PL B1. ZETKAMA SPÓŁKA AKCYJNA, Ścinawka Średnia, PL BUP 10/12

Transkrypt

1 PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) Int.Cl. F16K 1/02 ( ) F16K 1/10 ( ) Opis patentowy przedrukowano ze względu na zauważone błędy (54) Zawór balansowy (73) Uprawniony z patentu: ZETKAMA SPÓŁKA AKCYJNA, Ścinawka Średnia, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 10/12 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 01/14 (72) Twórca(y) wynalazku: MARCIN ROGALKA, Bystrzyca Kłodzka, PL ANDRZEJ LISOWSKI, Kłodzko, PL BOGUSŁAW DEREŃ, Gorzanów, PL EDMUND GOŁĄBEK, Kłodzko, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Sławomir Budziński

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest zawór balansowy. Zawory balansowe przeznaczone są do regulacji i zamykania przepływu w sieciach centralnego ogrzewania, w instalacjach ciepłej i zimnej wody użytkowej, w instalacjach klimatyzacyjnych i chłodniczych. Znany jest zawór regulacyjny grzybkowy składający się z kadłuba zamykanego pokrywą, z którego gniazdem współpracuje odpowiednio profilowany grzyb osadzony na trzpieniu. Trzpień zakończony jest pokrętłem i prowadzony w części gwintowanej w pokrywie, w której jest jednocześnie uszczelniony. Zawór zaopatrzony jest w skale wskazujące położenie grzyba względem gniazda. Zazwyczaj skale przedstawiają ilość obrotów trzpienia od stanu pełnego zamknięcia oraz podział jednego obrotu. Ważnym zagadnieniem w konstrukcji zaworu regulacyjnego jest uzyskanie powtarzalności założonego stopnia otwarcia zaworu, tak by konstrukcja zaworu pozwalała w razie potrzeby zamknąć zawór, a otwarcie było możliwe jedynie do założonej wcześniej wartości nastawy. Znane zawory balansowe zaopatrzone są w grzyb wykonany z metalu. Najczęściej jest to żeliwo lub stopy metali kolorowych. Wykonane z tych materiałów grzyby zamykające wymagają precyzyjnej obróbki mechanicznej. Grzyby takie są jednocześnie drogie w wykonaniu, zarówno ze względu na koszt materiału, zwłaszcza metali kolorowych, jak i koszt obróbki związany najpierw z odlewaniem wyrobu a następnie z jego obróbką mechaniczną. Wykonane z metalu grzyby są bardzo wrażliwe na dokładność wykonania i w przypadku nawet drobnych wad wymiarowych potrafią powodować nieszczelności w miejscu styku z gniazdem i dlatego w tego typu zaworach wyposażonych w metalowe grzyby należy stosować dodatkowe rozwiązania poprawiające szczelność pomiędzy gniazdem i zaworem polegające na przykład na elastycznym zawieszeniu grzyba. Zawór balansowy, według wynalazku, zaopatrzony jest w korpus posiadający dwa króćce. W korpusie osadzone jest gniazdo zamykane grzybem zamocowanym na trzpieniu, który to trzpień osadzony jest w dławnicy. Na zewnątrz dławicy znajduje się połączone z trzpieniem pokrętło. Zawór charakteryzuje się tym, że grzyb wykonany jest z tworzywa sztucznego i połączony jest z pierścieniem regulacyjnym, który wykonany jest z tworzywa sztucznego. Korzystnie jest, kiedy grzyb i pierścień regulacyjny połączone są za pomocą połączenia gwintowanego, a pomiędzy grzybem i pierścieniem regulacyjnym umieszczona jest uszczelka grzyba. Korzystnie jest również, kiedy gwint połączenia gwintowanego wykonany jest zarówno w grzybie jak i w pierścieniu regulacyjnym. Inna korzystna cecha polega na tym, że połączenie gwintowane pomiędzy grzybem i pierścieniem regulacyjnym zabezpieczone jest wkrętem samogwintującym. Jest korzystnie, kiedy grzyb i pierścień regulacyjny wykonane są z polisulfonu. Jest także korzystnie, kiedy grzyb i pierścień regulacyjny wykonane są metodą wtrysku. Przedmiot wynalazku pokazano w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia zawór w pierwszej wersji wykonania w przekroju osiowym, fig. 2 przedstawia zawór w drugiej wersji wykonania w przekroju osiowym, a fig. 3 przedstawia zawór w trzeciej wersji wykonania w przekroju osiowym. Jak pokazano na rysunku na fig. 1 zawór balansowy 1 posiada korpus 2 zaopatrzony w dwa króćce, króciec wlotowy 3 i króciec wylotowy 4. W korpusie 2 osadzone jest gniazdo 5 zamykane grzybem 6 zamocowanym na trzpieniu 7. Wewnątrz trzpienia 7 umieszczony jest ogranicznik otwarcia 8 zatrzymujący ruch otwarcia grzyba 6. Trzpień osadzony jest w dławicy 9 i zakończony jest po przeciwnej stronie grzyba 6 pokrętłem 10 służącym do otwierania i zamykania zaworu 1. Grzyb 6 wraz z trzpieniem 7 i dławicą 9 osadzony jest w pokrywie 11 zamykającej otwór nad gniazdem 5 w korpusie 2 zaworu 1. Grzyb 6 jest połączony z pierścieniem regulacyjnym 12 od strony gniazda 5 zaworu 1. Połączenie grzyba 6 z pierścieniem regulacyjnym 12 jest połączeniem gwintowanym, przy czym na grzybie 6 wykonany jest gwint zewnętrzny a w pierścieniu regulacyjnym 12 gwint wewnętrzny. Pomiędzy grzybem 6 a pierścieniem regulacyjnym 12 umieszczona jest uszczelka 13 grzyba 6 wyprofilowana w przekroju w kształcie litery L i osadzona z jednej strony w rowku wykonanym w pierścieniu regulacyjnym 12, a z drugiej w rowku wykonanym w czołowej powierzchni grzyba 6. Podczas łączenia grzyba 6 z pierścieniem regulacyjnym 12 na połączeniu gwintowanym położenie uszczelki 13 grzyba 6

3 PL B1 3 ulega ustaleniu. Po połączeniu grzyba 6 z pierścieniem regulacyjnym 12 połączenie gwintowanym jest blokowane poprzez wkręcenie wkręta samogwintującego 14. Grzyb 6 oraz pierścień regulacyjny 12 wykonane są z tworzywa sztucznego, które stanowi polisulfon, będący polimerem zawierającym ugrupowanie -SO 2 - i pierścień aromatyczny w łańcuchu głównym. Zarówno grzyb 6 jak i pierścień regulacyjny 12 wykonane są metodą wtrysku a obróbce mechanicznej podlegają jedynie niektóre powierzchnie na przykład te gdzie osadzone są uszczelki. I tak w przykładzie wykonania pokazanym na fig. 2 i fig. 3 obróbce mechanicznej podlega jedynie powierzchnia cylindryczna grzyba, na której pracuje uszczelnienie typu o-ring, natomiast dla fig. 1 żadne powierzchnie grzyba nie podlegają obróbce mechanicznej. Króciec wejściowy 3 oraz króciec wyjściowy 4 w korpusie 2 zaworu 1 wyposażone są kanały kontrolne 15, które są zaślepione korkami 16. Jak pokazano na fig. 2 i fig 3 zawór 1 według wynalazku może być w różnych wykonaniach opartych na tej samej podstawie, przy czym oznaczenia z fig. 1 odpowiadają analogicznym elementom zaworu 1 na fig. 2 i fig. 3. Pokazane na fig. 2 i fig. 3 zawory balansowe, według wynalazku, są zaworami typu odciążonego i dzięki temu pozwalają one na łatwiejsze domykanie zaworu 1 co przy dużych ciśnieniach i dużej czynnej powierzchni przepływu przez gniazdo 5 zaworu 1 stanowi duże ułatwienie obsługowe. Realizacja odciążenia zaworu 1 polega na wyrównaniu ciśnień po obu stronach grzyba 6 z pierścieniem regulacyjnym 12 poprzez wykonanie znanych ze stanu techniki otworów 17 w grzybie 6 i utworzeniu nad grzybem uszczelnionej komory 18 wyrównującej ciśnienie. Wykonanie zaworu 1 balansowego według wynalazku pozwala na osiągnięcie kilku celów jednocześnie. Przyczynia się do zmniejszenia kosztów produkcji, poprawia odporność na korozję grzyba 6 zaworu 1 a jednocześnie, ze względu na właściwości materiału z jakiego wykonany jest grzyb 6 i pierścień regulacyjny 12, pozwala na samoregulację dopasowania grzyba 6 z pierścieniem regulacyjnym 12 do gniazda zaworu wynikającą z elastyczności tworzywa sztucznego. Grzyb 1 wewnątrz ma wykonany gwint współpracujący z gwintem wykonanym na zewnętrznej powierzchni trzpienia 7. W szczególnie dużych zaworach 1 grzyb 6 może być wyposażony wewnątrz w metalową tulejkę z gwintem współpracującą z trzpieniem 7 nagwintowanym na zewnętrznej powierzchni. Zastrzeżenia patentowe 1. Zawór balansowy zaopatrzony w korpus posiadający dwa króćce, w którym osadzone jest gniazdo zamykane grzybem zamocowanym na trzpieniu, który to trzpień osadzony jest w dławnicy, na zewnątrz której znajduje się połączone z trzpieniem pokrętło, znamienny tym, że grzyb (6) wykonany jest z tworzywa sztucznego i połączony jest z pierścieniem regulacyjnym (12), który wykonany jest z tworzywa sztucznego. 2. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że grzyb (6) i pierścień regulacyjny (12) połączone są za pomocą połączenia gwintowanego, a pomiędzy grzybem (6) i pierścieniem regulacyjnym (12) umieszczona jest uszczelka grzyba (13). 3. Zawór według zastrz. 2, znamienny tym, że gwint połączenia gwintowanego wykonany jest zarówno w grzybie (6) jak i w pierścieniu regulacyjnym (12). 4. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że połączenie gwintowane pomiędzy grzybem (6) i pierścieniem regulacyjnym (12) zabezpieczone jest wkrętem samogwintującym (14). 5. Zawór według zastrz. 1, znamienny tym, że grzyb (6) i pierścień regulacyjny (12) wykonane są z polisulfonu. 6. Zawór według zastrz. 1 znamienny tym, że grzyb (6) i pierścień regulacyjny (12) wykonane są metodą wtrysku.

4 4 PL B1 Rysunki

5 PL B1 5

6 6 PL B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)