalne z wyjątkiem paliw oraz oleje, tłuszcze, woski zwierzęce i roślinne, natomiast w Indonezji podobnie jak w Rosji towary z sekcji SITC 3. Wśród omawianych krajów najniższą dynamikę eksportu w 2011 r. w skali roku notowano w Japonii (wzrost wartości eksportu o 6,9% wobec wzrostu o 32,6% w 2010 r.) oraz we Francji, w Niderlandach i Stanach Zjednoczonych (wzrost w granicach 12,8% 15,9%). Wzrost eksportu Polski w 2011 r. wyniósł 17,1% w skali roku i był on wyższy o 34,9% od wartości eksportu notowanej w 2007 r. Podobnie jak w przypadku eksportu, również wartość światowego importu zwiększyła się w 2011 r. w skali roku (o 18,7%). Spośród omawianych krajów najwyższą dynamikę importu zanotowano w Rosji (wzrost o 33,1%), gdzie z zagranicy sprowadzano głównie towary z sekcji SITC 7 tj. maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy. Do krajów o wysokim wzroście wartości importu w stosunku do 2010 r. należały także Indonezja, Turcja i Indie (w granicach 27,8% 30,3%). W najmniejszym stopniu zwiększyła się wartość towarów importowanych przez Arabię Saudyjską (o 4,6%), a także Brazylię, Wielką Brytanię oraz Włochy od 11,8% do 14,4% w skali roku. Wartość importu Polski wzrosła w 2011 r. o 16,1% w stosunku do roku poprzedniego, a w porównaniu z 2007 r. była wyższa o 27,3%, a największą dynamikę zarówno importu jak i eksportu miały towary z sekcji 6 i 7 SITC tj. towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca oraz maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy. TR 116,3 116,4 125,4 123,1 77,4 111,5 118,5 183,7 UK 108,7 115,3 101,5 107,8 76,1 115,1 117,1 129,3 US 110,8 114,5 112,0 111,9 81,2 120,9 115,9 163,2

13 13 T. 08. DYNAMIKA IMPORTU (z USD, ceny bieżące) WYKRES 12. OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO NA 1 MIESZKAŃCA W DOLARACH USD rok poprzedni = = = Eksport Ś W I A T 113,8 114,9 115,4 115,6 76,9 121,3 118,7 169,7 OECD 111,6 113,6 113,1 112,2 75,1 117,9 117,5 150,0 EU (27) 109,6 115,4 117,0 112,2 75,1 112,9 116,8 150,0 AU 114,5 111,2 118,7 121,3 82,5 121,9 120,9 194,5 BR 116,9 123,5 132,1 144,0 73,3 143,2 111,8 275,8 CA 118,4 107,9 108,8 107,2 78,7 121,9 115,8 139,8 CH 108,6 110,2 116,0 113,4 85,2 112,9 118,0 164,5 CN 117,6 119,9 120,8 118,3 88,7 139,0 124,8 263, NL CH DE CA AU KR SA* FR IT UK JP ES PL US RU MX TR CN BR ID IN DE 109,0 118,2 114,5 112,4 78,0 114,0 118,9 160,8 ES 111,6 113,4 117,4 109,0 69,7 108,5 115,0 126,2 * W miejsce danych za 2011 r. podano dane za 2010 r. Import FR 109,6 111,4 115,5 113,4 78,2 108,2 115,8 142,9 ID 137,7 106,5 115,4 137,0 73,5 144,3 130,3 232,9 IN 143,2 124,9 128,5 140,0 80,1 136,2 127,8 313, IT 108,3 114,6 115,7 110,5 73,6 117,4 114,4 144, JP 113,3 112,5 106,9 123,1 72,2 125,8 123,3 165, KR 116,4 118,4 115,3 122,0 74,2 131,7 123,3 200,7 MX 112,2 115,7 110,6 109,6 75,5 128,6 116,4 158,5 NL 109,4 115,4 117,5 117,6 77,2 115,2 115,2 163, PL 113,1 126,3 127,6 126,1 73,1 119,0 116,1 205, RU 130,6 139,6 145,0 133,7 62,7 137,2 133,1 309,6 SA 132,9 117,4 129,2 127,6 83,0 111,8 104,6 187,9 TR 119,7 119,5 121,8 118,8 69,8 131,7 129,8 206,2 UK 106,9 113,3 113,4 103,3 75,7 115,7 113,5 131,9 US 113,7 110,5 105,3 107,4 74,0 122,6 115,1 130,6 0 NL CH DE CA FR KR AU UK IT ES US JP PL SA TR MX RU CN BR ID IN

14 14 T. 09. RELACJA EKSPORTU DO IMPORTU W 2011 r. eksport i import przypadający przeciętnie na 1 mieszkańca wyniósł po 2,6 tys. USD. Znacznie powyżej Ś W I A T OECD 90,3 90,0 91,1 90,6 93,9 93,4 92,4 EU (27) 98,6 96,9 96,6 95,6 98,6 97,9 98,1 AU 84,5 88,5 85,3 93,4 93,0 105,3 111,5 BR 152,7 143,8 126,8 108,5 114,5 105,5 120,9 CA 111,1 111,6 109,6 111,1 98,0 98,8 99,9 CH 105,3 107,3 107,6 110,4 112,8 111,3 113,5 CN 115,4 122,4 127,4 126,2 119,7 113,0 109,0 DE 125,3 121,7 125,4 122,3 121,0 119,4 117,5 ES 66,4 65,4 64,5 66,6 76,0 78,0 82,3 FR 90,4 89,8 87,2 85,1 85,0 85,1 82,9 ID 114,9 128,4 126,8 109,5 127,6 116,8 114,2 IN 69,7 68,2 65,5 60,7 64,1 62,7 66,6 IT 96,9 94,4 98,0 96,7 98,1 91,8 93,9 JP 115,5 111,6 115,3 102,5 105,5 111,2 96,3 KR 108,9 105,2 104,2 97,0 112,0 109,7 106,1 MX 96,6 97,8 96,0 94,0 98,0 98,9 99,6 NL 112,6 111,5 113,2 109,4 113,0 111,8 110,9 PL 88,5 87,2 85,4 82,3 91,4 89,7 90,5 RU 244,6 218,6 176,2 175,1 180,2 173,2 169,0 SA 304,0 302,7 258,6 272,2 201,3 235,0. TR 62,9 61,3 63,1 65,4 72,5 61,4 56,0 UK 76,9 78,2 70,0 73,0 73,5 73,1 75,4 średniej dla świata ogółem kształtowały się obroty handlu zagranicznego per capita w Niderlandach (33,8 tys. USD po stronie eksportu i 30,5 tys. USD po stronie importu) oraz Szwajcarii (odpowiednio 29,0 tys. USD i 25,6 tys. USD). W Niemczech wartość eksportu w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosła 18,0 tys. USD, a importu 15,3 tys. USD. Wśród analizowanych krajów najniższą wartość obrotów towarowych na 1 mieszkańca notowano w Chinach (1,4 tys. USD po stronie eksportu i 1,3 tys. USD po stronie importu), Brazylii (odpowiednio 1,3 tys. USD i 1,1 tys. USD), Indonezji (odpowiednio 0,8 tys. USD i 0,7 tys. USD), a także w Indiach (odpowiednio 0,2 tys. USD i 0,4 tys. USD). We wszystkich omawianych krajach notowano wzrost wartości eksportu per capita względem 2007 r., w tym najbardziej w Indiach (o 80,6%), Australii (o 77,6%) i Indonezji (o 63,2%). Największy wzrost wartości importu per capita w odniesieniu do 2007 r. obserwowano natomiast w Indonezji, Chinach oraz Indiach (odpowiednio o 81,1%, 78,2% i o 77,5%). Spadek importu wystąpił jedynie w Hiszpanii (o 7,5%). W Polsce eksport na jednego mieszkańca ukształtował się na poziomie 4,9 tys. USD (wzrost o 34,6% w stosunku do 2007 r.), natomiast import 5,4 tys. USD (wzrost o 27,1%). W większości spośród krajów o największym udziale w światowym PKB, w 2011 r. utrzymały się dotychczasowe tendencje w zakresie relacji eksportu do importu. Do państw, które charakteryzowały się znaczną nadwyżką eksportu nad importem należały Rosja (o 69,0%), Brazylia (o 20,9%) i Niemcy (o 17,5%). Korzystną relację notowano również w Niderlandach, Australii, Szwajcarii oraz Indonezji, gdzie eksport był o ok. 10,9%-14,2% większy niż import. W Chinach, drugiej gospodarce świata, od 2008 r. nadwyżka eksportu nad importem zaczęła obniżać się i w 2011 r. wyniosła 9,0%. Podobnie jak w poprzednich latach, znacznie niższą wartość eksportu niż importu (i tym samym duże uzależnienie gospodarek od towarów sprowadzanych z zagranicy) wykazywały Turcja, Stany Zjednoczone, Indie i Wielka Brytania, gdzie wartość eksportu stanowiła odpowiednio 56,0%, 65,3%, 66,6% i 75,4% wartości importu. Deficyt obrotów towarowych notowano również w Hiszpanii, we Francji, w Polsce, we Włoszech, w Japonii, Meksyku i Kanadzie. W Japonii, po obserwowanym przez wiele lat dodatnim wyniku obrotów, w 2011 r. tendencja uległa odwróceniu i odnotowano nadwyżkę importu nad eksportem wynoszącą 3,7%. W Polsce wystąpiła niewielka poprawa relacji eksportu do importu w porównaniu z rokiem poprzednim (o 0,8 p.proc). US 52,3 54,1 57,6 60,0 65,8 64,9 65,3 W celu zachowania porównywalności danych, informacje o Polsce pochodzą z materiałów źródłowych. Dane pobrano z baz w okresie VII 2012 r. ŹRÓDŁA: World Population Prospects the 2011 Revision Olisnext database of OECD Monthly Bulletin of Statistics Online, UN, World Economic Outlook Database - IMF, United Nations Commodity Trade Statistics Database,