Sektor Ekonomii Społecznej w opinii jej aktorów BISE

Transkrypt

1 Sektor Ekonomii Społecznej w opinii jej aktorów Anna Królikowska, BISE

2 Typy instytucji Spółdzielczość: Spożywców SPOŁEM Gminne Spółdzielnie Samopomoc Chłopska. Mleczarskie, ogrodniczo-pszczelarskie Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne, Spółdzielnie kółek rolniczych Banki spółdzielcze Mieszkaniowe Pracy, usług, budowlane Inwalidów, niewidomych Cepelia, rzemiosła SKOKi TUWy (małe TUWy) Organizacje pozarządowe: Fundacje Stowarzyszenia Związki zawodowe Organizacje samorządu gospodarczego i zawodowego Inne (koła, komitety społeczne etc)

3 Liczba podmiotów Sektor spółdzielczy TUWy 10 NGO (f&s) NGO (III sektor)

4 Typy działań Zapewnianie miejsc pracy swoim członkom Działalność na rzecz wspólnot (lokalnych) Samopomoc (finansowa, ubezpieczeniowa, w zakresie innych dóbr i usług) Dostarczanie dóbr i usług Działalność bankowa, ubezpieczeniowa

5 Środowisko osób powiązanych z podsektorem w tys. Zatrudnienie Członkowie Wolontariusze Klienci TUW 0,5 173,0 Spółdzielczość 40, ,0 w tym BS 27, , ,0 w tym SKOK 5, ,0 1, ,0 NGO (f&s) 64, , ,0

6 Dane finansowe SKOK Depozyty odp. 1.8% sektora bankowego Kredyty odp. 1,5% sektora bankowego Banki Spółdzielcze Depozyty ok. 8.7 % sektora bankowego Kredyty ok. 9% sektora bankowego TUW największy TUW ( TUW ) 0,42% rynku ubezpieczeń w Polsce NGO przychody poniżej 10 tys. rocznie 47.6% poniżej 1 mln rocznie 96.4%

7 Najważniejsze punkty w historii Etap 1 zręby prawne oparte na nowych zasadach 1984 Ustawa o fundacjach/ 1989 prawo o stowarzyszeniach 1989/90 prawne możliwość tworzenia banków regionalnych w formie S.A., likwidacja centralnych związków spółdzielczych 1990 dopuszczenie wzajemnościowej formy ubezpieczeń po 50-letniej nieobecności 1990 Likwidacja Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy, struktur wojewódzkich, 1992 pierwsze podstawy prawne działalności spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych Etap 2 pierwsze poprawki 1994 pierwszy FIP w Gdańsku 1994 ustawa o restrukturyzacji banków spółdzielczych i BGŻ 1994 zmiana Prawie Spółdzielczym 1995 ustawa o SKOK Etap 3 dalszy rozwój, dojrzalsze rozwiązania, europeizacja ustawa o bankach spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (2 szczeblowa struktura, wymogi kapitałowe) 2003 ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie 2004 instytucja spółdzielni socjalnej Etap 4 co dalej?

8 Najsilniejsze strony Powstanie ruchu społecznego (wokół) (TUW, NGO, SKOK) duży potencjał rozwojowy tradycyjne lokalne instytucje finansowe, znające potrzeby lokalne i potrafiące wyjść poza tradycyjny zakres działania, naprzeciw potrzebom członków/klientów (BS) Znajomość potrzeb/ docieranie Dynamika, innowacyjność, elastyczność Wewnętrzna mobilizacja (NGO)

9 Największe zagrożenia Ryzyko komercjalizacji (TUW, SKOK, NGO) Konkurencja (BS v SKOK, poczta etc) nierówne reguły gry środowisko prawne Trudności z pozykaniem kapitału (TUWy, BS) Uzależnienie od środków publicznych Biurokratyzacja, wykorzenienie Nieczytelność/niespójny wizerunek v. sektor publiczny/prywatny

10 Największe wyzwania Sprostanie potrzebom członków na miarę XXI w (SKOK, bs) Konkurencja (SKOK, bs) Upowszechnianie rozwiązań ekonomii społecznej (jeszcze sektorowo) Wzmocnienie kapitałowe (BS) Regulacje prawne sprzyjające rozwojowi sektora Stabilizacja finansowa Samowystarczalność Replikacja modeli Mądre wykorzystanie środków unijnych Kształt integracji europejskiej Równowaga pomiędzy profesjonalizmem i spontanicznością komunikacja

11 Kluczowe instytucje/grupy Członkowie/klienci Lokalne społeczności, wspólnoty Instytucje wspierające ( tradycyjni podejrzani ): Samorządy lokalne Związki reprezentujące interesy podsektorów Agencje rządowe (grantodawcze) Instytucje użyteczności publicznej (szkoły, szpitale), Środowiska akademickie (NGO) Środowiska opiniotwórcze (NGO) Dlaczego brak: Funduszy poręczeniowych Instytucji z misją społeczną Prywatnych grantodawców Innych...

12 Wnioski Ważny sektor pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym Konkurencyjność wewnątrz sektorowa (czy potrzebna?) Finansowanie - bieguny Dotacje Komercyjne, w oparciu o specjalne rozwiązania prawne Jak wypełnić przestrzeń pomiędzy (rozwiązania prawne, instrumenty finansowe, instytucje wspierające) Tożsamość zachowanie/tworzenie Stosunek do działalności ekonomicznej (występek czy powołanie?)

13 Czego o sobie nie wiemy? Ile jest instytucji ES? Rozkład geograficzny, demograficzny... Liczba osób korzystających z usług ES (część PKB) Majątek polskiej ES (zatrudnieni, wolontariusze, majątek rzeczowy) Liczba i zakres działania instytucji wspierających Potencjał rozwojowy Obszar działania

14 Czego brak? Debaty o polskim modelu przedsiębiorczości Porównania rozwiązań publicznych, prywatnych, ekonomii społecznej Wniosków...