Informacja o realizacji w szkołach wieloletniego programu

Transkrypt

1 KURATORIUM OŚWIATY W KRAKOWIE Informacja o realizacji w szkołach wieloletniego programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania PZA.III MI luty 11 Opracowanie: Wydział Pragmatyki Zawodowej i Administracji Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Małopolski Kurator Oświaty w listopadzie 1 r. oraz w styczniu 11 r. skierował do szkół ankietę, na którą odpowiedzieli dyrektorzy szkół, w tym: 765 szkół podstawowych, 213 gimnazjów, 83 szkół ponadgimnazjalnych oraz 471 zespołów szkół, w skład których wchodzą zarówno szkoły podstawowe (385), gimnazja (323) jak i szkoły ponadgimnazjalne (111): licea, technika i zasadnicze szkoły zawodowe. Na terenie województwa małopolskiego ponad 8% szkół realizuje na swoim terenie program dożywiania. 1,% Na terenie szkoły realizowany jest program dożywiania 8,% 6,% 8,6% 4,%,%,% 19,3% Spośród wszystkich szkół deklarujących realizację programu dożywiania 84% stanowią szkoły podstawowe, ponad 85% gimnazja i tylko 16,9% szkoły ponadgimnazjalne. W szkole realizowany jest program dożywiania 1,% 8,% 6,% 84,% 85,4% 84,5% 4,%,%,% 16,9% Szkoły podstawowe Gimnazja Szkoły ponadgimnazjalne Zespoły szkół Dyrektorzy szkół w województwie małopolskim najczęściej wskazują realizację następujących programów: Szklanka Mleka którego celem jest kształtowanie wśród dzieci i młodzieży dobrych nawyków żywieniowych poprzez promowanie spożycia mleka i przetworów mlecznych; Owoce w szkole - program skierowany jest do uczniów klas I-III szkół podstawowych. Głównym celem programu jest długoterminowa zmiana nawyków żywieniowych dzieci i młodzieży poprzez zwiększenie udziału owoców i warzyw w ich codziennej diecie oraz propagowanie zdrowego odżywiania poprzez 1

3 działania edukacyjne realizowane w szkołach podstawowych. Każde dziecko uczestniczące w programie otrzymuje jednorazowo porcję składającą się z jednego produktu owocowego i jednego produktu warzywnego; W przyjaźni ze zdrowiem program propagujący wiedzę na temat bezpiecznego trybu życia, dbania o higienę osobistą i własne zdrowie; Dopłaty do spożycia mleka i przetworów mlecznych w placówkach oświatowych - ogólnopolski program realizowany za pośrednictwem Agencji Rynku Rolnego; Trzymaj formę - program współorganizowany jest przez Główny Inspektorat Sanitarny oraz Polską Federację Producentów Żywności Związek Pracodawców w ramach realizacji strategii WHO dot. diety, aktywności fizycznej i zdrowia. Celem programu "Trzymaj formę!" jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialnośd indywidualną i wolny wybór jednostki. Program rozwija zainteresowania uczniów i poszerza ich wiedzę o świecie. Realizowany jest metodą projektu dzięki czemu wykracza poza podstawę programową i programy nauczania szkoły. Aktywnie po zdrowie program społeczny realizowany przez Fundację Banku Ochrony Środowiska, ma charakter ogólnopolskiej międzyszkolnej rywalizacji zespołowej. Funkcjonujące na teranie szkół sklepiki oferują uczniom produkty typu hot dogi, chipsy itp. i stan stwierdza ponad 65% dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych, 14,6% szkół podstawowych i 32,8% gimnazjów. W ponad 82% szkół dyrektorzy zadeklarowali, że na terenie ich szkoły wdrożono lub jest wdrażany program edukacyjny lub profilaktyczny, który obejmuje problematykę zdrowego żywienia i walkę z otyłością. W szkole wdrożono lub wdrażany jest program edukacyjny lub profilaktyczny obejmujący problematykę zdrowego żywienia i walkę z otyłością 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,%,% 1,%,% 82,8% 16,3% W ponad 36% szkół organizacją dożywiania zajmują się firmy zewnętrzne. 2

4 1,% 1,1% 1,%,8%,6%,5% 1,% 1,% 1,6% 1,4% 1,3% 1,2% 1,8% 1,8% 2,2% 2,7% 2,9% 3,2% 3,2% Wśród badanych szkół 3,4% nie posiada żadnej bazy żywieniowej. Brak bazy żywieniowej 3,5% 3,% 2,5% 2,% 1,5% 1,%,5%,% Z tego względu w tych szkołach dla uczniów organizowane jest drugie śniadanie w formie drożdżówki lub kanapki i herbaty. które także spośród tych szkół realizując program dożywiania korzysta z bazy żywieniowej innych szkół i placówek, np. przedszkola lub szkoły w sąsiedztwie bądź funkcjonującej w tym samym budynku. Baza żywieniowa szkół 39,3% szkół posiada kuchnię i stołówkę, 22,2% posiada tylko stołówkę, 15,5% ma punkt wydawania posiłków, 9,2% punkt przygotowywania i wydawania posiłków, a 4,9% wskazuje inny rodzaj bazy żywieniowej. punkt przygotowywania i wydawania posiłków; 9,2% Baza żywieniowa na terenie szkół inna; 4,9% kuchnia; 8,9% stołówka; 22,2% punkt wydawania posiłków; 15,5% kuchnia i stołówka; 39,3% Paostwowa Inspekcja Sanitarna przeprowadziła kontrole w zakresie wartości odżywczej i kalorycznej posiłków oraz analizy jakościowej posiłków. Zakres kontroli przedstawiony jest w załączonych tabelach. 3

5 Spośród badanych szkół ponad 48% określiło, że w ich szkołach funkcjonuje lub wdrażany jest system jakościowy HACCP. Szkoły, w których funkcjonuje lub wdrażany jest system jakościowy HACCP Zespoły szkół 66,7% Szkoły ponadgimnazjalne 27,5% Gimnazja 54,6% Szkoły podstawowe 44,9% % % 4% 6% 8% 1% Pomoc w oparciu o art. 6a ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc paostwa w zakresie dożywiania (Dz. U. z 5 r. Nr 267, poz z późn. zm.) udzielana jest uczniom w ponad 63% szkół. W szkole udzielana jest pomoc w oparciu o art. 6a ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc paostwa w zakresie dożywiani Zespoły szkół 7,2% Szkoły ponadgimnazjalne 16,3% Gimnazja Szkoły podstawowe 66,7% 65,1% % % 4% 6% 8% 1% Podsumowanie dobory żywienia w okresie dojrzewania dziecka i nastolatka powodują poważne konsekwencje mające wpływ na aktywnośd umysłową, sprawnośd fizyczną, dojrzewanie płciowe, opóźnienie rozwoju społecznego i intelektualnego, anemię, zmniejszenie odporności organizmu. zmiernie ważnym celem jest więc ograniczenie zjawiska niedożywienia dzieci i młodzieży. Z jednej strony nadal należy kłaśd nacisk na objęcie dożywianiem dzieci i młodzieży realizujących obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a więc uczęszczających do szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej. Doskonale służą temu określone programy rządowe. Z drugiej strony dyrektorzy wszystkich typów szkół winni szczególną uwagę nadal zwracad na realizację programów edukacyjnych lub profilaktycznych obejmujących problematykę zdrowego żywienia oraz walkę z otyłością. Szkoły, które do tej pory nie realizują takich programów, winny przystąpid do jego wdrożenia na terenie swojej szkoły. Jednym z obowiązków szkoły jest 4

6 zainteresowanie popularyzacją zasad zdrowego żywienia. Bardzo ważnym czynnikiem w upowszechnianiu celów Programu jest więc uczestnictwo szkół i placówek oświatowych w projektach popularyzujących zdrowy styl życia oraz zasady zdrowego żywienia. zmiernie ważnym elementem wymagającym uwagi jest zły asortyment szkolnych sklepików. Na sklepowych półkach niezdrowe przekąski powinny byd zastąpione przez jogurty, serki, owoce, soki i wody mineralne. Dyrektorzy szkół winni wpływad na asortyment sklepików szkolnych, jednak trzeba pamiętad, że problem nie zostanie rozwiązany samymi zakazami, gdyż efekty może przynieśd wyłącznie odpowiednia profilaktyka. Jak wynika z przeprowadzonego badania w celu zapobiegania nadwadze i otyłości oraz propagowania zdrowych nawyków żywieniowych wiele szkół wdrożyło bądź wdraża różne, wskazane wcześniej programy edukacyjne. W dalszych działaniach należy zadbad także o to, aby uczniowie objęci programem dożywiania otrzymywali posiłki spełniające normy żywieniowe. Gorącego posiłku nie zastąpią uczniom drożdżówki czy kanapki. Ważny jest też sposób udzielania pomocy, taki, by nie prowadził, jak w niektórych przypadkach stwierdzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli, do napiętnowania dzieci. Ponieważ tylko niewiele ponad 16% szkół ponadgimnazjalnych wskazało, że udzielają pomocy w oparciu o art. 6a ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc paostwa w zakresie dożywiania, dyrektorzy oraz pedagodzy szkół ponadgimnazjalnych winni podjąd i prowadzid działania mające na celu objęcie jak największej liczby uczniów pomocą w ramach tego programu, a gminy winny prowadzid rzetelne rozpoznanie potrzeb, by praktyka przyznawania świadczeo zapewniała odpowiednią pomoc dla wszystkich potrzebujących uczniów. Wszyscy dyrektorzy szkół i placówek powinni odważnie sięgad po ważne narzędzie jakim jest art. 6a ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc paostwa w zakresie dożywiania, który pozwala na właściwą reakcję w sytuacji, kiedy taka potrzeba zostanie dostrzeżona. Usprawnienie współpracy z właściwymi ośrodkami pomocy społecznej, to także ważny aspekt, który pozwoli osiągnąd zakładane w Programie cele. 5

7 Wybrane informacje zestawione powiatami Czy na terenie szkoły realizowany jest program dożywiania? Czy w szkole wdrożono lub wdrażany jest program edukacyjny lub profilaktyczny obejmujący problematykę zdrowego żywienia i walkę z otyłością?

8 Czy na terenie szkoły istnieje sklepik, w którym sprzedawane są produkty typu hot dogi, chipsy itp.? Czy w szkole funkcjonuje lub wdrażany jest system jakościowy HACCP? Czy w szkole udzielana jest pomoc w oparciu o art. 6a ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc paostwa w zakresie dożywiania (Dz. U. z 5 r. Nr 267, poz z późn. zm.)