Praca autorstwa. Moniki Bujak, Agnieszki Skinder, Aleksandry Wróż. z Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Łowyniu. pod kierunkiem

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Praca autorstwa. Moniki Bujak, Agnieszki Skinder, Aleksandry Wróż. z Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Łowyniu. pod kierunkiem"

Krystian Duda
8 lat temu
Przeglądów:

1 JÓZEF BINIAŚ Powstaniec wielkopolski, uczestnik wojny polsko bolszewickiej, podkomisarz Policji Państwowej, bohater września, ofiara mordu katyńskiego. Praca autorstwa Moniki Bujak, Agnieszki Skinder, Aleksandry Wróż z Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Łowyniu pod kierunkiem mgr Moniki Pestki Lehmann 1

2 Józef Biniak - sylwetka bohatera września 1939 r. Józef Biniaś był powstańcem wielkopolskim, walczył w wojnie polsko bolszewickiej, a także w II wojnie światowej, podczas której zginął w Katyniu. Był on policjantem, zwanym potocznie granatowym (za względu na kolor munduru). Przez długi czas rodzina Józefa Biniasia nie mogła odwiedzić jego mogiły i musiała taić prawdę o jego śmierci. Chcielibyśmy przybliżyć postać tego dzielnego człowieka i patrioty, który pochodził z Wielkopolski, a został zamordowany na ziemi radzieckiej - tak daleko od domu Józef Biniaś urodził 23 stycznia 1888 roku w Rozbitku, małej wiosce położonej około dwa kilometry od miejscowości Kwilcz, powiat Międzychód. 1 Jego rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Ojciec Wojciech zajmował się pracami w polu i obejściu, natomiast matka Teofila, z domu Muchajer, wychowywała dzieci i opiekowała się domem. Przez pięć lat mały Józef podążał wzdłuż alei kasztanowców, drogą z Rozbitka do Kurnatowic. Tam w latach był uczniem pięcioletniej szkoły ludowej. Po jej ukończeniu pomagał rodzicom w pracach gospodarskich. W 1910 roku został powołany do służby wojskowej w wojsku pruskim. Przydzielono go do artylerii polowej. Kiedy odbył obowiązkową, dwuletnią służbę, pozostał w wojsku. Skierowano go do szkoły średniej w Brandenburgu, której nie skończył z powodu wybuchu w 1914 roku pierwszej wojny światowej. Fot. Szkoła w Kurnatowicach stan obecny (Fot. M. Lehmann) 1 Metryka chrztu (zob. załączniki) 2

Chcielibyśmy przybliżyć postać tego dzielnego człowieka i patrioty, który pochodził z Wielkopolski, a został zamordowany na ziemi radzieckiej - tak daleko od domu Józef Biniaś urodził 23 stycznia

3 Jego kariera wojskowa rozpoczęła się w grudniu 1912 roku, kiedy mianowano go kapralem. W styczniu 1915 roku został plutonowym, w maju 1916 sierżantem sztabowym, a w sierpniu 1917 zastępcą oficera. W czasie trwania działań wojennych w latach prowadził biuro sztabu trzeciej baterii, trzeciego pułku. Tuż przed zakończeniem działań zbrojnych w czasie Wielkiej Wojny, we wrześniu 1918 roku został ranny i przebywał w szpitalu wojskowym Hochspeier. Kiedy tylko poczuł się lepiej, uciekł do Polski. W tym czasie kształtowała się niepodległa Polska. Po stu dwudziestu trzech latach nasze państwo powracało na mapy świata. Wielkopolska, która uchodziła za spichlerz państwa niemieckiego, stała się miejscem konfliktu polsko-niemieckiego. 27 grudnia 1918 roku wybuchło powstanie wielkopolskie. Na terenach powiatu międzychodzkiego działania zbrojne wybuchły 6 stycznia 1919 roku. Józef Biniaś przystąpił do Formacji Powstańczych Grupy Zachodniej 7 stycznia 1919 roku. 2 Początkowo dowodził kompanią powstańczą w Sierakowie i w Chojnie, a od lutego tego roku dowodził czwartą kompanią siódmego Pułku Strzelców Wielkopolskich (61 p. p. wlkp.). 3 W ramach walk o granice państwa polskiego uczestniczył w zdobyciu Kijowa i w walkach pod Mińskiem. 4 W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku uczestniczył w odparciu ataku bolszewickiego nad Berezyną. Wykazał się niezwykłą walecznością i bohaterstwem podczas walk odwrotowych nad Bugiem, w rejonie miejscowości Wierów, dlatego został odznaczony dnia 4 lutego 1921 roku Krzyżem Walecznych. Po zaprzestaniu działań wojennych Józef Binaś został mianowany likwidatorem kompanii szeregowych w Zakładach Mundurowych VII w Poznaniu. Od 15 marca 1921 roku do 21 maja 1922 roku został odkomenderowany na kurs dokształcający dla oficerów bez cenzusu. Kiedy zdał egzamin, przeszedł do rezerwy. 8 sierpnia 1924 roku awansował do stopnia porucznika rezerwy i przydzielono go do 58 p. p. wlkp., a 3 marca 1925 roku do 32 p. p. wlkp. 5 5 czerwca 1923 roku, mając 35 lat, ożenił się z 26 - letnią Otylią Gruźlewską. 6 W 1924 roku przyszła na świat córka Irena, w 1925 roku córka Janina, 2 A. Biskupski, Dzieje 61 Pułku Piechoty Wielkopolskiej, Bydgoszcz 1925, s. 25, 106, 146, Warta nad Wartą, w: Informator Międzychodzki, 21 stycznia 2008 roku, s.12.;oraz 4 Szczegółowy opis czynów (zob załączniki) 5 Tamże 6 Akt ślubu (zob. załączniki) 3

Tuż przed zakończeniem działań zbrojnych w czasie Wielkiej Wojny, we wrześniu 1918 roku został ranny i przebywał w szpitalu wojskowym Hochspeier. Kiedy tylko poczuł się lepiej, uciekł do Polski.

4 w 1926 roku córka Henryka. Ostatnie dziecko, syn Medard urodziło się w 1927 roku i zmarło w dzieciństwie. 7 Fot. Józef Biniaś z żoną i córkami (Śląska Biblioteka Cyfrowa) Od czerwca 1922 roku do 1939 roku Józef Biniaś był pracownikiem Policji Państwowej. Początkowo był zastępcą komendanta powiatowego w Działdowie. 29 września 1924 roku odznaczono go Srebrnym Krzyżem Zasługi Za skuteczną walkę z bandytami w czasie napadu na Stołpce. W latach pracował jako kierownik drugiego Komisariatu Państwowej Policji w Toruniu, następnie od 1925 do 1932 jako komendant powiatowy w Wąbrzeźnie, od 1932 do 1938 na tym samym stanowisku w Kamionce Strumiłłowej(województwo tarnopolskie). 9 listopada 1932 roku został odznaczony za swoje zasługi Krzyżem Niepodległości w latach awansował na kierownika IV Komisariatu Policji Państwowej w Bydgoszczy przy ulicy Toruńskiej. Do rozpoczęcia II wojny światowej mieszkał ze swoją rodziną w Bydgoszczy przy ulicy Królowej Jadwigi Materiały z Muzeum Regionalnego w Międzychodzie 8 Życiorys własny (zob. załączniki) 4

Początkowo był zastępcą komendanta powiatowego w Działdowie. 29 września 1924 roku odznaczono go Srebrnym Krzyżem Zasługi Za skuteczną walkę z bandytami w czasie napadu na Stołpce.

5 Fot. Defilada Policji Państwowej w Bydgoszczy 1939 (Śląska Biblioteka Cyfrowa) W związku z wybuchem II wojny światowej i ogłoszeniem powszechnej mobilizacji, został powołany do wojska 1 września 1939 w Równem. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny II Rzeczpospolitej dnia 17 września 1939 aresztowano zatrzymanych mundurowych. Taki los spotkał Józefa Biniasia. Zaaresztowany przez NKWD, został osadzony w obozie w Ostaszkowie. Stamtąd napisał trzy kartki do najbliższych w listopadzie 1939 roku. Zamordowano go w siedzibie NKWD w Kalininie (dzisiejszy Twer) 5 kwietnia 1940 roku. Został pochowany w odległym o 32 kilometry Miednoje. Na cmentarzu parafialnym w Sierakowie, w 1985 roku, pochowano jego żonę. Tam też niedawno umieszczono tablicę z jego nazwiskiem, która stanowi symboliczny grób w rodzinnych stronach. 9 9 Materiały z Muzeum Regionalnego w Międzychodzie 5

Zaaresztowany przez NKWD, został osadzony w obozie w Ostaszkowie. Stamtąd napisał trzy kartki do najbliższych w listopadzie 1939 roku.

6 Symboliczny grób Józefa Biniasia fot. M. Lehmann Nazwisko naszego bohatera, możemy znaleźć na tzw. Liście Katyńskiej pod numerem Prezydent Lech Kaczyński nadał mu pośmiertnie stopień komisarza Policji Państwowej. Jego nazwisko jest umieszczone na tablicy pamiątkowej w naszym mieście powiatowym Międzychodzie. 6

7 Fot. Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Międzychodzie. (Fot. A Skinder) W Muzeum Regionalnym znajduje się gablota, w której umieszczono informacje o naszym bohaterze w ramach tzw. ekspozycji stałej. Jego życiorys zmieszczony jest na stronie Gminy Kwilcz, w której się urodził ( 7

umieszczono informacje o naszym bohaterze w ramach tzw. ekspozycji stałej.

8 Wystawa dotycząca Powstania Wielkopolskiego w Muzeum Regionalnym w Międzychodzie (Fot. M. Pestka Lehmann) Córka naszego bohatera Henryka Kondraciuk wspomina: Ojciec był bardzo pogodnym i uśmiechniętym człowiekiem, nie pamiętam, żebym widziała go wzburzonego. Pomimo niskiego wzrostu był bardzo wysportowany. Był myśliwym, pływał i jeździł na łyżwach. Do sportu zachęcał również swoje dzieci. Był bardzo dobrym ojcem. 10 Dalej mówi: Mama nigdy nie pogodziła się ze śmiercią ojca, cały czas czekała, aż wróci. W 1949 r. wystąpiła do sądu o uznanie męża za zmarłego, aby mogła wystarać się o rentę. Renta po mężu była bardzo niska, tak że nie można się było z niej utrzymać. Podczas starania się o rentę, mama nie podała, że ojciec był 10 Wywiad z córką Józefa Biniasia p. Henryką Kondraciuk przeprowadzony przez p. Monikę Pestkę Lehmann 8

Pomimo niskiego wzrostu był bardzo wysportowany. Był myśliwym, pływał i jeździł na łyżwach. Do sportu zachęcał również swoje dzieci. Był bardzo dobrym ojcem.

9 powstańcem wielkopolskim. Dopiero za Gierka mogła podać takie informacje i wtedy dostała specjalny dodatek, dzięki czemu renta stała się większa. 11 Na pytanie czy była na miejscu śmierci taty odpowiada: Byłam tam, gdy nie było jeszcze żadnych nagrobków, przywiozłam ze sobą parę kwiatów z tego miejsca. Było to dla mnie niesamowite przeżycie. 12 Las Katyński W naszej szkole starałyśmy się zapoznać naszych kolegów i koleżanki z postacią p. Józefa Biniasia. W tym celu przygotowałyśmy gazetkę dotyczącą naszego bohatera w sali historycznej oraz w bibliotece szkolnej. Prezentację multimedialną umieściliśmy na stronie naszego Zespołu Szkół 11 Tamże 12 Tamże. 9

Było to dla mnie niesamowite przeżycie. 12 Las Katyński http://rawelin.com/katyn/htm W naszej szkole starałyśmy się zapoznać naszych kolegów i koleżanki z postacią p.

10 Informację o p. Józefie Biniasiu wykorzystaliśmy tworząc projekt w ramach e- szkoła Wielkopolska, gdzie umieściliśmy poczet bohaterów lokalnych. Efekty naszej pracy można obejrzeć na Platformie Edukacyjnej Fronter. 10

11 Załączniki: Wywiad z córką Józefa Biniasia Henryką Kondraciuk Życiorys własnoręcznie pisany przez J. Biniasia (kopia) Informacja życiorys Józefa Biniasia Metryka chrztu Metryka ślubu i metryka urodzenia żony Karta ewidencyjna Dyplom odznaczenia Józefa Biniasia Krzyżem Niepodległości Nadanie Srebrnego Krzyża zasługi Szczegółowy opis czynów Kwestionariusz Komisji Krzyża Niepodległości BIBLIOGRAFIA Opracowania: Biskupski A., Dzieje 61 Pułku Piechoty Wielkopolskiej, Bydgoszcz Czubiński A., Powstanie wielkopolskie, Poznań Informator Międzychodzki, 21 I 2008 Materiały opracowane przez Muzeum Regionalnego w Międzychodzie Filia Biblioteki Publicznej im. Jana Daniela Janockiego w Międzychodzie Międzychód dzieje, gospodarka, kultura, pod red. J. Osięgłowskiego, Warszawa Topolski J., Polska XX wieku, Poznań Strony internetowe: com/katyn/htm icz.pl

Srebrnego Krzyża zasługi Szczegółowy opis czynów Kwestionariusz Komisji Krzyża Niepodległości BIBLIOGRAFIA Opracowania: Biskupski A., Dzieje 61 Pułku Piechoty Wielkopolskiej, Bydgoszcz 1925.

Podobne dokumenty

Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu im. nadkom. Józefa Bocheńskiego

Śląski Oddział Straży Granicznej w Raciborzu im. nadkom. Józefa Bocheńskiego http://www.slaski.strazgraniczna.pl/sm/aktualnosci/31948,120-rocznica-urodzin-nadkom-jozefa-bochenskiego-patr ona-slaskiego-oddzialu-straz.html