Spis treści Rozdział 1. Współczesne zarządzanie Rozdział 2. Rachunkowość zarządcza Rozdział 3. Podstawy rachunku kosztów i wyników

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp Rozdział 1. Współczesne zarządzanie (Jerzy Czarnecki) Menedżer Przedsiębiorstwo i biznes Potrzeby klienta Kombinacja zasobów Wiedza i umiejętności Konkurencja i klient Przewaga konkurencyjna Koszt satysfakcji klienta Koszt zadany Niepowtarzalna firma Struktura i procesy Porządek technologiczny Struktura organizacyjna Procesy organizacyjne Pomiar kosztów Strategia i codzienność przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwo w otoczeniu Wartość przedsiębiorstwa Wartość dla klienta Kultura organizacyjna Wiązanie nitek Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 31 Rozdział 2. Rachunkowość zarządcza (Irena Sobańska) Pojęcie i cel Rozwój rachunkowości zarządczej Rachunkowość zarządcza a controlling Zadania specjalistów rachunkowości zarządczej i odpowiedzialność Transformacja zadań Odpowiedzialność zawodowa Problemy i pytania kontrolne Literatura zalecana 57 Rozdział 3. Podstawy rachunku kosztów i wyników (Irena Sobańska) Koszty podmiotu i ich klasyfikacja Pojęcie kosztów Klasyfikacja kosztów Kryterium klasyfikacji kosztów: według zasobów 62

2 Kryterium klasyfikacji kosztów: według produktów finalnych Kryterium klasyfikacji kosztów: według miejsc powstawania kosztów Kryterium klasyfikacji kosztów: według reagowania kosztów na rozmiary produkcji Kryterium klasyfikacji kosztów (stałych): według stopnia wykorzystania zdolności wytwórczych Kryterium klasyfikacji kosztów: według faz cyklu życia produktu Kryterium klasyfikacji kosztów: według łańcucha tworzenia wartości Przychody a rozmiary sprzedaży Rachunek kosztów i jego struktura Pojęcie, zadania i struktura rachunku kosztów Rachunek kosztów rodzajowych Podmiotowy rachunek kosztów Rachunek kosztów procesów Przedmiotowy rachunek kosztów Poprawność, dokładność i ekonomiczność systemu rachunku kosztów i wyników Metody wyodrębniania kosztów stałych i kosztów zmiennych (w krótkim okresie) Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 99 Rozdział 4. Systemy rachunku kosztów i wyników (Irena Sobańska) Klasyfikacja systemów rachunku kosztów i wyników Rachunek kosztów rzeczywistych Rachunek kosztów normalnych Rachunek kosztów postulowanych Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych Wieloblokowy i wielostopniowy rachunek kosztów i wyników (podstawowe elementy) Ośrodki odpowiedzialności Zasady wielostopniowego i wielobranżowego rachunku kosztów i wyników Ceny transferowe (wewnętrzne) Informacje istotne w decyzjach krótkookresowych Problem decyzyjny: kupić czy wyprodukować Problemy decyzyjne z obszaru produkcji i sprzedaży Ocena systemów rachunku kosztów i wyników Ocena rachunku kosztów pełnych Ocena rachunku kosztów zmiennych Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 145 Rozdział 5. Analiza relacji: koszty - rozmiary - wyniki. Ceny (Irena Sobańska) Analiza progu rentowności Próg rentowności - produkcja jednoasortymentowa Analiza zmian sprzedaży Analiza zmian w strukturze kosztów Próg rentowności-produkcja wieloasortymentowa 164

3 5.6. Ograniczenia analizy progu rentowności Specyficzne kryteria decyzyjne Koszty utraconych korzyści Granice cen, wartości krytyczne Dolne granice cen Górne granice cen Ceny Determinanty cen Formuły cenowe Formuła ceny koszt plus" Formuła ceny koszt plus zysk od kapitału" Formuła ceny oparta na marży brutto Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 191 Rozdział 6. Wycena produktów i operacyjny wynik okresu (Irena Sobańska) Pojęcie, cel i rodzaje kalkulacji Tradycyjne metody kalkulacji Wycena świadczeń wewnętrznych Przypadek I - proces wymiany wewnętrznej prosty Metody kalkulacji kosztów stosowanych do wyceny produktów finalnych (metoda kalkulacji podziałowej, metoda kalkulacji doliczeniowej) Metoda kosztów bezpośrednich Przypadek II - proces wymiany wewnętrznej - złożony Metoda stopniowa Metoda iteracyjna Metody matematyczne Metoda kosztu planowanego Wycena produktów finalnych w rachunku kosztów pełnych Zastosowanie metody kalkulacji podziałowej Przypadek I-produkcja jednoasortymentowa Przypadek II - produkcja jednoasortymentowa, wyodrębnia się koszty sprzedaży Przypadek III -produkcja fazowa Przypadek IV - produkcja wyrobów o zbliżonych cechach Zastosowanie metody kalkulacji doliczeniowej Przypadek V - produkcja wielkoseryjna, asortymentowa Przypadek VI - produkcja seryjna (zlecenia) Przypadek VII - stawka kosztów na lmh Zastosowanie metod kalkulacji przy produkcji sprzężonej Przypadek VIII - procesy sprzężone - wariant I Przypadek VIII - procesy sprzężone - wariant II Wycena produktów finalnych w rachunku kosztów zmiennych Zastosowanie metody kalkulacji podziałowej Przypadek I - produkcja fazowa Przypadek II - produkcja masowa Zastosowanie metody kalkulacji doliczeniowej Przypadek III - produkcja seryjna (zlecenia) Zastosowanie metod kalkulacji przy produkcji łącznej Przypadek IV - procesy łączone 219

4 6.6. Wynik operacyjny a systemy rachunku kosztów Krytyka tradycyjnych metod wyceny produktów i nowe koncepcje Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 232 Rozdział 7. Rachunek kosztów standardowych - odchylenia kosztów bezpośrednich (Tomasz Wnuk-Pel) Zastosowanie budżetów w procesie kontroli i oceny działalności przedsiębiorstwa Budżetowanie elastyczne Analiza porównawcza planowanego i rzeczywistego poziomu kosztów Porównanie wyniku rzeczywistego z budżetem przeliczonym Analiza odchyleń w przypadku, gdy sprzedaż nie jest równa produkcji oraz uzgodnienie wyniku planowanego i rzeczywistego w rachunku kosztów pełnych i rachunku kosztów zmiennych Rachunek kosztów standardowych - wprowadzenie Podstawowe rodzaje rachunku kosztów postulowanych Procedury wyznaczania standardów kosztów i rodzaje standardów Analiza odchyleń w rachunku kosztów zmiennych standardowych Odchylenia materiałów bezpośrednich Odchylenia płac bezpośrednich Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 263 Rozdział 8. Rachunek kosztów standardowych - odchylenia kosztów pośrednich (Tomasz Wnuk-Pel) Analiza odchyleń kosztów pośrednich w rachunku kosztów zmiennych standardowych Odchylenia kosztów zmiennych wydziałowych Odchylenia kosztów zmiennych sprzedaży Odchylenia kosztów stałych wydziałowych Odchylenie kosztów stałych sprzedaży i administracji Analiza odchyleń na sprzedaży oraz raporty o odchyleniach dla ośrodków odpowiedzialności Odchylenia na sprzedaży Uzgodnienie planowanego i rzeczywistego wyniku finansowego oraz raporty kontrolno-wynikowe dla wyróżnionych w przedsiębiorstwie ośrodków odpowiedzialności Uzupełniająca analiza odchyleń w rachunku kosztów pełnych standardowych Odchylenia kosztów stałych wydziałowych Odchylenia na sprzedaży Uzgodnienie planowanego i rzeczywistego wyniku finansowego w rachunku kosztów pełnych Rachunek kosztów standardowych w planowaniu i kontroli - podsumowanie Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 288

5 Rozdział 9. Budżetowanie kosztów, przychodów i wyników (Tomasz Wnuk-Pel) Rola i miejsce budżetowania i kontroli kosztów w działalności przedsiębiorstwa Struktura i etapy procesu budżetowania Przygotowanie budżetów wyjściowych w podmiotach wewnętrznych Budżetowanie przyrostowe i budżetowanie od zera" Budżety sztywne i budżety elastyczne Budżetowanie kosztów i przychodów w przedsiębiorstwie - przykład Budżet sprzedaży Budżet produkcji Budżety zużycia materiałów bezpośrednich i budżety płac bezpośrednich Budżety kosztów wydziałowych i budżety operacyjne wydziałów Budżety kosztów sprzedaży i kosztów ogólnych Budżety jednostkowych kosztów produktów gotowych i budżet kosztów wytworzenia sprzedanych produktów Budżet zakupu materiałów bezpośrednich i budżet zapasu materiałów bezpośrednich Budżet wpływów i wydatków Budżet rachunku wyników Budżet bilansu Sporządzanie raportów z wykonania budżetów w podmiotach wewnętrznych Budżetowanie i kontrola kosztów w krótkim okresie - podsumowanie Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 324 Rozdział 10. Zastosowanie metod oceny efektywności inwestycji w strategicznej rachunkowości zarządczej (Tomasz Wnuk-Pel) Rola i miejsce budżetowania nakładów kapitałowych w działalności przedsiębiorstwa Metody oceny opłacalności inwestycji nie uwzględniające wartości pieniądza w czasie Księgowa stopa zwrotu Okres zwrotu Metody oceny opłacalności inwestycji uwzględniające wartość pieniądza w czasie Analiza wartości pieniądza w czasie Zdyskontowany okres zwrotu Wartość bieżąca netto Wartość końcowa netto Wewnętrzna stopa zwrotu Porównanie metod oceny opłacalności inwestycji Decyzje inwestycyjne w warunkach inflacji i ryzyka Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 351 Rozdział 11. Nowe technologie (Irena Sobańska) Klasy technologii Technologie informacji i komunikowania Technologia integrowania systemów wytwarzania Koncepcje: CIM i MRP Koncepcja kanbanijust-in-time 358

6 Koncepcja zitegrowanej organizacji procesu produkcji typu Lean Pwduction Nowe technologie a rachunek kosztów Integracja rachunku kosztów Zmiany w strukturach kosztów i przychodów Problemy i pytania kontrolne Literatura zalecana 369 Rozdział 12. Współczesne systemy rachunku kosztów i metody zarządzania kosztami (Irena Sobańska) Kompleksowe zarządzanie kosztami Rachunek cyklu życia produktu Rachunek kosztów celu (target casting) Pojęcie i cele Metody wyznaczania założonego kosztu produktu (cel) i jego struktury Realizacja rachunku kosztów celu Zastosowania Rachunek redukcji kosztów (Kaizeri) i quasi centra zysku Rachunek redukcji kosztów (Kaizeń) Rachunek redukcji kosztów- realizacja Zespoły robocze - quasi centra zysku Koszty jakości Wybrane metody zarządzania kosztami Analiza wartości Benchmarking Outsourcing Znaczenie współczesnych systemów rachunku kosztów w kompleksowym zarządzaniu kosztami Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 422 Rozdział 13. Rachunek kosztów działań (Tomasz Wnuk-Pel) Problemy związane z rozliczaniem kosztów pośrednich w tradycyjnym systemie rachunku kosztów Rozliczanie kosztów pośrednich w rachunku kosztów działań - etapy rachunku kosztów działań Identyfikacja istotnych działań występujących w przedsiębiorstwie Ustalenie kosztów wyodrębnionych działań Określenie nośników kosztów działań Rozliczenie kosztów pośrednich poszczególnych działań na obiekty kosztów Rachunek kosztów działań - przykład Charakterystyka działań zachodzących w przedsiębiorstwie, ich kosztów i nośników Kalkulacja kosztów w podejściu tradycyjnym Kalkulacja kosztów w rachunku kosztów działań Różnice między tradycyjnym rachunkiem kosztów i rachunkiem kosztów działań Problemy związane w wdrażaniem rachunku kosztów działań Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 450

7 Rozdział 14. Zrównoważona karta dokonań jako system pomiaru działalności i zarządzania strategicznego (Tomasz Wnuk-Pel) Strategia przedsiębiorstwa a zapotrzebowanie na informacje z systemu rachunkowości zarządczej Zrównoważona karta dokonań jako system pomiaru działalności Znaczenie kompleksowego i zrównoważonego systemu pomiaru działalności Perspektywa klienta Perspektywa procesów wewnętrznych Perspektywa rozwoju Perspektywa finansowa Zrównoważona karta dokonań - przykład Zrównoważona karta dokonań jako fundament systemu zarządzania strategicznego Zrównoważona karta dokonań - od narzędzia pomiaru działalności do systemu zarządzania strategicznego Wyjaśnianie wizji i strategii Komunikowanie i koordynowanie Planowanie Sprzężenie zwrotne i uczenie się Zrównoważona karta dokonań - podsumowanie Pytania kontrolne Literatura zalecana 475 Rozdział 15. Rachunkowość zarządcza w praktyce polskiej (Irena Sobańska) Wpływ zmian w prawnych regulacjach rachunkowości na system rachunku kosztów w praktyce w latach Systemy rachunku kosztów stosowane w praktyce - wyniki badań Rozwój rachunkowości zarządczej w praktyce polskiej w latach Problemy i pytania kontrolne Zadania Literatura zalecana 500 Załączniki 501 Odpowiedzi do zadań (liczby kontrolne) 513 Bibliografia 518