Dr Alicja Fiałkowska Przestępczość zorganizowana w regionie śląskim - przyczyny, formy, zagrożenia

Transkrypt

1 Żyjemy w czasach intensywnego rozwoju technologii mającej za zadanie ułatwić nam załatwianie codziennych spraw. Świat rozwija się szybko wraz z postępującymi zmianami społecznymi, gospodarczymi, ustrojowymi jakie mają miejsce w poszczególnych krajach. Powyższe ma istotny wpływ na nasze bezpieczeństwo, a właściwie na nasze poczucie bezpieczeństwa. Co jakiś czas media donoszą nam o mających miejsce w określonym miejscu świata zamachu terrorystycznym. Jednak tego typu zdarzenia nie wzbudzają u nas większej paniki z uwagi na to, iż tego typu tragedie nie dotykają nas bezpośrednio i w związku z tym nie czujemy się zagrożeni. Mówiąc o bezpieczeństwie większość z nas nie ma na myśli zagrożeń skierowanych przeciwko państwu, lecz przede wszystkim bezpieczeństwo swoje i naszej rodziny. Nie zastanawiając się głębiej nad problemem większość społeczeństwa odpowie, że czuje się bezpiecznie. Skoro nie ma bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia, nic nie zakłóca nam snu i co rano możemy spokojnie przystąpić do swoich codziennych zajęć, nie mamy powodu do obaw. Jednak współczesny człowiek, mieszkaniec Śląska, Polski i patrząc szerzej Unii Europejskiej narażony jest szereg innych, równie ważnych zagrożeń, w tym także problemów mających wpływ na jego poczucie bezpieczeństwa. W dzisiejszych czasach dla przeciętnego Europejczyka bezpieczeństwo oznacza przede wszystkim stabilność finansową. Niepewność zatrudnienia lub jego brak jest przyczyną frustracji społeczeństwa, obawą przed przyszłością. Nie jest to jedyne zagrożenie dla współczesnego społeczeństwa. Obawą napełnia także wzrastająca przestępczość zorganizowana, która stała się problemem globalnym. Niestety to niepokojące zjawisko będzie wzrastać z uwagi na sprzyjające temu warunki do których zaliczyć można: -wzrastające bezrobocie (czyli brak stabilności ekonomicznej), - niskie płace, - otwarcie granic, - rozwój technologii, w tym informatyki. W Polsce wzrost przestępczości zorganizowanej nastąpił po roku 90-tym, co było wynikiem 1 / 12

2 przemian ustrojowo-społecznych, jak i gospodarczych. Pojawiły się okoliczności sprzyjające wykorzystywaniu luk w prawie, zakładania nowych biznesów przy niewystarczającym wówczas ustawodawstwie regulującym kwestie dotyczących między innymi prawa handlowego. Aktualnie czynnikiem sprzyjającym przestępczości zorganizowanej jest wspomniana wcześniej niestabilność ekonomiczna kraju. Ludność pozbawiona środków do zapewnienia podstawowej egzystencji swojej i rodziny poszukuje rozwiązań alternatywnych, niestety nie zawsze zgodnych z obowiązującymi przepisami prawnymi. Niestabilność finansowa sprzyja sięgnięciu po rozwiązania wiążące się z naruszeniem norm prawnych. Kolejną przyczyną wzrostu przestępczości zorganizowanej jest chęć łatwego, szybkiego osiągnięcia dużych dochodów, przy czym jak najmniejszym kosztem i jak najmniejszym wysiłkiem. Dotyczy to przede wszystkim ludzi młodych nastawionych na szybki i łatwy zysk. Młodzież wzrastająca w świecie nastawionym głównie na konsumpcję, w otoczeniu dostępnego towaru nie chce powielać losu swoich rodziców, żyjących na średnim poziomie lub poniżej średniej. Zaobserwować można jeszcze jedną grupę społeczną składającą się z osób nie poszukujących zatrudnienia, utrzymujących się z działalności przestępczej i niejednokrotnie jest to przestępczość zorganizowana, przy czym działalność ta nie koniecznie musi przynosić duże dochody. Innym czynnikiem sprzyjającym zorganizowanej formie przestępczości jest otwarcie granic. Swoboda przemieszczania się w ramach państw członkowskich jaką daje nam przynależność do Układu Schengen, członkostwo w Unii Europejskiej z jednej strony zapewnia nam pewną wygodę i wolność, z drugiej jednak stanowi zagrożenie jeśli chodzi o wzrost przestępczości. Brak kontroli na granicy wewnętrznej sprzyja przestępczości trans granicznej takiej jak przemyt narkotyków, broni, nielegalna migracja itp. Zniesienie placówek granicznych na niektórych odcinkach granicy wewnętrznej wpłynęło na spadek poczucia bezpieczeństwa mieszkańców przygranicznych terenów. Brak dotychczasowych patroli służby granicznej przyczynił się do wzrostu liczby włamań do domów jednorodzinnych. Okoliczna ludność boi się pozostawiać gospodarstwa oraz nie czuje się już tak pewnie w swoich domostwach tym bardziej, że najbliższy posterunek Policji oddalony jest o kilka kilometrów. Otwarcie granic i niebezpieczeństwa z tym związane spowodowało, że przestępczość graniczna sięga już w głąb kraju i tym samym ściganie tego typu przestępczości wymaga działań w obrębie całego kraju. Niejednokrotnie ściganie przestępczości zorganizowanej wiąże się ze współpracą międzynarodową poszczególnych służb. O skali przestępczości zorganizowanej mogą świadczyć już same dane statystyczne, bowiem w tylko w roku 2010 odnotowano w Polsce aż 929 zorganizowanych grup przestępczych 1. Brak jednolitej definicji przestępczości zorganizowanej wymaga sięgnięcia do doktryny oraz orzecznictwa. Jak wspomniano, ten rodzaj przestępczości stanowi problem międzynarodowy w związku z czym konieczne było podjęcie działań zmierzających do opracowania programów, regulacji prawnych mających na celu jej zwalczanie. Istotną regulacją prawną jest Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Wyżej wymieniona Konwencja w art. 2 wymienia czynniki składające się na zorganizowaną grupę 2 / 12

3 przestępczą, przez co stanowi pewnego rodzaj definicję tej formy przestępczości. Według wspomnianego art. 2 Konwencji: zorganizowana grupa przestępcza oznacza posiadającą strukturę grupę składającą się z trzech lub więcej osób, istniejącą przez pewien okres czasu oraz działającą w porozumieniu w celu popełnienia jednego lub więcej poważnych przestępstw określonych na podstawie niniejszej konwencji, dla uzyskania, w sposób bezpośredni lub pośredni, korzyści finansowej lub innej korzyści materialnej. 2 Na podstawie niniejszej definicji wyszczególniono następujące cechy charakterystyczne dla zorganizowanej grupy przestępczej: zorganizowana grupa przestępcza składa się z co najmniej trzech osób, - posiada określoną strukturę organizacyjną (szef, poszczególni członkowie), czyli posiada pewną hierarchię 3, - charakteryzuje się podziałem ról każdy z członków grupy ma określone zadanie, rolę do wykonania np. pośrednik, zleceniodawca, odbiorca, kierowca, itp. - posiada środki finansowe na realizację zadania, środki te pochodzą głównie z przestępstwa, - zajmuje się popełnianiem określonego rodzaju przestępstw np. fałszerstwem dokumentów, przemytem narkotyków itp. - nie jest to działalność jednorazowa, popełniane czyny mają charakter ciągły - istnieje pewien przyjęty schemat działania. Ponadto, zorganizowana grupa przestępcza ma ściśle określony cel, którym jest osiągnięcie korzyści materialnej. Jest to przestępczość o dużym ciężarze gatunkowym. W związku z tym do form przestępczości zorganizowanej zalicza się: przestępczość narkotykową (produkcja, handel, przemyt, rozprowadzanie narkotyków); 3 / 12

4 - przemyt towarów akcyzowych (papierosów, alkoholu); - handel ludźmi; - przemyt broni i nielegalny handel bronią, - wymuszenia, - przemyt dzieł sztuki, - haracze, - kradzież i przemyt samochodów, - porwania dla okupu, - terroryzm; - pranie pieniędzy; - nielegalna migracja; 4 / 12

5 - przemyt zwierząt; - cyber przestępczość; - korupcję, - przestępstwa gospodarcze. Poszczególne regiony świata, jak i określone regiony poszczególnych krajów w mniejszym lub większym stopniu, w zależności od występowania sprzyjających czynników zagrożone są działaniem określonego rodzaju zorganizowanych grup przestępczych. Proceder ten nie omija także Śląska. Z doniesień medialnych dowiadujemy się co jakiś czas co kolejnej rozbitej przez służby zorganizowanej grupie przestępczej. Tu oczywiście najbardziej znanym aspektem jest działalność głównie w województwie śląskim bardzo dobrze zorganizowanego gangu Krakowiaka Najczęściej przestępcze grupy zorganizowane zajmują się: przemytem towarów akcyzowych i ich rozprowadzaniem, fałszerstwem dokumentów, wyłudzaniem podatków VAT, kradzieżą samochodów, organizowanie legalności pobytu cudzoziemców, prowadzeniem nielegalnych rozlewni alkoholu, a także przestępczość narkotykowa. Podobnie jak w pozostałych regionach Polski na szeroką skalę fałszowane są dokumenty, w tym świadectwa szkolne, dyplomy wyższych uczelni, prawa jazdy, różnego rodzaju zaświadczenia itp. 4 Ostatni m takim wykrytym procederem była masowa produkcja fałszywych świadectw i dyplomów na bazie prywatnej szkoły średniej w Zabrzu. Skutki tego typu przestępczości w porównaniu z innymi mogą wydawać się czynami o mniejszym ciężarze gatunkowym. Jednak nic bardziej mylnego. Posłużenie się sfałszowanym dokumentem niesie za sobą daleko posunięte konsekwencje. Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę, że np. leczenia podejmuje się lekarz nie posiadający tak naprawdę odpowiednich kwalifikacji. Czy można takiej osobie powierzyć swój los? Podobnie jest z osobą posługującą się sfałszowanym prawem jazdy, stwarza ona potencjalne zagrożenie na drodze. W dobrej wierze udajemy się w jakiejś sprawie do profesjonalisty, który tak naprawdę nim nie jest. Z pozoru zatem, niewielkie zagrożenie może tak naprawdę okazać się daleko idące w skutkach. Pozostałe odnotowywane na Śląsku formy przestępczości zorganizowanej wiążą się w konsekwencji z ogromnymi stratami Skarbu Państwa lub też nawet ubytkami w budżecie Unii Europejskiej. Przykładem jest choćby nawet głośna sprawa śląskiej mafii paliwowej, w której postawiono aż 120 zarzutów, między innymi: wyłudzenia podatków, fałszowania w tym celu dokumentów, wyłudzenia VAT i akcyzy. W sumie straty były liczone w milionach tj. według 5 / 12

6 danych-wyłudzenie z tytułu akcyzy 335 mln, a z tytułu podatku VAT około 160 mln. 5 Śląsk niestety nie jest wolny od przestępczości narkotykowej. Natomiast skutki handlu narkotykami są najbardziej dotkliwe zarówno dla ofiar tego procederu, jaki i z innych względów. Często bowiem ten rodzaj przestępczości zorganizowanej pociąga za sobą inne formy przestępczości, jak wymuszenia, pranie brudnych pieniędzy (uzyskane z przestępczej działalności środki finansowe trzeba w jakiś sposób zalegalizować). Przestępczość narkotykowa przybiera różne formy. Począwszy od uprawy konopi indyjskich prowadzonych na prywatnych posesjach lub na poddaszach, po przemyt i rozprowadzanie. Ten ostatni rodzaj przestępczości narkotykowej jest chyba najbardziej znany z uwagi na poważne skutki jakie za sobą niesie. Mniej znanym, co nie oznacza, że mniej popularnym wśród przestępców jest uprawa konopi indyjskich. W wielu przypadkach właściciele plantacji wykazują się wysokim profesjonalizmem jeśli chodzi o uprawę konopi. Plantacje wyposażone są w wentylatory, dmuchawy cyrkulacyjne, generatory prądotwórcze, sprzęt niezbędny do właściwego nawilżania, ocieplenia i naświetlenia, czyli wszystko co potrzebne jest do właściwej uprawy. Wszystko to wiąże się z kosztami utrzymania, jak np. wysokim opłatami za prąd. W związku z tym nierzadko w celu uniknięcia wykrycia procederu sprawcy wykorzystują nielegalne przyłącza prądu. Do wyposażenia dochodzi jeszcze odpowiedni sprzęt do cięcia suszu. Bywa, że plantacja mieści się w niezamieszkałym budynku. W jednym z takich przypadków na Śląsku, przestępcy w celu uniknięcia podejrzeń zainstalowali specjalny system elektryczny, który włączając się i wyłączając o zaprogramowanej porze stwarzał pozory, iż budynek jest zamieszkany. Niestety nie mniej popularnym zjawiskiem wśród zorganizowanych grup przestępczych, w tym również tych działających na Śląsku jest proceder polegający na nielegalnej uprawie i handlu tytoniem. Sposób działania zorganizowanych grup przestępczych w tego rodzaju przestępczości polega najczęściej na skupie suszu od osób (zwykle rolników prowadzących jego uprawę) za atrakcyjną kwotę, z pominięciem wszelkich innych związanych z tym opłat. Nabyty w ten sposób susz jest w odpowiednich warunkach magazynowany, krojony i rozprowadzany. Niestety znajduje wielu chętnych, naiwnych nabywców. Niewielu z nich zdaje sobie sprawę, że zakupiony w ten sposób towar nie posiada znaków akcyzy. O wysokim zorganizowaniu sprawców świadczy wyposażenie w niezbędny, fachowy sprzęt służący do cięcia liści tytoniu. Proceder przynosi ogromne straty dla Skarbu Państwa liczone w milionach zł. Przykładem może być rozbicie przez służby w tym roku właśnie na Śląsku zorganizowanej grupy przestępczej zajmującej się właśnie dystrybucją krajanki tytoniowej. Sprawa była szeroko publikowana w mediach. W sumie zatrzymano około 52 ton suszu. Wprowadzenie towaru do obrotu przyniosłoby Skarbowi Państwa straty w wysokości około 23 mln zł z tytułu niezapłaconego podatku akcyzowego. 6 Inną formą przestępczości zorganizowanej jest rozpowszechniania alkoholu zanieczyszczonego metanolem. Spożycie takiego alkoholu grozi w najlepszym razie poważnymi powikłaniami zdrowotnymi. W przypadku tego typu procederu przestępcy bardzo często wykorzystują do nielegalnej produkcji alkoholu prymitywne, najtańsze i co najgorsze niebezpieczne środki. Odkażanie tego typu tzw. skażonego alkoholu następuje przy wykorzystaniu szkodliwych 6 / 12

7 odczynników chemicznych.. Nadto, w związku z tym, że zanieczyszczony w ten sposób alkohol nie posiada znaków akcyzy, co wiąże się z negatywnymi skutkami dla sfery budżetowej. Zjawisko to jest niestety rozpowszechnione na szeroką skalę o czym świadczą statystyki. Dla przykładu- w okresie od stycznia do lipca 2012 roku na południowym obszarze kraju ujawniono nielegalny przemyt alkoholu na kwotę 259 tysięcy zł. Natomiast w skali całego kraju kwota udaremnionego przemytu tego typu towaru wynosi 1 mln 563 tysiące zł. 7 Jedną ze szczególnie niebezpiecznych form przestępczości zorganizowanej jest proceder handlu ludźmi. W przekonaniu większości polskiego społeczeństwa nie jest to zjawisko odbierane jako stanowiące istotne niebezpieczeństwo. Problem ten jest znany głównie z filmów sensacyjnych i wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z powagi zagrożenia. Tymczasem jest to proceder, którego potencjalną ofiarą może stać się każdy z nas lub ktoś z bliskich nam osób. Swoboda przemieszczania się osób w ramach krajów członkowskich Schengen jest rozwiązaniem dla wielu osób poszukujących pracy poza granicami naszego kraju. Udając się za granicę w oczekiwaniu na lepsze życie wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z niebezpieczeństw, które mogą spowodować, że dla niektórych będzie to bilet w jedną stronę. Tak naprawdę niewiele wiemy na temat handlu ludźmi. Znajomość problemu była utrudniona z uwagi na brak przez długi czas w polskim ustawodawstwie definicji handlu ludźmi. Powyższe sprawiało również problemy jeśli chodzi o dokonanie kwalifikacji prawnej czynu. Aktualnie kodeks karny w art określa, iż: handlem ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przebywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem: 1. przemocy lub groźby bezprawnej, 2. uprowadzenia, podstępu, wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, 7 / 12

8 1. nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności, udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą - w celu jej wykorzystania, nawet za jej zgodą, w szczególności w prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania, w pracy lub usługach o charakterze przymusowym, w żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka lub w celu pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew przepisom ustawy. Jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy małoletniego, stanowi ono handel ludźmi, nawet gdy nie zostały użyte metody lub środki wymienione w pkt Określono więc w sposób wyraźny, iż przestępstwem handlu ludźmi będzie zarówno działanie polegające na werbowaniu, jak i inna forma działania w ramach tego procederu np. transport itp. Wystarczy jedna forma działania, aby można było czyn zakwalifikować jako udział w tym procederze. Warunkiem jest aby działanie to powiązane było z zastraszaniem bądź z którąkolwiek z przesłanek wymienionych w pkt 1-6 cytowanego art kk. Treść tego przepisu jest analogiczna do brzmienia art. 3 Protokołu Narodów Zjednoczonych o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu handlu ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi stanowiącego, że: Handel ludźmi oznacza werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osób, z zastosowaniem gróźb lub użyciem siły, lub też z wykorzystaniem innej formy przymusu, uprowadzenia, oszustwa, wprowadzenia w błąd, nadużycia władzy lub wykorzystania słabości, wręczenia lub przyjęcia płatności lub korzyści dla uzyskania zgody osoby mającej kontrolę nad inną osobą, w celu wykorzystania. Wykorzystanie obejmuje, jako minimum wykorzystywanie prostytucji innych osób, lub inne formy wykorzystania seksualnego, pracę lub usługi o charakterze przymusowym, niewolnictwo lub praktyki podobne do niewolnictwa, zniewolenie, albo usuniecie organów. 9 Natomiast w polskim ustawodawstwie definicja oraz znamiona tego czynu zostały określone przez polskiego ustawodawcę we wspomnianym art w nowelizacji kodeksu karnego z dnia 8 września 2010 r. Powyższe było konsekwencją postanowień zawartych w wyżej wymienionym Protokole Narodów Zjednoczonych, który nałożył na państwa członkowskie obowiązek wprowadzenia w ustawodawstwie wewnętrznym państw odpowiedzialności karnej za przestępstwo handlu ludźmi. Na gruncie prawa polskiego jest to art. 189a 1 kk, według którego: kto dopuszcza się handlu ludźmi podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat Mówiąc o znamionach czynu jakim jest handel ludźmi oraz sankcji karnej nie sposób pominąć form zjawiskowych składających się na ten proceder przestępczy. Katalog tych czynów jest szerszy niż na pozór mogłoby się wydawać. Mianowicie w zależności od celu wyróżniamy poszczególne formy zjawiskowe handlu ludźmi: 8 / 12

9 - celem wykorzystania seksualnego; - celem pracy przymusowej; - niewolnictwo; - celem zniewolenia; -celem usunięcia organów. 11 Ofiary tego przestępstwa kojarzą się nam przede wszystkim z kobietami wykorzystywanymi do prostytucji. Tymczasem istotny procent ofiar tego procederu stanowią osoby wykorzystywane do pracy przymusowej lub nawet niewolniczej. Sprzyja temu otwarcie granic i konieczność poszukiwania pracy poza granicami kraju. Decydując się na pracę za granicą musimy zdawać sobie sprawę z potencjalnych zagrożeń. Wymaga to zachowania należytej staranności oraz ostrożności podczas wybierania ofert pracy. Dane bowiem mówią same za siebie. Według informacji Departamentu Stanu USA liczba ofiar handlu ludźmi w skali świata, wynosi rocznie od tysięcy. 12 Aż 50% ofiar handlu ludźmi to osoby wykorzystywane do pracy przymusowej w fabrykach (prowadzących działalność przy wyzysku ludzi), pracy na budowach lub w rolnictwie. 13 Szczególnie niebezpieczne jest wykonywanie pracy w ramach tzw. nielegalnego zatrudnienia. Dotyczy to przede wszystkim cudzoziemców, zwłaszcza nielegalnych migrantów. Osoby wykonujące pracę na czarno pozbawione są jakiejkolwiek ochrony ze strony przepisów prawa pracy, bhp, ubezpieczenia, w tym także od nieszczęśliwych wypadków, czy zdrowotnego, a przede wszystkim pozbawieni prawa do należytego wynagrodzenia za wykonywaną pracę. Ponadto nierzadko warunki stworzone przez pracodawcę urągają podstawowym standardom życiowym. Ofiary pozbawione dokumentów nie mają możliwości powrotu do kraju, a uzyskiwane wynagrodzenie za pracę nie starcza na zapewnienie bieżących potrzeb, w związku z czym niejednokrotnie muszą zadłużać się u swojego pracodawcy. Tym samym sytuacja ich staje się jeszcze bardziej skomplikowana. Zobowiązani do zwrotu długu świadczą swoją pracę za darmo. Ponadto nieznajomość języka danego kraju, obawa przed ujawnieniem nielegalnego 9 / 12

10 pobytu i poniesienie konsekwencji z tego tytułu, a do tego jeszcze wstyd przed najbliższym otoczeniem (z powodu niepowodzenia za granicą) powoduje, że czują się bezradni w zaistniałej sytuacji. Wśród tego typu ofiar są także obywatele Polski świadczący pracę za granicą. 14 Z tego powodu tak ważne jest prowadzenie kampanii mającej na celu uświadomienie społeczeństwu (w tym także obywateli państw trzecich) powagi zagrożenia jakim jest handel ludźmi. Przede wszystkim przy poszukiwaniu pracy za granicą nie należy korzystać z niesprawdzonych ofert. Podejrzenia powinna wzbudzać oferta obiecująca szybki i wysoki dochód. Wskazane jest wybieranie ofert sprawdzonych, poleconych przez bliskich znajomych. W większości przypadków istnieje możliwość sprawdzenia pracodawcy. najbliżsi powinni wiedzieć jak najwięcej o miejscu i charakterze wybranej przez nas pracy. W przypadku pojawienia się podczas przeglądania oferty jakichkolwiek wątpliwości lepiej będzie z niej zrezygnować. Trzeba sobie zdawać sprawę, że wystawione przez internautów pozytywne opinie nie muszą być prawdziwe. Ogłaszający się pracodawca powinien podać jak najwięcej informacji o swojej firmie. Ponadto szczególną ostrożność należy zachować przy korzystaniu z portali społecznościowych. Dotyczy to przede wszystkim młodych ludzi, którzy będąc otwarci na nowe znajomości wykazują nadmierne zaufanie do ukrytych za danym profilem osób. Tymczasem za danym profilem może ukrywać się ktoś zupełnie inny. Podejrzenie powinna wzbudzić pojawiające się nagle zaproszenie ze strony znajomej osoby do odwiedzenia w jej miejscu zamieszkania, tj. w obcym kraju. Naiwność wykazana w takiej sytuacji może okazać się tragiczna w skutkach. Za profilem może ukrywać się osoba z pozoru wzbudzająca zaufanie, jednak mająca za zadanie zwerbowanie określonej liczby osób. Biorąc pod uwagę skalę i powagę zagrożenia organy odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa podjęły aktywną walkę z tym procederem. W tym celu zarówno na płaszczyźnie międzynarodowej, jak i w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej na bieżąco opracowywane i wdrażane są programy mające za zadanie zwalczanie przestępczości zorganizowanej, w tym procederu handlu ludźmi. Wprowadzane są nowe regulacje prawne lub zmieniane dotychczas obowiązujące (przykład ustanowienie art kk i art. 189a kk). Wprowadzane są również w tym zakresie regulacje w aktach wewnętrznych poszczególnych służb. Zwraca się szczególną uwagę na prowadzenie kampanii informacyjnych, celem uświadomienia społeczeństwa o istniejącym zagrożeniu, wprowadzane są środki służące do identyfikacji ofiar handlu ludźmi. W tym zakresie szczególny nacisk należy położyć na pomoc ofiarom handlu ludźmi, które (jak wcześniej wspomniano) przekonane o swoim beznadziejnym położeniu, niejednokrotnie zastraszane, nie podejmują walki i nie wierzą w możliwość uzyskania pomocy. Nie wiedzą nawet gdzie i w jaki sposób mogą taką pomoc uzyskać. Dlatego tak ważne jest nie tylko uświadamianie społeczeństwu problemu, ale także wskazanie jak zachować się w sytuacji gdy staniemy się ofiarą tego procederu (jak zostawić informację, jak uzyskać pomoc itp.). Dużą rolę w walce z handlem ludźmi odgrywają służby jak np. Policja, Straż Graniczna mające w swojej właściwości rozpoznawanie, wykrywanie, zwalczanie i ściganie przestępczości zorganizowanej. W tym zakresie istotna jest także współpraca międzynarodowa tych służb. 10 / 12

11 Handel ludźmi nie jest już niestety fikcyjną opowieścią z filmu sensacyjnego tylko poważnym, realnym zagrożeniem. Z tego powodu konieczne jest przede wszystkim uświadomienie tych zagrożeń społeczeństwu i to nie tylko ludziom młodym. Wszystko po to, żeby nie stać się bohaterem a raczej ofiarą takiego scenariusza. 1 P. Herman, Zorganizowana przestępczość przyczynek do dyskusji, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, r. 2011, nr 4, s Konwencja ONZ z dnia 15 listopada 2000 r. przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, Dz.U. z 2005 r., Nr 18, poz Więcej: K. Laskowska, Teoretyczne i praktyczne podstawy odpowiedzialności z art. 258 kk, Prokurator, 2004 r. nr 1 s mentow,tysiace,podrabianych,dokumentow,trafialy,do,odbiorcow,w,calej,polsce,%28zdjecia%2 9/ 5 k-w-piatek,id,t.html?cookie=1 6 a-slasku-sluzba-celna-i-abw-zatrzymaly-52-tony-tytoniu;jsessionid=ae Ustawa z dnia 06 czerwca 1997 r. kodeks karny, Dz.U. z 1997 r. Nr 88 poz. 553 z póź. zm. 11 / 12

12 9 Art. 3, Protokół Narodów Zjednoczonych o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu handlu ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi 10 Ustawa z dnia 06 czerwca 1997 r. kodeks karny, Dz.U. z 1997 r. Nr 88 poz. 553 z póź. 11 pl.wikipedia/org/wiki/handelludźmi/formy handlu. 12 P.D.Williams, Studia bezpieczeństwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2012, s M. Guz Vetter, Materiały z II Krajowej Konferencji na temat Zwalczania i Zapobiegania Handlowi Ludźmi, MSWiA, 2007 r., s Materiały z II Krajowej Konferencji na temat Zwalczania i Zapobiegania Handlowi Ludźmi, MSWiA, 2007 r. s. 70. {jcomments on} 12 / 12